İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları

DİKMEN, Miris; OĞAN, Oğan

İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları

Didem OĞAN, (Maltepe Eczanesi, Sakarya, Türkiye)

Miriş DİKMEN (Anadolu Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı, Eskişehir, Türkiye)

Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi

2 0

Yıl: 2020 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 186 - 194 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 01-11-2020

İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları

Öz:

İlaç kullanımına bağlı ortaya çıkan advers etkilerarasında cilt reaksiyonları sık görülen bir sağlıksorunudur. Özellikle ilaçların sistemik veya lokalolarak kullanımından sonra, ciddi advers etkilergörülmekte ve bunlardan cilt reaksiyonları da klinikteen sık rastlanılanlar arasındadır. Bu advers etkilerinbüyük bir bölümü şiddetli olmamakla birlikte, nadirgörülen bazı cilt reaksiyonları ise ölümlesonuçlanabilmektedir. İlaç kullanımına bağlı olarakmeydana gelen cilt reaksiyonları, immünolojik veimmünolojik olmayan mekanizmalarla ortayaçıkmaktadır.Bu derlemede özellikle akut ve kronik ilaçkullanımına bağlı olarak ortaya çıkan cilt reaksiyonlarıve bu reaksiyonlara neden olan ilaçlar hakkında bilgilerderlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Skin Reactions Related To Drug Use

Öz:

Skin reactions are a common health problem among drug-related adverse effects. Especially after the use of drugs systemically or locally, serious adverse reactions are seen and also skin reactions are among the most common ones in the clinic. Although most of these adverse effects are not severe, some rare skin diseases can result in death. Skin reactions due to drug use occur with immunological and non-immunological mechanisms. In this review, skin reactions due to acute and chronic drug use and information about the drugs that cause these reactions have been rewieved

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

1. Warrington, R, Silviu Dan, F, Wong, T. (2018). “Drug allergy.” Allergy Asthma Clin Immunol, 14 (2), 60.
2. Clinard, V, Smith, J. (2012). “Drug-Induced Skin Disorders.” U.S. Pharm., 37, HS11-HS18.
3. Abdollahi, M, Karimpour, H, Khalai, S. (2003). “Review of drug-ınduced skin reactions.” Journal of Pharmacy Practice and Research., 33, 12-15.
4. Gates, A, Cullen ,S, Nykamp, D. (2017). “Drug-Induced Hypersensitivity Reactions: Cutaneous Eruptions.” US Pharm, 42(6), 32-36.
5. Chen,Y, Cho, Y, Chang, C, Chu, C. (2013). “Drug reaction with eosinophilia and systemic symptoms: A drug-induced hypersensitivity syndrome with variable clinical features.” Dermatologica Sinica, 31, 196-204.
6. Marzano, A V, Borghi , A, Cugno, M. (2016). “Adverse drug reactions and organ damage: The skin.” European Journal of Internal Medicine, 28, 17-24.
7. Yücel, A, Karakuş, G, Günaştı, S. (2008). “Psikotrop İlaçların Dermatolojik Yan Etkileri ve Tedavi Yaklaşımları.” Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 18, 235-244.
8. Law, R M, Law, D T S. (2014). “Dermatologic Drug Reactionsand Common Skin Conditions. Pharmacotherapy:A Pathophysiologic Approach”, McGraw-Hill Education, United States of America, 347-358.
9. Başar, I, Aydemir, E H.(2014) “ Kardiyovasküler İlaçlar ve Dermatolojik Yan Etkileri.” Cerrahpaşa Tıp Dergisi, 30, 286- 297.
10. Canıtez, Y, Poyraz, E H, Sapan,, N. (2015). “Karbamazepine Bağlı Dress Sendromu; Nadir Görülen Bir İlaç Hipersensitivite Reaksiyonu.” Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 1, 147-151.
11. Iskandarli, M, Türk, B, Şentürk, B, Yaman, B, Kandiloğlu, G, Öztürk, G.(2015). “ Sülfasalazin İlişkili DRESS Sendromu.”.http://www.dermatoz.org/2015/3/dermatoz15063 o3.pdf
12. Duong, T, Allanore, L, Wolkenstein, P, Chosidow, O. (2017). “Severe Cutaneous Adverse Reactions to Drug.” Lancet, 390, 1996-2011.
13. Hiransuthikul, A, Rattananupong, T, Klaewsongkram, J, Rerknimitr, P, Pongprutthipan, M, Ruxrungtham, K. (2016). “Drug-induced hypersensitivity syndrome/drug reaction with eosinophilia and systemic symptoms (DIHS/DRESS): 11 years retrospective study in Thailand.” Allergology International, 65, 432-438.
14. Cura, Ş, Acaroğlu ,R.( 2017). “ Nadir Bir Hastalık: Stevens Johnson Sendromlu Bireyin Yaşam Modeli Doğrultusunda Bakımı.” Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 25, 219- 226.
15. Akan, A, Erkoçoğlu, M, Kaya, A, Toyran, M, Civelek, E, Savaş, Z, Azkur, D, Dibek Mısırlıoğlu, E, Kocabaş, C N.(2013). “Stevens-Johnson sendromu ve toksik epidermal nekrolizisli çocuk hastalarda intravenöz immünglobulin tedavisi ve literatürün gözden geçirilmesi.” Asthma Allergy Immunol,11, 197-203.
16. Önder, E, Güngör, A, Celbek, G, Çeçen, F, Yıldırım, Ü, Gürlevik, Z, Aydın, Y, Cinemre, H. (2010).” Geriatrik Yaşta Amoksisilin Kullanımı Sonucu Gelişen ve Hayatı Tehdit Eden Ağır Stevens Johnson Sendromu.” Turkish Journal of Geriatrics, 13, 36-40.
17. Bulcun, E, Ekici, A, Ekici, M, Anıl, Karabulut, A, Cerit, A.( 2016). “Warfarinle ilişkili lökositoklastik vaskülit ve cilt nekrozlu olgu.” İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi. 30, 133-136.
18. Pero, M, Verma, S, Espeso, A, Grıffıths, M, Jani, P. (2009). “An unusual case of warfarin-induced pinna skin necrosis.” The Journal of Laryngology & Otology. 123, 685-688.
19. Raiker, N, Aouthmany, M, Ezra, N.(2016). “ Dermatologic Signs and Symptoms of Substance Abuse.” J. Clin. Exp. Dermatol. Res, 7, 1-7.
20. Hyson, C, Sadler, M. (1997). “ Cross Sensitivity of Skin Rashes with Antiepileptic Drugs.” Can. J. Neurol. Sci, 24, 245-249.
21. Kazandjieva, J, Tsankov, N. (2017). “Drug-induced acne.” Clinics in Dermatology, 35, 156-162.
22. Ünlü, B, Türsen, Ü. (2018). “Autoimmune Skin Diseases and the Metabolic Syndrome.” Clinics in Dermatology, 36, 67-71.
23. Rubin, R. (2005). “Drug-induced lupus.” Toxicology, 209, 135- 147.
24. Maroney, M E, Liu, M T, Smith, T, Thomas, K L.(2016). “Lithium.” Side Effects of Drugs. Elseiver, New York, 21-28.
25. Aslan, M U, Ekinci , A P, Baykal, C. (2015). “PUVA tedavisi alan mikozis fungoides hastalarının deri kanseri riski: retrospektif bir çalışma.” Turk J Dermatol, 1, 12.

APA	OĞAN O, DİKMEN M (2020). İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları. , 186 - 194.
Chicago	OĞAN Oğan,DİKMEN Miris İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları. (2020): 186 - 194.
MLA	OĞAN Oğan,DİKMEN Miris İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları. , 2020, ss.186 - 194.
AMA	OĞAN O,DİKMEN M İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları. . 2020; 186 - 194.
Vancouver	OĞAN O,DİKMEN M İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları. . 2020; 186 - 194.
IEEE	OĞAN O,DİKMEN M "İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları." , ss.186 - 194, 2020.
ISNAD	OĞAN, Oğan - DİKMEN, Miris. "İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları". (2020), 186-194.

APA	OĞAN O, DİKMEN M (2020). İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 186 - 194.
Chicago	OĞAN Oğan,DİKMEN Miris İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 9, no.2 (2020): 186 - 194.
MLA	OĞAN Oğan,DİKMEN Miris İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.9, no.2, 2020, ss.186 - 194.
AMA	OĞAN O,DİKMEN M İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020; 9(2): 186 - 194.
Vancouver	OĞAN O,DİKMEN M İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020; 9(2): 186 - 194.
IEEE	OĞAN O,DİKMEN M "İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları." Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9, ss.186 - 194, 2020.
ISNAD	OĞAN, Oğan - DİKMEN, Miris. "İlaç Kullanımı ile Oluşan Cilt Reaksiyonları". Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 9/2 (2020), 186-194.