Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri
Yıl: 2019 Cilt: 2 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 127 - 135 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33721/by.642698 İndeks Tarihi: 05-11-2020
Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri
Öz: Tıp alanındaki teknolojik ve bilimsel gelişmelere bağlı olarak sağlığınkişiselleşmesi olgusu gündeme gelmekte ve sağlık hizmetlerinin sunumundahızla kişiselleşmeye gidilmektedir. Bu bağlamda sağlık bilgi teknolojilerindenkişisel sağlık bilgi sistemlerinin önemi her geçen gün artmaktadır. Kişisel sağlıkbilgi sistemleri birey odaklı, elektronik ve kişiselleştirilmiş bir platformüzerinden hastaların kendi sağlık bilgilerini yönetmelerine, bilgi paylaşımıyapabilmelerine ve sağlık durumlarını izleyebilmelerine imkân vermektedir.Kişisel sağlık bilgi sistemlerinin sağladığı yararların yanı sıra çalışmada özelliklevurgulanmak istenen konuların başında sağlık verilerinin güvenliği vemahremiyet sorunları gelmektedir. Kişisel sağlık bilgi sistemleri ile her ne kadaramaçlanan nitelikli sağlık hizmetlerinin sunumunu artırmak olsa da hastamahremiyetinden feragat edilmemesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı,kişisel sağlık bilgi sistemlerinin temel özelliklerini tanıtmak ve kişiselleşensağlığa geçişte kişisel sağlık bilgi sistemlerinin önemini vurgulamaktır. Kişiselsağlık bilgi sistemlerinin etkin ve sürdürülebilir kullanımı ve sistemden beklenenfaydanın sağlanması; veri güvenliği ve mahremiyeti, standardizasyon, birlikteçalışabilirlik ve entegrasyon, erişebilirlik, kullanılabilirlik, sağlık okuryazarlığıgibi birçok etmene bağlıdır. Çalışmada kişisel sağlık bilgi sistemlerininuygulanmasındaki zorluklar irdelenmiş ve bunların üstesinden gelmek içinçeşitli stratejiler sunulmuştur. Çalışmanın sonunda sağlığın kişiselleşmesindeyeni teknolojilerin rolüne de değinilmektedir.
Anahtar Kelime: Personalized Healthcare and Personal Health Record Systems
Öz: Technological and scientific progress in the field of medicine gave rise to the phenomenon of the personalized healthcare, with provision of healthcare services undergoing rapid personalization. In this context, the health information technology of personal health record systems have been gaining importance. Personal health record systems allow patients to manage and share their own health records and monitor their health status through an individual-oriented, electronic, and personalized platform. In addition to the benefits provided by personal health record systems, the present study calls attention to the issue of the confidentiality and privacy of health records. Personal health record systems are meant to improve the provision of high quality healthcare services, but patient privacy must not be compromised in the process. This study aims to introduce the main characteristics of personal health record systems, and underline their importance in the transition to personalized healthcare. Making effective and sustainable use of personal health record systems and obtaining the expected benefits from them depend on many factors including data security and privacy, standardization, interoperability and integration, accessibility, usability, and health literacy. This study examines the challenges in the implementation of personal health record systems, and offers various strategies to overcome these challenges. The study concludes with a discussion of the role of new technologies in the personalized healthcare.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akalın, E., Tanrıöver, M. D. ve Sayran, F. (2012). Sürdürülebilir Sağlık Sistemi İçin Kronik Hastalık Yönetiminde Elektronik Sağlık Kayıtlarının Rolü. İstanbul: TÜSİAD.
- Alacadağlı, E. (2019). Bilgi Yönetimi, Dijitalleşme Ve Türk Sağlık Sistemi. Electronic Turkish Studies, 14(2). Erişim Adresi: http://www.turkishstudies.net/files/turkishstudies/1729566537_4Alacada%C4%9Fl%C4%B1Esmer ay-67-86.pdf
- Almadani, Y. (2016). Usability of PHR Systems. (Yüksek lisans tezi). Çankaya Üniversitesi, Ankara.
- Alyami, M. A. ve Song, Y. T. (2016). Removing Barriers in Using Personal Health Record Systems. 15. ICIS Konferansında Sunulan Bildiri, Okayama, Japonya. doi:10.1109/ICIS.2016.7550810
- Apixio (2019). Machine Learning: The Key To Unlocking Healthcare Data. Erişim Adresi: https://www.apixio.com/blog/machine-learning-unlocking-healthcare-data/
- Carrion, I., Aleman, J. F. ve Toval, A. (2012). Personal Health Records: New Means To Safely Handle Our Health Data?. Computer, 45(11), 27-33. Erişim Adresi: https://ieeexplore.ieee.org/document/6353451
- Cruickshank, J., Packman, C. ve Paxman, J. (2012). Personal Health Records: Putting Patients in Control?. Erişim Adresi: http://www.2020health.org/2020health/Publications/publications2012/Public-Health-Records.html
- Davenport, T. H., Hongsermeier, T. ve Mc Cord, K. A. (2018). Using AI to İmprove Electronic Health Records. Harvard Business Review. Erişim Adresi: https://hbr.org/2018/12/using-ai-to-improveelectronic-health-records
- Durusu Tanrıöver, M., Yıldırım, H. H., Demiray Ready, F. N., Çakır, B. ve Akalın, H.E. (2014). Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Araştırması. Ankara: Sağlık-Sen Yayınları.
- Emir, M. (2013). Hukuki Ve Etik Yönleri İle Biyotıp Araştırmalarında Biyobankalar. (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıp Tarihi ve Etiği, Danışman: Prof. Dr. Nüket Örnek Büken, Ankara.
- Fernández Llatas, C., Martinez-Romero, A., Bianchi, A. M., Henriques, J., Carvalho P. ve Traver V. (2016). Challenges in Personalized Systems for Personal Health Care. 3. IEEE-EMBS Uluslararası Biyomedikal ve Sağlık Bilişimi Konferansında sunulan bildiri, Las Vegas, ABD. doi: 10.1109/BHI.2016.7455908
- Genitsaridi, I., Kondylakis, H., Koumakis, L., Marias, K. ve Tsiknakis, M. (2013). Towards İntelligent Personal Health Record Systems: Review, Criteria And Extensions. Procedia Computer Science, 21, 327-334. doi: 10.1016/j.procs.2013.09.043
- He, J., Baxter, S. L., Xu, J., Xu, J., Zhou, X. ve Zhang, K. (2019). The Practical İmplementation of Artificial İntelligence Technologies in Medicine. Nature Medicine, 25(1), 30. Erişim Adresi: https://www.nature.com/articles/s41591-018-0307-0
- Heart, T., Ben-Assuli, O. ve Shabtai, I. (2017). A Review of PHR, EMR and EHR İntegration: A More Personalized Healthcare and Public Health Policy. Health Policy and Technology, 6(1), 20-25. doi: 10.1016/j.hlpt.2016.08.002
- Hu, J. (2011). Privacy-Preserving Data İntegration in Public Health Surveillance. (Doktora Tezi). Ottawa Universitesi, Kanada.
- İzgi, M. C. (2014). Mahremiyet Kavramı Bağlamında Kişisel Sağlık Verileri, Türkiye Biyoetik Dergisi, 1(1), 25-37. Erişim Adresi: http://turkishbioethics.org/jvi.aspx?pdir=tjob&plng=tur&un=TJOB65375
- Kim, J., Jung, H. ve Bates, D. W. (2011). History and Trends Of "Personal Health Record" Research in PubMed. Healthcare Informatics Research, 17(1), 3-17. Erişim Adresi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3092992/
- Li, J. (2015). Ensuring Privacy in a Personal Health Record System. Computer, 48(2), 24-31. Erişim Adresi: https://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/7042698
- Nøhr, C., Parv, L., Kink, P., Cummings, E., Almond, H., Nørgaard, J. R. ve Turner, P. (2017). Nationwide Citizen Access to Their Health Data: Analysing and Comparing Experiences in Denmark, Estonia and Australia. BMC Health Services Research, 17(1), 1-11. doi: 10.1186/s12913- 017-2482-y
- Onaral, B. (2019). AR-GE Seferberliğinden Sağlıkta Bağımsızlığa. Erişim Adresi: http://www.sdplatform.com/Dergi/1171/AR-GE-seferberliginden-saglikta-bagimsizliga.aspx
- Orak, B. (2019). Kişisel Sağlık Verilerinin Korunması. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Ömürbek, N. ve Altın, F. G. (2009). Sağlık Bilişim Sistemlerinin Uygulanmasına İlişkin Bir Araştırma: İzmir Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 211-232. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sufesosbil/issue/11419/136418
- Özdemirci, F. (2018). Sağlık Bilgi Sistemleri Yönetimi ve Toplumsal Bellek/Gelecek Açısından Değerlendirilmesi. Bilgi Yönetimi, 1(2), 149-155. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/by/issue/40526/500294
- Price, M., Bellwood, P., Kitson, N., Davies, I., Weber, J. ve Lau, F. (2015). Conditions Potentially Sensitive to a Personal Health Record (PHR) İntervention, a Systematic Review. BMC medical informatics and decision making, 15(1), 1-12. Erişim Adresi: https://bmcmedinformdecismak.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12911-015-0159-1
- Rodolfo, I. M. S. (2017). Design Strategy For Integrated Personal Health Records: Improving The User Experience Of Digital Healthcare and Wellbeing. (Doktora Tezi). Nova Üniversitesi, Portekiz.
- Saluvan, M. (2015). Sağlık Hizmetlerinin Kalitesi İle Hastane Bilgi Sistemleri İlişkisi. (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- SATURK (2016). Türkiye’de Sağlık Hizmetlerine Kolay Erişim Merkezi Hekim Randevu Sistemi (MHRS). Ankara. Erişim Adresi: http://www.saturk.gov.tr/images/pdf/hst/kolayerisim.pdf
- Skarga Bandurova, I., Biloborodova, T., Skarha-Bandurov, I., Zagorodna, N. ve Shumova, L. (2019). Proceedings of the EFMI 2019 Special Topic Conference: 258. EEG Data Fusion For Improving Accuracy of Binary Classification (s. 130-134) içinde. Hanover, Almanya: IOS Yayınları.
- Terzi, R., Sağıroğlu, Ş. ve Demirezen, U. (2018). Büyük Veri ve Açık Veri: Temel Kavramlar. Erişim Adresi: http://www.ttbilgin.com/2017-2018-bahar/MCH641/unite1.pdf
- Tezcan, C. (2016). Sağlığa Yenilikçi Bir Bakış Açısı: Mobil Sağlık. Erişim Adresi: http://www.kisiselsaglikverileri.org/430-sagliga-yenilikci-bir-bakis-acisi-mobil-saglik-tusiadraporu-yayinlandi.html
- Zeybek Ünsal, Ç. ve Örnek Büken, N. (2018). Biyotıp Araştırmaları İle İlgili Olarak, “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu” ve “Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Mahremiyetinin Sağlanması Hakkında Yönetmelik” Ne Diyor?. Türkiye Klinikleri J Med Ethics Law Hist-Special Topics, 4(1), 82-90.
| APA | YILDIRIM B (2019). Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri. , 127 - 135. 10.33721/by.642698 |
| Chicago | YILDIRIM Banu Fulya Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri. (2019): 127 - 135. 10.33721/by.642698 |
| MLA | YILDIRIM Banu Fulya Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri. , 2019, ss.127 - 135. 10.33721/by.642698 |
| AMA | YILDIRIM B Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri. . 2019; 127 - 135. 10.33721/by.642698 |
| Vancouver | YILDIRIM B Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri. . 2019; 127 - 135. 10.33721/by.642698 |
| IEEE | YILDIRIM B "Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri." , ss.127 - 135, 2019. 10.33721/by.642698 |
| ISNAD | YILDIRIM, Banu Fulya. "Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri". (2019), 127-135. https://doi.org/10.33721/by.642698 |
| APA | YILDIRIM B (2019). Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri. Bilgi Yönetimi, 2(2), 127 - 135. 10.33721/by.642698 |
| Chicago | YILDIRIM Banu Fulya Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri. Bilgi Yönetimi 2, no.2 (2019): 127 - 135. 10.33721/by.642698 |
| MLA | YILDIRIM Banu Fulya Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri. Bilgi Yönetimi, vol.2, no.2, 2019, ss.127 - 135. 10.33721/by.642698 |
| AMA | YILDIRIM B Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri. Bilgi Yönetimi. 2019; 2(2): 127 - 135. 10.33721/by.642698 |
| Vancouver | YILDIRIM B Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri. Bilgi Yönetimi. 2019; 2(2): 127 - 135. 10.33721/by.642698 |
| IEEE | YILDIRIM B "Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri." Bilgi Yönetimi, 2, ss.127 - 135, 2019. 10.33721/by.642698 |
| ISNAD | YILDIRIM, Banu Fulya. "Sağlığın Kişiselleşmesi ve Kişisel Sağlık Bilgi Sistemleri". Bilgi Yönetimi 2/2 (2019), 127-135. https://doi.org/10.33721/by.642698 |
