İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması

Yıl: 2020 Cilt: 58 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 9 - 14 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.4274/haseki.galenos.2019.5004 İndeks Tarihi: 29-07-2022

İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması

Öz:
Amaç: İnmeye yaklaşımda toplumun ve sağlık personellerinin farkındalığı hayati önem taşır. Bu çalışmada inme geçiren hasta yakınlarının ve sağlık personelinin (hekim dışı) bu farkındalıkta olup olmadığını ve akut inme sırasında hastaya doğru davranışı ne kadar gösterebildiğini karşılaştırmalı olarak araştırmayı amaçladık.Yöntemler: Ağustos 2018-Kasım 2018 tarihleri arasında hastanemizde çalışan sağlık personeli, servislerimizde inme tanısıyla yatan/poliklinik takibi olan hasta yakınları; inme hastasıyla karşılaşmamış toplum kaynaklı kişiler (kontrol grubu) gönüllük esasıyla çalışmaya dahil edilmiştir. Katılımcıların sosyo-demografik özellikleriyle beraber, araştırmacılarca hazırlanan inme bulguları/acil yaklaşımları/risk faktörleri sorularının değerlendirildiği anket formu katılımcılara uygulanmıştır.Bulgular: Çalışmaya 236 sağlık personeli; 268 hasta yakını, 165 kontrol grubu olmak üzere toplam 669 kişi katıldı. Hasta yakınlarının ve kontrol grubunun sağlık çalışanlarına göre anlamlı düzeyde en sık internetten inme ile ilgili bilgiyi aldıkları saptandı (p=0,001); beklenenin aksine hasta yakınlarının üçüncü sıklıkta sağlık personelinden inme bilgisine ulaştığı izlendi. İnmenin tedavi edilebilir olduğu bilinci, sağlık personelinde mevcutken (p≤0,005), hasta yakını grubunun kontrol grubuyla benzer sayıda yeterli bilinçlilikte olmadığı tespit edildi. İnme hastasına ilk yaklaşım olarak sağlık personeli %77, hasta yakını grubu %46 ve kontrol grubu ise %34 oranlarında ACİL-112’yi arama cevabını verdi. Sağlık personelinin %73,7’si, hasta yakınlarının %38’i, kontrol grubunun %24’ü inme hastasına acil yaklaşım süresinin ilk 4,5 saat içinde olduğu doğru cevabını verdi.Sonuç: İnme farkındalığı açısından üç grupta benzer yüksek bilinçlilikte iken, inmenin tedavi edilebilirliği ile inme hastasına ilk yaklaşımın 112’yi aranması açısından yeterli bilinçlilikte olunmadığı gözlemlend
Anahtar Kelime:

Comparison of Stroke Awareness Between Patient Relatives and Healthcare Professionals

Öz:
Aim: Awareness of the community and healthcare professionals is crucial in the management of stroke. In this study, we aimed to investigate stroke awareness of patient relatives and healthcare professionals (excluding medical doctors) and how much they can show proper behavior towards patients during acute stroke. Methods: Healthcare professionals working in our hospital, relatives of patients who were hospitalized or were attending our outpatient clinics for follow-up due to stroke between August 2018 and November 2018 and community-dwelling healthy subjects (control group) who have not met any stroke patients were included in the study. Sociodemographic characteristics of the participants were recorded and a questionnaire investigating stroke findings, emergency approaches and risk factors prepared by the researchers was administered to the participants. Results: A total of 669 people, 236 healthcare professionals, 268 patient relatives and 165- controls, participated in this study. It was revealed that the patient relatives and the controls obtained information regarding stroke mostly on the internet (p=0.001). The relatives of patients received information from healthcare professionals at the third frequency. Healthcare professionals were found to be aware of the fact that stroke was treatable (p≤0.005) whereas the patient relatives and controls did not have adequate information 77% of the health professionals, 46% of the patient relatives and 34% of the controls stated that calling medical emergency service was the first choice approach. Seventy-three point seven percent of the health professionals, 38% of the relatives and 24% of the controls chose the correct answer which is “stroke patient should be transferred to emergency department within the first 4.5 hours following a stroke attack”. Conclusion: In terms of stroke awareness, three groups had a high level of awareness about stroke. It was observed that the three groups did not have sufficient information of early treatment of stroke.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Hankey GJ. Stroke. How large a public health problem and how can the neurologist help? Arch Neurol 1999;56:748-54.
  • Öztürk Ş. Serebrovasküler hastalık epidemiyolojisi ve risk faktörleri-dünya ve Türkiye perspektifi. Turkish Journal of Geriatrics 2009;13:51-8.
  • Başara BB, Dirimeşe V, Özkan E, Varol Ö. Ulusal hastalık yükü ve maliyet etkililik çalışması. Sağlık Bakanlığı RSHMB. Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. Ankara, 2003. Erişim:www.hm.saglik.gov.tr/pdf/kitaplar/USHHaneHalkiSaglikHarcamalari.pdf. Erişim Tarihi:18 Eylül 2013).
  • Yardım N, Çipil Z, Vardar C, Mollahaliloğlu S. Türkiye İş Kazaları Ve Meslek Hastalıkları. 2000-2005 Yılları Ölüm Hızları Dicle Tıp Dergisi 2007;34:264-71.
  • Rosamond W, Flegal K, Friday G, et al; American Heart Association Statistics Committee and Stroke Statistics Subcommittee. Heart disease and stroke statistics-2007 update: a report from the American Heart Association Statistics Committee and Stroke Statistics Subcommittee. Circulation 2007;115:e69-171.
  • Vickrey BG, Rector TS, Wickstrom SL, et al. Occurrence of secondary ischemic events among persons with atherosclerotic vascular disease. Stroke 2002;33:901-6.
  • Kumral E. Santral Sinir Sisteminin Damarsal Hastalıkları. Güneş Tıp Yayınevi 2011.p.17-8
  • Pandian JD, Sudhan P. Stroke Epidemiology and Stroke Care Services in India. J Stroke 2013;15:128-34.
  • Ingall TJ, O’Fallon WM, Asplund K, et al. Findings from the reanalysis of the NNDHS Tissue Plasminogen Activator for Acute Ischemic Stroke Treatment Trial. Stroke 2004;35:2418-24.
  • Aytaç E, Ünal HA, Ergün U, ve ark. Nörolojik Hastalıklarda Farkındalık: Ankara İli Örneğinde 2. ve 3. Basamak Nöroloji Polikliniklerinin Karşılaştırılması. Türk Nöroloji Dergisi 2014;20:112-20.
  • Pandian JD, Jaison A, Deepak SS, et al. Public Awareness of Warning Symptoms, Risk factors, and treatment of strokein Northwest India. Stroke 2005;36:644-8.
  • Evci ED, Memis S, Ergin F, Beser E. A Population-Based Study on Awareness ofStroke in Turkey. Eur J Neurol 2007;14:517-22.
  • Çelik G, Boyraz S. Lise Öğretmenlerinde İnme Alarm Belirtileri ve Risk Faktörleri Farkındalığı. Türk Beyin Damar Hastalıkları Dergisi 2015;21:108-18.
  • Memiş S, Evci ED, Ergin F, Beşer E. Population- Based Study on Awareness of Heart Attack in Aydın City-Turkey. Anadolu Kardiyoloji Dergisi 2009;9:304-10.
  • Taş F, Büyükbeşe MA. Hipertansiyonda Farkındalık ve Hemşirenin Rolü. TAF Prev Med Bull 2013;12:729-34.
  • Kalan MK. Hipertansiyon Hastalarında Antihipertansif İlaç Değişimleri, Bu Değişimlerin Nedenleri ve İlaç Değişimleri ile Hedef Tedavi Değerlerine Ulaşma Oranlarının İncelenmesi. Uzmanlık Tezi. Sağlık Bakanlığı Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul; 2007.
  • Tunç C. İnmeli Bireylerin Hastaneye Başvurma Sürelerini Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi: İç hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İzmir; 2011.
  • Keskin Ö, Kalemoğlu M, Ulusoy E, Uzun H, Yıldırım G. Akut İnmeli Olgularda Hastane Öncesi Gecikme Nedenlerinin İrdelenmesi. Nobel Med 2005;1:14-7.
  • Memiş S, Tugrul E, Evci ED, Ergin F. Multiple Causes for Arrival at Hospital in Acute Stroke Patients in Aydın, Turkey. BMC Neurology 2008:8-15.
  • Korkmaz T, Ersoy G, Kutluk K, Erbil B, ve ark. İnme Semptom veya Bulguları ile Acil Servise Başvuran hastaların Başvuru Zamanlarını Etkileyen Hastane Öncesi Faktörlerin Değerlendirilmesi. Turk J Emerg Med 2010;10:106-11.
APA Gozubatik-Celik R, YILMAZ A, küçükali çarkı f, ALTIN S, çoban e, Senadim S, KÖKSAL A, Atakli H, Soysal A (2020). İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması. , 9 - 14. 10.4274/haseki.galenos.2019.5004
Chicago Gozubatik-Celik Rabia Gokcen,YILMAZ Ayşe,küçükali çarkı funda,ALTIN Serap,çoban eda,Senadim Songul,KÖKSAL Ayhan,Atakli Hayrunisa Dilek,Soysal Aysun İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması. (2020): 9 - 14. 10.4274/haseki.galenos.2019.5004
MLA Gozubatik-Celik Rabia Gokcen,YILMAZ Ayşe,küçükali çarkı funda,ALTIN Serap,çoban eda,Senadim Songul,KÖKSAL Ayhan,Atakli Hayrunisa Dilek,Soysal Aysun İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması. , 2020, ss.9 - 14. 10.4274/haseki.galenos.2019.5004
AMA Gozubatik-Celik R,YILMAZ A,küçükali çarkı f,ALTIN S,çoban e,Senadim S,KÖKSAL A,Atakli H,Soysal A İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması. . 2020; 9 - 14. 10.4274/haseki.galenos.2019.5004
Vancouver Gozubatik-Celik R,YILMAZ A,küçükali çarkı f,ALTIN S,çoban e,Senadim S,KÖKSAL A,Atakli H,Soysal A İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması. . 2020; 9 - 14. 10.4274/haseki.galenos.2019.5004
IEEE Gozubatik-Celik R,YILMAZ A,küçükali çarkı f,ALTIN S,çoban e,Senadim S,KÖKSAL A,Atakli H,Soysal A "İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması." , ss.9 - 14, 2020. 10.4274/haseki.galenos.2019.5004
ISNAD Gozubatik-Celik, Rabia Gokcen vd. "İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması". (2020), 9-14. https://doi.org/10.4274/haseki.galenos.2019.5004
APA Gozubatik-Celik R, YILMAZ A, küçükali çarkı f, ALTIN S, çoban e, Senadim S, KÖKSAL A, Atakli H, Soysal A (2020). İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması. Haseki Tıp Bülteni, 58(1), 9 - 14. 10.4274/haseki.galenos.2019.5004
Chicago Gozubatik-Celik Rabia Gokcen,YILMAZ Ayşe,küçükali çarkı funda,ALTIN Serap,çoban eda,Senadim Songul,KÖKSAL Ayhan,Atakli Hayrunisa Dilek,Soysal Aysun İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması. Haseki Tıp Bülteni 58, no.1 (2020): 9 - 14. 10.4274/haseki.galenos.2019.5004
MLA Gozubatik-Celik Rabia Gokcen,YILMAZ Ayşe,küçükali çarkı funda,ALTIN Serap,çoban eda,Senadim Songul,KÖKSAL Ayhan,Atakli Hayrunisa Dilek,Soysal Aysun İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması. Haseki Tıp Bülteni, vol.58, no.1, 2020, ss.9 - 14. 10.4274/haseki.galenos.2019.5004
AMA Gozubatik-Celik R,YILMAZ A,küçükali çarkı f,ALTIN S,çoban e,Senadim S,KÖKSAL A,Atakli H,Soysal A İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması. Haseki Tıp Bülteni. 2020; 58(1): 9 - 14. 10.4274/haseki.galenos.2019.5004
Vancouver Gozubatik-Celik R,YILMAZ A,küçükali çarkı f,ALTIN S,çoban e,Senadim S,KÖKSAL A,Atakli H,Soysal A İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması. Haseki Tıp Bülteni. 2020; 58(1): 9 - 14. 10.4274/haseki.galenos.2019.5004
IEEE Gozubatik-Celik R,YILMAZ A,küçükali çarkı f,ALTIN S,çoban e,Senadim S,KÖKSAL A,Atakli H,Soysal A "İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması." Haseki Tıp Bülteni, 58, ss.9 - 14, 2020. 10.4274/haseki.galenos.2019.5004
ISNAD Gozubatik-Celik, Rabia Gokcen vd. "İnme Farkındalığının Sağlık Personelleri ile Hasta Yakınları Arasında Karşılaştırılması". Haseki Tıp Bülteni 58/1 (2020), 9-14. https://doi.org/10.4274/haseki.galenos.2019.5004