27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN
Yıl: 2019 Cilt: 11 Sayı: 6 Sayfa Aralığı: 2265 - 2279 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.9737/hist.2019.810 İndeks Tarihi: 04-11-2020
27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN
Öz: İbadet dilinin Türkçeleştirilmesi ve daha özelinde Türkçe ezan konusu II. Meşrutiyet yıllarındanitibaren ülke gündemini sıkça meşgul etmiştir. Cumhuriyetin ilanı sonrasında batılılaşma temelindeyapılan değişim ve dönüşüm kapsamında bu konu da ele alınmış ve 1932-1950 yılları arasında ezanınTürkçe okunması sağlanmıştır. Demokrat Parti iktidarı ile ise eskiye dönüş yapılmıştır. Bu dönüş bazıkesimlerce Atatürk inkılaplarına karşı çıkış olarak nitelenirken, bu niteleme 27 Mayıs 1960 sonrasıdarbeciler tarafından da paylaşılmış ve dolayısıyla Türkçe ezana yönelik talepler gündeme gelmiştir.Milli Birlik Komitesi lideri Cemal Gürsel tarafından yüksek sesle dile getirilen bu talebin lehine basınüzerinden ciddi kampanyalar düzenlenmiş, darbenin gölgesinde kamuoyu kazanılmaya çalışılmıştır.Ancak halkın çoğunluğunun bu yönde bir talebinin olmadığı anlaşılınca konu başka bir zamangündeme getirilmek üzere rafa kaldırılmıştır.
Anahtar Kelime: An “İrtica” Movement in the Shadow of May 27: Turkish Azan
Öz: Translation of the word “worship” into Turkish and more specifically the subject of Turkish Azan had been busy the the country’s agenda frequently during the constitutional period, II. After the proclamation of the Republic, within the change and transformation made on the basis of westernization this isuue was discussed in this regard and the Azan had been read in Turkish between 1932-1950. By the rule of Democrat Party a turn had been made. While this turn had been described by some groups as an objection to Atatürk's reforms, this characterization had been shared by the some military coup members after May 27, 1960, and thus the demands for Turkish Azan had come up again. The press had organized serious campaigns in favor of this demand that had voiced loudly by the leader of the National Union Committee, Cemal Gürsel and in the shadow of the military coup, the public had been tried to be won. However, when it was understood that the majority of the people did not have a request for this demand, the issue had been put on the shelf to bring it into the agenda for another time.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Süreli Yayınlar
- Akis
- Akşam
- Cumhuriyet
- Dünya
- Her Gün
- İslâm
- Kim
- Sebilürreşad
- Son Posta
- TBMM Zabıt Ceridesi
- T.C. Kurucu Meclis Tutanak Dergisi
- T.C. Resmî Gazete
- Türk Dili
- Öncü
- Ulus
- Vatan
- Hatıra, Araştırma Eser, Makale vs. AKGÜN, Seçil, “Türkçe Ezan”, Tarih Araştırmaları Dergisi, c: XIII, S: 24 (1979-1980).
- ALTUNTAŞ, Halil, Kur’anın Tercümesi ve Tercüme İle Namaz Meselesi, Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1998.
- AYDAR, Hidayet, “Ezanın Tarihi ve Başka Dillerde Okunması Meselesi”, Balıkesir Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c: 2, S: 1 (Kasım 2016).
- AYDAR, Hidayet, “Türklerde Anadilde İbadet Meselesi-Başlangıçtan Cumhuriyet Dönemine Kadar-“, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S: 14 (2006).
- AYDAR, Hidayet, “Türklerde Anadil Meselesi-Cumhuriyet Dönemi-“, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S: 15 (2007).
- BAYUR, Hikmet, “Kur’an dili üzerine bir inceleme”, Belleten, XXII/88 (Ekim 1958), Ankara 1995.
- BİLMEN, Ahmet Selim, Ömer Nasuhi Bilmen Hayatı-Eserleri-Anılar, Bilmen Basımevi, İstanbul 1975.
- ÇAĞLAR, Behçet Kemal, “Türkçenin de Mutlu Günleri”, Türk Dili, c: IX, S: 106 (1 Temmuz 1960).
- DEVELLİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat Eski ve Yeni Harflerle, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara 1996.
- DİKİCİ, Ali, “İbadet Dilinin Türkçeleştirilmesi Bağlamında Türkçe Ezan Denemesi ve Buna Gösterilen Tepkiler”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları Dergisi, S: 10 (2006).
- ELÇİN, Şükrü, “Türkçe Ezan ve İbadet Dili”, Türk Yurdu, c: 5, S: 287 (Ağustos 1960).
- ERGİN, Osman, Türk Maarif Tarihi, c: 5, Eser Matbaası, İstanbul 1977, s. 1920-1923.
- GEZ, Başak Ocak, “İbadet Dilinin Türkçeleştirilmesi Aşmalarından Biri: Türkçe Ezan ve Uygulamaları”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, c: II, S: 6 (1996).
- HEYD, Uriel, Türk Ulusçuluğunun Temelleri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1979.
- JAESCHKE, Gotthard, Yeni Türkiye’de İslâmlık, Bilgi Yayınevi, Ankara 1972.
- KUŞÇU, Kemal, “Ezan ile Namazdaki Kur’an Niçin Türkçe Olamaz”, İslâm, c: 3, S: 7-8 (Nisan-Mayıs 1960).
- SİTEMBÖLÜKBAŞI, Şaban, “İrtica”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c: 22, İstanbul 2000.
- OKUR, Hafız Yaşar, Atatürk’le Onbeş Yıl: Dini Hatıralar, Sabah Yayınları, İstanbul 1962.
- ÖNAL, Recep, “Antropo-Teolojik “İrtica” ve “Mürteci” Kavramları Üzerine Sosyo-Politik İçerikli Semantik Bir Yaklaşım”, Usûl İslam Araştırmaları, S: 19 (Ocak-Haziran 2013).
- ÖZİPEK, Bekir Berat, “İrtica Nedir?”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce İslamcılık, c: 6, İletişim Yayınları, İstanbul 2005.
- 27 Mayıs Bakanlar Kurulu Tutanakları, I. Cilt (2Haziran 1960-6Ocak 1961), Yayına Hazırlayan: Cemil Koçak, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2010.
- GÖKALP, Ziya, Türkçülüğün Esasları, Varlık Yayınları, İstanbul 1968.
| APA | DUMAN O, AYDIN M (2019). 27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN. , 2265 - 2279. 10.9737/hist.2019.810 |
| Chicago | DUMAN ONDER,AYDIN Mehmet 27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN. (2019): 2265 - 2279. 10.9737/hist.2019.810 |
| MLA | DUMAN ONDER,AYDIN Mehmet 27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN. , 2019, ss.2265 - 2279. 10.9737/hist.2019.810 |
| AMA | DUMAN O,AYDIN M 27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN. . 2019; 2265 - 2279. 10.9737/hist.2019.810 |
| Vancouver | DUMAN O,AYDIN M 27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN. . 2019; 2265 - 2279. 10.9737/hist.2019.810 |
| IEEE | DUMAN O,AYDIN M "27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN." , ss.2265 - 2279, 2019. 10.9737/hist.2019.810 |
| ISNAD | DUMAN, ONDER - AYDIN, Mehmet. "27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN". (2019), 2265-2279. https://doi.org/10.9737/hist.2019.810 |
| APA | DUMAN O, AYDIN M (2019). 27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN. History Studies, 11(6), 2265 - 2279. 10.9737/hist.2019.810 |
| Chicago | DUMAN ONDER,AYDIN Mehmet 27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN. History Studies 11, no.6 (2019): 2265 - 2279. 10.9737/hist.2019.810 |
| MLA | DUMAN ONDER,AYDIN Mehmet 27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN. History Studies, vol.11, no.6, 2019, ss.2265 - 2279. 10.9737/hist.2019.810 |
| AMA | DUMAN O,AYDIN M 27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN. History Studies. 2019; 11(6): 2265 - 2279. 10.9737/hist.2019.810 |
| Vancouver | DUMAN O,AYDIN M 27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN. History Studies. 2019; 11(6): 2265 - 2279. 10.9737/hist.2019.810 |
| IEEE | DUMAN O,AYDIN M "27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN." History Studies, 11, ss.2265 - 2279, 2019. 10.9737/hist.2019.810 |
| ISNAD | DUMAN, ONDER - AYDIN, Mehmet. "27 MAYIS'IN GÖLGESİNDE BİR “İRTİCA” HAMLESİ: TÜRKÇE EZAN". History Studies 11/6 (2019), 2265-2279. https://doi.org/10.9737/hist.2019.810 |
