Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 12 Sayfa Aralığı: 283 - 318 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18498/amailad.553325 İndeks Tarihi: 19-10-2020

Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme

Öz:
Bu makalede tefsîr müktesebatının cehennem olgusuna yaklaşımı işlenecektir.Cehennem, soyutluk içermesinden ötürü ayetlerde tescîm, mecâz gibi sanatlarlaaktarılmakta, kendisine yer yer canlılık izafe edilerek teşhis sanatıylakişiselleştirilmekte ve dillendirilmektedir. Cehennem İslam kültür tarihindefazlaca yekûn kaplasa da makalede tefsir müdevvenatıyla sınırlandırılacaktır.Tefsir literatürünün genişliği sebebiyle bütün tefsirlerin ele alınmasınınimkânsızlığı diğer bir sınırlamaya yol açmaktadır. Bu sebeple alanındaneşvünemâ bulmuş eserler incelenecek, ikinci klasik dönem diye deadlandırabileceğimiz periyota ait müellefat, zaten kendilerine kadar gelenterminoloji ve materyali cem ettikleri için daha ziyade tercih edilecektir.Makalenin yazılış amacı, ayetlerde eşsiz bir i‘cazla zihinlerde tablolaştırılancehennemin, müfessirler tarafından nasıl ele alındığını yansıtmak; onlarınkültürel antropoloji ve pedagojik anlayışlarının ayetlerin teviline yansımasınısaptamaktır. Zira dünyaya oranla ontolojik farklılık içermesi muhtemeleskatolojik alemin, bilişsel düzeyde kavranabilmesi için müfessirlerin tasvir vebetimlemelerine ihtiyaç yadsınamaz. Çalışmanın önemine gelince, modernsöylemler ve bakış açılarının etkisiyle, geleneksel müfessirleri yargılamak veyayok saymaktan ziyade onların aktarımlarıyla ufku zenginleştirmeye dairaçılımlara yönelmenin zorunluluğuna dikkat çekmektir.
Anahtar Kelime:

A General Assessment on Reflection of Inferno Phenomenon in the Glorious Qur'an on the Collected Works of Hermeneutics

Öz:
In this paper, the approach of hermeneutics acquis to the phenomenon of inferno will be examined. Inferno, being abstract, narrated in the verses via arts of hypostatization, metaphor, etc.; every now and then, it is identified via art of personification and induced to speak by attributing life to it. Although inferno encompasses great amount of space in Islamic cultural history, in the paper, it will be limited to the collection of hermeneutics. Literature of hermeneutics being tremendous, the impossibility of handling each interpretation yields another limitation. For this reason, the works that are flourished in their fields will be investigated; literature belonging to second classical period, as we might call, will rather be preferred since it brings together the terminology and material up to its time. The reason of writing such a paper is to reflect how inferno, which is portrayed in minds with sui generis lacony in the verses, is handled by hermeneutical; how these hermeneutical's pedagogical and cultural anthropological understandings reflect to the interpretation of the verses. Forasmuch, for comprehension in cognitive level of eschatological world, which possibly involves ontological difference compared to this world, the necessity of hermeneutical's depiction and description cannot be denied. As to the importance of the study, with the effect of modern discourse and paradigm, rather than to judge or ignore the classical hermeneuticals, to draw attention to the necessity of gravitating towards enriching the perspective with their transmissions.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdülbâkî, Muhammed Fuad. el-Mu‘cemü’l-müfehres. Kâhire: Dâru’lHadîs, 1996.
  • Ahmet b. Hanbel. el-Müsned. 21 Cilt. Beyrût: Alemu’l-Kutub, 1998.
  • Âlûsî, Ebu’s-Senâ Şihâbuddîn Mahmûd b. Abdillah. Ruhu’l-me‘ânî fî tefsîri’l-Kurâni’l-azîm. 15 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-ilmiyye, 2001.
  • Asım Efendî. el-Ûkyânûsu’l-besîd fî tercemeti’l-Kâmûsi’-Muhîd. 4 Cilt. b.y.: y.y., Âsitâne, ts.
  • Avcı, Hatice. “Tefsir Eserlerini Kültürel Antropolojik Yaklaşımla Okumak”. Sosyal Bilimler Dergisi 6/34 (2019): 511-523.
  • Beydâvî, Nâsuriddîn Ebû Sa’îd Abdullah b. Ömer. Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl. 2 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-ilmiyye, 2003.
  • Bilmen, Ömer Nasuhi. Kur’ân-ı Kerîm’in Türkçe Meâli Âlisi ve Tefsiri. 8 Cilt. İstanbul: Bilmen Yayınevi, ts.
  • Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmaîl. el-Câmi‘u’s-sahîh. 9 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Erkâm, ts.
  • Bursevî, İsmail Hakkı. Ruhu’l-beyân. 10 Cilt. İstanbul: Cümle Yayınevi, ts.
  • Câhiz, Ebû Osman Amr b. Bahr. Kitâbu’l-hayevân. 7 Cilt. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1969.
  • Cevherî, Ebû Nasr İsmaîl b. Hammâd. es-Sıhâh tâcü’l-luğa. 7 Cilt. Beyrût: Dâru’l- İlmi li’l-Melâyîn, 1979.
  • Çelik, Ahmet. “Kur’ân’a Göre Cehennem’de Kalmanın Semantik Tahlili”. Ekev Akademi Dergisi 11 (2002): 75-91.
  • Çiçek, Mustafa. İslâm Kelamında Cennet ve Cehennem. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, 2008.
  • Ergün, Cemal. Kur’ân’ın Cennet Cehennem Anlayışının Diğer Dinlerle Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Üniversitesi, 2006.
  • Esed, Muhammed. Kur’ân Mesajı Meal- Tefsir. 3 Cilt. İstanbul: İşaret Yayınları, 1999.
  • Günay, İlhami. “Kur’ân-ı Kerîm’e Göre Cehennem Suları ve İçecekleri”. EKEV Akademi Dergisi 19/61 (2015): 115-140.
  • Halil b. Ahmed, Ebû Abdirrahman. Kitabu’l-‘Ayn. 8 Cilt. Beyrût: Dâru’lKütübi’l-ilmiyye, 2003.
  • Harman, Ömer Faruk. “Cehennem” (Dinler Tarihi). Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 7: 225-226. Ankara: TDV Yayınları, 1993.
  • Harman, Mürüvvet. “Yazıcıoğlu Mehmed’in Muhammediye’sinde Yer Alan Cennet ve Cehennem Tasvirleri”. Mukaddime Dergisi 5/1 (2014): 89- 112.
  • İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İmâmüddîn İsmaîl. Tefsîru’l-Kur’âni’l-azîm. 6 Cilt. Beyrût: Dâru Kütübi’l-ilmiyye, 2015.
  • İbn Manzûr, Ebu’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed Ensârî. Lisânü’l-‘arab. 2: 404. 17 Cilt. Beyrût: Dâru İhyai’tTurâsi’l-‘Arabî, ts.
  • İsfehânî, Hüseyin b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Râgıp. Müfredâtü elfâzi’l- Kur’ân. 209-210. Dımeşk: Dâru’l-Kalem, 2011.
  • Kara, Mustafa. Bireysel ve Toplumsal Açıdan Kur’ân Kıssaları. Samsun: Üniversite Yayınları, 2018.
  • Kara, Mustafa. “Hacc Sûresi 15. Âyetin Anlaşılmasında Etkili Olan Üç Problem ve Çözüme Dair Yaklaşımlar”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 37 (2014): 203-230.
  • Kara, Mustafa. “Kur’ân Kıssalarının Anlaşılması”. Günümüz Tefsir Problemleri. Ed. Ali Karataş - Yunus Emre Gördük. 207-228. Ankara: Bilimsel Araştırma Yayınları, 2018.
  • Kara, Mustafa. Kur’ân ve Güzel Ahlâk. 2. Baskı. Samsun: Üniversite Yayınları, 2019.
  • Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr. el-Câmi‘ li ahkâmi’l-Kur’ân. 20 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-ilmiyye, 2004.
  • Kuşeyrî, Ebu’l-Kâsım Zeynulislâm Abdülkerîm b. Hevâzin b. Abdülmelik. Letâifu’l-işârât. 3 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-ilmiyye, 2000.
  • Mâverdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed. Tefsîru’l-Mâverdî. 6 Cilt. Beyrût: y.y., 1992.
  • Mevdudî, Ebu’-A‘lâ. Tefhimü’l-Kur’ân. 7 Cilt. Trc. Muhammed Han Kayani - Ali Ünal - Hamdi Aktaş - Nazife Şişman - Yusuf Karaca - İsmail Bosnalı. İstanbul: İnsan Yayınları, 1996.
  • Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb. es-Sünen. 4 Cilt. Kâhire: Mustafâ el-Bâbî el-Halebî, 1964.
  • Nesefî, Ebu’l-Berekât Hafizuddîn Abdullah b. Ahmed. Medâriku’t-tenzîl ve hakâiki’t-tevîl. 2 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-ilmiyye, 2001.
  • O’shaughnessy, Thomas J. “Cehennemin Tanımlayıcı İsimleri ve Bunların Eleştiri Altında Gelişimi”. Trc. Ömer Kara. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1 (2000): 299-352.
  • Öztürk, Mustafa. “Tefsirde Fahrettin er-Râzî”, İslam Düşüncesinin Dönüşüm Çağında Fahrettin er-Râzî. Ed. Ömer Türker - Osman Demir. 279-342. İstanbul: İSAM Yayınları, 2013.
  • Râzî, Ebû Abdillah Fahruddîn b. Hüseyin. Mefâtîhu’l-gayb. 33 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l- ‘ilmiyye, 2013.
  • Sâbûnî, Muhammed Alî. Safvetü’t-Tefâsîr. 3 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 2001.
  • Seyyit Kutub. Fî zilâli’l-Kur’ân. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Marife, 1971.
  • Süyûtî, Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr. Tefsîru’l-Celâleyn. Beyrût: Dâru İbn Kesîr, 1998.
  • Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr. Câmiu’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l-Kur’ân. 30 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1999.
  • Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. el-Câmiu’s-sahîh. 5 Cilt. b.y.: elMektebetü’l-İslâmiyye, ts.
  • Tunçbilek, Hasan Hüseyin. “İslam Düşüncesinde Cehennemin ve Cehennem Azabının Ebediyeti ve Fena Problemi”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/1 (2006): 15-33.
  • Yazır, Muhammed Hamdi. Hak Dîni Kur’ân Dili. 9 Cilt. İstanbul: Şura Yayınları, ts.
  • Yıldırım, Hüseyin. Kur’ân’da Cennet ve Cehennem Tasvirleri. Yüksek Lisans Tezi, 100. Yıl Üniversitesi, 1999.
  • Zebidî, Seyyid Muhammed Murtazâ. Tâcu’l-‘arûs. 10 Cilt. Beyrût: Dâru Sâdır, 1306h.
  • Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Cârullah Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-ilmiyye, 2003.
  • Wensinck, A. J. – Mensing, J. P. el-Mu‘cemu’l-müfehres. Leiden: Mektebetü Birll, 1936.
APA ŞAHİN AYNUR H (2019). Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme. , 283 - 318. 10.18498/amailad.553325
Chicago ŞAHİN AYNUR HATİCE Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme. (2019): 283 - 318. 10.18498/amailad.553325
MLA ŞAHİN AYNUR HATİCE Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme. , 2019, ss.283 - 318. 10.18498/amailad.553325
AMA ŞAHİN AYNUR H Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme. . 2019; 283 - 318. 10.18498/amailad.553325
Vancouver ŞAHİN AYNUR H Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme. . 2019; 283 - 318. 10.18498/amailad.553325
IEEE ŞAHİN AYNUR H "Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme." , ss.283 - 318, 2019. 10.18498/amailad.553325
ISNAD ŞAHİN AYNUR, HATİCE. "Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme". (2019), 283-318. https://doi.org/10.18498/amailad.553325
APA ŞAHİN AYNUR H (2019). Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Amasya ilahiyat dergisi, 0(12), 283 - 318. 10.18498/amailad.553325
Chicago ŞAHİN AYNUR HATİCE Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Amasya ilahiyat dergisi 0, no.12 (2019): 283 - 318. 10.18498/amailad.553325
MLA ŞAHİN AYNUR HATİCE Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Amasya ilahiyat dergisi, vol.0, no.12, 2019, ss.283 - 318. 10.18498/amailad.553325
AMA ŞAHİN AYNUR H Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Amasya ilahiyat dergisi. 2019; 0(12): 283 - 318. 10.18498/amailad.553325
Vancouver ŞAHİN AYNUR H Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Amasya ilahiyat dergisi. 2019; 0(12): 283 - 318. 10.18498/amailad.553325
IEEE ŞAHİN AYNUR H "Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme." Amasya ilahiyat dergisi, 0, ss.283 - 318, 2019. 10.18498/amailad.553325
ISNAD ŞAHİN AYNUR, HATİCE. "Kur’ân’da Cehennem Kavramının Tefsîr Müdevvenatına Yansıması Üzerine Genel Bir Değerlendirme". Amasya ilahiyat dergisi 12 (2019), 283-318. https://doi.org/10.18498/amailad.553325