Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı

TOSUN, ULVİ UFUK

Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı

Ulvi Ufuk TOSUN (Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Erzurum, Türkiye)

Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

18212 30

Yıl: 2020 Cilt: 24 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 569 - 588 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 09-11-2020

Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı

Öz:

Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi, 23 Nisan 1920’de açıldığında ülke zor birdönemden geçmekteydi. Çünkü Mondros Mütarekesi imzalanmış ve ülke, işgal kuvvetlerininkontrolüne girmişti. Meclis, çok büyük bir görev üstlenmişti. Meclis Başkanı Mustafa Kemal Paşaöncülüğünde bu görev, yürütülmekte olan İstiklâl Savaşı’nın sevk ve idare edilmesiydi. Ülkedekitüm bu olumsuz şartlar ve kasvetli ortamda Meclis, milletin sorumluluğunu üzerine alıp onuesaretten kurtarmak için çalışmalar başlattı. Bu sürecin yönetilmesi, büyük zorluklarla doluydu.Çünkü söz konusu dönemde çok buhranlı ve talihsiz gelişmeler yaşanmıştı. Bursa’nın düşüşü,ardından Asi Ethem Olayı ve nihayet Kütahya, Eskişehir Savaşlarından sonra yaşanan MeclisinKayseri’ye taşınması tartışmaları gibi gelişmeler; ülkeye psikolojik açıdan çok hassas travmalaryaşatmıştı. Bursa düştüğünde, Yunanlıların yaptıkları hakaretler, halkta büyük bir üzüntümeydana getirmişti. Hatta Meclis kürsüsüne siyah bir örtü serilmiş ve matem tutulmuştu. Yine I.İnönü Savaşı arifesinde çıkan ve bu savaşta, Meclisi iki ateş arasında bırakan Asi Ethem Olayı daetkili bir asimetrik yıpratma biçimi olmuştu. Şüphesiz en kırılgan safha; Kütahya, EskişehirSavaşlarından sonra Ankara’nın bile düşme tehlikesi altına girmesiydi. Bu durum, halkta; büyükbir moral-motivasyon bozukluğu, belirsizlik ve tedirginlik uyandırmıştı. Tüm bu olayların doğruyönetilmesi ve yerine göre risk alınması, ciddi bir maharet gerektirirdi. Meclisin göstereceği enufak bir panik, metanetsizlik ve mütereddit davranış, anında halka yansıyabilirdi. Bu dayürütülmekte olan mücadeleyi daha kritik bir evreye sürükler ve onu sekteye uğratabilirdi. Meclis,bu sınavları başarıyla geçmiştir. Meclis, bu süreçleri yönetirken çok soğukkanlı davranmış; hiçbirvehme, vesveseye ve tereddüde kapılmamıştır. Bu süreçleri, büyük bir cesaret ve metanetleyönetmiştir. Bu sayede İstiklâl Savaşı başarılı bir şekilde hedefe ulaştırılmıştır. Bu çalışma,Meclisin bu buhranlı ve sıkıntılı olaylar karşısındaki kararlılığını ve sorunları çözme yeteneğiniortaya koymayı amaçlamıştır.

Anahtar Kelime:

Some Challenges Faced During the National Independence War and the Determination of Turkish Grand Assembly to Overcome Them

Öz:

The country had passed in a hard process when finally, the First Turkish Grand National Assembly opened on 23rd April 1920 since The Mudros Armistice was signed and the country was taken under the control of the occupation forces. At that time, the Assembly took over a vital duty. This duty was the execution of Turkish Independence War under the leadership of the Speaker of the Assembly, Mustafa Kemal Pasha. In such an environment with negative hopeless conditions in the country, the Assembly started to take the responsibility of the nation and saving the country from captivity. It was full of great challenges to manage such a hard process. Because in the period mentioned, there were very depressed and unfortunate developments. Developments such as the fall of Bursa, followed by the incidence of rebellious Ethem and the relocation of the Assembly to Kayseri, which finally took place after the Kütahya and Eskişehir Wars, had caused the country to go through psychologically sensitive traumas. When Bursa fell, the insults of the Greeks caused great sorrow in the country. Moreover, a black cloth was laid on the speaking stand of the Assembly to show the mourning atmosphere. The incidence of rebellious Ethem, which took place on the eve of the First Inönü War and left the Assembly between the two fires, was also an effective form of asymmetric exhaustion. Undoubtedly, the most fragile phase was the threat that even Ankara faced the danger of falling after Kütahya - Eskişehir Wars. This situation caused a great bad mood and demotivation, uncertainty and uneasiness in the public. Managing all these events correctly and taking risks depending on location required a serious skill. Even the slightest panic, impertinence and hesitant behavior that the Assembly would demonstrate could have immediately been reflected to the public. This would drag the ongoing struggle to a more critical phase and disrupt it. The Assembly successfully passed these exams. The Assembly acted very calmly while managing these processes and caught up no concerns, apprehension and hesitation. They managed these processes with great courage and fortitude. In this way, the objective of the War of Independence was successfully accomplished. This study aimed to reveal the Assembly's determination and ability to solve problems during these depressing and troubled events.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Atatürk, K. (2009). Nutuk 1919-1927. (Haz. Zeynep Korkmaz). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
Aydemir, Ş. S. (1990). Tek Adam Mustafa Kemal, 1919-1922, Cilt: 2. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Çalıka, H. (1992). Kurtuluş Savaşında Ahmet Rifat Çalıka’nın Anıları. (Yay. Haz. Hurşit Çalıka). İstanbul:
Erikan, C. (2006). Komutan Atatürk, Cilt: I-II. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Ersoy, M. Â. (2006). Safahat. (Haz. M. Ertuğrul Düzdağ), İstanbul: Çağrı Yayınları.
Genelkurmay Başkanlığı. (1999a). Türk İstiklâl Harbi, II’nci Cilt, Batı Cephesi, 2’nci Kısım, Sivas Kongresi ve Heyet-i Temsiliye Devri İstanbul’un İtilaf Devletleri Tarafından Resmen İşgali, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti’nin Kurulması, Batı Anadolu ve Trakya Cephelerinde Yunan İleri Harekâtı (4 Eylül 1919-9 Kasım 1920). Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Resmî Yayınları. (1974b). Türk İstiklâl Harbi, VI’ncı Cilt, İstiklâl Harbinde Ayaklanmalar (1919-1921). Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Resmî Yayınları. (1974c). Türk İstiklâl Harbi, II’nci Cilt, Batı Cephesi, IV’ncü Kısım, Kütahya, Eskişehir Muharebeleri (15 Mayıs 1921-25 Temmuz 1921). Ankara: Genelkurmay Basımevi.
İnönü, İ. (2014). Hatıralar. (Haz. Sabahattin Selek). Ankara: Bilgi Yayınevi.
Jaeschke, G. (1989). Türk Kurtuluş Savaşı Kronolojisi Mondros’tan Mudanya’ya Kadar (30 Ekim 1918-11 Ekim 1922). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Kinross, L. (2011). Atatürk Bir Milletin Yeniden Doğuşu. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Kutay, C. (Basım Yılı Yok). Çerkez Ethem Dosyası, Cilt: 2. Basım Yeri Yok: Boğaziçi Yayınları.
Kutlu, C. (1992). Birinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin İç Güvenlikle İlgili Çıkardığı Kanun ve Kararnâmeler (23 Nisan 1920-16 Nisan 1923), (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü.
Sarıhan, Z. (1995). Kurtuluş Savaşı Günlüğü, Cilt: III, (Açıklamalı Kronoloji), TBMM’den Sakarya Savaşı’na (23 Nisan 1920-22 Ağustos 1921). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Selek, S. (2010). Anadolu İhtilâli Mondros Mütarekesi’nden Türkiye Cumhuriyeti’nin Doğuşuna Kadar Ulusal Savaşımızın Belgeseli, Cilt: 2. İstanbul: Kastaş Yayınevi.
Tansel, S. (1991a). Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, Cilt: III. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
Tansel, S. (1991b). Mondros’tan Mudanya’ya Kadar, Cilt: IV. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Dairesi Başkanlığı Arşivi (ATASE)
Düstur. (1953). Üçüncü Tertip, Cilt: 1. Ankara: Başvekâlet Devlet Matbaası.
TBMM Kavanin Mecmuası. (1943). Cilt:1. Ankara: TBMM Matbaası.
TBMM ZC. (1981a). 1. Devre, 1. İçtima Senesi, Cilt: 2. Ankara: TBMM Basımevi.
TBMM ZC. (1981b). 1. Devre, 1. İçtima Senesi, Cilt: 3. Ankara: TBMM Matbaası.
TBMM ZC. (1944c). 1. Devre, 1. İçtima Senesi, Cilt: 7. Ankara: TBMM Matbaası.
TBMM ZC. (1958d). 1. Devre, 2. İçtima Senesi, Cilt: 11. Ankara: TBMM Matbaası.
TBMM ZC. (1958e). 1. Devre, 2. İçtima Senesi, Cilt: 12. Ankara: TBMM Matbaası.
TBMM GCZ. (1985a). 1. Devre, 1. İçtima, Cilt: 1. Ankara: Sanem Matbaası.
TBMM GCZ. (1985b). 1. Devre, 2. İçtima, Cilt: 2. Ankara: Sanem Matbaası.

APA	TOSUN U (2020). Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı. , 569 - 588.
Chicago	TOSUN ULVİ UFUK Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı. (2020): 569 - 588.
MLA	TOSUN ULVİ UFUK Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı. , 2020, ss.569 - 588.
AMA	TOSUN U Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı. . 2020; 569 - 588.
Vancouver	TOSUN U Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı. . 2020; 569 - 588.
IEEE	TOSUN U "Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı." , ss.569 - 588, 2020.
ISNAD	TOSUN, ULVİ UFUK. "Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı". (2020), 569-588.

APA	TOSUN U (2020). Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(2), 569 - 588.
Chicago	TOSUN ULVİ UFUK Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 24, no.2 (2020): 569 - 588.
MLA	TOSUN ULVİ UFUK Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.24, no.2, 2020, ss.569 - 588.
AMA	TOSUN U Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 24(2): 569 - 588.
Vancouver	TOSUN U Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 24(2): 569 - 588.
IEEE	TOSUN U "Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı." Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, ss.569 - 588, 2020.
ISNAD	TOSUN, ULVİ UFUK. "Millî Mücadele Dönemi’nde Karşılaşılan Bazı Sorunlar ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bunları Çözme Kararlılığı". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 24/2 (2020), 569-588.