Yıl: 2020 Cilt: 2 Sayı: 19 Sayfa Aralığı: 2082 - 2098 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33431/belgi.613732 İndeks Tarihi: 18-10-2020

OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA

Öz:
Devletler mensup oldukları din ve gelenek-görenekleri doğrultusunda oluşturdukları hukuk kuralları çerçevesinde yetimlerin yaşama koşullarını mümkün olduğunca üst seviyelerde tutmaya özen göstermişlerdir. Osmanlı’da ise yetimler; yakın akrabaların gözetimi, koruyucu aile uygulaması, hayırseverlerin ve devlet kurumlarının desteği, evlat edindirme politikaları ile rüşt yaşına gelene kadar maddi-manevi korunmuşlardır. Kendilerine mülk-para kalan yetimlerin dışarıdan herhangi bir maddi desteğe ihtiyaç duymadan yaşantılarını devam ettirmek için hukuki düzenlemelerin yanı sıra vasi uygulaması devreye sokulmuştur. Çalışma, Osmanlı Devleti’nde 16. ve 17. yüzyıllarda yetimlere kalan mülk ve paralar üzerine odaklanmıştır. Bu kapsamda yetim ihtiyaçlarının karşılanması amacı ile mülklerin yıpranmadan işlevini sürdürebilmesi, paraların değerini kaybetmeden korunabilmesi için alınan önlemlere dikkat çekilmiştir. Paraları değerlendirme usulleri, gerektiğinde satılan, kiralanan ya da tamir edilen mallar, hisselere ayrılmış olanlar ve mülk dışındaki yetim malları araştırılmıştır. Çalışmada esas kaynak olarak İstanbul Kadı Sicillerinin latinize edilmiş 40 cildinden yetim-vasi-eytam gibi referans kelimelerin geçtiği hüccetler kullanılmıştır.
Anahtar Kelime:

A STUDY ON THE SUSTAINABILITY OF ORPHAN PROPERTY IN THE OTTOMAN STATE

Öz:
States have cared to keep the living conditions of orphans as high as possible within the framework of the rules of law established in line with their religion and customs-traditions. As for the orphans in the Ottoman Empire, they were materially and spiritually protected until they reached lawful age within the supervision of close relatives, foster family practice, the support of philanthropists and government agencies as well as the adoption policies. In addition to legal arrangements, a guardian practice was put into action in order to maintain the lives of orphans who inherited propertymoney without the need for any external financial support. This study focuses on the property and money bequested to orphans in the Ottoman Empire during the 16th and 17th centuries. In this context, special attention has been paid to the measures taken to maintain the function of the property without fraying out and to preserve the money without monetary depreciation in order to meet the needs of orphans. Procedures for assessing money, items sold, rented or repaired when needed, divided shares and the orphan goods other than property have been examined. Out of the 40 latinized volumes of İstanbul Kadi Records, the documents which involve reference words like orphan-guardian have been used as a resource.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Eyüp Mahkemesi Sicil no: 3-19-31-37-74-82; Bab Mahkemesi Sicil no: 46; Balat Mahkemesi Sicil no: Galata Mahkemesi Sicil no: 5-7-15-20-32-37-46-65; Hasköy Mahkemesi Sicil no: 5; Üsküdar Mahkemesi Sicil no: 1-2-5-914-17-26-56-81-84.; İstanbul Mahkemesi Sicil no: 3-24; Rumeli Mahkemesi Sicil no: 21.
  • Aydın, M. Â. (2019, 08 23). Mehir. TDV İslâm Ansiklopedisi: https://islamansiklopedisi.org.tr/mehir (erişim tarihi: 15-08-2019)
  • Barışta, H. Ö. (2012). 16 Ve 17. Yüzyıl İstanbul Kadı Defterlerinden Ege Yöresi’nin Taşınabilir Maddi Kültür Varlıklarıyla İlgili Bazı Kayıtlar . Sanat Tarihi Dergisi, ss. 1-10.
  • Çiftçi, Y. (2017). İstanbul Şer›iyye Sicilleri Işığında İstanbul›da Gayrimenkul Piyasası 1500-1700. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dr. Tezi.
  • Ertuğ, H. N. (2015). Şeriyye Sicillerine Göre Hicri 1137 (1724-1725) Senesi İstanbul’unda Osmanlı Ailesinin Evlenme ve Boşanma Veirlerine Göre İncelenmesi . Akademik İncelemeler Dergisi, ss. 75-107.
  • Gürsoy, Ç. (2015). Osmanlı’da Para Vakıflarının İşleyişi ve Muhasebe Uygulamaları: Davudpaşa Mahkemesi Para Vakıfları . İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Doktora Tezi,.
  • Gürsoy, Ç. (2018). 16-17. Yüzyıl Kaynaklarında Manisa ve Çevresinin Sosyo ekonomik Değerlerini Anlamlandırmak. Uluslararası Manisa Sempozyumu, C. III. (ss. 2071-2086). Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi Yayınları.
  • Köktaş, A. M. (2016). Osmanlı İmparatorluğu’nda Piyasa Düzenlemeleri: 1500 1700 İstanbul Kadı Sicillerinde Narh Uygulamaları. Niğde Üniveristesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, ss. 219-241.
  • Kuran, T. (2010). Mahkeme Kayıtları Işığında XVII. Yüzyıl İstanbul’unda Sosyo – Ekonomik Yaşam. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Kurt, İ. (1994). Nazari ve Tatbiki Olarak Para Vakıfları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi.
  • Özcan, T. (2003). Osmanlı Para Vakıfları Kanûnî Dönemi Üsküdar Örneği. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • Yeşilkaya, R. (2018). 16. - 17. Yüzyıl İstanbul Kadı Sicillerinde Ev ve Kentsel Konumu. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi Y. Lisans Tezi.
APA Gürsoy Ç (2020). OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA. , 2082 - 2098. 10.33431/belgi.613732
Chicago Gürsoy Çiğdem OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA. (2020): 2082 - 2098. 10.33431/belgi.613732
MLA Gürsoy Çiğdem OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA. , 2020, ss.2082 - 2098. 10.33431/belgi.613732
AMA Gürsoy Ç OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA. . 2020; 2082 - 2098. 10.33431/belgi.613732
Vancouver Gürsoy Ç OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA. . 2020; 2082 - 2098. 10.33431/belgi.613732
IEEE Gürsoy Ç "OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA." , ss.2082 - 2098, 2020. 10.33431/belgi.613732
ISNAD Gürsoy, Çiğdem. "OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA". (2020), 2082-2098. https://doi.org/10.33431/belgi.613732
APA Gürsoy Ç (2020). OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA. BELGİ DERGİSİ, 2(19), 2082 - 2098. 10.33431/belgi.613732
Chicago Gürsoy Çiğdem OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA. BELGİ DERGİSİ 2, no.19 (2020): 2082 - 2098. 10.33431/belgi.613732
MLA Gürsoy Çiğdem OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA. BELGİ DERGİSİ, vol.2, no.19, 2020, ss.2082 - 2098. 10.33431/belgi.613732
AMA Gürsoy Ç OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA. BELGİ DERGİSİ. 2020; 2(19): 2082 - 2098. 10.33431/belgi.613732
Vancouver Gürsoy Ç OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA. BELGİ DERGİSİ. 2020; 2(19): 2082 - 2098. 10.33431/belgi.613732
IEEE Gürsoy Ç "OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA." BELGİ DERGİSİ, 2, ss.2082 - 2098, 2020. 10.33431/belgi.613732
ISNAD Gürsoy, Çiğdem. "OSMANLI DEVLETİ’NDE YETİM MALLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ HAKKINDA BİR ARAŞTIRMA". BELGİ DERGİSİ 2/19 (2020), 2082-2098. https://doi.org/10.33431/belgi.613732