FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ

Karslı, Necmi

FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ

Necmi KARSLI (Karadeniz Teknik Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Trabzon, Türkiye)

Bilimname

10 1

Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 37 Sayfa Aralığı: 1187 - 1210 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 09-11-2020

FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ

Öz:

Tarihin eski zamanlardan günümüze değin din olgusu birileri tarafından siyasi,ekonomik ve kişisel çıkarlar amacıyla kullanılagelmiştir. Türkiye’nin 15 Temmuz2016’da yaşadığı darbe girişimi toplum psikolojisi üzerinde olumsuz etkilere yolaçmasının yanında bireylerin din ve cemaat algısının da olumsuz etkilenmesinede neden olmuştur. Darbe girişimi öncesinde halk arasında cemaat, eğitim vehizmet hareketi olarak bilinen bir örgünün böyle bir kanlı eyleme başvurmasıinsanlarda klasik koşullanmaya neden olarak, önceleri nötr veya pozitif duygularuyandıran cemaat ve din kavramlarının şüphe, korku ve nefret duygularına yolaçan kavramlar haline dönüşmesine neden olmuştur. Bu araştırmada FETÖdarbe girişiminin ilahiyat fakültesi öğrencilerinin cemaat ve din algısı üzerindekietkisi incelenmiştir. Araştırmamızın örneklemi 2018 yılında TrabzonÜniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde öğrenim görmekte olan 358’i kadın, 151’ierkek olmak üzere toplam 509 bireyden oluşmaktadır. Araştırmada eldeettiğimiz verilerin analizi sonucunda özetle şu sonuçlara ulaşılmıştır. 18-21 yaşgrubuna kıyasla 22-37 yaş grubunda FETÖ darbe girişimi sonrasında dinkavramı daha fazla negatif duygular çağrıştırmaktadır. FETÖ darbe girişimisonrasında kadınların cemaat/tarikat liderlerine bakışı erkelerinkine kıyasladaha fazla olumsuz etkilenmiştir. FETÖ darbe girişimi sonrasında cemaatkavramı örneklemin %63,5’inde şüphe, %20,4’inde nefret, %6,7’sinde korku%9,4’ünde güven duygusu uyandırırken, din kavramı örneklemin %49,7’sindeşüphe, %4,1’inde nefret, %3,9’unda korku, %42,2’sinde güven duygusuuyandırmaktadır. FETÖ darbe girişimi sonrasında dindarlığı düşük olanların dinalgısının daha fazla olumsuz etkilendiği tespit edilmiştir. FETÖ darbe girişimisonrasında dindarlığı hem düşük hem de yüksek olanlarda cemaat kavramınındaha fazla olumsuz duygular uyandırdığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

THE EFFECT OF FETÖ COUP ATTEMPT ON YOUNG PEOPLE'S RELIGION AND CONGREGATION PERCEPTION: SAMPLE OF TRABZON FACULTY OF THEOLOGY

Öz:

Religion is one of the most exploited phenomena in human history. The most dramatic sample of the religion abuse in Turkey's recent history is Gulenist Terror Organization’s (FETÖ). The military coup attempt carried out by a group of FETÖ members in July 15, 2016 has caused many negative effects in terms of sociological, psychological, economic and religious aspects. In the July 15 coup attempt, 248 citizens were killed and 2196 were injured. This coup attempt was carried out by a group known to the public as a religious group / community, service and education movement. The fact that the coup attempt was carried out by a religious group led to classical conditioning in humans, leading to concepts of congregation and religion, which initially produced neutral or positive emotions, into concepts that led to feelings of suspicion, fear and hatred. In our study, the effect of FETÖ coup attempt on the community and religion perception of the students of theology faculty was examined and the following conclusions were reached. Compared to the 18-21 age group, the concept of religion after FETÖ coup attempt in the age group of 22-37 suggests more negative emotions. FETÖ coup attempt women's views on congregation/sectarian leaders were more adversely affected than those of males. After the FETÖ coup attempt, the concept of congregation evoked in the sample in 63.5% doubt, in 20.4% hate, in 6.7% fear in in 9.4% confidence, while the concept of religion evoked in the sample in 49.7% doubt, in 4.1%, hate, in 3.9% fear and in 42.2% trust. After the FETÖ coup attempt, it was determined that the religious perception of those with low religiosity was affected more negatively. After the FETÖ coup attempt, it was determined that the concept of congregation aroused more negative feelings in both low and higher religious groups…

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ATKINSON, R. L., SMITH, E. E., NOLEN-HOEKSEMA, S., FREDRICKSON, B., BEM, D. J., MAREN, S. (2015). Psikolojiye giriş. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
BANDURA, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, N.J: Prentice Hall.
BOYCE, P., HARRIS, A. H., DROBNY, J., LAMPE, L., STARCEVIC, V., BRYANT, R., … Department of Psychiatry. (2015). The Sydney handbook of anxiety disorders: a comprehensive guide to anxiety disorders, their symptoms, causes and treatments. The University of Sydney
FREUD, S., HAUTE, P. van, WESTERINK, H., FREUD, S., & FREUD, S. (2016). Three essays on the theory of sexuality: the 1905 edition. London; New York: Verso.
FREUD, S., & RIEFF, P. (1997). Sexuality and the psychology of love. New York: Touchstone.
GUO, G., ROETTGER, M. E., & CAI, T. (2008). The Integration of Genetic Propensities into Social-Control Models of Delinquency and Violence among Male Youths. American Sociological Review, 73(4), 543-568. https://doi.org/10.1177/000312240807300402
GÜLMEZ Ç. (2018). Ahlaki Çözülme: 15 Temmuz Şiddetini Kolaylaştıran Bazı Psiko-Bilişsel Mekanizmaların Analizi. Içinde Uluslararası 15 Temmuz ve Darbeler Sempozyumu: Küresel etkiler medya ve demokrasi, 26-28 Ekim 2017, Kocaeli (ss. 223-243). Kocaeli: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi.
Habertürk. “FETÖ’nün Tarihçesi”. Erişim: 22 Ocak 2019. https://www.haberturk.com/gundem/haber/1508856-fetonuntarihcesi-15-temmuz-darbe-girisimi-raporu
HÖKELEKLİ, H. (2003). Din psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
KAĞITÇIBAŞI, Ç. (2010). Günümüzde insan ve insanlar: sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
KARACA, F. (2001). Din Psikolojisinde Metot Sorunu ve Bir Dindarlık Ölçeğinin Türk Toplumuna Standardizasyonu. EKEV Akademi Dergisi, 3/1: 196-199.
KAYIKLIK, H. (2011). Din psikolojisi: bireysel dindarlık üzerine. Adana: Karahan Kitabevi.
KIZILGEÇİT, M. (2017). Din Psikolojisinin 100’ü. Ankara: Otto Yayınları.
KIZILGEÇİT, M. (2018). Yeni Dini Hareketlerin Psikolojisi. İstanbul: Marmara Akademi Yayınları.
LEEMING, D. A. (2013). Encyclopedia of psychology and religion (2nd edition). New York: Springer.
OKUMUŞ. E. (2018). Darbe ve Din, 15 Temmuz Örneği. Içinde Uluslararası 15 Temmuz ve Darbeler Sempozyumu: Küresel etkiler medya ve demokrasi, 26-28 Ekim 2017, Kocaeli (ss. 317-325). Kocaeli: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi.
ÖZCAN, Z. (2017). 15 Temmuz Darbe Girişiminin Üniversite Öğrencilerinin Müslüman Algısı Üzerindeki. Journal of Turkish Studies, 12(Volume 12 Issue 16), 401-422. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.11943
SEYHAN, B. Y. (2015). Dini Şuur Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması EKEV Akademi Dergisi, 19/61: 399-406.
Uluslararası 15 Temmuz ve darbeler sempozyumu (Ed.). (2018). Uluslararası 15 Temmuz ve Darbeler Sempozyumu: Küresel etkiler medya ve demokrasi, 26-28 Ekim 2017, Kocaeli. Kocaeli: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi.
YALÇIN, O., & Erdogan, A. (2013). Neurobiological, Psychosocial and Environmental Causes of Violence and Aggression. Psikiyatride Guncel Yaklasimlar-Current Approaches in Psychiatry, 5(4), 388. https://doi.org/10.5455/cap.20130526
ZAYİMOĞLU Ö. F. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin 15 Temmuz Darbe Girişimine İlişkin Algıları. Kuramsal Eğitimbilim, 627-645. https://doi.org/10.30831/akukeg.341376

APA	Karslı N (2019). FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ. , 1187 - 1210.
Chicago	Karslı Necmi FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ. (2019): 1187 - 1210.
MLA	Karslı Necmi FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ. , 2019, ss.1187 - 1210.
AMA	Karslı N FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ. . 2019; 1187 - 1210.
Vancouver	Karslı N FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ. . 2019; 1187 - 1210.
IEEE	Karslı N "FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ." , ss.1187 - 1210, 2019.
ISNAD	Karslı, Necmi. "FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ". (2019), 1187-1210.

APA	Karslı N (2019). FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ. Bilimname, 0(37), 1187 - 1210.
Chicago	Karslı Necmi FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ. Bilimname 0, no.37 (2019): 1187 - 1210.
MLA	Karslı Necmi FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ. Bilimname, vol.0, no.37, 2019, ss.1187 - 1210.
AMA	Karslı N FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ. Bilimname. 2019; 0(37): 1187 - 1210.
Vancouver	Karslı N FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ. Bilimname. 2019; 0(37): 1187 - 1210.
IEEE	Karslı N "FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ." Bilimname, 0, ss.1187 - 1210, 2019.
ISNAD	Karslı, Necmi. "FETÖ DARBE GİRİŞİMİNİN GENÇLERİN DİN VE CEMAAT ALGISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: TRABZON İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ". Bilimname 37 (2019), 1187-1210.