ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA
Yıl: 2020 Cilt: 15 Sayı: 43 Sayfa Aralığı: 463 - 521 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 09-11-2020
ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA
Öz: Türk Ceza Kanununun 25. maddesinin 1. fıkrasında yer alan “gerek kendisine ve gerekbaşkasına” şeklindeki ifadeden anlaşılacağı üzere, meşru savunma üçüncü kişi lehine de gerçekleştirilebilir. Ancak bu noktadan hareketle, üçüncü kişi lehine meşru savunma ile meşru savunmaarasındaki farkın, meşru savunmada saldırıya uğrayan hakkın sahibi ile saldırıyı defeden kişilerinaynı, üçüncü kişi lehine meşru savunmada ise farklı kişiler olduğunu belirtmek, doğru olmaklaberaber eksik bir ifade olacaktır. Zira üçüncü kişi lehine meşru savunmada bulunan kişinin eyleminin hangi gerekçeyle hukuka uygun addedileceği dahi tartışmalıdır. Bu çalışma kapsamındaüçüncü kişi lehine meşru savunma, meşru savunmanın hukuki esası çerçevesinde irdelenmiş, hangihallerde üçüncü kişi lehine meşru savunmadan bahsedilebileceği ve şartları ortaya konulmuştur.Çalışmada savunulan görüşe göre, üçüncü kişi lehine meşru savunmada bulunan kişinin, bozulanhukuk düzenini tekrar tesis etmek amacıyla hareket ettiğinin kabulü gereklidir. Bu belirlemenindoğal sonucu olarak da üçüncü kişinin müdahale hakkı, hakkı saldırıya uğrayan kişinin müdahalehakkından bağımsız, ayrı bir hak olarak kabul edilmelidir. Ancak bu, üçüncü kişinin, saldırılan ilesaldırgan arasındaki ilişkiye her şekilde müdahale etme yetkisine, karışma hakkına sahip olduğuşeklinde anlaşılmamalıdır. Hakkı saldırıya uğrayan kişinin iradesi, hukukun çizdiği sınır çerçevesinde en üst düzeyde dikkate alınmalıdır. Öyleyse hakkı saldırıya uğrayan kişinin yardım istemeve bunu kabul etme hakkı olduğu gibi, gelen yardımın içeriğini ve yoğunluğunu belirleme ve hattayardımı bütünüyle reddetme hakkı vardır. Bu durum, üçüncü kişi lehine meşru savunma ile diğerbir hukuka uygunluk nedeni olan ilgilinin rızası arasındaki ilişkinin sonucudur.
Anahtar Kelime: SELF-DEFENSE IN FAVOUR OF THE THIRD PERSONS
Öz: As may be understood from the expression “both to himself and to another person” written in the paragraph 1 of the article 25 of Turkish Penal Code, self-defense may also be made in favor of a third person. However, departing from this point, it would indeed be in place to say that the main difference between a self-defense in favor of a third person and a self-defense as such is the fact that the benefiiary of the offended right and the person who fought off the offense are the same as far as self-defense is concerned, whereas the two are different persons in case of a self-defense in favor of a third person. However, this would be an incomplete statement because it is even in dispute on which grounds the act of a person making a self-defense in favor of a third person would be deemed lawful. Under the scope of this study, the self-defense in favor of a third person was examined under the framework of the legal basis of self-defense, putting forward the conditions and requirements of a self-defense in favor of a third person. This study argues that it must be accepted that the person making a self-defense in favor of a third person is acting for the purpose of the reestablishment of the legal order that went out of order. As a natural consequence of this determination, the right of the third person to intervene must be regarded as a separate right independent from the right of the person whose right was offended. However, this must not be understood as granting the right to the third person to interfere in the relation between the offended party and the offender in any manner whatsoever. The will of the person whose right was offended must be taken into consideration at the highest level within the limits determined by law. Consequently, the holder of the offended right has both the right to call for help and to accept it as well as to determine the content and intensity of the help provided and even to reject the help altogether. This is the outcome of the relation between a self-defense in favor of a third person and consent, which is another reason for compliance with law.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akbulut, Berrin, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 6. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
- Amelung, Knut, “Sein und Schein bei der Notwehr gegen Drohung mit einer Scheinwaffe”, in: Juristische Ausbildung (JURA), Yıl 2003, s. 91-97.
- Apaydın, Cengiz, “Üçüncü Kişi Lehine Meşru Savunma”, in Terazi Hukuk Dergisi, Cilt 12, Sayı 130, Haziran 2017, s. 22-29.
- Apaydın, Cengiz, Meşru Savunma, 2. Baskı, Acar Matbaacılık, İstanbul, 2017.
- Artuk, Mehmet Emin/Gökcen, Ahmet/Alşahin, M. Emin/Çakır, Kerim, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
- Baumann, Jürgen/Weber, Ulrich/Mitsch, Wolfgang/Eisele, Jörg, Strafrecht Allgemeiner Teil, 12. Auflge, Verlag Ernst und Werner Gieseking, Bielefeld, 2016.
- Centel, Nur/Zafer, Hamide/Çakmut, Özlem, Türk Ceza Hukukuna Giriş, 9. Baskı, Beta Basım Yayım, İstanbul, 2016.
- Demirbaş, Timur, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
- Doğan, Koray, “Elverişsiz Teşebbüs ve Ters Tipiklik Hatası”, in: Prof. Dr. Feridun Yenisey’e Armağan, Cilt I, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2014, s. 183-228.
- Dönmezer, Sulhi/Erman, Sahir, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku - Genel Kısım, Cilt II, 14. Baskı, Der Yayınları, İstanbul, 2019.
- Dursun, Selman/Bozbayındır, Ali Emrah, “Ceza Hukukunda Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Manevi Unsurları Meselesi”, in: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası (İÜHFM), Cilt LXXIII, Yıl 2015, Sayı 1, S. 63-90.
- Engländer, Armin, Grund und Grenzen der Nothilfe, Mohr Siebeck, Tübingen, 2008.
- Erb, Volker, § 32 StGB, in: Münchener Kommentar zum Strafgesetzbuch (MüKo-StGB), Band 1, 3. Auflge, Verlag C. H. Beck, München, 2017.
- Frister, Helmut, Strafrecht Allgemeiner Teil, 3. Auflge, Verlag C. H. Beck, München, 2008.
- Göktürk, Neslihan, “Hukuka Uygunluk Nedenleri Objektif Nitelikte Midir?”, in: Ceza Hukuku Dergisi (CHD), Nisan 2015, Sayı 27, S. 7-28.
- Göktürk, Neslihan, “Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Koşullarında Yanılgının Hukuki Niteliği”, in: Ceza Hukuku Dergisi (CHD), Aralık 2014, Sayı 26, S. 7-30.
- Günther, Hans-Ludwig, § 32 StGB, in: Systematischer Kommentar zum Strafgesetzbuch (SK-StGB), Loseblattsammlung, Carl Heymanns, Köln.
- Hafızoğulları, Zeki/Özen, Muharrem, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 8. Baskı, US-A Yayıncılık, Ankara, 2015.
- Hakeri, Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 22. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
- Heinrich, Bernd, Ceza Hukuku Genel Kısım I, Ünver, Yener (Editör), Adalet Yayınevi, Ankara, 2014.
- Herzog, Felix, § 32 StGB, in: Nomos Kommentar zum Strafgesetzbuch (NK-StGB), Band 1, 3. Auflge, Nomos Verlag, Baden-Baden, 2010.
- Hillenkamp, Thomas, 32 Probleme aus dem Strafrecht Allgemeiner Teil, 12. Auflge, Luchterhand Fachverlag, Neuwied, 2006.
- İçel, Kayıhan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Beta Basım Yayım, İstanbul, 2016.
- Jakobs, Günther, Strafrecht Allgemeiner Teil, Die Grundlagen und die Zurechnungslehre - Lehrbuch, 2. Auflge, Walter de Gruyter, Berlin, 1993.
- Jescheck, Hans-Heinrich/Weigend, Thomas, Lehrbuch des Strafrechts - Allgemeiner Teil, 5. Auflge, Duncker&Humblot, Berlin, 1996.
- Karaaslan, Reşit, “Ceza Hukukunda Şahısta Hata ve Hedefte Sapma”, in: Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl 2019, Sayı 2, s. 215-315.
- Karaaslan, Reşit, “Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Koşullarında Hata”, in: Legal Hukuk Dergisi (LHD), Cilt 15, Yıl 2017, Sayı 172, s. 1665-1721.
- Karakehya, Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler I, Nisan Kitabevi, Eskişehir, 2018.
- Kartal, Melik, Meşru Savunmanın Hukuki Esası Bağlamında Gereklilik ve Orantılılık, 1. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019.
- Kasiske, Peter, “Begründung und Grenzen der Nothilfe”, in: Juristische Ausbildung (JURA), Yıl 2004, s. 832-839.
- Kaspar, Johannes, “Die Strafbarkeit der aufgedrängten Nothilfe”, in: Juristische Schulung (JuS), Yıl 2014, s. 769-776.
- Kazaker, Gözde, Ceza Hukukunda Elverişsiz Teşebbüs, 1. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
- Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
- Kretschmer, Joachim, “Notwehr (§ 32 StGB) und Unterlassen (§ 13 StGB) - eine wechelseitige Beziehung zweier Rechtsfiuren”, in: Juristische Arbeitsblätter (JA), Yıl 2015, s. 589-592.
- Krey, Volker/Esser, Robert, Deutsches Strafrecht Allgemeiner Teil, 6. Auflge, Verlag W. Kohlhammer, Stuttgart, 2016.
- Kühl, Kristian, Strafrecht Allgemeiner Teil, 8. Auflge, Verlag Vahlen, München, 2017.
- Mahmutoğlu, Fatih Selami/Karadeniz, Serra, Türk Ceza Kanunu Genel Hükümler Şerhi, 1. Baskı, Beta Basım Yayım, İstanbul, 2017.
- Maurach, Reinhart/Zipf, Heinz, Strafrecht Allgemeiner Teilband I - Grundlehren des Strafrechts und Aufbau der Straftat - ein Lehrbuch, 8. Auflge, C. F. Müller Juristischer Verlag, Heidelberg, 1992.
- Norouzi, Ali B., “Übungsklausur - Strafrecht: Die provozierte Nothilfe”, in: Juristische Schulung (JuS), Yıl 2004, s. 494-497.
- Önder, Ayhan, Ceza Hukuku Dersleri, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1992.
- Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar/Tepe, İlker, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
- Özen, Muharrem, Türk Ceza Hukukunda Meşru Müdafaa, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 1995.
- Özen, Mustafa, Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersleri, 4. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019
- Özgenç, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 15. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
- Öztürk, Bahri/Erdem, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Emniyet Tedbirleri Hukuku, 19. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
- Perron, Walter/Eisele, Jörg, § 32 StGB, in: Schönke, Adolf/Schröder, Horst, Strafgesetzbuch Kommentar (S/S-StGB), 30. Auflge, Verlag C. H. Beck, München, 2019.
- Reinbacher, Tobias, “Nothilfe bei Tierquälerei”, in: Zeitschrift für Internationale Strafrechtsdogmatik (ZIS), Yıl 2019, s. 509-516.
- Roxin, Claus, Strafrecht Allgemeiner Teil, Band I, Grundlagen - Der Aufbau der Verbrechenslehre, 4. Auflge, Verlag C. H. Beck, München, 2006.
- Rönnau, Thomas, Vor § 32 StGB, in: Leipziger Kommentar zum Strafgesetzbuch (LKStGB), Band 3, 13. Auflge, Walter de Gruyter, Berlin, 2019.
- Rönnau, Thomas/Hohn, Kristian, § 32 StGB, in: Leipziger Kommentar zum Strafgesetzbuch (LK-StGB), Band 3, 13. Auflge, Walter de Gruyter, Berlin, 2019.
- Scherenberg, Carl-Friedrich von, Die sozialethischen Einschränkungen der Notwehr, Peter Lang, Frankfurt am Main, 2009.
- Schlehofer, Horst, Vor § 32 StGB, in: Münchener Kommentar zum Strafgesetzbuch (MüKo-StGB), Band 1, 3. Auflge, Verlag C. H. Beck, München, 2017.
- Schröder, Christian, “Angriff, Scheinangriff und die Erforderlichkeit der Abwehr vermeintlich gefährlicher Angriffe”, in: Juristische Schulung (JuS), Yıl 2000, s. 235-241.
- Seeberg, Rouven, Aufgedrängte Nothilfe, Notwehr und Notwehrexzess, Peter Lang, Frankfurt am Main, 2005.
- Seier, Jürgen, “Umfang und Grenzen der Nothilfe im Strafrecht”, in: Neue Juristische Wochenschrift (NJW), Yıl 1987, s. 2476-2483.
- Sengbusch, René, Die Subsidiarität der Notwehr: Zum Verhältnis von eigenhändiger Verteidigung und der Abwehr eines Angriffs durch staatliche oder private Helfer, Duncker&Humblot, Berlin, 2008.
- Soyaslan, Doğan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016.
- Spendel, Günter, § 32 StGB, in: Leipziger Kommentar zum Strafgesetzbuch (LK-StGB), Band 1, 10. Auflge, Walter de Gruyter, Berlin, 1985.
- Sternberg-Lieben, Detlev/Sternberg-Lieben, Irene, “Zur Strafbarkeit der aufgedrängten Nothilfe”, in: Juristische Schulung (JuS), Yıl 1999, s. 444-448.
- Toroslu, Nevzat/Toroslu, Haluk, Ceza Hukuku Genel Kısım, 23. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2016.
- Wessels, Johannes/Beulke, Werner/Satzger, Helmut, Strafrecht Allgemeiner Teil - Die Straftat und ihr Aufbau, 44. Auflge, C. F. Müller Juristischer Verlag, Heidelberg, 2014.
- Yenisey, Feridun/Plagemann, Gottfried, Alman Ceza Kanunu, 2. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2015.
- Zafer, Hamide, Ceza Hukuku Genel Hükümler TCK m.1-75, 7. Baskı, Beta Basım Yayım, İstanbul, 2019.
| APA | Karaaslan R (2020). ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA. , 463 - 521. |
| Chicago | Karaaslan Reşit ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA. (2020): 463 - 521. |
| MLA | Karaaslan Reşit ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA. , 2020, ss.463 - 521. |
| AMA | Karaaslan R ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA. . 2020; 463 - 521. |
| Vancouver | Karaaslan R ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA. . 2020; 463 - 521. |
| IEEE | Karaaslan R "ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA." , ss.463 - 521, 2020. |
| ISNAD | Karaaslan, Reşit. "ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA". (2020), 463-521. |
| APA | Karaaslan R (2020). ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA. Ceza Hukuku Dergisi, 15(43), 463 - 521. |
| Chicago | Karaaslan Reşit ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA. Ceza Hukuku Dergisi 15, no.43 (2020): 463 - 521. |
| MLA | Karaaslan Reşit ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA. Ceza Hukuku Dergisi, vol.15, no.43, 2020, ss.463 - 521. |
| AMA | Karaaslan R ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA. Ceza Hukuku Dergisi. 2020; 15(43): 463 - 521. |
| Vancouver | Karaaslan R ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA. Ceza Hukuku Dergisi. 2020; 15(43): 463 - 521. |
| IEEE | Karaaslan R "ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA." Ceza Hukuku Dergisi, 15, ss.463 - 521, 2020. |
| ISNAD | Karaaslan, Reşit. "ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU SAVUNMA". Ceza Hukuku Dergisi 15/43 (2020), 463-521. |
