Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi

Özer YILMAZ (Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi, Ömer Seyfettin Uygulamalı Bilimler Fakültesi, Bandırma, Türkiye)
Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
11 3
Yıl: 2018 Cilt: 20 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 331 - 346 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32709/akusosbil.478718 İndeks Tarihi: 16-10-2020

Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi

Öz:
Günümüzde tüketim alışkanlıkları içinde önemli yeri olan online alışveriş niyet ve davranışlarınınincelenmesi, işletmeler açısından giderek daha da önemli hale gelmiştir. Tüketicilerin online alışverişkanallardaki davranışlarını inceleyen en önemli modellerden bir tanesi de Teknoloji Kabul Modelidir.Bu model temelde algılanan fayda, algılanan kullanım kolaylığı ve online alışveriş niyetibileşenlerinden oluşmakla birlikte, farklı bileşenlerin de modele dâhil edilmesine imkân tanımaktadır.Bu nedenle çalışmada algılanan ürün riskini de içeren genişletilmiş bir Teknoloji Kabul Modelikullanılmıştır. Araştırmada kullanılan veriler 355 kişiden kolayda örnekleme yöntemiyle toplanmıştır.Araştırmada ileri sürülen hipotezlerin test edilmesinde Kısmi En Küçük Kareler Yöntemine DayananYapısal Eşitlik Modellemesinden yararlanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda algılanan kullanımkolaylığının hem algılanan fayda hem de online alışveriş niyeti üzerinde pozitif yönlü etkisi olduğu,algılanan ürün riskinin ise algılanan fayda ve online alışveriş niyetini negatif yönde etkilediği yönündebulgular elde edilmiştir. Çalışma sonuçları ayrıca algılanan faydanın, tüketicilerin online alışverişniyetleri üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı etkisi olduğunu da göstermiştir.
Anahtar Kelime:

Investigation of Consumers' Online Shopping Intentions with the Context of Technology Acceptance Model

Öz:
Nowadays, online shopping intentions and behaviors which have an important place in consumption habits, have become increasingly important for businesses. One of the most important models examining consumers' behavior in online shopping channels is the Technology Acceptance Model. While this model is basically composed of perceived usefulness, perceived ease of use and intention of online shopping, it also allows different components to be included in the model. For this reason, an extended Technology Acceptance Model which includes the perceived product risk was used in the study. The data used in the study were collected from 355 people by convenience sampling method. Research hypotheses have been tested with Structural Equation Modelling based on Partial Least Squares Method (PLS-SEM). According to result of the analysis, it was found that the perceived ease of use had a positive effect on both perceived usefulness and online shopping intention. Nonetheless it was found that perceived product risk had a negative impact on perceived usefulness and intention to use online shopping. The results also showed that perceived usefulness has a positive and significant effect on consumers’ intention to use online shopping.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Afthanorhan, W. M. A. B. W. (2013). “A comparison of partial least square structural equation modeling (PLS-SEM) and covariance based structural equation modeling (CBSEM) for confirmatory factor analysis”. International Journal of Engineering Science and Innovative Technology, 2(5), 198-205.
  • Akour, I., Alshare, K., Miller, D. ve Dwairi, M. (2006). “An exploratory analysis of culture, perceived ease of use, perceived usefulness, and internet acceptance: The case of Jordan”. Journal of Internet Commerce, 5(3), 83-108.
  • Akturan, U., (2007). “Tüketici davranışlarına yönelik araştırmalarda alternatif bir teknik: Etnografik araştırma”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (11), 237- 252.
  • Al-Emran, M., Mezhuyev, V., ve Kamaludin, A. (2018). “Technology acceptance model in M-learning context: A systematic review”. Computers & Education.
  • Alshibly, H. H. (2015). “Investigating decision support system (DSS) success: A partial least squares structural equation modeling approach”. Journal of Business Studies Quarterly, 6 (4), 56.
  • Amini, M. T., Ahmadinejad, M., ve Azizi, M. J. (2011). “Adoption of Internet banking by Iranian customer: An empirical investigation”. The International Journal of Management Science and Information Technology (IJMSIT), 1 (1), 47-64.
  • Biucky, S. T., Abdolvand, N. ve Harandi, S. R. (2017). “The effects of perceived risk on social commerce adoption based on TAM Model”. International Journal of Electronic Commerce Studies, 8 (2), 173-196.
  • Chiu, C. M., Lin, H. Y., Sun, S. Y., ve Hsu, M. H. (2009). “Understanding customers' loyalty intentions towards online shopping: An integration of technology acceptance model and fairness theory”. Behaviour & Information Technology, 28 (4), 347-360.
  • Choi, G., ve Chung, H. (2013). “Applying the technology acceptance model to social networking sites (SNS): Impact of subjective norm and social capital on the acceptance of SNS”. International Journal of Human-Computer Interaction, 29(10), 619-628.
  • Davis, F. D. (1986). “A technology acceptance model for empirically testing new end-user information systems: theory and results”. Massachusetts Institute of Technology, Boston: Unpublished Doctoral Dissertation. Davis, F. D. (1989). “Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology”. MIS quarterly, 319-340.
  • Dursun, Y., ve Kocagöz, E. (2010). “Yapısal eşitlik modellemesi ve regresyon: karşılaştırmalı bir analiz”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (35), 1-17.
  • Fishbein, M., ve Azjen, I., (1975) “Belief, attitude, intention and behavior”. Reading, MA: Addison – Wesley.
  • Fornell, C., ve Larcker, D. F. (1981). “Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error”. Journal of Marketing Research 18 (1), 39-50.
  • Göçer, A., ve Vural, C. A. (2017). “Sosyal pazarlamada teknoloji kabulü: hayırseverlik davranışları üzerine bir inceleme”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1- 23.
  • Hair Jr, J. F., Matthews, L. M., Matthews, R. L., ve Sarstedt, M. (2017). “PLS-SEM or CBSEM: updated guidelines on which method to use”. International Journal of Multivariate Data Analysis, 1(2), 107-123.Hançer, M. (2003). “Ölçeklerin yazım dilinden başka bir dile çevirileri ve kullanılan değişik yaklaşımlar”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (10), 47-61.
  • Hair Jr, J., Sarstedt, M., Hopkins, L. ve. Kuppelwieser, V.G. (2014) "Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM): An emerging tool in business research", European Business Review, 26 (2), 106-121, https://doi.org/10.1108/EBR-10-2013-0128
  • Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., ve Black, W. C. (2010). “Multivariate data analysis” (7th ed.). ISBN-13: 978-0138132637 Pearson Education Press.
  • Heijden, H., Verhagen, T., ve Creemers, M. (2003). “Understanding online purchase intentions: contributions from technology and trust perspectives”. European Journal of Information Systems, 12(1), 41-48.
  • Herrero, Á., ve San Martín, H. (2012). “Developing and testing a global model to explain the adoption of websites by users in rural tourism accommodations”. International Journal of Hospitality Management, 31 (4), 1178-1186.
  • İşler, D. B., Yarangümelioğlu, D., ve Gümülü, E. (2014). “Online tüketici satın alma davranışlarını etkileyen faktörlere yönelik bir durum değerlendirmesi: Isparta ilinde bir uygulama”. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6 (3), 77-94.
  • Jain, D., Goswami, S., ve Bhutani, S. (2014). “Consumer behavior towards online shopping: an empirical study from Delhi”. IOSR Journal of Business and Management, 16 (9), 65- 72.
  • Kalyoncuoğlu, S. (2018). “Tüketicilerin online alışverişlerindeki sanal kart kullanımlarının teknoloji kabul modeli ile incelenmesi”. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 20 (2), 193-213.
  • Kırcova, İ. (2005). “İnternette Pazarlama”. Beta Basım Yayın Dağıtım, İstanbul.
  • Kim, D. J., Ferrin, D. L., ve Rao, H. R. (2008). “A trust-based consumer decision-making model in electronic commerce: The role of trust, perceived risk, and their antecedents”. Decision Support Systems, 44 (2), 544-564.
  • Ko, H., Jung, J., Kim, J., ve Shim, S. W. (2004). “Cross-cultural differences in perceived risk of online shopping”. Journal of Interactive Advertising, 4 (2), 20-29.
  • Koul, S., ve Eydgahi, A. (2017). “A systematic review of technology adoption frameworks and their applications”. Journal of Technology Management & Innovation, 12(4), 106- 113.
  • Lee, M. C. (2009). “Factors influencing the adoption of internet banking: An integration of TAM and TPB with perceived risk and perceived benefit”. Electronic Commerce Research and Applications, 8 (3), 130-141.
  • Legris, P., Ingham, J., ve Collerette, P. (2003). “Why do people use information technology? A critical review of the technology acceptance model”. Information & Management, 40 (3), 191-204.
  • Li, C. F. (2013). “The revised technology acceptance model and the impact of individual differences in assessing internet banking use in Taiwan”. International Journal of Business and Information, 8 (1), 96-119.
  • Ling CK, Bin DD, Hoi PT, Keoy KH, ve Hassan P. (2011). “Perceived risk, perceived technology, online trust for the online purchase intention in Malaysia”. International Journal of Business and Management, 6 (6), 167-182
  • Lu, H. P., Hsu, C. L., ve Hsu, H. Y. (2005). “An empirical study of the effect of perceived risk upon intention to use online applications”. Information Management & Computer Security, 13 (2), 106-120.
  • Mai, N., Yoshi, Takahashi., ve Phong Tuan, N. (2013). “Technology acceptance model and the paths to online customer loyalty in an emerging market”. Market-Tržište, 25 (2), 231- 248.
  • Martins, C., Oliveira, T. ve Popovič, A. (2014). “Understanding the Internet banking adoption: A unified theory of acceptance and use of technology and perceived risk application”. International Journal of Information Management 34 (1), 1-13.
  • Moon J. ve Kim Y. 2001. “Extending the TAM for a World Wide Web context”. Information and Management, 38, 217-230.
  • Moshrefjavadi,M. Dolatabadi, H., Dolatabadi, M., Poursaeedi, A ve Asadollahi, A. ( 2012) "An analysis of factors affecting on online shopping behavior of consumers." International Journal of Marketing Studies 4 (5), 81-96.
  • Muslichah, M. (2018). “The effect of self efficacy and information quality on behavioral intention with perceived usefulness as intervening variable”. JABM Journal of Accounting-Business & Management, 1(25), 21-34.
  • Natarajan, T., Balasubramanian, S. A., ve Kasilingam, D. L. (2017). “Understanding the intention to use mobile shopping applications and its influence on price sensitivity”. Journal of Retailing and Consumer Services, 37, 8-22.
  • Noh, M., Lee, K., Kim, S., ve Garrison, G. (2013). “Effects of collectivism on actual scommerce use and the moderating effect of price consciousness”. Journal of Electronic Commerce Research, 14 (3), 244-260.
  • Nunkoo, R., Juwaheer, T. D., ve Rambhunjun, T. (2013, June). “Applying the extended technology acceptance model to understand online purchase behavior of travelers”. In Proceedings of 21st International Business Research Conference, 10-11.
  • Oskaybaş, K., Dursun, T., ve Yener, D. (2014). “Online alışverişte tüketicilerin tercihlerini etkileyen unsurların belirlenmesi”. Marmara Üniversitesi, İİBF Dergisi, 36 (1), 119-135.
  • Özturk, A. B., Bilgihan, A., Nusair, K., ve Okumus, F. (2016). What keeps the mobile hotel booking users loyal? Investigating the roles of self-efficacy, compatibility, perceived ease of use, and perceived convenience”. International Journal of Information Management, 36(6), 1350-1359.
  • Park, N., Roman, R., Lee, S. ve Chung, J. E. (2009). “User Acceptance of a Digital Library System in Developing Countries: An Application of the Technology Acceptance Model.” International Journal of Information Management, 29 (3), 196-209.
  • Pavlou, P. (2003). “Consumer acceptance of electronic commerce: Integrating trust and risk with the technology acceptance model”. International Journal of Electronic Commerce, 7 (3), 101–134.
  • Ringle, C. M., Sarstedt, M., Mitchell, R., ve Gudergan, S. P. (2018). “Partial least squares structural equation modeling in HRM research”. The International Journal of Human Resource Management, 1-27.
  • Rodríguez, T., ve Carvajal-Trujillo, E. (2014). “Online purchasing tickets for low cost carriers: An application of the unified theory of acceptance and use of technology (UTAUT) model”. Tourism Management, 43, 70-88.
  • Sathitwiriyawong, C., ve Phuttaraksa, P. (2018). “An acceptance model of mobile banking”. In 2018 5th International Conference on Business and Industrial Research (ICBIR), 435- 439.
  • Saydan, R. (2008). "Tüketicilerin Online Alışverişe Yönelik Risk ve Fayda Algılamaları: Geleneksel ve Online Tüketicilerin Karşılaştırılması." Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 7 (23), 386-402.
  • Shen, J.(2012) “Social comparison, social presence, and enjoyment in the acceptance of social shopping websites”. Journal of Electronic Commerce Research, 13 (3), 198-212.
  • Shih, H. P. (2004). “Extended technology acceptance model of internet utilization behavior”. Information & Management, 41 (6), 719-729.
  • Su, K. W., Wang, J. W., ve Hsu, M. H. (2012). “The impact of prior experience on shopping behaviors”. Journal of the Chinese Institute of Industrial Engineers, 29 (6), 400-416.
  • Teo, T.(2011). “Technology acceptance in education”. Springer, Science & Business Media. Hollanda.
  • Turan, A. H. (2008). “İnternet alışverişi tüketici davranışını belirleyen etmenler: geliştirilmiş teknoloji kabul modeli (E-TAM) ile bir model önerisi”, Akademik Bilişim 2008, Çanakkale, 723-731.
  • TÜİK (2017) “Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması” http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24862 erişim: 29.09.2018
  • Türker, A., ve Türker, Ö. G. (2013). “Turistik ürün satın alma davranışının teknoloji kabul modeli ile incelenmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 281-312.
  • Uğur, N. G., ve Türkmen, M. (2014). “Tüketicilerin Mobil Uygulamaları Kabulüne Yönelik Bir Model Önerisi”. Uluslararası Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildirileri Kitabı, 567-583.
  • Wu, L., ve Chen, J. L. (2005). “An extension of trust and TAM model with TPB in the ınitial adoption of on-line tax: an empirical study”. International Journal of Human Computer Studies, 62 (6), 784-808.
  • Yapp, E. H., Balakrishna, C., Yeap, J. A., ve Ganesan, Y. (2018). “Male and female technology users' acceptance of on-demand services”. Global Business & Management Research, 10, 105-126
  • Yaşlıoğlu, M. M. (2017). “Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.
  • Yılmaz, C., ve Tümtürk, A. (2015). “İnternet üzerinden alışveriş niyetini etkileyen faktörlerin genişletilmiş teknoloji kabul modeli kullanarak incelenmesi ve bir model önerisi”. Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 22 (2), 355-384.
  • Yi, M. Y., ve Hwang, Y. (2003). “Predicting the use of web-based information systems: Self-efficacy, enjoyment, learning goal orientation, and the technology acceptance model.” International Journal of Human–Computer Studies, 59 (4), 431–449.
  • Yılmaz, Ö. (2014). “The effect of websites on customer preferences related to tourism products within the framework of Technological Acceptance Model (TAM)”. IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal, 5 (16), 46-59.
APA Yılmaz Ö (2018). Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi. , 331 - 346. 10.32709/akusosbil.478718
Chicago Yılmaz Özer Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi. (2018): 331 - 346. 10.32709/akusosbil.478718
MLA Yılmaz Özer Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi. , 2018, ss.331 - 346. 10.32709/akusosbil.478718
AMA Yılmaz Ö Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi. . 2018; 331 - 346. 10.32709/akusosbil.478718
Vancouver Yılmaz Ö Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi. . 2018; 331 - 346. 10.32709/akusosbil.478718
IEEE Yılmaz Ö "Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi." , ss.331 - 346, 2018. 10.32709/akusosbil.478718
ISNAD Yılmaz, Özer. "Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi". (2018), 331-346. https://doi.org/10.32709/akusosbil.478718
APA Yılmaz Ö (2018). Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(3), 331 - 346. 10.32709/akusosbil.478718
Chicago Yılmaz Özer Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20, no.3 (2018): 331 - 346. 10.32709/akusosbil.478718
MLA Yılmaz Özer Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.20, no.3, 2018, ss.331 - 346. 10.32709/akusosbil.478718
AMA Yılmaz Ö Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 20(3): 331 - 346. 10.32709/akusosbil.478718
Vancouver Yılmaz Ö Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 20(3): 331 - 346. 10.32709/akusosbil.478718
IEEE Yılmaz Ö "Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi." Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, ss.331 - 346, 2018. 10.32709/akusosbil.478718
ISNAD Yılmaz, Özer. "Tüketicilerin Online Alışveriş Niyetlerinin Teknoloji Kabul Modeli Bağlamında İncelenmesi". Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20/3 (2018), 331-346. https://doi.org/10.32709/akusosbil.478718
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 13:59

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları