Yıl: 2019 Cilt: 10 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 633 - 640 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24012/dumf.444867 İndeks Tarihi: 18-10-2020

Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu

Öz:
Magnezyum hafif olması, dayanıklılığı ve özellikle özgül dayanım oranının yüksekliği bakımından çelik ve alüminyum gibi yapısal metallerin yerini almaya başlamaktadır ve plastik şekil verme yöntemleriyle şekillendirilmesi ticari öneme sahiptir. Bu yöntemlerden birisi olan ekstrüzyon; genelde hafif metallereuygulanan, iş parçasını bir kovan içerisine koyarak, zımba vasıtasıyla metale baskı uygulayarak ürün geometrisine sahip bir kalıp içerisinden malzemenin geçirilmesi ile gerçekleştirilmektedir. Ekstrüzyon yönteminde uygulanacak şekillendirme kuvvetinin bilinmesi kalıp malzemesi seçimi ve uygun pres kapasitesinin belirlenmesinde önemli bir etkendir. Bu çalışmada, aynı ekstrüzyon oranına sahip kalıplarla gerçekleştirilen ekstrüzyonda, kalıp giriş çapı, kalıpaçısı ve kalıp kanal uzunluğu gibi kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvvetine olan etkisi Taguchi L9 Ortogonal Deney Tasarımı kullanılarak incelenmiştir. Bu amaçla, 3 farklı seviyede kalıp parametreleri değerlendirilmiştir. Deneysel çalışma, aynı bilgiyle daha az deney yaparak deney zamanını düşürmekamacıyla Taguchi yöntemi kullanılarak 27 adet olması gereken deney sayısı 9 adet deneye indirgenmiştir. Sonuçlar üzerine kararlar alınmasında ise Varyans analizi (ANOVA) istatistiksel yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan değerlendirmede, ekstrüzyon kuvveti üzerinde en fazla etki eden kalıp parametresinin %68,48oranında kalıp giriş çapı olduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra, ekstrüzyon kuvvetinin kalıp giriş çapının düşmesiyle artış gösterdiği, kalıp açısının artışıyla ekstrüzyon kuvvetinin azaldığı ve kalıp kanal uzunluğu arttıkça şekillendirme için gereken kuvvet arttığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, farklı kalıp parametrelerininekstrüzyon kuvveti ile olan etkileşimi belirlenmiş ve en düşük ekstrüzyon kuvvetini verebilecek uygun kalıp tasarımı optimize edilmiştir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Apparao, K. Ch, ve Anil Kumar Birru. 2017. “Optimization of Die Casting Process Based on Taguchi Approach.” Materials Today: Proceedings 4 (2). Elsevier Ltd: 1852–59.
  • https://doi.org/10.1016/j.matpr.2017.02.029. Erdem, Volkan, Melih Belevi, ve Cemal Koçhan. 2010. “Taguchi Metodu Ile Plastik Enjeksiyon Parçalarda Çarpılmanın En Aza İndirilmesi.” DEÜ Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi 12 (2): 17–29.
  • Hsiang, S. H., ve Y. W. Lin. 2007. “Investigation of the Influence of Process Parameters on Hot Extrusion of Magnesium Alloy Tubes.” Journal of Materials Processing Technology 192–193: 292–99. https://doi.org/10.1016/j.jmatprotec.2007.04.06 3.
  • Hsiang, Su Hai, ve Jer Liang Kuo. 2003. “An Investigation on the Hot Extrusion Process of Magnesium Alloy Sheet.” Journal of Materials Processing Technology 140 (1–3 SPEC.): 6–12. https://doi.org/10.1016/S0924-0136(03)00693- 9.
  • Hsu, Quang Cherng, Yu Liang Chen, ve Tsung Hsien Lee. 2014. “Non-Symmetric Hollow Extrusion of High Strength 7075 Aluminum Alloy.” Procedia Engineering 81 (October). Elsevier B.V.: 622–27.
  • https://doi.org/10.1016/j.proeng.2014.10.050. Kang, S. H., Y. S. Lee, ve J. H. Lee. 2008. “Effect of Grain Refinement of Magnesium Alloy AZ31 by Severe Plastic Deformation on Material Characteristics.” Journal of Materials Processing Technology 201 (1–3): 436–40. https://doi.org/10.1016/j.jmatprotec.2007.11.30 5.
  • Meral, Güven, Murat Sarıkaya, ve Hakan Dilipak. 2011. “Delme İşlemlerinde Kesme Parametrelerinin Taguchi Yöntemiyle Optimizasyonu.” Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 27 (4): 332–38.
  • Mia, Mozammel, Dey, Prithbey R., Hossain, Mohammad S., Arafat, Md T., Asaduzzaman Md, Ullah Shoriat, Zobaer Tareq, S.M. 2018. “Taguchi S/N based optimization of machining parameters for surface roughness, tool wear and material removal rate in hard turning under MQL cutting condition” Measurements 122:380-391
  • Niranjan, D. B., G. S. Shivashankar, K. V. Sreenivas Rao, ve R. Praveen. 2017. “Optimization of Cutting Process Parameters on AL6061 Using ANOVA and TAGUCHI Method.” Materials Today: Proceedings 4 (10). Elsevier Ltd: 10845–49. https://doi.org/10.1016/j.matpr.2017.08.037.
  • Ravi Kumar, S. M., ve Suneel Kumar Kulkarni. 2017. “Analysis of Hard Machining of Titanium Alloy by Taguchi Method.” Materials Today: Proceedings 4 (10): 10729–38. https://doi.org/10.1016/j.matpr.2017.08.020.
  • Vijay Kumar, M., B.J. Kiran Kumar, ve N. Rudresha. 2018. “Optimization of Machining Parameters in CNC Turning of Stainless Steel (EN19) By TAGUCHI’S Orthogonal Array Experiments.” Materials Today: Proceedings 5 (5). Elsevier Ltd: 11395–407. https://doi.org/10.1016/j.matpr.2018.02.107.
  • Yaka, Harun, Harun Akkuş, ve Levent Uğur. 2016. “AISI 1040 Çeliğininin Tornalamasında Kesme Parametrelerinin Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisinin Taguchi Metodu İle Optimizasyonu Optimization the Effect of Surface Roughness of Cutting Parameters with Taguchi Method in Turning of AISI 1040 Steel” 12 (2): 283–88.
APA AYER O (2019). Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu. , 633 - 640. 10.24012/dumf.444867
Chicago AYER ONDER Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu. (2019): 633 - 640. 10.24012/dumf.444867
MLA AYER ONDER Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu. , 2019, ss.633 - 640. 10.24012/dumf.444867
AMA AYER O Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu. . 2019; 633 - 640. 10.24012/dumf.444867
Vancouver AYER O Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu. . 2019; 633 - 640. 10.24012/dumf.444867
IEEE AYER O "Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu." , ss.633 - 640, 2019. 10.24012/dumf.444867
ISNAD AYER, ONDER. "Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu". (2019), 633-640. https://doi.org/10.24012/dumf.444867
APA AYER O (2019). Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 10(2), 633 - 640. 10.24012/dumf.444867
Chicago AYER ONDER Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi 10, no.2 (2019): 633 - 640. 10.24012/dumf.444867
MLA AYER ONDER Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, vol.10, no.2, 2019, ss.633 - 640. 10.24012/dumf.444867
AMA AYER O Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi. 2019; 10(2): 633 - 640. 10.24012/dumf.444867
Vancouver AYER O Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi. 2019; 10(2): 633 - 640. 10.24012/dumf.444867
IEEE AYER O "Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu." Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 10, ss.633 - 640, 2019. 10.24012/dumf.444867
ISNAD AYER, ONDER. "Kalıp parametrelerinin ekstrüzyon kuvveti üzerine etkisinin Taguchi yöntemiyle optimizasyonu". Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi 10/2 (2019), 633-640. https://doi.org/10.24012/dumf.444867