TY - JOUR TI - PANDEMİLERDE SAĞLIK ÇALIŞANLARININ PSİKOSOSYAL SAĞLIĞINI ETKİLEYEN KORUYUCU VE RİSK FAKTÖRLERİNE İLİŞKİN BİR DERLEME AB - Pandemilerde; genelde sağlık sistemleri, özelde ise sağlık profesyonelleri için çalışma yükü ve stresi belirginderecede artar. Uzun mesai saatleri, ağırlaşan çalışma ortamı koşulları, hasta sayısıyla birlikte toplumunbeklenti ve kaygılarındaki çoğalma ve de çalışanların kendilerinin hastalanma risklerinde artış olur. Bütünbunlar, sağlık çalışanlarının genel psikososyal işlevselliğine ve dayanıklılığına etkide bulunur. Bu dönemlerdepsikolojik incinebilirlik riski artan çalışanlara yönelik destekleyici psikososyal hizmet ve programlarınsunulabilmesi için koruyucu faktörler ve risk faktörleri üzerinde çalışma ihtiyacı doğmaktadır. Bu derlemeninamacı, pandemi dönemlerinde sağlık çalışanlarının psikososyal sağlığını etkileyen koruyucu faktörlerin ve riskfaktörlerinin, yakın dönem salgınlarla ilgili (SARS, MERS–CoV ve çoğunlukla Covid–19 örneklerinde) literatürbilgilerine dayalı olarak gözden geçirilmesidir. İnceleme, psikososyal değişkenlerin değerlendirildiğiaraştırmalarla sınırlandırılarak yapılmıştır. Sağlık çalışanları pandemilerde, anksiyete, depresyon, travmasonrası stres bozukluğu gibi psikiyatrik bozuklukları ve tükenmişlik gibi belirtileri toplumun geneline göredaha yüksek düzeyde gösterilmektedir. Pandemilerin psikososyal yönlerini inceleyen çalışmalara gö re,kadınlar ve hemşireler daha fazla etkilenmektedirler. Hijyen koşullarının uygunluğu, koruyucu ekipmanlarayeterli erişim, dengeli çalışma–dinlenme saatleri, pandemi ekip üyeleri arasındaki sosyal ve duygusal destekilişkileri ve yönetim birimlerinden sağlanan destekleyici hizmetler koruyucu faktörler arasındadır. Sağlıkçalışanlarının stigmatizasyona karşı korunması ve toplumsal olarak desteklenmesi psikososyal sağlıklarınıkorumada etkili olacaktır. AU - Koyuncu, Engin AU - Enli Tuncay, Fatma AU - ÖZEL, Şule DO - 10.5505/amj.2020.02418 PY - 2020 JO - Ankara Medical Journal VL - 20 IS - 2 SN - 1303-2283 SP - 488 EP - 501 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/373501 ER -