Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 45 Sayfa Aralığı: 317 - 334 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 10-11-2020

İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN

Öz:
Daşkesen İran İslam Cumhuriyeti’nin Zencan Eyaleti Sultaniye kasabası yakınlarında Vir köyünün güneyinde bulunmaktadır. Gerek halk arasında gerekse İran kaynaklarında Daşkesen adı kullanılır ki bu Türkçe bir isimdir. Halen o böl-genin tamamında ikamet eden halk Azerbaycan Türkleridir. Yapı kuzeye doğru meyilli kayalık bir alanın kesilmesi sonucu yerleştirilmiş, ancak tamamlanmadan yarım bırakılmıştır. Mevcut haliyle üç eyvanlı, açık avlulu bir plana sahip olup avlusunda bir de havuz yer alır. Eyvanlardan güneyde olanı baş eyvan diye ta-nımlanan bölüm diğer eyvanlardan daha geniş ve yüksektir. Yapının tamamı ana kayanın kesilmesi ile elde edilmiştir. Avlunun doğu tarafı yukarıdan gelen moloz-larla nispeten dolmuş, batı taraf temizlenerek gün yüzüne çıkarılmıştır. Daşkesen kayalık alanın içerisine oyularak yapıldığı için her hangi bir duvar yoktur. Yapının uzunca tutulan avlusu kuzeye doğru alçalarak ve iki tarafa açılarak devam eder. Kuzey tarafta yer alan bezeme ve Arapça sülüs karakterli harf buluntuları bu bö-lümün taç kapı olması ihtimalini güdeme getirir. Yine bu bölümde yontulmuş blok taşlar yer alır. Aynı taşların benzerlerine Sultaniye yolu üzerinde de rastlanır. Sul-taniye kasabası ile Olcayto’nun anıt mezarının inşasında kullanıldığı ifade edilen malzemenin bir kısmının Daşkesen ’den götürüldüğü anlaşılmaktadır. Yapıdaki ejder figürlü bezeme ve plan ile Türk Sanatı arasında bağlantı gözlemlenir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AliJabbari, Z.ve Farah Nia, A.H (2017). Mithraism Kaya Tapınakları Mi-marisinin Analizi, Karabük Üniversitesi Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi. (6) 3, 1034-1036
  • Aslanapa, O.(2011). Türk Sanatı. İstanbul: Remzi Kitapevi.
  • Bülbül, S. (1995). Va n Gölü Havzası Türbe ve Kümbetlerinde Mimari Süsleme.(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).YYÜ/Sosyal Bi-limler Enstitüsü. Van.
  • ______. (2012).İran İlhanlı Dönemi Mimari Süslemesi XIII-XIV. yy.(Ya-yımlanmamış Doktora Tezi). YYÜ/Sosyal Bilimler Enstitüsü. Van.
  • Çoruhlu, Y.(1995). Türk Sanatında Hayvan Sembolizmi. İstanbul: Seyran Kitap Evi.
  • ______. (1993).Türk Sanatının ABC’si. İstanbul: Simavi Yayınları.
  • Fettah, S.A.A.M.(1997). Gozerşhaye Bastanşenasi (Arkeolojik Raporlar -1-) Mirase Ferhengi Arşiv Belgesi, Zencan.
  • Ganjavi, S. (1975). Dash Kasan, Shirin ve Farhad, BarraihayeTarik-hi,V10,N1(54),1-10. Persian.
  • Karamağaralı, B.(1992). Ahlat Mezar Taşları. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları 1394.
  • Kızıl, H.(2013). Mitra’dan “Mithras’ın Sırları”Na Mitraizm’in Kuruluş Serüveni.Ekav. S.55.113-136.
  • Necefi, E., Fettah, S. A. A. M. (1997).Moerefi veTehlile Bastanşenasiye Benahaye Selcugi ve İlhaniye Ustane Zenjan.Peyam Bastanşenas,-Sale Sevvom,ŞomareŞeşom,Paiz ve Zemestan. Zencan.
  • Öney, G. (1969). Anadolu Selçuk San’atında Ejder Figürleri. T.T.K.(-C.33,S.130).171-193.
  • Özaydın, A.(2013). Zencan. İslam Ansiklopedisi/T.D.V. C.44.251-253.İstanbul.
  • Sadeghnezhad, M. (2014). Iran, Zencan/Sultaniye Şehrindeki İlhanlı Dö-nemi Mimarisi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi).Gazi Üniversi-tesi/ Fen Bilimleri Enstitüsü Ankara.
  • Sobuti, H. (1998). Zencan İlinin Mezar ve Türbeleri. Zencan:ZenganYa-yınevi.
  • (www.voltairenet.com.Erişim:10.01.2019).
APA Bülbül S (2019). İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN. , 317 - 334.
Chicago Bülbül Süleyman İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN. (2019): 317 - 334.
MLA Bülbül Süleyman İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN. , 2019, ss.317 - 334.
AMA Bülbül S İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN. . 2019; 317 - 334.
Vancouver Bülbül S İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN. . 2019; 317 - 334.
IEEE Bülbül S "İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN." , ss.317 - 334, 2019.
ISNAD Bülbül, Süleyman. "İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN". (2019), 317-334.
APA Bülbül S (2019). İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(45), 317 - 334.
Chicago Bülbül Süleyman İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.45 (2019): 317 - 334.
MLA Bülbül Süleyman İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.45, 2019, ss.317 - 334.
AMA Bülbül S İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2019; 0(45): 317 - 334.
Vancouver Bülbül S İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2019; 0(45): 317 - 334.
IEEE Bülbül S "İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN." Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.317 - 334, 2019.
ISNAD Bülbül, Süleyman. "İRAN-ZENCAN EYALETİNDE BULUNAN TARTIŞMALI BİR YAPI: DAŞKESEN". Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 45 (2019), 317-334.