Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi
Yıl: 2019 Cilt: 47 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 5 - 14 Metin Dili: Türkçe DOI: DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 İndeks Tarihi: 26-10-2020
Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi
Öz: Amaç: Bu araştırma, lise öğrencilerine verilen beslenme eğitiminin öğrencilerin beslenme alışkanlıkları, beslenme bilgisi ve f iziksel aktivite düzeyleri üzerindeki etkisini belirlemek amacı ile planlanmıştır. Bireyler ve Yöntem: Araştırma, Özel Hürriyet Koleji’nde 2017-2018 eğitim öğretim yılı ders dönemine kayıtlı 14-17 yaş arası lise 2. sınıf öğrencileri üzerinde yürütülmüştür. Çalışmaya katılmayı kabul eden öğrencilere Ekim ve Kasım 2017 aylarında, ayda iki kez olacak şekilde toplamda 4 kez sağlıklı beslenme konusunda eğitim verilmiştir. Eğitim öncesi, sonrası ve 2 ay bekleme süresi sonunda öğrencilere beslenme alışkanlıkları, besin tüketim kayıtları (3 gün) ve fiziksel aktivite kayıtlarına ilişkin anket formları toplamda 3 kez uygulanmıştır. Bulgular: Toplam enerjinin protein ve yağdan gelen oranları 2 ay bekleme sonrası artmış, karbonhidrattan gelen oranı azalmış, günlük kolesterol alımı ise eğitim ve 2 ay bekleme sonrası artmıştır (p<0.05). Türkiye Beslenme Rehberi’ne göre öğrencilerin eğitim öncesi, sonrası ve 2 ay bekleme sonrası günlük ortalama A vitamini, E vitamini, niasin, B12 ve C vitamini ile sodyum ve fosfor alımının önerilerin üzerinde, tiamin ve folat ile potasyum, kalsiyum, magnezyum ve demir alımlarının önerilenin altında olduğu saptanmıştır. Eğitim öncesi döneme göre, öğrencilerin eğitim sonrası ve 2 ay bekleme sonrası ortalama beslenme bilgi puanlarının arttığı (p<0.05) saptanmıştır. Öğrencilerin fiziksel aktivite düzeyinde ise eğitim öncesine göre eğitim sonu ve 2 ay bekleme sonrasında anlamlı bir değişiklik gözlenmemiştir (p>0.05). Sonuç: Öğrencilere verilen beslenme eğitiminin, beslenme bilgi düzeyinde anlamlı bir artış sağladığı ancak beslenme alışkanlıkları üzerinde istenilen etkiyi sağlayamadığı tespit edilmiştir. Beslenme eğitiminin daha etkili olabilmesi ve davranış değişikliği sağlanabilmesi için verilecek eğitimlerin daha sık aralıklarla, tüm eğitim-öğrenim dönemine yayılarak tekrarlanmasının daha yararlı olacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelime: The Effect of Nutrition Education on Nutritional Habits, Nutritional Knowledge and Physical Activity of High School Students
Öz: Aim: The aim of this study was to determine the effect of nutrition education on nutritional habits, nutritional knowledge, and physical activity levels of high school students. Subjects and Method: 2ⁿᵈ grade high school students in Hurriyet Private College between 14-17 years of age were enrolled in this study during the 2017-2018 academic years. Nutrition education on healthy eating was given to students who agreed to participate in the study twice a month, and 4 times in total on October and November 2018.A questionnaire including dietary habits, food records (3-days) and physical activity records was administered at 3 times: before education, after education, and at 2 months post-education. Results: The ratio of total energy from protein and fat increased, while the percentage of energy from carbohydrates decreased significantly at 2 months post-education (p<0.05). There was also an increase in daily cholesterol intake after education and 2 months post-education (p<0.05). According to Turkish Nutrition Guide, daily intakes of vitamin A, vitamin E, vitamin C, vitamin B12 and niacin as well as mineral intakes including sodium and phosphorus were above the recommendations. However, thiamine, folate, potassium, calcium, magnesium and iron intakes were below the recommendations. Mean nutritional knowledge scores of the students increased significantly after education and at 2 months post-education (p<0.05). Physical activity levels of students did not change significantly after nutrition education or at 2 months post-intervention (p>0.05). Conclusion: There was a significant increase in nutritional knowledge levels of the students after nutrition education however it was not effective on nutritional habits. Nutrition education should be extended through the entire academic year and should be given more frequently in order to provide a more effective education as well as to ensure behavioral change.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER). Sağlık Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2015. Erişim adresi: http://dosyasb.saglik.gov.tr›10915,tuberturkiye-beslenme-rehberi pdf. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019.
- Aksoydan E, Çakır N. Adölesanların beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite düzeyleri ve vücut kütle indekslerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Derg. 2011;53:264-70.
- Yabancı Ayhan N. Adölesan beslenmesi. Özenoğlu A, editör. Beslenmenin Esasları ve Sağlığın Korunmasında Beslenme. Ankara: Hatiboğlu Yayınları; 2016. s.699-716.
- Sabbağ Ç, Sürücüoğlu MS. İlköğretim öğrencilerine verilen beslenme eğitiminin beslenme tutum ve davranışlarına etkisinin değerlendirilmesi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi. 2011;6(3):1-13.
- Yabancı N. Okul sağlığı ve beslenme programları. TAF Prev Med Bull. 2011;10(3):361-8.
- Baltacı G, Ersoy G, Karaağaoğlu N, Derman O, Kanbur N. Ergenlerde Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Yaşam. 1. Baskı. Ankara, Sağlık Bakanlığı Yayınları; 2008. s.29. Yayın No.:730.
- Öztürk M. Üniversitede eğitim-öğretim gören öğrencilerde Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketinin geçerliliği ve güvenirliği ve fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara; 2005.
- Genç A, Şener Ü, Karabacak H. Kadın ve erkek genç erişkinler arasında fiziksel aktivite ve yaşam kalitesi farklılıklarının araştırılması. Kocatepe Tıp Dergisi. 2011;12:145-50.
- Türk M, Gürsoy ŞT, Ergin I. Kentsel bölgede lise birinci sınıf öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. Genel Tıp Derg. 2007;17(2):81-7.
- Aslan NN, Yardımcı H, Özçelik AÖ. Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin makro besin ögesi alımları ve antropometrik ölçümlerle ilişkisi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Derg. 2007;4(1):39-48.
- T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010: Beslenme durumu ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi sonuç raporu. Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Ankara, 2014. s.565. Yayın No.:931.
- Baş M, Altan T, Dinçer D. Determination of dietary habits as a risk factor of cardiovascular heart disease in Turkish adolescents. Eur J Nutr. 2005;44(3):174-82.
- Briggs M, Cockburn E, Rumbold PLS. Assessment of energy intake and energy expenditure of male adolescent academy-level soccer players during a competitive week. Nutrients. 2015;7:8392–401.
- Dülger G, Şahan Y. Diyet lifinin özellikleri ve sağlık üzerindeki etkileri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2011;25(2):147-57.
- Gümüş H, Bulduk S, Akdevelioğlu Y. Yetiştirme yurtlarında kalan adölesanların beslenme ve fiziksel aktivite durumlarının vücut kompozisyonları ile ilişkisinin saptanması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2011;8(1):785-808.
- Lopez-Sobaler AM, Aparicio A, Gonzalez-Rodriguez LG. Adequacy of usual vitamin and mineral intake in Spanish children and adolescents: ENALIA Study. Nutrients. 2017;9(2):131.
- Yücel B. Sağlık çalışanlarının beslenme alışkanları ve beslenme bilgi düzeylerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara; 2015.
- Viggiano A, Viggiano E, DiCostanzo A, Viggiano A, Andreozzi E, Romano I, et al. Kaledo, a board game for nutrition education of children and adolescents at school: Cluster randomized controlled trial of healthy lifestyle promotion. Eur J Pediatr. 2015;174(2):217-28.
- Kayıhan G, Ersöz G. 15-18 yaş grubu adölesanlarda obezite tanısında ve vücut yağ yüzdesinin belirlenmesinde kullanılan farklı yöntemlerin karşılaştırılması. Türkiye Klinikleri J Sports Sci. 2009;1(2):107-16.
- Vardar Yağlı N, Sağlam M, İnal İnce D. Akut koroner sendromlu olgularda fiziksel aktivite, yaşam kalitesi ve psikososyal fonksiyon arasındaki ilişki. Turk J PhysiotherRehabil. 2013;24(2):151-5.
- Dmitruk A, Kunicka I, Popławska H. [Relationship between diet and physical activity level in adolescents from post-grammar schools]. Rocz Panstw Zakl Hig. 2016;67(1):37-44. Polish (abstract).
- Tsioufis C, Kyvelou S, Tsiachris D. Relation between physical activity and blood pressure levels in young Greek adolescents: The Leontio Lyceum Study. Eur J Public Health. 2011;21(1):63-8.
| APA | devran b, Saka M (2019). Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi. , 5 - 14. DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 |
| Chicago | devran betül,Saka Mendane Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi. (2019): 5 - 14. DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 |
| MLA | devran betül,Saka Mendane Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi. , 2019, ss.5 - 14. DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 |
| AMA | devran b,Saka M Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi. . 2019; 5 - 14. DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 |
| Vancouver | devran b,Saka M Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi. . 2019; 5 - 14. DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 |
| IEEE | devran b,Saka M "Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi." , ss.5 - 14, 2019. DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 |
| ISNAD | devran, betül - Saka, Mendane. "Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi". (2019), 5-14. https://doi.org/DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 |
| APA | devran b, Saka M (2019). Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 47(3), 5 - 14. DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 |
| Chicago | devran betül,Saka Mendane Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi 47, no.3 (2019): 5 - 14. DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 |
| MLA | devran betül,Saka Mendane Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi, vol.47, no.3, 2019, ss.5 - 14. DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 |
| AMA | devran b,Saka M Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2019; 47(3): 5 - 14. DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 |
| Vancouver | devran b,Saka M Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2019; 47(3): 5 - 14. DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 |
| IEEE | devran b,Saka M "Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi." Beslenme ve Diyet Dergisi, 47, ss.5 - 14, 2019. DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 |
| ISNAD | devran, betül - Saka, Mendane. "Lise Öğrencilerine Verilen Beslenme Eğitiminin Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi ve Fiziksel Aktivite Üzerine Etkisi". Beslenme ve Diyet Dergisi 47/3 (2019), 5-14. https://doi.org/DOI: 10.33076/2019.BDD.1081 |
