Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası

Nuri Gökhan TOPRAK (Kırklareli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü, Kırklareli, Türkiye)
Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
66 11
Yıl: 2020 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 19 - 32 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31592/aeusbed.634990 İndeks Tarihi: 20-10-2020

Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası

Öz:
Soğuk Savaş sonrası dönemde Türkiye Orta Asya bölgesine yönelik temel dış politikasını iki temel argümana dayandırılmıştır. Bu argümanlar Orta Asya’da yeni kurulan devletlerin bağımsızlığının desteklenmesi ile bölge devletlerinin siyasi ve iktisadi istikrarın sağlanması ekseninde şekillenmiştir. Türkiye bu dış politika bağlamında bölgenin, Soğuk Savaş sürecinde sekteye uğrayan, uluslararası toplumla bütünleşmesini de güçlendirecek şekilde, gerek bölge devletlerinin kendi aralarında gerekse bölgeye komşu diğer devletlerle pek çok alanda işbirliği ortamı oluşturacak girişimler planlamıştır. Bu çalışmada, Türkiye’nin Orta Asya’ya yönelik gerçekleştirmeye çalıştığı projeler içerisinden ulaştırma alanıyla ilişkilendirilen Orta Koridor Girişimini Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından Türkiye’nin temel dış politika konuları arasında yer verilen çok taraflı ulaştırma politikası bağlamında ele alınmıştır. Orta Koridor Girişimi ele alınırken kavramsal çerçeve uluslararası ilişkiler disiplininin dış yardım kavramı ile çizilecektir. Çalışmanın devamında Türkiye tarafından tamamlanan ya da devam etmekte olan projelerin güncel durumları sunulacaktır. Çalışmanın sonuç kısmında ise Türkiye’nin Orta Asya bölgesine yönelik dış politikasında Soğuk Savaş sonrasından günümüze bir değişim olup olmadığı anlaşılmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelime:

Turkey’s Changing Central Asia Policy Within the Context of the Middle Corridor Initiative

Öz:
Turkey’s essential foreign policy towards the Central Asian region was based on two main arguments in the Post-Cold War period. These arguments have been shaped on the basis of supporting the independence of the newly established states in Central Asia and ensuring the political and economic stability of the regional states. In this foreign policy context, Turkey has planned initiatives that will create cooperation in many areas, both among the regional and neighboring states to strengthen the integration of the region with the international community that was interrupted during the Cold War. The study aims to evaluate Turkey’s Middle Corridor Initiative in which Turkey is trying to perform for Central Asia in the areas of transportation within the framework the multilateral transport policy that also has been considered one of the main foreign policy issues. The conceptual framework will be drawn with the foreign aid concept of the international relations. In continuation of the study, the current status of the projects completed or in progress by Turkey will be presented. In the conclusion, it will be understood that if Turkey’s foreign policy towards the Central Asian region was in a shift from the Cold War to the present day.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Agenda.Ge. (2017, November 16). Georgia Joins Lapis Lazuli Transit Corridor Connecting Europe and Asia. Ekim 9, 2019 tarihinde https://agenda.ge/en/news/2017/2518 adresinden alındı.
  • Alagöz, M., Yapar, S., ve Uçtu, R. (2004). Türk Cumhuriyetleri ile İlişkilerimize Ekonomik Açıdan Bir Yaklaşım. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(12), 59-74.
  • Alperen, Ü. (2018). Bir Kuşak Bir Yol Girişimi ve Çin’in Orta Asya Politikası. Bilge Strateji, 10(19), 17-38.
  • Conserva, H. T. (2001). Earth Tales: New Perspectives on Geography and History. Indiana: 1stbooks Library.
  • Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu. (2019, Ekim 17). DEİK, Türkiye’nin Kuşak ve Yol Girişimi’ndeki Konumunu 8 Farklı Senaryoyla Ortaya Koydu. Ekim 23, 2020 tarihinde DEİK: https://www.deik.org.tr/basin-aciklamalari-deik-turkiye-nin-kusak-ve-yol-girisimi-ndeki-konumunu-8-farkli-senaryoyla-ortaya-koydu adresinden alındı.
  • European Agreement on Main International Traffic Arteries. (1975, November 15). United Nations Treaty Collection, XI-B-28. Ekim 13, 2019 tarihinde https://treaties.un.org/pages/ViewDetails.aspx?src=TREATY&mtdsg_no=XI-B-28&chapter=11&lang=en#top adresinden alındı.
  • European Commission. (2019, August 2). Countries and Regions: China. Ekim 7, 2019 tarihinde https://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/countries/china/ adresinden alındı.
  • Gebele Deklarasyonu. (2013, Kasım 15). İpek Yolu Ülkeleri Arasındaki Ticaretin Kolaylaştırılması ve Geliştirilmesinde Gümrük İdarelerinin Rolü Konulu 6. Uluslararası Forum. Ekim 5, 2019 tarihinde http://ab.gtb.gov.tr/data/528b6b46487c8ea534b1540b/GEBELE%20DEKLARASYONU%20-20T%C3%9CRK%C3%87E.pdf adresinden alındı.
  • Grant, R., and Nijman, J. (1998). The Foreign Aid Regime in Flux: Crisis or Transition? R. Grant, and J. Nijman (Dü) içinde, The Global Crisis in Foreign Aid (s. 3-10). New York: Syracuse University Press.
  • Güder, İ. (2017, Ekim 30). Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu’nda İlk Tren Yola Çıktı. Anadolu Ajansı. Ekim 14, 2019 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/dunya/baku-tiflis-kars-demiryolunda-ilk-tren-yola-cikti/951643 adresinden alındı.
  • Hale, W. (2002). Turkish Foreign Policy: 1774-2000. London: Frank Cass.
  • Hancock, G. (1992). Lords of Poverty: The Power, Prestige, and Corruption of the International Aid Business. New York: The Atlantic Monthly Press.
  • International Maritime Organization. (2019). IMO Profile . Ekim 5, 2019 tarihinde https://business.un.org/en/entities/13 adresinden alındı.
  • Karpat, K. (2015). The Sociopolitical Environment Conditioning the Foreign Policy of the Central Asian States. A. Dawisha, and K. Dawisha (Dü) içinde, The International Politics of Eurasia Vol. 4: The Making of Foreign Policy in Russia and the New States of Eurasia (s. 177-214). New York: Routledge.
  • Kirişçi, K. (2009, Spring). The Transformation of Turkish Foreign Policy: The Rise of The Trading State. New Perspectives on Turkey, (40), 29-57.
  • Lancaster, C. (2007). Foreign Aid: Diplomacy, Development, Domestic Politics. Chicago: The University of Chicago Press.
  • McGillivray, M., and White, H. (1993). Explanatory Studies of Aid Allocation Among Developing Countries: A Critical Survey. International Institute of Social Studies of Erasmus University Rotterdam (ISS). The Hague: ISS Working Papers General Series 18942.
  • Middle Corridor Trans-Caspian International Transport Route. (2019). History of Company. Ekim 6, 2019 tarihinde http://titr.kz/en/about-the-association/history-en adresinden alındı.
  • Mikesell, R. F. (1968). The Economics of Foreign Aid. Chicago: Aldine Publishing.
  • Milliyet. (1992, Ekim 31). Türk Ortak Pazarı Erken. Milliyet, s. 15.
  • Morgenthau, H. (1962). A Political Theory of Foreign Aid. American Political Science Review, 56(2), 301-309.
  • Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği. (1994). Türkiye Ekonomisi: 1993 Değerlendirmesi 1994 Beklentileri. MÜSİAD Araştırma Raporları 4. İstanbul: Prestij.
  • Oran, B. (2008). Dönemin Bilançosu. B. oran (Dü.) içinde, Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar (Cilt II, s. 8-30). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Picard, L. A., and Groelsema, R. (2008). U.S. Foreign Aid Priorities: Goals for the Twenty-First Century. L. A. Picard, R. Groelsema, and T. F. Buss (Dü) içinde, Foreign Aid and Foreign Policy: Lessons for the Next Half-Century (s. 3-23). New York: M. E. Sharpe.
  • Protocol Concerning the European Conference of Ministers of Transport. (1954). Ekim 10, 2019 tarihinde United Nations Treaty Series: https://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%20184/v184.pdf adresinden alındı.
  • Rumer, E. (2007). The United States and Central Asia: In Search of a Strategy. E. Rumer, D. Trenin, and H. Zhao (Dü) içinde, Central Asia: Views form Washington, Moscow, and Beijing (s. 75-136). New York: M. E. Sharpe.
  • Sönmezoğlu, F. (2014). Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi (Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 6. b.). İstanbul: Der Yayınları.
  • Sönmezoğlu, F. (2016). Son Onyıllarda Türk Dış Politikası: 1991-2015. İstanbul: Der Yayınları.
  • T. C. Resmi Gazete. (1992, Ocak 27). Kanun Hükmünde Kararname. Ocak 23, 2020 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/21124.pdf adresinden alındı.
  • T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü. (2016, Şubat 24). Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Arasında İpek Yolu Ekonomik Kuşağının, 21. Yüzyıl Denizdeki İpek Yolunun ve Orta Koridor Girişiminin Uyumlaştırılmasına İlişkin Mutabakat Zaptının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı. Ekim 14, 2019 tarihinde https://www2.tbmm.gov.tr/d26/1/1-0673.pdf adresinden alındı.
  • T.C. Başbakanlık Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı. (2004). 2004 TİKA Faaliyet Raporu. Ocak 23, 2020 tarihinde https://www.tika.gov.tr/upload/2017/YAYINLAR/Faaliyet%20Raporlar%C4%B1/2004/2004 %20TIKA_Faaliyet.pdf adresinden alındı.
  • Taffet, J. F. (2007). Foreign Aid as Foreign Policy: The Alliance for Progress in Latin America. New York: Routledge.
  • Trenin, D. (2007). Russia and Central Asia: Interests, Policies, and Prospects. E. Rumer, D. Trenin, and H. Zhao (Dü) içinde, Central Asia: Views form Washington, Moscow, and Beijing (s. 18- 74). New York: M. E. Sharpe.
  • Türk Eximbank. (2020). Bankamız Hakkında. Ocak 23, 2020 tarihinde https://www.eximbank.gov.tr/content/files/d24882ab-3498-4d65-909a-4f56662eeeed/turk-eximbank-tarihce adresinden alındı.
  • Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. (2019). Türkiye’nin Çok Taraflı Ulaştırma Politikası. Ekim 6, 2019 tarihinde http://www.mfa.gov.tr/turkiye_nin-cok-tarafli-ulastirma-politikasi.tr.mfa adresinden alındı.
  • Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü. (2013, Kasım 21). İpek
  • Yolu Girişimi ve Kervansaray Projesi. Ekim 8, 2019 tarihinde https://ab.gtb.gov.tr/uluslararasi-projeler/ipek-yolu-girisimi-ve-kervansaray-projesi adresinden alındı.
  • United Nations. (1954). Protocol Concerning the European Conference of Ministers of Transport. 184(2436-2455). Ekim 1, 2019 tarihinde United Nations Treaty Series: https://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%20184/v184.pdf adresinden alındı.
  • United Nations Conference on Trade and Development. (2018, December 5). Total Merchandise Trade. Ekim 8, 2019 tarihinde United Nations Conference on Trade and Development Handbook of Statistics 2018: https://stats.unctad.org/handbook/MerchandiseTrade/Total.html (Erişim 03.10.2019) adresinden alındı.
  • United Nations Conference on Trade and Development. (2019). Ekim 14, 2019 tarihinde UNCTADSTAT: https://unctadstat.unctad.org/wds/TableViewer/tableView.aspx adresinden alındı.
  • Walker, J. W. (2015). Ambitions of Grandeur: Understanding Turkey’s Foreign Policy in a Changing World Volume I. B. H. Denoon (Dü.) içinde, China, The United States, and the Future of Central Asia: U.S.-China Relations (s. 296-322). New York: New York University Press.
  • Yinanç, B. (1992, Ekim 31). Hedef, AT gibi Entegrasyon. Milliyet, s. 15.
APA TOPRAK N (2020). Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası. , 19 - 32. 10.31592/aeusbed.634990
Chicago TOPRAK NURI GOKHAN Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası. (2020): 19 - 32. 10.31592/aeusbed.634990
MLA TOPRAK NURI GOKHAN Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası. , 2020, ss.19 - 32. 10.31592/aeusbed.634990
AMA TOPRAK N Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası. . 2020; 19 - 32. 10.31592/aeusbed.634990
Vancouver TOPRAK N Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası. . 2020; 19 - 32. 10.31592/aeusbed.634990
IEEE TOPRAK N "Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası." , ss.19 - 32, 2020. 10.31592/aeusbed.634990
ISNAD TOPRAK, NURI GOKHAN. "Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası". (2020), 19-32. https://doi.org/10.31592/aeusbed.634990
APA TOPRAK N (2020). Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 19 - 32. 10.31592/aeusbed.634990
Chicago TOPRAK NURI GOKHAN Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6, no.1 (2020): 19 - 32. 10.31592/aeusbed.634990
MLA TOPRAK NURI GOKHAN Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.6, no.1, 2020, ss.19 - 32. 10.31592/aeusbed.634990
AMA TOPRAK N Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 6(1): 19 - 32. 10.31592/aeusbed.634990
Vancouver TOPRAK N Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 6(1): 19 - 32. 10.31592/aeusbed.634990
IEEE TOPRAK N "Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası." Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6, ss.19 - 32, 2020. 10.31592/aeusbed.634990
ISNAD TOPRAK, NURI GOKHAN. "Orta Koridor Girişimi Bağlamında Türkiye’nin Değişen Orta Asya Politikası". Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6/1 (2020), 19-32. https://doi.org/10.31592/aeusbed.634990
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 14:9

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları