TY - JOUR TI - İbn Sînâ ve Molla Sadrâ’da Varlık Kavramının Teşkîk Niteliği AB - Metafiziğin ana konusu olan varlığın, kapsamı altındakilere hangi anlamda söyleneceği konusu,İslam felsefesinin ontolojiye dair en önemli sorunlarından birisidir. Yani varlık, bütün mevcutlarüzere eşit anlamda mı yoksa dereceli olarak mı söylenir? Dereceli olarak söylenmesine teşkîkdenir. Aslında varlık-mahiyet, zorunlu-mümkün gibi ayrımlar da bir açıdan bu problemin çözümüne katılır. Zihin bu çözümü yapabilmek için mevcutları Tanrı-âlem veya özne-nesne gibi ayrımlara tâbi tutar. Sonrasında ise teşkîk fikri sayesinde bu ayrımları aşmaya çalışır. Zihin, teşkîkfikrinin tam olarak farkına varamaması durumunda -Aristoteles örneğinde olduğu gibi- Tanrı ileevren arasında ontolojik aykırılık ve kopukluklar olduğu düşüncesine kapılır. Bu makalede ulaşılmaya çalışılan hedefler şunlardır: Varlığın teşkîki niteliği onun basit olduğu fikrine dayanır. Eğerböyle olmasaydı varlık bileşenlerine ayrılacak ve her mevcutta farklı bir şey olarak karşımıza çıkacaktı. Varlık güçlülük-zayıflık, kemal-noksanlık, öncelik-sonralık, ihtiyaçsızlık-fakirlik, nedensonuç vb. gibi açılardan dereceli bir yapıya sahiptir. Kısacası varlığın teşkîk niteliği “varlık, mevcutların birleşmelerini ve farklılaşmalarını sağlayan asıldır” şeklinde formüle edilebilir. AU - yiğit, fevzi PY - 2020 JO - Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi VL - 22 IS - 41 SN - 2146-9806 SP - 57 EP - 80 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/362252 ER -