TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI

Albayrak, Hande

TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI

Hande ALBAYRAK (Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü)

Toplum ve Hekim

51 10

Yıl: 2020 Cilt: 35 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 282 - 292 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 18-10-2020

TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI

Öz:

Bu makalede multi-disipliner yaklaşımla çalışmaların yürütüldüğü toplum ruh sağlığı alanında yer alan meslek gruplarından sosyal hizmetuzmanlarının temel yaklaşım ve uygulamalarının görünür kılınması amaçlanmıştır. Bu amaç, sosyal hizmet alanındaki literatür taramasınınyanında, ruh sağlığı ile ilgili yasal düzenlemeler ve geliştirilen hizmet modelleri bağlamında derleme çalışması ile ele alınmıştır. Çalışmada,ruh sağlığı sorunlarının bireysel, sosyal, ekonomik, yapısal ve politik etkilerine ve sonuçlarına yönelik çok boyutlu çalışmalar, sosyal hizmetuzmanlarının sosyal model yaklaşımı ile irdelenmiştir. Ruh sağlığı alanındaki koruyucu, önleyici, iyileştirici, geliştirici ve güçlendirmeuygulamalarında sosyal hizmet uzmanlarının rol ve sorumlulukları tartışılmıştır. Bunu yaparken toplum temelli ruh sağlığı hizmetlerininyapılanması ve bu yapılanma içerisinde sosyal hizmet uzmanlarının durumu hakkında bir çerçeve sunulmuştur. Çalışmanın sonuçbölümünde ise özellikle toplum ruh sağlığı alanında multi-disipliner çalışmalar kapsamında önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelime:

Social Work Practice in Community Mental Health

Öz:

In this article, it is aimed to bring into view the basic approaches and practices of the social workers among the professionals in the field of community mental health with the multidisciplinary approach. This aim has been addressed by reviewing the social work in community mental health literature, legal regulations and developed service models. In this study, multi-dimensional studies of social workers about the individual, social, economic, structural and political eff ects and consequences of mental health problems are explained with the social model approach. In addition, the roles and responsibilities of social workers are discussed within the scope of protective, preventative, remedial, development and empowerment practices in the field of community mental health. In all these processes, the construction of community-based mental health services and the situation of social workers in this construction is revealed. In the conclusion part of the study, suggestions are presented within the scope of multidisciplinary studies, especially in the field of community mental health.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

AASW-Australian Association of Social Workers (1999) Th e Development of Competency Standards for Mental Health Social Workers - Final Report. Australian Association of Social Workers, Canberra.
Allen, R. (2014) Th e Role Of Th e Social Worker in Adult Mental Health Services. London: Th e College of Social Work.
Zastrow, C., Kirst-Ashman, K. (2006) Understanding Human Behavior and Th e Social Environment. Belmont, CA : Th omson Higher Education.
Beder, J. (2006). Hospital Social Work Th e Interface Of Medicine And Caring, Routledge Taylor & Francis Group.
Berkman, B., Volland, P. (1997) Health Care Practice Overview. Encyclopedia of Social Work, 19, 143-149.
Bekiroğlu, S. (2016) Türkiye’de Tıbbi Sosyal Hizmet Alanında Sosyal Çalışmacı İstihdamı, Sosyal Hizmet Sempozyumu 2015 Türkiye’de Sosyal Hizmet Uygulamasının 50. Yılı: İnsan Değer ve Onurunu Yüceltmek, 26-28 Kasım 2015.
Bland, R., Renouf, N. (2001) Social Work and Th e Mental Health Team. Australasian Psychiatry, 9, 238–41.
Bond, B., Friedman, N., Streiter, J., Warren, B. Whitney, S. (1978) An Attitudınal Study Of Social Workers In Community Mental Health Centers, University Of Southern California Th e Graduate School.
Bonney, S., Stickley, T. (2008) Recovery and Mental Health: A Review of Th e British Literature. Journal of Psychiatric Mental Health Nurse, 15:140-53.
Bronfenbrenner, U. (1979). Th e Ecology of Human Development. Cambridge: Harvard University Press.
Çift çi Gökçearslan, E., Akgül Gök, F., Arslan, E. (2015) Kurum Bakımından Toplum Temelli Bakıma Geçiş: Toplum Ruh Sağlığı Merkezlerinde Çalışan Sosyal Hizmet Uzmanlarının Rolü. Toplum ve Sosyal Hizmet, 26:163–76.
Çölgeçen, Y. (2018) Psikiyatrik Sosyal Hizmet ve Hastane – Toplum Ruh Sağlığı Merkezi Uygulamaları (Manisa İli Örneği),Doktora Tezi. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı.
Davidson, L. (2005) Recovery, Self-Management and Th e Expert Patient: Changing Th e Culture of Mental Health from a UK perspective. Journal of Mental Health, 14(1), 25-35.
Deane, L. (2011) Service User Participation: Contemporary Issues and Obstacles for the National Service Users Executive and Service User Participation, Critical Social Th inking: Policy and Practice, (3).
DSÖ-Dünya Sağlık Örgütü (2005) Promoting Mental Health Consepts, Emerging Evidence, Practice. Switzerland: World Health Organization.
DSÖ-Dünya Sağlık Örgütü (2006) Dollars, DALYs and Decisions. Geneva. https://www.who.int/mental_health/evidence/dollars_dalys_and_decisions.pdf
DSÖ-Dünya Sağlık Örgütü (2011a) Mental Health Atlas. Country Profiles. World Health Organization. Erişim Tarihi 16 Mart 2020, https://www.who.int/mental_health/publications/ mental_ health_atlas_2011/en/
DSÖ-Dünya Sağlık Örgütü (2011b) Dünya Engellilik Raporu, Geneva.
DSÖ-Dünya Sağlık Örgütü (2017) Mental Health Atlas. Country Profiles. World Health Organization. Erişim Tarihi 12 Mart 2020, https://www.who.int/mental_health/evidence/atlas/ mental _health_atlas_2017/en/
DSÖ-Dünya Sağlık Örgütü web sayfası (2018) Mental Health: Strengthening Our Response, Erişim Tarihi 18 Ocak 2020, https:// www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/ mental-health-strengthening-our-response
Faust, J.R. (2008) Clinical Social Worker as Patient Advocate in a Community Mental Health Center, Clinical Social Work Journal, 36(3), 293-300.
Forster, R. (1998) Patient Advocacy in Psychiatry: Th e Austrian and Th e Dutch Models. International Social Work, 41(2), 155-167.
Frese, F. J., Davis, W. W. (1997) Th e Consumer-Survivor Movement, Recovery, and Consumer Professionals. Professional Psychology: Research and Practice, 28(3), 243-245.
Freud, S. (1963) Th e Complete Introductory Lectures on Psychoanalysis. George Allen & Unwin.
Gould, N., (2005) International Trends in Mental Health Policy’ pp. 7-22 in Quin, S. & Redmond, B., (Eds). Mental Health and Social Policy in Ireland. Dublin: University College Dublin Press.
Guttmacher, S., Kelly, P., Ruız-Janecko, Y. (2010) CommunityBased Health Interventıons Principles And Applications, John Wiley & Sons, Inc.
Grzywacz, J. G., Fuqua, J. (2000) Th e Social Ecology Of Health: Leverage Points And Linkages. Behavioral Medicine, 26 (3), 101-115.
Hothersall, S., Maas-Lowit, M., Golightley, M. (2008) Social Work and Mental Health in Scotland. Learning Matters.
IFSW IASSW (2014) “Global Definition of Th e Social Work Profession.” http://ifsw, org/get-involved/global-definition-of-social-work.
Jacob, KS. (2015) Recovery Model of Mental İllness: A Complementary Approach to Psychiatric Care, Indian Journal of Psychological Medicine, 37 (2): 117-119. Jacobson, N., Greenley, D. (2001) What is Recovery? A Conceptual Model and Explication. Psychiatric Services, 52(4), 482-485.
Kanat Dinç, G. (2009) Toplum-Temelli Bir Ruh Sağlığı Sistemi Modeli Yaratma” Projesi Rusihak-Ara İstanbul Dayanışma Merkezi, Zengin Dağıdır, F. (Ed.). içinde Toplum İçinde Yaşam Herkesin Hakkı-Zihinsel ve Ruhsal Rahatsızlığı Olanlar İçin Toplum Temelli Hizmetler, RUSİHAK (Ruh Sağlığında İnsan Hakları Girişimi) Erişim Tarihi 3 Mart 2020, https://a01943de-1be1-4a62- a132-72fb 9fb dfd51.filesusr.com/ugd/1d1c4a_e39964a52aa44d93 ba90e13ecf39ea4d.pdf
Kasperski, J., Power, K., VanderBent, S.D. (2005) Social work, primary care and family health teams in Ontario: delivering comprehensive family-centered care. Erişim Tarihi 13 Mayıs 2012 http://www.oasw. org/media/96600/PrimaryCare- FamilyHealthTeams-PositionPaper2005-EN.pdf.
Kırpınar, İ. (2003) Ulusal Ruh Sağlığı Politikası Geliştirme Çalışmaları. Türkiye Psikiyatri Derneği Bülteni, 6 (2), 12-12.
Lakeman, R., Cook, J., McGowan, P. (2007) Service Users, Authority, Power and Protest: A Call for Renewed Activism. Mental Health Practice, 11(4): 12–16.
Lotfi, S. (2019) A Review of Approaches and Social Work Roles in Mental Health, International Journal of Multidisciplinary Th ought, 08(01), 107-112.
OECD (2014) Focus On Health Making Mental Health Count, https://www.oecd.org/els/health-systems/Focus-on-HealthMaking-Mental-Health-Count.pdf
Oral, M., Tuncay, T. (2012) Ruh Sağlığı Alanında Sosyal Hizmet Uzmanlarının Rol ve Sorumlulukları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 23(2), 93-114.
Özcan, S. (2013) Aile Hekimliği Uygulamalarında Sosyal Hizmetlerin Önemi. Turkish Journal of Medicine and Primary Care, 7(4), 65-68.
Platt, L. (2007) Poverty and Ethnicity in the UK. Bristol: Policy Press.
Roberts, G. Wolfson, P. (2004) Th e Rediscovery of Recovery: Open to All. Advances in Psychiatric Treatment, 10, 37–48.
Sağlık Bakanlığı (2006). Ulusal Ruh Sağlığı Politikası. Ankara.
Sağlık Bakanlığı (2010) Toplum Sağlığı Merkezlerinin Kurulması ve Çalıştırılmasına Dair Yönerge. Ankara. Sağlık Bakanlığı (2011a) Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı 2011- 2023. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları.
Sağlık Bakanlığı (2011b) Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri Hakkında Yönerge. Ankara.
Sağlık Bakanlığı web sayfası (2019) Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri (TRSM) Tanıyalım, Erişim Tarihi 15 Ocak 2020, https://sagligim. gov.tr/ruh-sa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F% C4%B1/liste/749- toplum-ruh-sa%C4%9Fl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-merkezleritrsmtan% C4%B1yal%C4%B1m.html.
Saxena, S., Th ornicroft , G., Knapp, M., Whiteford, H. (2007). Resources for Mental Health: Scarcity, Inequity, and Ineff iciency. Lancet, 370(9590), 878-889. doi:10.1016/S0140-6736(07)61239-2 PMID:17804062
Segal, S.P. Baumohl, J. (1981) Social Work Practice in Community Mental Health. Social Work, Vol. 26(1), 16-24.
Sheafor, B. W. Horejsi, C. J. (2014) Sosyal Hizmet Uygulaması: Temel Teknikler ve İlkeler. D. Çift ci Baran (Çev. Ed.). Ankara: Nika Yayınları.
Sheppard, M. (1991) Mental Health Work in the Community: Th eory and Practice in Social Work and Community Psychiatric Nursing, Th e Falmer Press, New York.
Starnino, V. R. (2009) An Integral Approach to Mental Health Recovery: Implications for Social Work. Journal of Human Behavior in the Social Environment. 19, 820–842.
Teater, B. (2015) Sosyal Hizmet Kuram ve Yöntemleri: Uygulama için Bir Giriş. Nika Yayınevi.
Th ompson, N. (2013) Kuram ve Uygulamada Sosyal Hizmeti Anlamak (2000) çev. Özlem Cankurtaran Öntaş, Burcu Hatiboğlu Eren, Buğra Yıldırım, Çağıl Öngen, Eda Beydili, Gamze Erükçü Akbaş, İlkay Başak Adıgüzel, Sinan Akçay ve Özge Sanem Özateş Gelmez, Ankara: Dipnot Yayınları.
Th ornicroft , G., Tansella, M. (2013) Th e Balanced Care Model: Th e Case For Both Hospital and Community-Based Mental Healthcare. British Journal of Psychiatry, 202:246-248.
Zengin Dağıdır, F. (2009) Toplum İçinde Yaşam Herkesin Hakkı-Zihinsel ve Ruhsal Rahatsızlığı Olanlar İçin Toplum Temelli Hizmetler, RUSİHAK (Ruh Sağlığında İnsan Hakları Girişimi). Erişim Tarihi 3 Mart 2020, https://a01943de-1be1-4a62- a13272fb 9fb dfd51.filesusr.com/ugd/1d1c4a_e39964a5 2aa44d93ba90e13ecf39ea4d.pdf

APA	Albayrak H (2020). TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI. , 282 - 292.
Chicago	Albayrak Hande TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI. (2020): 282 - 292.
MLA	Albayrak Hande TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI. , 2020, ss.282 - 292.
AMA	Albayrak H TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI. . 2020; 282 - 292.
Vancouver	Albayrak H TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI. . 2020; 282 - 292.
IEEE	Albayrak H "TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI." , ss.282 - 292, 2020.
ISNAD	Albayrak, Hande. "TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI". (2020), 282-292.

APA	Albayrak H (2020). TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI. Toplum ve Hekim, 35(4), 282 - 292.
Chicago	Albayrak Hande TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI. Toplum ve Hekim 35, no.4 (2020): 282 - 292.
MLA	Albayrak Hande TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI. Toplum ve Hekim, vol.35, no.4, 2020, ss.282 - 292.
AMA	Albayrak H TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI. Toplum ve Hekim. 2020; 35(4): 282 - 292.
Vancouver	Albayrak H TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI. Toplum ve Hekim. 2020; 35(4): 282 - 292.
IEEE	Albayrak H "TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI." Toplum ve Hekim, 35, ss.282 - 292, 2020.
ISNAD	Albayrak, Hande. "TOPLUM RUH SAĞLIĞINDA SOSYAL HİZMET UYGULAMALARI". Toplum ve Hekim 35/4 (2020), 282-292.