Rusya, XX. yüzyıl başlarında iç ve dış politikasında yeni durumlarla karşılaştı. İçerde Rus halkı, XIX. yüzyıl sonlarında rejim karşıtı hareketler başlatmıştı. Dış politikada ise Berlin Antlaşması’ndansonra Balkan devletlerinin bağımsızlık hareketlerinde Rusya’nın oynadığı rolü göz önüne alan İngiltere, bu devletin Anadolu ve Asya’daetkin olmasını istemediğinden Rusya’yı Anadolu ve Kafkasya’da meşgul etmek için Ermenileri kışkırttı. Ayrıca Uzak Doğu’da Japonya’yıRusya’ya karşı girişebileceği bir savaş için teşvik edip destekledi. Bütün bunlar sonucunda Rusya’nın 1890’dan itibaren Ermeni tebaası ileilişkileri bozuldu. XX. yüzyılın başında Kafkasya’da Ermeni-Azerbaycan Türkleri ve Gürcüler arasında çok ciddi çatışmalar yaşandı. Buçatışmalarda sosyalizmi savunan işçi sınıfının çok büyük etkisi oldu.Rusya, 1905 yılında da Japonya karşısında giriştiği savaşı kaybetti.Politik zorluklar yaşayan Rus Çarlığı Meşrutiyet rejimini ilan etmekzorunda kaldı. Rusya’nın kendisi için bir tehdit olmaktan çıktığını gören İngiltere, bundan sonra Almanya’ya karşı Rusya ile ittifak kurdu.Bu iki devlet Fransızları da yanlarına alarak Birinci Dünya Savaşı’nabirlikte girdi.Birinci Dünya Savaşı esnasında savaşın getirdiği ağır yükRusya’nın iç işlerindeki karışıklıkları artırdı. Siyasi görüş ayrılıklarıbaş gösteren ekonomik sıkıntılarla daha da belirginleşti ve başlangıçtahalk hareketleri olarak başlayan olaylar, Bolşeviklerle Menşeviklerinbirlikte hareket ettiği büyük bir ihtilale dönüştü. Mart 1917’de başlayan olaylar, Rus Çarı II. Nicholas’ın tahtından feragat etmesine 25Ekim1917’de Petrograd Garnizonunun Bolşeviklere katılıp aynı geceII. Sovyet Kongresi’nde Bolşevik Programı’nın onaylanmasına kadarsürdü.Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı sırasında en büyükdüşmanlarından biri olan Çarlık Rusya’sıydı. Dolayısıyla Rusya’dameydana gelen bu rejim değişikliği Osmanlı Devleti’nin cephedekidüşmanlarından birini azaltsa da beraberinde bazı yeni problemlergetirdi. Bolşevik İhtilali’nden sonra Osmanlı Devleti’ne sığınan mülteciler boyutu birçok araştırmacının dikkatini çekmiş ve bu konudaçeşitli akademik çalışmalar yapılmıştır. Bunlara B. Bakar, K. Acar veU. Karadoğan’ın çalışmaları örnek gösterilebilir:Görüldüğü üzere bu konuyla ilgili çalışmalar genellikle İstanbul’agelen Rus mülteciler üzerinde yoğunlaşmaktadır. Oysaki mültecilermeselesi Osmanlı Devleti için Bolşevik ihtilalinin sonuçlarından sadece biridir. Bu araştırmanın kapsamı Bolşevik İhtilali’nden sonraOsmanlı-Rusya ilişkileridir. Araştırmada iki konuya odaklanılacaktır:İlk bölümde Bolşevik İhtilali’nden sonra yeni hükûmet kuruluncayakadar devam eden belirsizlik döneminde Osmanlı hükûmeti ve Osmanlı aydınlarının Rusya’daki gelişmelere nasıl baktığı incelenecektir. İkinci bölümde ise; Osmanlı Devleti’nin bu ihtilal sebebiyle karşılaştığı problemler ele alınacaktır. Bu problemler arasında; OsmanlıDevleti’nin doğu ve batı bölgelerinde ortaya çıkan salgın hastalıklar,Trabzon limanından Rusya’ya gönderilen mallar, piyasalarda görülenRus parası istilası, bazı Rus askerlerinin doğu sınırından Osmanlı’yasığınması, Rusya’ya kaçırılan asâr-ı atika, Osmanlı-Rus sınırında karşılaşılan bazı olaylar ve sığınanların muhasım devlet tebaasından sayılıp sayılmayacağı gibi konular vardır. Osmanlı yöneticilerinin, değişikkonularda karşı karşıya kalınan bu problemlere ne gibi çözümler getirdiği de araştırmanın kapsamında yer alacaktır. Bu şekilde Osmanlıelitinin Rusya’daki yeni rejime bakışının ne olduğunun ortaya konması amaçlanmaktadır.Bu çalışmada; Başbakanlık Osmanlı Arşivi belgeleri ana kaynakolarak kullanılacaktır.