AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI

ARAS, Deniz

AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI

Deniz ARAS (Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Amerikan Kültürü ve Edebiyatı Bölümü, Erzurum, Türkiye)

Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi

0 0

Yıl: 2019 Cilt: 19 Sayı: 63 Sayfa Aralığı: 647 - 661 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 26-10-2020

AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI

Öz:

Politik tiyatro, sanatın birey ve toplum üzerinde yaratabileceği etkininbir ifadesi şeklinde ortaya çıkarken, iki Dünya savaşı arasında sıkışıp kalaninsanlığın tanıklık ettiği radikal değişikliklerle birlikte değişmesi gereken düzene işaret eder. Siyasi bilincin gelişmesi için tiyatronun bilinçlenmesinin gerekliliği ve yükselen Marksizm düşüncesiyle birlikte önem kazanan toplumsaleleştiri, 1930’lara doğru Amerikan tiyatrosu içerisinde tartışmasız bir yere sahip olur. Dönemin yazar ve sanatçıları, sorgulanması gereken gerçekleri ve değişmesi gereken düzeni, toplumun değer yargılarını yeni bir politik duruşla birleştirerek aktarmaya çalışırlar. Bu dönem içerisinde ortaya koyulan yapıtlar isedönemin toplumsal, ekonomik ve siyasal sorunlarına tepkisiz kalamayan sanatın başkaldırısıdır. Bu çalışmanın amacı, Amerikan tiyatrosu içerisinde yer alanClifford Odets ve Elmer Rice’ın oyunları üzerinden toplumsal gerçekçilik vesolcu tiyatro anlayışıyla izleyici duygusunun ve katılımının tamamını talepeden tiyatronun kapitalist sisteme karşı birleştiği politik hareketin sanatsal başkaldırısını açıklamaktır.

Anahtar Kelime:

Art And Politics in American Theater: Themes Of Individual Rebellion in Elmer Rice and Clifford Odets’ Plays

Öz:

It can be said that political theater emerges as an expression of the influence that art can have on individual and society. It also points to the social and political order that must be changed considering the radical changes witnessed by humanity trapped between the two World Wars. Social criticism,which gained importance with the necessity of the awareness of theater for the development of political consciousness and with the idea of rising Marxism, has an indisputable place in American theater towards the 1930s. The writers and artists of the period try to focus on the facts to be questioned and the order to be changed by combining the value judgments of society with a new political understanding. For this reason, the works/plays created in this period can be considered the rebellion of art which cannot remain silent to the social, economic and political conjuncture of the period. The aim of this study is to point out the artistic rebellion of the political movement against the capitalist system, which demands the full sense of critical awareness and participation of the audience with social realism and leftist theater understanding through the plays of Clifford Odets and Elmer Rice in the American theater.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Atkinson, Brook; Hirschfield, Albert. (1973). The Lively Years: 1920-1973. New York: Association Press.
Benjamin, Walter. (2014). Brecht’i Anlamak. Haluk Barışcan, Güven Işısağ (Çev.). İstanbul: Metis (Orijinali 1966’da yayımlanmıştır).
Beşe, Ahmet. (2006). “Clifford Odets’in Awake and Sing! Adlı Yapıtına Oluşumsal Yapısalcı Bir Yaklaşım”, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:14. Erzurum.
Bigsby, C. W. E. (1983). A Critical Introduction to Twentieth-Century American Drama Volume One 1900 – 1940. Cambridge: Cambridge University Press.
Dukore, Bernard F. (1984). American Dramatists 1918-1945. London: Macmillan.
Meserve, Walter J. (1994). An Outline History of American Drama. New York: Feedback Theatrebooks & Prospero Press.
Miller, Jordan Y.; Frazer, Winifred L. (1991). American Drama Between Wars: A Critical History. Boston: Twayne Publishers.
Murphy, Brenda. (1987). American Realism and American Drama 1880-1940. Cambridge: Cambridge University Press.
Odets, Clifford. (1984). “Awake and Sing”, Famous American Plays of 1930s, Ed. Harold Clurman, New York: Avon Pub. s. 19-95.
Odets, Clifford. (1939). “Waiting For Lefty”. Five Contemporary American Plays. (ed. William H. Hildreth ve Wilson R. Dumble). New York: Harper & Brothers, s. 194-225.
Piscator, Erwin. (2012). Politik Tiyatro. Mustafa Ünlü, Suavi Güney (Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı (Orijinali 1979’da yayımlanmıştır).
Ranciére, Jacques. (2013). Özgürleşen Seyirci. E. Burak Şaman (Çev.). İstanbul: Metis (Orijinali 2008’de yayımlanmıştır).
Reynolds, R.C. (1986). The Development of the American Social Drama in the Thirties. New York: The Whitston Publishing Company.
Rice, Elmer. (1997). Three Plays: The Adding Machine, Street Scene and Dream Girl. New York: Hill and Wang.
Scharine, Richard G. (1991). From Class to Caste in American Drama. New York: Greenwood Press.
Smiley, Sam. (1972). The Drama of Attack: Didactic Plays of the American Depression. Columbia: University of Missouri.
Toksoy Çeber, Duygu. (2016). “Yapısalcı Yöntem Açısından “Kadınlar da Savaşı Yitirdi” Oyun Metninin Görsel Düzenlemesi”. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, Aralık, sayı 30, ISSN 1302-2938, s. 52-61.
Wainscott, Roland H. (1997). The Emergence of the Modern American Theatre 1914- 1929. New Heaven: Yale University Press.

APA	ARAS D (2019). AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI. , 647 - 661.
Chicago	ARAS Deniz AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI. (2019): 647 - 661.
MLA	ARAS Deniz AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI. , 2019, ss.647 - 661.
AMA	ARAS D AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI. . 2019; 647 - 661.
Vancouver	ARAS D AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI. . 2019; 647 - 661.
IEEE	ARAS D "AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI." , ss.647 - 661, 2019.
ISNAD	ARAS, Deniz. "AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI". (2019), 647-661.

APA	ARAS D (2019). AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 19(63), 647 - 661.
Chicago	ARAS Deniz AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 19, no.63 (2019): 647 - 661.
MLA	ARAS Deniz AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, vol.19, no.63, 2019, ss.647 - 661.
AMA	ARAS D AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 19(63): 647 - 661.
Vancouver	ARAS D AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 19(63): 647 - 661.
IEEE	ARAS D "AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI." Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 19, ss.647 - 661, 2019.
ISNAD	ARAS, Deniz. "AMERİKAN TİYATROSUNDA SANAT VE POLİTİKA: ELMER RICE VE CLIFFORD ODETS’İN OYUNLARINDA BİREYSEL BAŞKALDIRI TEMALARI". Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 19/63 (2019), 647-661.