İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman
Yıl: 2018 Cilt: 3 Sayı: 6 Sayfa Aralığı: 3 - 22 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31122/sinefilozofi.402294 İndeks Tarihi: 27-10-2020
İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman
Öz: Bu çalışmada, İşe Yarar Bir Şey (Pelin Esmer, 2017) filmi, Deleuze’ün sinemada irdelediği hareket ve zaman imgesi kavramlarından yararlanılarak analiz edilmektedir. Çalışmanın amacı, Pelin Esmer’in filminin hareket imge ve zaman imge sineması sınıflamaları içerisindeki yerini irdelemektir. Yolculuk, zaman ve hareket arasındaki ilişkiyi güncel Türk sineması örneklerinden biri çerçevesinde ele alan bu çalışmada, filmin Deleuze’ün görme sineması olarak tanımladığı sinemasal yapının özelliklerini taşıdığı ve aşkın ve içkin felsefi gelenek arasındaki bağlantı noktalarını keşfetmemizi sağlayabilecek alanlar sunduğu vurgulanmaktadır. Ayrıca filmde kahramanın aktif bir yaşamsal evreye geçerek yardım etme ve çözüm üretme amacıyla harekete geçmesi nedeniyle dönüşümsel bir gerçekçilik ortaya konduğu belirtilmektedir.
Anahtar Kelime: Journey, Motion and Time in Something Useful
Öz: In this study, the movie İşe Yarar Bir Şey (Something Useful, Pelin Esmer, 2017) is analyzed by using the concepts of Deleuze’s motion and time image in film. The purpose of the study is to examine the place of Pelin Esmer in the classifications of motion picture and time image cinema. In this work, which deals with the relationship between journey, time and motion, within one of the examples of contemporary Turkish cinema, it is emphasized that Deleuze offers links that can provide the characteristics of the cinematic structure that he defines as a visual cinema and enable us to explore the connection points between the transcendental and the subcultural philosophical tradition. It is also stated that in the film, the heroin has transformed into a realistic reality because he is actively involved in helping to pass through an active life stage and producing solutions.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abacı, F. (2010). “İmgeden Trene, Trenden Gerçeğe”, Varlık Dergisi. 1236: 25-27.
- Abacı, T. (2010). “Trenlerin Ardından”, Varlık Dergisi. 1236: 4-10.
- Akbulut, H. (2010). “Bellek Olarak Belgesel Sinema: Son Dönem Belgesel Sinemasına Bir Bakış”, Sinecine 1(2). Güz 119-124.
- Akın, G. (2001). Şiiri Düzde Kuşatmak, İstanbul: YKY.
- Althusser, L. (2003). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, (Çev.: Alp Tümertekin), İstanbul: İthaki.
- Althusser, L. (2004). “Sanat Bilgisi Konusunda Mektup”, Felsefi ve Siyasi Yazılar. Cilt 1. Sanat Üzerine Yazılar. Çev. Alp Tümertekin ve Zühre İlkgelen. İstanbul: İthaki.
- Andrew, J.D. (2007). Sinema Kuramları, (Çev. İbrahim Şener). İstanbul: İzdüşüm Arıtan, Ö. (2008). “Modernleşme ve Cumhuriyetin Kamusal Mekân Modelleri”, Mimarlık, 342, 49-55.
- Arnheim, R. (2010). Sanat Olarak Sinema, (Çev. Rabia Ünal Tamdoğan), İstanbul: Hil Yayınları.
- Aslan, B. (2013). “Belleğin Kış Uykusu Romanında Ruhsal Arınmanın Yöntemi Olarak Yolculuk”, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, 10: 115-132.
- Avcı, İ. B. (2017). “Yeni Türk Sineması’nın Minör Temasları: “Gözetleme Kulesi”, SineFilozofi, 2 (4), 7-24.
- Baykurt, F. (2015). Duisburg Treni, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
- Bazen, E. (1995a). “Estetiğin Ötesinde Bir Gerçekçilik”, Siyah Beyaz, 22 Eylül. Bazen, E. (1995b). “Estetiği Gerçeklikte Arayanlar”, Siyah Beyaz, 29 Eylül.
- Bazin, A. (1966). Çağdaş Sinemanın Sorunları, (Çev. Nijat Özön), Ankara. Bilgi Yayınevi.
- Bazin, A. (2011). Sinema Nedir? (Çev. İbrahim Şener), İstanbul: Doruk.
- Benjamin, W. (2004). “Baudelaire’de Bazı Motifler Üzerine” Pasajlar, (Çev. Ahmet Cemal), İstanbul: YKY. 202-252.
- Bergson, H. (1950). Time and Free Will, an essay on the immediate data of consciousness. Translated by F. L. Pogson. London: George Allen, Unwin Ltd. (6. Impression). (Orijinal eser 1888 tarihlidir).
- Bergson, H. (1959). Düşünce ve Devingen, (Çev. Miraç Katırcıoğlu), İstanbul: Maarif Basımevi.
- Bergson, H. (2011). Gülme. Komiğin Anlamı Üzerine Deneme, (Çev. Yaşar Avunç), İstanbul: Ayrıntı.
- Bergson, H. (2017). Yaratıcı Tekâmül. (Çev. Ş. Şekip Tunç), İstanbul: Dergâh.
- Bora, T. (2017). “Ölüm Varsa Ne Yok...”, Yönetmen Pelin Esmer’le ‘İşe Yarar Bir Şey’ Üzerine Kısa Bir Söyleşi. (http://www.birikimdergisi.com/guncel-yazilar/8605/olum-varsa- ne-yok-yonetmen-pelin-esmer-le-ise-yarar-bir-sey-uzerine-kisa-bir-soylesi#.WofrSedRXIU).
- Büker, S. (1989). Film ve Gerçek, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayını.
- Campbell, J. (2010). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, (Çev. Sabri Gürses), İstanbul: Kabalcı Yayınları.
- Critchley, S. (2016). “Varlık ve Zaman, Bölüm I: Heidegger Neden Önemlidir?”, ViraVerita. Disiplinlerarası Karşılaşmalar. Çev. Sinem Önem Uçkan. Erişim Tarihi: 17. 04. 2018. https:// viraverita.org/yazilar/varlik-ve-zaman-bolum-i-heidegger-neden-onemlidir#_edn1.
- Daldal, A. (2005). 1960 Darbesi ve Türk Sinemasında Toplumsal Gerçekçilik, İstanbul: Homer.
- De Sica, V. (1948). Bisiklet Hırsızları FİLM
- Deleuze, G. (1995). “Control and Becoming”, Negotiations, 1972-1990. Colombia University Press. 169-176.
- Deleuze, G. (2009). “Bergson, 1859-1941”, Issız Ada ve Diğer Metinler. Metinler ve Söyleşiler 1953-1974. (Yayına Hazırlayan David Lapoujade), İstanbul: Bağlam Yayıncılık, 35-51.
- Deleuze, G; Guattari, F. (2001). Felsefe Nedir? (Çev. Turhan Ilgaz), İstanbul: YKY. Deleuze, G. (1989). Cinema II The Time-Image. Translated by H. Tomlinson, R. Galeta. Minneapolis: University of Minnesota Press.
- Deleuze, G. (2014). Sinema 1: Hareket İmge, (Çev. Soner Özdemir), İstanbul: Norgunk. Demirtaş, E. (18 Mayıs 2017). Gazete Kadıköy. Filmlerin Dilinden Haydarpaşa. (Şükran Kondur ile Röportaj). Erişim Tarihi: 17.04.2018. www.gazetekadikoy.com.tr/.../filmlerin- dilinden-haydarpasa-h1058. Dumanlı’da Telaki Var FİLM
- Doane, M. A. (2003). “The Close-Up: Scale and Detail in the Cinema”, The Journal of Feminist Cultural Studies. 14(3): 89-111.
- Eagleton, T. (2012). Marksizm ve Edebiyat Eleştirisi, (Çev. Utju Özmakas), İstanbul: İletişim.
- Elsaesser T., Hagener M. (2010) Film Kuramı. Duyular Yoluyla Bir Giriş. (Çev. B. Soner, Barış Yıldırım), Ankara: Dipnot.
- Emirönal, B. (2016). Belgesel ve Kurmacanın Ötesinde Eşikteki Gerçekçilik: Pelin Esmer Sineması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Enis, R. (1979). Yolgeçen Hanı, İstanbul: Cem Yayınevi.
- Erdoğan, A. Ö. (2010). “Düşlerimizin Raylarında Kıvrılan Trenler”, Varlık Dergisi. 1236: 11-17.
- Eroğlu, M. (2006). Vatan Kitap Röportajı. http://www.mehmeteroglu.info/?p=437. Erişim Tarihi: 10.10. 2018.
- Esmer, P. (2002). Koleksiyoncu FİLM Esmer, P. (2005). Oyun FİLM Esmer, P. (2009). 11’e 10 Kala FİLM
- Esmer, P. (2012). Gözetleme Kulesi FİLM
- Esmer, P. (2017). Pelin Esmer ile Röportaj. Sinefilozofi 4: 161-172.
- Fischer, E. (1995). Sanatın Gerekliliği. (Çev. Cevat Çapan), İstanbul: Payel. Flaherty, R.J. (1922). Kuzeyli Nanook FİLM
- Goodchild, P. (2005). Deleuze ve Guattari. Arzu Politikasına Giriş. Çev. Rahmi G. Öğdül. İstanbul: Ayrıntı.
- Güntekin, R. N. (2002). “Trende”, Anadolu Notları. İstanbul: İnkılap. 8-13. Gören, Ş. (1982). Yol FİLM
- Hikmet, N. (2016). Memleketimden İnsan Manzaraları. İstanbul: YKY. İlhan, A. (2003). O Karanlıkta Biz. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. Karay, R. H. (2009). 2000 Yılın Sevgilisi. İstanbul: İnkılap.
- Kilimci, A. (2010). “Treni Beklerken”, Kadın Öykülerinde Avrupa, (Yay. Haz. G. Emre), İstanbul: Sel Yayıncılık.
- Kondur, Ş. (2017). Anadolu’dan İstanbul’a Açılan Gizemli Kapı: Yeşilçam’da Haydarpaşa Garı (Belgesel Film).
- Lacan, J. (1995). “The Mirror Stage as Formative of the Function of the I as Revealed in Psychoanalytic Experience”, Ecricts,(s. 1-7). Londra: Routledge.
- Lang, F. (1920). Dr. Caligarinin Muayenehanesi FİLM Lang, F. (1924). Nibelungen FİLM
- Levinas, E. (2014). Ölüm ve Zaman, (Çev. Nami Başer), İstanbul. Ayrıntı.
- Liventaal, L. (2017). Erişim Tarihi: 16. 04. 2018. https://www.youtube.com/ watch?v=qQQsXJ0FThY.
- Lukacs G. (1979). Çağdaş Gerçekliğin Anlamı, (Çeviren Cevat Çapan), Payel Yayınevi. İstanbul.
- Lumiere, A.; Lumiere, L. (1895). Trenin Gara Varışı FİLM
- Monaco, J. (2001). “Dışavurumculuk ve Gerçekçilik”, Bir Film Nasıl Okunur? 373-394. İstanbul: Oğlak.
- Moran, B. (1981). Edebiyat Kuramları ve Eleştirisi. İstanbul: Cem Yayınevi. Narlı, M. (2002). “Araba Sevdaları”, Türkbilig, 4: 19-28.
- Özsoy, A., Öztürk, S. (2017). “Pelin Esmer ile Söyleşi”, Sinefilozofi. Cilt 2 sayı 4. 161-172.
- Öztürk, R. S. (1996). “Rossellini’den Loach’a Gerçekçi Sinema”, 25. Kare. 15: 10-20.
- Öztürk, S. (2017). Film Yapımı-Felsefe: Duyu-Motor Şeması ve Mağara Alegorisiyle Kubrick’in Otomatik Portakal Örneğinde İçkin ve Aşkın Gelenekler Arasında Titreşim Yaratmak. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 45: 243-262.
- Öztürk, S. (2018). Sinema Felsefesine Giriş, Ankara: Ütopya Yayınları.
- Platon, (1995). “Yedinci Kitap”, Devlet. (Çeviren: Sabahattin Eyüboğlu, M. A. Cimcoz), İstanbul: Remzi Kitabevi. 199-225.
- Porter, E. S. (1903). Büyük Tren Soygunu. FİLM
- Propp, V. (2008). Masalın Biçimbilimi, (Çev. M. Fırat ve S. Fırat), İş Bankası Kültür Yayınları.
- Rosellini, R. (1946). Hemşehri. FİLM Rosselini, R. (1945). Roma Açık Şehir. FİLM Sabuncu, B. (1993). Yolcu FİLM
- Sert, S. (28 Ekim 2017). “Pelin Esmer: Sinemanın Cinsiyeti, Milliyeti, Sınıfı Olmaz”, Gazete duvar. Erişim Tarihi: 16. 04.2018. https://www.gazeteduvar.com.tr/sinema/2017/10/28/ pelin-esmer-sinemanin-cinsiyeti-milliyeti-sinifi-olmaz/
- Sönmez, H. (2016). “Sanatçıların Tuvalinden Geçen Trenler: Resimde Tren”, İdil Dergisi, Cilt 5, Sayı 24: 1153-1162.
- Suner, A. (2006). Hayalet Ev, İstanbul: Metis.
- Tarıman, B. (2010). “Tren Gelir Hoş Gelir Vagonları Boş Gelir”, Varlık Dergisi. 18-24.
- Tunç, A. (2007). “Yolculuk”, Harflere Bölünmüş Zaman, Edebiyat Haritasında Gezintiler. Ed. Cem Uçan. 35-38. İstanbul: Altkitap. Erişim Tarihi 17.02.2018. http://www.altkitap.net/ wp-content/uploads/Harflere-Bolunmus-Zaman-Ayfer-Tunc. pdf
- Verdone, M. (1967). “Yenigerçekçilik: Mirası ve Sinema Düşünceleri”, Yeni Sinema Dergisi 13: 18-24.
- Vertov, D. (1929). Film Kameralı Adam FİLM
- Yetişkin, E. B. (2011). Sinematografik Düşünebilmek: Deleuze’ün Sinema Yaklaşımına Giriş. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. (40), 123-141.
- Yılmaz, A. (1982). Mine FİLM.
| APA | Güven Akdoğan Ö (2018). İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman. , 3 - 22. 10.31122/sinefilozofi.402294 |
| Chicago | Güven Akdoğan Özge İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman. (2018): 3 - 22. 10.31122/sinefilozofi.402294 |
| MLA | Güven Akdoğan Özge İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman. , 2018, ss.3 - 22. 10.31122/sinefilozofi.402294 |
| AMA | Güven Akdoğan Ö İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman. . 2018; 3 - 22. 10.31122/sinefilozofi.402294 |
| Vancouver | Güven Akdoğan Ö İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman. . 2018; 3 - 22. 10.31122/sinefilozofi.402294 |
| IEEE | Güven Akdoğan Ö "İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman." , ss.3 - 22, 2018. 10.31122/sinefilozofi.402294 |
| ISNAD | Güven Akdoğan, Özge. "İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman". (2018), 3-22. https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.402294 |
| APA | Güven Akdoğan Ö (2018). İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman. SineFilozofi, 3(6), 3 - 22. 10.31122/sinefilozofi.402294 |
| Chicago | Güven Akdoğan Özge İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman. SineFilozofi 3, no.6 (2018): 3 - 22. 10.31122/sinefilozofi.402294 |
| MLA | Güven Akdoğan Özge İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman. SineFilozofi, vol.3, no.6, 2018, ss.3 - 22. 10.31122/sinefilozofi.402294 |
| AMA | Güven Akdoğan Ö İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman. SineFilozofi. 2018; 3(6): 3 - 22. 10.31122/sinefilozofi.402294 |
| Vancouver | Güven Akdoğan Ö İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman. SineFilozofi. 2018; 3(6): 3 - 22. 10.31122/sinefilozofi.402294 |
| IEEE | Güven Akdoğan Ö "İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman." SineFilozofi, 3, ss.3 - 22, 2018. 10.31122/sinefilozofi.402294 |
| ISNAD | Güven Akdoğan, Özge. "İşe Yarar Bir Şey’de Yolculuk, Hareket ve Zaman". SineFilozofi 3/6 (2018), 3-22. https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.402294 |
