Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi

Yıldırım, Bünyamin; OKUT, NEŞE

Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi

Neşe OKUT, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Van, Türkiye)

Bünyamin YILDIRIM (Girilmedi)

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi

14 0

Yıl: 2004 Cilt: 14 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 149 - 158 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi

Öz:

Bu çalışma 1994 yılında yürütülmüştür. Çalışmada Evita, Sonja ve Mono genetik monogerm olmak üzere üç şeker pancarı çeşidi ile dört farklı ekim zamanının (7 Nisan, 27 Nisan, 17 Mayıs ve 6 Haziran) verim, verim unsurları ve kalite üzerine olan etkileri araştırılmıştır. Yapılan bu çalışmada bitki başına yaprak sayısı, kök-gövde çapı, kök-gövde boyu, kök-gövde verimi, yaprak+baş verimi, metrekaredeki yaprak alanı, amino azot, digestion ve arıtılmış digestion oranı, kuru madde oranı, ham şeker verimi, arıtılmış şeker verimi üzerine ekim zamanlarının etkisi önemli (P<0.05; P<0.01), çatallaşma oranı, sodyum ve potasyum miktarı üzerine önemsiz olmuştur (P>0.05). Sadece digestion, arıtılmış digestion ve kuru madde oranı gibi kalite unsurlarında çeşitler arasında fark önemli olmuştur (P<0.05). En yüksek kök-gövde verimi ve ham şeker verimi 5921 kg/da ve 1203.7 kg/da ile birinci ekim zamanında (7 Nisan) elde edilmiştir. Yetişme periyodu uzunluğunun en çok morfolojik özellikler ile verim unsurları üzerinde etkili olduğu, buna karşılık kalite unsurlarına fazla etkili olmadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelime: verim ögeleri Van verim ekim zamanı Beta vulgaris var. saccharifera şeker pancarı kalite morfolojik özellikler

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Ziraat Mühendisliği Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

The effects of planting time and species on yield, yield components and quality of sugar beet (Beta vulgaris var. saccharifera L.) in Van condition

Öz:

This study was carried out at 1994. The effects of planting date (7th April, 27th April, 17th May and 6th June) and varietes on the yield and quality components of sugar beet were studied. In conclusion, the effect of planting date on the number of leaf per plant, root diameter, root length, leaf+head yield, leaf area in m2, amino nitrogen, digestion rate, refined digestion rate, dry matter rate, raw sugar yield and refined sugar yield were significant (P<0.05; P<0.01), whereas the birfucation, sodium and potasium content were not significant (P>0.05). The differences between used specied were significant (P<0.05) only on quality components such as digestion rate, refined digestion and dry matter rate. The highest yield for root yield and raw sugar yield were obtained from the first planting date (April 7) with 5921 kg/da and 1203.7 kg/da values, respectively. The morphological characteristics and yield components were influenced from growth period lenght, whereas quality components were not.

Anahtar Kelime: Beta vulgaris var. saccharifera sugarbeet quality morphological properties yield components Van yields sowing date

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Ziraat Mühendisliği Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akçin, A., A. Mülayim, B. Yıldırım, B. Sade. A. Tamkoç. M. Önder, 1992. Şeker Pancarında (Beta vulgaris var saccharifera) çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkileri. DOĞA, Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 16, 4, 731 -743.
Analogides, D. Th. Ouzounides, S. Spassis, 1981.Growth analysis of sugar beet with reference to plant population and sowing time. Ouarterfy Bulletin ofH. S. I, 46, 443-477.
Arslan, B., 1994. Van'da Bazı Şeker Pancarı (Beta vulgaris L.) Çeşitlerinin Verim ve Kalitesine Ekim ve Hasat Zamanının Etkisi. Doktora Tezi (Yayınlanmamış), YYÜ Fen Bilimleri Enst. Van.
Bilgin, Y., 1973. Pancar Çeşit Denemesi 1973. Şeker Enstitüsü Çalışma Yıllığı.
Bilgin, Y., 1976. Türkiye şeker pancarı tarımında vejetasyon seyri. Şeker, 35, 124, 28-36.
Chielle, Z.G., M.C.P. Chielle, J. Braum, 1985. Sowing dates in sugarbeet. Anais, ///. Reuniao Tecnica Anual da Betteraba Acucarereira, 115-118.
Çakmakçı, R., E. Oral, 1999. Farklı bitki sıklığı ve ekim tarihlerinde şeker pancarı verim ve kalitesinin tahmini ile yeniden ekim kriterlerinin belirlenmesi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi Adana. 15-18 Kasım 2:82-87
DİE, 2001. Tarımsal Yapı ve Üretim Kitabı. Devlet İstatistik Enstitüsü.
Durrant, M.J., S.J. Mash, K.W. Jaggard, 1993. Effects of seed advancement and sowing date on establishment bolting and yield of sugarbeet. Journal of Agricultural Science, 121,3,333-341.
FAO, 2000. Production Year Book. FAO Stattistics Series vol. 54 No: 112, Roma.
Gail, L.S., W.R. Schmehl, 1988. Effect of planting date and nitrogen fertility on appearance and senescence of sugarbeet leaves. Journal of Sugar Beet Research, 28.1, 28-41.
Izumiyama,Y., 1984. Production and distrubition of dry matter as a basis of sugar beet yield. JARQ, 17.4,219- 224.
Kıllı F., K. Yaşar, 1994. Kahramanmaraş koşullarında iklim zamanının şeker pancarında (Beta vulgaris L.) verim ve kalite üzerine etkileri. Tr. J. Of Agricultural and Foresty, 18, 87-89.
Kimber,D.S., S.F.H. Mc Cullagh, 1984. Trails of Commercial Varietes of Sugar Beet. National Ins. Of Agri. Bot USA.
Lee, S.G., G. Dunn, W.R. Schmehl, 1986. Effect of date of planting date and nitrogen fertilization on growth components of sugarbeet Journal of the A. S. S. B. T., Vol: 24:1, 80-100.
Lee, S.G., W.R. Schmehl, 1988. Effect of planting date and nitrogen fertility on appearance and senescence of sugarbeet leaves. Journal of Sugar Beet Research, 28.1, 28-41.
Lunnan, T., A. Skulaberg, H.C. Svads, 1991. Time of planting, fertilization, plant spacing and transplanting of sugar beet. Norwegian Journal of Agricultural Science, 5,3,283-288.
Martin, R.J. 1983. Effect of cultivar, sowing date, and harvest date on yields "and sugar contents of beet on a dryland site in Canterbury. New Zealand Journal of Experimental Agriculture, 11,191-197.
Martin, J.R., R.C. Stephen, G. W. Bourdot, SL. Goldson. 1983. A blueprint for high sugar beet yields in Canterbury. Proceedings Agronomy Society of New Zealand, 13, 55-58.
Oral, E., 1979. Nişasta ve "Şeker Bitkilerinin Yetiştiriliş Tekniği, s. 5-107, Erzurum.
Özceylan, R.M., E. Esendal, 1986. Samsun'da yazlık ve kışlık ekimin şeker pancarının (Beta vulgaris L.) verimi ve bazı özellikleri üzerine etkileri. OMÜ Zir. Fak. Derg., 1(1), 51-65.
Özgör, O., 1976. Van Gölü çevre ovalarında ekim ve söküm zamanlarının şeker pancarı verim ve kalitesine etkileri Şeker Enstitüsü Çalışma Yıllığı Sayı 3. (1975, 1976): 46-62. Ankara.
Podlaske, J., 1988. Effect of agrotechnical factors on quantitative and qualitative traits of steckings and on yield of seed-bearing sugarbeet plants, 107, 3, 159-171.
SAS. SAS/STAT. 1985. SAS Inst. Carry Inc. North Caroline.
Satana, A., İ.K. Atakişi, 1999. Bazı şeker pancarı (Beta vulgaris saccharifera L.) çeşitlerinin gelişme dönemleri üzerine araştırmalar. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi. Adana. 15-18 Kasım 377-381.
Smith, A.L., 1993. The influence of sowing date and plant density on the decision sugar beet. Field Crops Research, 34,2, 159-173.
Söğüt, T., H.H. Arıoğlu, 1999. Diyarbakır koşullarında bazı şeker pancarı (Beta vulgaris L.) çeşitlerinin önemli tarımsal ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi. Adana. 15-18 Kasım 2: 82-87.
Stoner, K.R., W.R. Schmehl, R.J. Hecker, 1973. Growth Analysis Studies of Sugarbeet. Colerado State Univ. Technical Bulletin 118.
Tamagake, H., K. Shirai, H. Ochi, 1989. Studies on bolting in cultivar "Monohikari" under natural condition. Processing of the Japanese Socity of Sugarbeet Technologists, 31, 35-39.
Tozhiyuki, Y., Matsuzaki, T. Snbuchi, 1983. Response of Sugar Beet Varieties to cultivating and Environmental Conditions: 3. Proc. Sugar Beet Res. Asso., Japan. 25: 164-172.
Yahyaoğlu, K., 1987. Monogerm ve multigerm şeker pancarlarının verim ve kalite özellikleri. /. Uluslararası Şeker Pancarı Sempozyumu. 23-27 Kasım, 119-133.

APA	OKUT N, Yıldırım B (2004). Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. , 149 - 158.
Chicago	OKUT NEŞE,Yıldırım Bünyamin Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. (2004): 149 - 158.
MLA	OKUT NEŞE,Yıldırım Bünyamin Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. , 2004, ss.149 - 158.
AMA	OKUT N,Yıldırım B Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. . 2004; 149 - 158.
Vancouver	OKUT N,Yıldırım B Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. . 2004; 149 - 158.
IEEE	OKUT N,Yıldırım B "Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi." , ss.149 - 158, 2004.
ISNAD	OKUT, NEŞE - Yıldırım, Bünyamin. "Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi". (2004), 149-158.

APA	OKUT N, Yıldırım B (2004). Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14(2), 149 - 158.
Chicago	OKUT NEŞE,Yıldırım Bünyamin Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 14, no.2 (2004): 149 - 158.
MLA	OKUT NEŞE,Yıldırım Bünyamin Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, vol.14, no.2, 2004, ss.149 - 158.
AMA	OKUT N,Yıldırım B Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2004; 14(2): 149 - 158.
Vancouver	OKUT N,Yıldırım B Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 2004; 14(2): 149 - 158.
IEEE	OKUT N,Yıldırım B "Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi." Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14, ss.149 - 158, 2004.
ISNAD	OKUT, NEŞE - Yıldırım, Bünyamin. "Van koşullarında şeker pancarı (Beta vulgaris var. saccharifera L.)'nda çeşit ve ekim zamanının verim, verim unsurları ve kalite üzerine etkisi". Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 14/2 (2004), 149-158.