GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI

Ayşe GÜÇ (Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi, Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi, Ankara, Türkiye)
Akademik İncelemeler Dergisi
0 0
Yıl: 2018 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 237 - 264 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17550/akademikincelemeler.423153 İndeks Tarihi: 11-11-2020

GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI

Öz:
Bu makale farklı etnik-dini gruplar arasında kurulmuş sanal akrabalık bağlarınıngruplar arası ilişkilere ve toplumsal dayanışmaya katkısını incelemektedir. Sanalakrabalık, evlilik ya da kan bağı yoluyla kurulan akrabalık ilişkilerinin dışındaakrabalık terimlerinin kullanıldığı yakın sosyal ilişkilere işaret etmektedir. Builişkiler kişilere resmi akrabalık bağlarından daha fazla manevi ve maddi desteksağlayabilmektedir. Makale, etnografi yöntemi ile toplanmış verilere dayanarakMardin’deki gruplar arasında süt akrabalığı ve kirvelik ile kurulmuş sanalakrabalık bağlarını analiz etmektedir. Kirvelik sosyo-kültürel uzlaşıya dayalı vesünnet ritüeli ile yakından bağlantılı bir kurum iken süt akrabalığı dini kurallarile belirlenmiş bir uygulamadır. Her iki sanal akrabalık toplumsal kabul görmüş;süt akrabalığı daha ziyade Müslümanlar ve Süryaniler arasında, kirvelik iseMüslümanlar ve Ezidiler arasında tesis edilmiştir. Bu bağları incelemek üzeremakale önce sanal akrabalık ile ilgili literatürü gözden geçirmektedir. Daha sonraMardin’de kurulmuş sanal akrabalık örneklerini ve gruplar arası ilişkilereetkilerini incelemektedir. Son olarak makale, bu akrabalık örneklerinde etnikdini grupların titizlikle uyguladıkları evlilik yasağının önemine işaret etmektedir.
Anahtar Kelime:

Permeable Boundaries: Fictive Kinship Ties between EthnoReligious Groups in Mardin

Öz:
This article analyses the contribution of fictive kinship ties established between different ethno-religious groups to intergroup relations and social solidarity. Fictive kinship refers to close relations between the parties, out of kinship established by marriage or blood tie, and associated to conventional kinship terms. These relations would provide people moral and financial support more than formal ones. Based on ethnographic data, this article analyses fictive kinship ties established by milk kinship and kirvelik between different groups in Mardin. Milk kinship is a practice specified by religious rules; however, kirvelik is an institution based on socio-cultural agreement, and strongly related to circumcision ritual. Both are socially accepted; milk kinship is mostly practiced between Muslims and Syriacs while kirvelik is practiced between Muslims and Ezidis. The article firstly appeals to the existing literature on fictive kinship to examine these ties. Later it evaluates the examples of fictive kinship in Mardin, and their effects on intergroup relations. Finally, the article refers to the significance of intergroup marriage prohibition evident in these kinship examples.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Açıkyıldız, B. (2010). The Yezidis: The history of community, culture and religion. London: I. B. Tauris.
  • Aksoy, M. (1997). Türkiye’de kirveliğin kültür sosyoloji açısından tahlili. V. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi. -Gelenek, Görenek, İnançlar- Seksiyonu Bildirileri, Ankara.
  • Allen, K. R. v.dğr. (2011). Perspectives on extended family and fictive kinship in the later years: Strategies and meanings of kin reinterpretation. Journal of Family Issues, 32 (9), 1156- 1177.
  • Allison, C. (2001). The Yezidi oral tradition in Iraqi Kurdistan. London: Routledge.
  • Altorki, S. (1980). Milk-Kinship in Arab Society: An unexplored problem in the ethnography of marriage. Ethnology, 19 (2), 233–244.
  • Anderson, E. (2003). A Place on the corner. Chicago: University of Chicago Press.
  • Aschenbrenner, J. (1973). Extended families among Black Americans. Journal of Comparative Family Studies, 257-268.
  • Aydın, S. v.dğr. (2001). Mardin: Cemaat aşiret devlet. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
  • Balaban, A. R. (2002). Evlilik akrabalık türleri: Sosyal antropolojik yaklaşım. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Barth, F. (Ed). (1969). Ethnic groups and boundaries: The social organization of culture difference. Boston: Little, Brown and Compnay.
  • Chatters, L. M. v.dğr. (1994). Fictive kinship relations in black extended families. Journal of Comparative Family Studies, 297-312.
  • Davila, M. (1971). Compadrazgo: Fictive kinship in Latin America. Nelson Graburn, Readings in Kinship and Social Structure içinde (ss. 396-406). New York: Harper and Row.
  • Dettwyler, K. A. (1988). More than nutrition: Breastfeeding in Urban Mali. Medical Anthropology Quarterly, 2(2), 172-183.
  • Ensel, R. (2002). Colactation and fictive kinship as rites of incorporation and reversal in Morocco. The Journal of North African Studies, 7(4), 83–96.
  • Gutman, H. G. (1976). Black family in slavery and freedom, 1750- 1925. Pantheon Books.
  • Graburn, N. (1971). Kinship in contemporary societies. Nelson Graburn, Readings in Kinship and Social Structure içinde (ss. 379-413). New York: Harper and Row.
  • Johnson, C. L. (2000) Perspectives on American kinship in the tater 1990s. Journal of Marriage and the Family, 62, 623-639.
  • Kaser, K. (2008). Patriarchy after patriarchy: Gender relations in Turkey and in the Balkans, 1500-2000. Berlin: LIT Verlag Münster.
  • Kaşıkçı, O. (2007). Radâ‘. TDV İslam Ansiklopedisi (Cilt 34, s. 385). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Keesing, R. M. (1975). Kin goups and social structure. New York: Holt, Rinehart and Wiston.
  • Khatib-Chahidi, J. (1992). Milk kinship in Shi’ite Islamic Iran. Vanessa Maher (Ed.), The Anthropology of Breast-Feeding: Natural Law or Social Construct içinde (ss. 109-132). Oxford: Berg,
  • Kitayama, S., & Cohen, D. (Eds). (2010). Handbook of cultural psychology. London, New York: Guilford Press.
  • Kolukırık, S., & Saraç, İ. H. (2010). Farklı dini gruplarda kirvelik geleneği: Sanal akrabalığın dönüşümü üzerine bir araştırma. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 2(1), 217-232.
  • Köksal, H. (1991). Güneydoğu illerimizde kirvelik geleneği. II. Uluslararası Karacaoğlan ve Çukurova Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri. 20-24 Kasım, Adana, 497-504
  • Kudat, A. (2004). Kirvelik: Sanal akrabalığın dünü ve bugünü. Ankara: Ütopya Yayınları.
  • Magnarella, P. J., & Türkdoǧan, O. (1973). Descent, affinity, and ritual relations in Eastern Turkey. American Anthropologist, 75(5), 1626-1633.
  • Martin, E. P., & Martin, J. M. (1978). The black extended family. Chicago: University of Chicago Press.
  • Nutku, Ö. (2002). Kirve. TDV İslam Ansiklopedisi (Cilt 26, ss. 68-69). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Öz, Y. (2007). Mardin Yezidileri: İnanç, sosyal hayat ve coğrafi dağılım (Basılmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Parkes, P. (2001). Alternative social structures and foster relations in the Hindu Kush: Milk Kinship allegiance in former mountain kingdoms of Northern Pakistan. Comparative Studies in Society and History, 43(1), 4–36.
  • Parkes, P. (2004). Milk kinship in Southeast Europe. Alternative Social Structures and Foster Relations in the Caucasus and the Balkans. Social Anthropology, 12(3), 341-358.
  • Parkes, P. (2005). Milk kinship in Islam. Substance, Structure, History. Social Anthropology, 13(3), 307-329.
  • Rapport, N. (2014). Kinship. Social and Cultural Anthropology: The Key Concepts. London and New York: Routledge.
  • Reis, H. T., & Sprecher, S. (Eds). (2009). Encyclopedia of human relationships, c. 1. Sage.
  • Rubenstein, R. L. v.dğr. (1991). Key relationships of never married, childless older women: A cultural analysis. Journal of Gerontology: Social Sciences, 46, 270–77.
  • Sertel, A. K. (1971). Ritual kinship in Eastern Turkey. Anthropological Quarterly, 44, 37–50.
  • Stack, C. B. (1974). All our kin. New York, NY: Harper & Row. Sussman, M. B. (1976). The family life of old people. R. Binstock & E. Shanas (Eds.), Handbook of Aging and the Social Sciences içinde (ss. 218-243). New York: Van Nostrand Reinhold.
  • Şahhüseyinoğlu, N. (2000). Anadolu halk kültüründe inanç motifleri. Ankara: İtalik Yayınları.
  • Şahin, H. (1991). Morhamam köyünde (Malatya) kirvelik kurumu gelenekleri. Türk Halk Kültüründen Derlemeler. Ankara: Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları.
  • Tezcan, M. (1992). Tasavvuri akrabalık ve ülkemizdeki uygulama. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 15(1), 117-130.
  • Tezcan, M. (1997). Kültürel antropoloji. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Thomas, T. v.dğr. (2017). New directions in spiritual kinship: Sacred ties across the Abrahamic religions. Palgrave Macmillan.
  • Turan, A. (1991). Yezidilerin toplumsal yaşayışları. OMÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5, 67-89.
  • Türkdoğan, O. (1969). Türklerde kirvelik ve sünnet geleneği. Türk Kültürü Araştırmaları, 197-213.
  • Türkdoğan, O. (2000). Doğu ve Güneydoğu kabile-aşiret yapısı. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
  • Yıldırım, A. (2003). Hristiyan Kirveliği. Folklor/Edebiyat, 9(33), 87- 98.
APA GUC A (2018). GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI. , 237 - 264. 10.17550/akademikincelemeler.423153
Chicago GUC Ayse GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI. (2018): 237 - 264. 10.17550/akademikincelemeler.423153
MLA GUC Ayse GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI. , 2018, ss.237 - 264. 10.17550/akademikincelemeler.423153
AMA GUC A GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI. . 2018; 237 - 264. 10.17550/akademikincelemeler.423153
Vancouver GUC A GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI. . 2018; 237 - 264. 10.17550/akademikincelemeler.423153
IEEE GUC A "GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI." , ss.237 - 264, 2018. 10.17550/akademikincelemeler.423153
ISNAD GUC, Ayse. "GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI". (2018), 237-264. https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.423153
APA GUC A (2018). GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI. Akademik İncelemeler Dergisi, 13(2), 237 - 264. 10.17550/akademikincelemeler.423153
Chicago GUC Ayse GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI. Akademik İncelemeler Dergisi 13, no.2 (2018): 237 - 264. 10.17550/akademikincelemeler.423153
MLA GUC Ayse GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI. Akademik İncelemeler Dergisi, vol.13, no.2, 2018, ss.237 - 264. 10.17550/akademikincelemeler.423153
AMA GUC A GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI. Akademik İncelemeler Dergisi. 2018; 13(2): 237 - 264. 10.17550/akademikincelemeler.423153
Vancouver GUC A GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI. Akademik İncelemeler Dergisi. 2018; 13(2): 237 - 264. 10.17550/akademikincelemeler.423153
IEEE GUC A "GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI." Akademik İncelemeler Dergisi, 13, ss.237 - 264, 2018. 10.17550/akademikincelemeler.423153
ISNAD GUC, Ayse. "GEÇİRGEN SINIRLAR: MARDİN’DE ETNİK-DİNİ GRUPLAR ARASINDA SANAL AKRABALIK BAĞLARI". Akademik İncelemeler Dergisi 13/2 (2018), 237-264. https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.423153
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 14:59

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları