Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi
Yıl: 2019 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 50 - 68 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30784/epfad.483563 İndeks Tarihi: 04-10-2020
Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi
Öz: Batı dışı modernlikler kavramı, Batılı olmayan toplumların modernlikkavrayışlarını, kendi kültür havzalarından ve kendi lisanları açısından bir anlamaçabasını tanımlamaktadır. Diğer bir değişle bu kavram, Batının merkezdenkaydırıldığı bir paradigma ile modernliğin kendisine dair yeni bir okumagetirilerek, sosyal bilimlerde yeni bir açılım sunma çabasıdır. Bu çalışmada,Necip Fazıl Kısakürek’in Büyük Doğu ideolojisi bir Batı dışı modernleşmeprojesi olarak analiz edilmektedir. Büyük Doğu ideolojisi, Türk modernleşmetecrübesinin temel meselelerinden biri olan yerellik, kendine özgülük, başkalıkvurgularının şekillendirdiği İslamcı/muhafazakâr düşüncenin vitrinörneklerinden biri olmuştur. Kısakürek’in siyasetten, iktisadi ve kültürel yapıyakadar modernleşme sürecini ilgilendiren her saha için bir yaklaşım sunmuşolması Büyük Doğuyu iyi bir örneklem kılmaktadır. Bu çalışmanın analizçerçevesi, siyaset bilimi ve sosyoloji literatüründe ağırlıklı olarak çoğulmodernlikler olarak adlandırılan yaklaşım kapsamında, Batılı olmayantoplumların modernleşme tecrübelerinin genel karakteristikleri üzerine yapılançalışmaların izleğinde oluşturulmuştur. Bununla birlikte, çoğul modernlikkavramı yerine, Nilüfer Göle tarafından bu yaklaşıma alternatif bir kavramolarak sunulan Batı dışı modernlik kavramı kullanılmıştır. İslamcılıkdüşüncesinin kendine özgü kavramları ve metodolojisi analiz çerçevesinin diğerparametrelerini oluşturmuştur.
Anahtar Kelime: The Great East Ideology as a Non-Western Modernity Approach
Öz: The conception of non-Western modernities identifies the attempt to understand the modernity understanding of non-Western societies from the perspective of their own language and cultural structures. In other words, it is an effort to introduce a new perspective in the social sciences by bringing a new reading of modernity itself through a paradigm in which the West is shifted from the center. In this study, Necip Fazıl Kısakürek’s ideology of great east (Büyük Doğu) is analyzed as a non-Western modernization project. The great eastern ideology has been one of the renowned examples of Islamist / conservative thought shaped by locality, dissimilarity and property emphasis which are one of the main issues of Turkish modernization experience. The fact that Kısakürek provided an approach for every field that concerns the modernization process from politics to the economic and cultural structure has made the great east a good example. The analysis framework was established on the basis of studies done on the general characteristics of non-Western societies' modernization projects under the scope of the studies which are known as multiple modernities in political science and sociology literature. Nevertheless, instead of the concept of multiple modernities, the concept of non-Western modernity which was presented by Nilüfer Göle as an alternative concept to this approach is used. Peculiar concepts and methodology of the Islamism thought constituted the other parameters of the analysis frame.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Arnason, J. P. (2002). The multiplication of modernity. In E. Ben-Rafael and Y. Sternberg (Eds.), Identity, culture and globalization (pp. 131–156). Leiden: Brill.
- Aydemir, Ş. S. (2011). İnkılap ve kadro. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Black, A. (2011). The history of islamic political thought from the prophet to the present. Edinburg: Edinburg University Press.
- Bora, T. (2007). Milliyetçi-muhafazakar ve islamcı düşünüşte negatif batı imgesi. T. Bora ve M. Gültekingil (Ed.), Modern Türkiye'de siyasi düşünce: Modernleşme ve batıcılık (Cilt 3) içinde (s. 251-269). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Bora, T. (2018). Cereyanlar: Türkiye'de siyasi ideolojiler. İstanbul: İletişim Yayınları
- Bruma, I., & Margalit, A. (2004). Occidentalism. New York: The Penguin Press.
- Büyükkara, M. A. (2016). Çağdaş islami akımlar. İstanbul: Klasik Yayınları.
- Cündioğlu, D. (2010). Hakikat ve hurafe. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Demirel, T. (2007). Cumhuriyet döneminde alternatif batılılaşma arayışları: 1946 sonrası muhafazakar modernleşmeci eğilimler üzerine bazı değinmeler. T. Bora ve M. Gültekingil (Ed.), Modern Türkiye'de siyasi düşünce: Modernleşme ve batıcılık (Cilt 3) içinde (s. 218-238). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Duran, B. (2001). Transformation of islamist political thought in Turkey from the empire to the early republic (1908-1960): Necip Fazıl Kısakürek’s political ideas (Unpublished doctoral dissertation). Bilkent Üniversitesi, Ankara.
- Eisenstadt, S. N. (2003a). Comparative civilizations and multiple modernities (Cilt 1). Boston: Brill.
- Eisenstadt, S. N. (2003b). Comparative civilizations and multiple modernities (Cilt 2). Boston: Brill.
- Eisenstadt, S. N. (1999). Fundamentalism, sectarianism, and revolution: The jacobin dimension of modernity. Cambridge: Cambridge University Press.
- Eisenstadt, S. N. (2000). Multiple modernities. Daedalus, 129(1), 1-29. Retrieved from https://www.jstor.org/
- Ersanlı, B. (2003). İktidar ve tarih: Türkiye'de resmi tarih tezinin oluşumu. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Esposito, J. L. (1998). Islam and politics. New York: Syracuse University Press.
- Fourie, E. (2012). A future for the theory of multiple modernities: Insights from the new modernization theory. Social Science Information, 51(1), 52–69. Retrieved from https://journals.sagepub.com/home/ssi
- Fukuyama, F. (1992). The end of history and the last man. New York: The Free Press.
- Göle, N. (2007). Batı dışı modernlik: Kavram üzerine. T. Bora ve M. Gültekingil (Ed.), Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce: Modernleşme ve Batıcılık (Cilt 3) içinde (s. 56-67). İstanbul: İletişim Yayınları.
- Göle, N. (2000a). Melez desenler: İslam ve modernlik üzerine . İstanbul: Metis Yayınları.
- Göle, N. (2000b). Snapshots of islamic modernities. Daedalus, 129 (1), 91-117. Retrieved from https://www.jstor.org/
- Halim, S. (1991). Buhranlarımız. İstanbul: İz Yayıncılık.
- Huntington, S. P. (1996). The clash of civilizations and the remaking of world order. New York: Simon & Schuster.
- İrem, N. (2002). Turkish conservative modernism: Birth of a nationalist quest for cultural renewal.
- International Journal of Middle East Studies, 34(1), 87-112. Retrieved from https://www.jstor.org/
- Kara, İ. (2014a). Türkiye'de islamcılık düşüncesi: Metinler kişiler (Cilt 1). İstanbul: Dergah Yayınları.
- Kara, İ. (2014b). Türkiye'de islamcılık düşüncesi: Metinler kişiler (Cilt 2). İstanbul: Dergah Yayınları.
- Kaya, İ. (2004). Modernity, openness, interpretation: A perspective on multiple modernities. Social Science Information, 43(1), 35–57. https://doi.org/10.1177/05390184040685
- Kısakürek, N. F. (1946). Kılığımız. Büyük Doğu, 2(16), 7.
- Kısakürek, N. F. (1950). Asyacılık. Büyük Doğu, 4(31), 2.
- Kısakürek, N. F. (1967). İki ejderha. Büyük Doğu, 12(18), 3.
- Kısakürek, N. F. (1969, Temmuz 01). Felix culpa-Mesut suç. Büyük Doğu, 13(3), 7.
- Kısakürek, N. F. (1971a). İslam katliamının devamı. Büyük Doğu, 14(14), 12-16.
- Kısakürek, N. F. (1971b). İslamı ilk imha davranışı. Büyük Doğu, 14(13), 12-13.
- Kısakürek, N. F. (2011). Dünya bir inkılap bekliyor. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
- Kısakürek, N. F. (2012). Hesaplaşma. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
- Kısakürek, N. F. (2013a). O ve ben. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
- Kısakürek, N. F. (2013b). İdeolocya örgüsü. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
- Kısakürek, N. F. (2013c). Batı tefekkürü ve islam tasavvufu. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
- Kısakürek, N. F. (2013ç). Başmakalelerim-1. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
- Kısakürek, N. F. (2013d). Doğru yolun sapık kolları. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
- Kısakürek, N. F. (2013e). Türkiye'nin manzarası. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
- Kısakürek, N. F. (2013f). İman ve İslam atlası. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
- Kurtoğlu, Z. (2013). İslam düşüncesinin siyasal ufku. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Kocka, J. (2002). Multiple modernities and negotiated universals. In D. Sachenmaier, J. Riedel and S. N. Eisenstadt (Eds.), Reflections on multiple modernities: European, chinese and other interpretations (pp. 119-129). Leiden: Brill.
- Koçak, C. (2013). Türkiye'de iki partili siyasi sistemin kuruluş yılları (1945-1950): Rejim krizi. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Mardin, Ş. (2007). Kültürel değişme ve aydın: Necip Fazıl ve Nakşibendi. Ş. Mardin (Ed.), Orta Doğu'da kültürel geçişler içinde (s. 210-232). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Oktay, C. (2017). Siyasi kültür okumaları. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Parsons, T. (1966). Societies: Evolutionary and comparative perspectives. New Jersey: Prentice-Hall.
- Poulton, H. (1997). Top hat, grey wolf and crescent: Turkish nationalism and the turkish republic. London: Hurst & Company.
- Rahman, F. (1966). The impact of modernity on İslam. Islamic Studies, 5(2), 113-128. Retrieved from https://www.jstor.org/
- Sachsenmaier, D., Riedel, J., & Eisenstadt, S. N. (2002). The context of the multiple modernities paradigm. In D. Sachsenmaier, J. Riedel and S. N. Eisenstadt (Eds.), Reflections on multiple modernities: European, chinese and other ınterpretations (pp. 1-27). Leiden: Brill.
- Safa, P. (2010). Türk inkılâbına bakışlar. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi.
- Schmidt, V. H. (2006). Multiple modernities? The case against. Soziale ungleichheit, kulturelle unterschiede: Verhandlungen des 32. Kongresses der Deutschen Gesellschaft für Soziologie in München. Teilbd. 1 und 2 (pp. 2883-2894). Frankfurt am Main: Campus Verl.
- Shayegan, D. (1997). Cultural schizophrenia: Islamic societies confronting the west. (Trans. J. Howe) New York: Syracuse University Press.
- Tunaya, T. Z. (2007). İslamcılık akımı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Ülken, H. Z. (1979). Türkiye'de çağdaş düşünce tarihi (Cilt 2). İstanbul: Ülken Yayınları.
- Wei-ming, T. (2002). Mutual learning as an agenda for social development. In D. Sachsenmaier, J. Riedel and S. N. Eisenstadt (Eds.), Reflections on multiple modernities: European, chinese and other interpretations (pp. 129-136). Leiden: Brill.
- Wittrock, B. (2000). Modernity: One, none, or many? European origins and modernity as a global condition. Daedalus, 129(1), 31-60. Retrieved from https://www.jstor.org/
| APA | TOKER M (2019). Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi. , 50 - 68. 10.30784/epfad.483563 |
| Chicago | TOKER Mehmet Şevki Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi. (2019): 50 - 68. 10.30784/epfad.483563 |
| MLA | TOKER Mehmet Şevki Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi. , 2019, ss.50 - 68. 10.30784/epfad.483563 |
| AMA | TOKER M Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi. . 2019; 50 - 68. 10.30784/epfad.483563 |
| Vancouver | TOKER M Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi. . 2019; 50 - 68. 10.30784/epfad.483563 |
| IEEE | TOKER M "Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi." , ss.50 - 68, 2019. 10.30784/epfad.483563 |
| ISNAD | TOKER, Mehmet Şevki. "Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi". (2019), 50-68. https://doi.org/10.30784/epfad.483563 |
| APA | TOKER M (2019). Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 4(1), 50 - 68. 10.30784/epfad.483563 |
| Chicago | TOKER Mehmet Şevki Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi 4, no.1 (2019): 50 - 68. 10.30784/epfad.483563 |
| MLA | TOKER Mehmet Şevki Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, vol.4, no.1, 2019, ss.50 - 68. 10.30784/epfad.483563 |
| AMA | TOKER M Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi. 2019; 4(1): 50 - 68. 10.30784/epfad.483563 |
| Vancouver | TOKER M Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi. 2019; 4(1): 50 - 68. 10.30784/epfad.483563 |
| IEEE | TOKER M "Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi." Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 4, ss.50 - 68, 2019. 10.30784/epfad.483563 |
| ISNAD | TOKER, Mehmet Şevki. "Bir Batı Dışı Modernlik Yaklaşımı Olarak Büyük Doğu İdeolojisi". Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi 4/1 (2019), 50-68. https://doi.org/10.30784/epfad.483563 |
