Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler

İsa SARI (Hitit Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, Çorum, Türkiye)
Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi
4 0
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 93 Sayfa Aralığı: 29 - 52 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 17-10-2020

Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler

Öz:
Dede Korkut Kitabı üzerine dilcilik sahasında yapılan araştırmalar, çoğunlukla,daha önceki araştırmacılar tarafından yanlış okunduğu düşünülen sözcüklerinyorumlanması/düzeltilmesi veya müstensih hatalarının tespit edilmesi gibimetnin doğruya en yakın okunuşuna ve yeniden kurulmasına yönelikçalışmalara dayanmaktadır. Bu tür çalışmalar, eserin hatalardan arındırılmışve kusursuza en yakın şeklinin tasarlanması/kurulması için gereklidir. Ancakbu yapılırken eserle ilgili diğer düzeylerdeki çalışmaların geri plana itilmemesi,metin üzerinde çeşitli dil içi veya dil ötesi çalışmaların da gerçekleştirilmesigerekmektedir. Bu sayede, eserle ilişkili daha fazla ayrıntıya ulaşma imkânıdoğacak ve metnin yazıldığı dönem, şartlar, metnin estetik/edebi değeri, ayrıcaüst yapısıyla ilgili diğer pek çok husus daha iyi anlaşılacaktır.Bu çalışmada, daha çok konuşma dilinin bir özelliği olarak şekilleniportaya çıkan söylem belirleyiciler üzerinde durulduktan sonra, Dede KorkutKitabı’nda dönemin konuşma dilinin izleri olarak yorumlanabilecek bazısöylem belirleyiciler ele alınıp değerlendirilecektir. Böylece, Dede Korkutmetnine konuşma dili odağında yaklaşılacak ve eserin söylem çözümlemesiyönündeki çalışmalara katkı sağlanacaktır.
Anahtar Kelime:

Discourse Markers in The Book of Dede Korkut

Öz:
Philological studies on The Book of Dede Korkut mostly consist of interpretations/corrections of the words that are thought to be read erroneous by previous researchers or determining scribal errors on the text which lead to the accurate interpretation, reading and reconstruction of it. Such studies are required to constitute the impeccable and error-free form of the text. However, while doing this, other related studies on the text, be it language-internal or extralinguistic, must not be neglected. By this means, more details on the text will be reached; text-concerned issues such as the writing period and writing conditions of it as well as aesthetical and literal value of the text and many more matters related to it will be understood better. In the present study, discourse markers, which emerge as an inherent property of colloquial language, will be touched upon at first. Subsequent to this, discourse markers in The Book of Dede Korkut that can be interpreted as traces of colloquial language will be dealt with and evaluated. Thereby, an approach from the perspective on the basis of colloquial language in The Book of Dede Korkut will be developed and it will be aimed for contributing on discourse analyses for the text.
Anahtar Kelime:

Маркеры разговорной речи в «Книге моего деда Коркута»*

Öz:
Филологические исследования «Книги моего деда Коркута» в основном состоят из толкований / уточнений слов, которые считались прочитанными ошибочно предыдущими исследователями, или определения ошибок переписчиков в тексте, что ведет к точной интерпретации, чтению и реконструкции текста. Такие исследования имеют целью восстановление безупречной и безошибочной формы текста. Однако при этом нельзя пренебрегать другими исследованиями текста, будь то языковые или внелингвистические. Таким образом, будет получено больше деталей по тексту; связанные с текстом вопросы, такие как период создания и условия его написания, а также эстетическая и буквальная ценность текста и многие другие вопросы, связанные с ним, будут поняты лучше. В настоящем исследовании сначала будут затронуты дискурсивные маркеры, которые являются неотъемлемым свойством разговорного языка. Вслед за этим будут рассмотрены и оценены дискурсивные маркеры в «Книге моего деда Коркута», которые можно интерпретировать как следы разговорного языка. Таким образом, будет разработан подход с точки зрения разговорной речи в «Книге Деде Коркута», который позволит внести вклад в анализ текста.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Baker, Paul ve Sibonile Ellege (2011). Key Terms in Discourse Analysis. London/New York: Continuum.
  • Balyemez, Sedat (2011). Dede Korkut Hikâyelerinin Metin Dil Bilimsel Yapısı. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
  • Balyemez, Sedat (2012). “Dede Korkut’taki Tartışmalı Kelimeler (Dresden Nüshası) Üzerine Bir Karşılaştırmalı Dizin Denemesi”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi 1/3: 82-117.
  • Brinton, Laurel J. (2015). “Historical Discourse Analysis”. The Handbook of Discourse Analysis. Ed. Deborah Tannen, Heidi E. Hamilton and Deborah Schiffrin. Chichester, UK: John Wiley & Sons Ltd. 222-243.
  • Brown, Gillian ve Georg Yule (1983). Discourse Analysis. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Cemiloğlu, İsmet (2001). Dede Korkut Hikâyeleri Üzerinde Söz Dizimi Bakımından Bir İnceleme. Ankara: TDK Yay.
  • Corcu, Demet (2006). “Analysis of Discourse Particles ‘zaten’ and ‘ya’ in Relation to the Information Structure”. Sparche und Datenverarbeitung 1: 1-11.
  • Coulthard, Malcolm (1985). An Introduction to Discourse. Analysis. Londra ve New York: Routledge.
  • Daşdemir, Muharrem (2000). Dede Korkut Hikâyeleri’nin Söz Dizimi. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
  • Dəmirçizadə, Əbdüləzəl Məmmədoğlu (1999). Kitabi-Dədə Qorqud Dastanlarının Dili. Bakı: Elm Nəşriyyatı.
  • Erdoğan, Yasemin (2013). “Interactional Functions of ‘şey’ in Turkish: Evidence from Spoken Turkish Corpus”. Mersin Üniversitesi Dil ve Edebiyat Dergisi 10 (2): 33-52.
  • Ergin, Muharrem (2008). Dede Korkut Kitabı - 1. Ankara: TDK Yay.
  • Ergin, Muharrem (2009). Dede Korkut Kitabı - 2: İndeks-Gramer. Ankara: TDK Yay.
  • Ergin, Muharrem (2001). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Yay.
  • Fraser, Bruce (1999). What are discourse markers?. Journal of Pragmatics 31 (7): 931-952.
  • Gee, James Paul (2011). An Introduction to Discourse Analysis: Theory and Method. New York: Routledge.
  • Gökyay, Orhan Şaik (2006). Dede Korkut Hikâyeleri. İstanbul: Kabalcı Yay.
  • Gökyay, Orhan Şaik (2007). Dedem Korkudun Kitabı. İstanbul: Kabalcı Yay.
  • Günay, V. Doğan (2013). Söylem Çözümlemesi. İstanbul: Papatya Yay.
  • Hirik, Seçil (2017). “Türkiye Türkçesinde Söylem ve Bilgi Kipliği İlişkisi”. idil 6 (35): 1955-1966.
  • İmer, Kamile, Ahmet Kocaman ve A. Sumru Özsoy (2011). Dilbilim Sözlüğü. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yay.
  • Johnstone, Barbara (2008). Discourse Analysis. Oxford: Blackwell Publishing.
  • Kaçalin, Mustafa S. (2006). Oğuzların Diliyle Dedem Korkudun Kitabı. İstanbul: Kitabevi Yay
  • Kartallıoğlu, Yavuz (2017). Osmanlı Konuşma Dili. İstanbul: Kesit Yay.
  • Kerimoğlu, Caner (2014). Kuram ve Uygulamalarla Dilbilim, Göstergebilim ve Türkoloji-Genel Dilbilime Giriş. Ankara: Pegem Akademi.
  • Lewis, Geoffrey (1974). The Book of Dede Korkut. Victoria: Penguin Books.
  • Maschler, Yael ve Deborah Schiffrin (2015). “Discourse Markers: Language,
  • Meaning, and Context”. The Handbook of Discourse Analysis. Ed. Deborah Tannen, Heidi E. Hamilton ve Deborah Schiffrin. Chichester, UK: John Wiley & Sons Ltd. 189-221.
  • Özbek, Nurdan (1998). “Türkçe’de Söylem Belirleyicileri”. Dilbilim Araştırmaları 9: 37-47.
  • Özçelik, Sadettin (2005). Dede Korkut Araştırmalar, Notlar / Dizin / Metin. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Özçelik, Sadettin (haz.) (2006). Dede Korkut Üzerine Yeni Notlar. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Paltridge, Brian (2006). Discourse Analysis: An Introduction. Londra: Continuum.
  • Ruhi, Şükriye (2013). “The Interactional Functions of ‘tamam’ in Spoken Turkish”. Mersin Üniversitesi Dil ve Edebiyat Dergisi 10 (2): 9-32.
  • Schiffrin, Deborah (1987). Discourse Markers. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Schourup, Lawrence (1999). “Discourse markers”. Linuga 107: 227-265.
  • Sertkaya, Osman Fikri (2006). Dede Korkut Kitabı, Dresden Nüshası’nın “Giriş” Bölümü. İstanbul: Ötüken Yay.
  • Sümer, Faruk, Ahmet E. Uysal and Warren S. Walker (1972). The Book of Dede Korkut: A Turkish Epic. Austin & London: University of Texas Press.
  • Taylor, Stephanie (2013). What is Discourse Analysis? London/New York: Bloomsbury Academic.
  • Tekin, Talat (2013). “Dede Korkut Hikâyelerinde Bazı Düzeltmeler”. Makaleler IITarihi Türk Yazı Dilleri. Yay. Haz. Emine Yılmaz ve Nurettin Demir. Ankara: TDK Yay.
  • Tezcan, Semih (2001). Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar. İstanbul: YKY.
  • Tezcan, Semih ve Hendrik Boeschoten (2001). Dede Korkut Oğuznameleri. İstanbul: YKY.
  • Torun, Yeter (2011). “Eski Anadolu Türkçesinde Böyle, Şöyle, Eyle/Öyle Sözlerinin Kullanımları Üzerine”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20: 267-276.
  • Tulum, Mertol (2003). “Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar’a Notlarla Katkılar-I”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi XXX: 517-538.
  • Tulum, Mertol ve Mehmet Mahur Tulum (haz.) (2016). Dede Korkut Oğuznameler Oğuz Beylerinin Hikâyeleri. Ankara: AKM Yay.
  • Yılmaz, Erkan (2004). A Pragmatic Analysis of Turkish Discourse Particles: yani, işte and şey. Doktora Tezi. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
  • Vardar, Berke (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Multilingual Yay
APA Sari I (2020). Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler. , 29 - 52.
Chicago Sari Isa Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler. (2020): 29 - 52.
MLA Sari Isa Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler. , 2020, ss.29 - 52.
AMA Sari I Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler. . 2020; 29 - 52.
Vancouver Sari I Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler. . 2020; 29 - 52.
IEEE Sari I "Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler." , ss.29 - 52, 2020.
ISNAD Sari, Isa. "Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler". (2020), 29-52.
APA Sari I (2020). Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0(93), 29 - 52.
Chicago Sari Isa Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.93 (2020): 29 - 52.
MLA Sari Isa Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.93, 2020, ss.29 - 52.
AMA Sari I Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 0(93): 29 - 52.
Vancouver Sari I Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler. Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 0(93): 29 - 52.
IEEE Sari I "Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler." Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.29 - 52, 2020.
ISNAD Sari, Isa. "Dede Korkut Kitabı ’nda Söylem Belirleyiciler". Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi 93 (2020), 29-52.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
06-05-2024 8:38

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları