Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi

Aydin CİL, Mevra; Bilgic, Pelin; CAFEROGLU AKIN, Zeynep

doi:10.31067/0.2019.198

Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi

Merva AYDIN ÇİL, (Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Erzurum, Türkiye)

Zeynep CAFEROĞLU, (Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Kayseri, Türkiye)

Pelin BİLGİÇ (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara, Türkiye)

Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi

45 13

Yıl: 2020 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 61 - 67 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.31067/0.2019.198 İndeks Tarihi: 13-11-2020

Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi

Öz:

Amaç: Bu çalışma, genç yetişkin olan üniversite öğrencilerinde diyet kalitesi ve yeme davranışı ile antropometrik ölçümler arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür.Çalışma Planı: Çalışmaya 18–24 yaş arasında gönüllü üniversite öğrencileri dâhil edilmiştir. Katılımcılara beş bölümden oluşananket uygulanmıştır. Anketin birinci bölümünde sosyo-demografik özellikler sorgulanmış, ikinci bölümünde Hollanda Yeme Davranış Anketi (HYDA) uygulanmıştır. Anketin üçüncü ve dördüncü bölümünde 24 saatlik besin tüketim ve fiziksel aktivite kayıtlarıalınmıştır. Katılımcıların diyet kalitelerini belirleyebilmek için, besin tüketim kaydı esas alınarak sağlıklı yeme indeksi (SYİ) puanları hesaplanmıştır. Anketin son bölümünde ise araştırmacılar tarafından katılımcıların çeşitli antropometrik ölçümleri alınmıştır.Bulgular: Çalışmaya toplam 198 öğrenci katılmıştır. Katılımcıların, %13,1’i hafif şişman veya obez grubunda yer aldığı ve SYİpuanına göre %68,2’sinin (n=135) diyet kalitesinin yetersiz olduğu belirlenmiştir. SYİ ile antropometrik ölçümler arasında ilişkibulunmazken, HYDA puanlarının antropometrik ölçümleri önemli düzeyde etkilediği gösterilmiştir. Oluşturulan çoklu doğrusalregresyon modellerinde, yaş, cinsiyet, günlük enerji alımı ve fiziksel aktivite düzeyi gibi potansiyel karıştırıcı etmenler için düzeltme yapıldığında, toplam HYDA puanı ve duygusal yeme, kısıtlayıcı yeme alt boyutu puanları ile antropometrik ölçümler arasındapozitif ilişki bulunmuştur (p<0,05). Bununla birlikte, dışsal yeme alt boyutu puanı ile antropometrik ölçümler arasında istatistiksel açıdan önemli bir ilişki bulunmamıştır (p>0,05).Sonuç: Bu araştırmadan elde edilen sonuçlar, obezite gelişimi açısından riskli grup olan üniversite öğrencilerinde, duygusal yemeve kısıtlayıcı yeme davranışının obezite için bir risk faktörü olabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelime:

THE ASSOCIATION OF DIET QUALITY AND EATING BEHAVIOR WITH ANTHROPOMETRIC MEASUREMENTS IN UNIVERSITY STUDENTS

Öz:

Objectives: This study was conducted to determine the association between diet quality and eating behavior and anthropometric measurements in young adult university students. Study Design: Volunteer university students aged 18–24 years were recruited into the study. A five-part questionnaire was applied to the participants. Socio-demographic characteristics were asked in the first part, and the Dutch Eating Behavior Questionnaire (DEBQ) was applied in the second part. In the third and fourth part, 24-hour food consumption and physical activity recalls were recorded. Healthy eating index (HEI) scores were calculated on the basis of daily dietary intake records in order to determine diet quality of the participants. In the last part, various anthropometric measurements of the participants were measured by the researchers. Results: A total of 198 students participated in the study. The 13.1% of participants were defined as overweight or obese, and 68.2% (n=135) were with poor diet quality according to the HEI score. While there was no relationship between the HEI and anthropometric measurements, it has been shown that the scores of DEBQ significantly affected the anthropometric measurements. In multiple linear regression models, when adjusted for potential confounding factors such as age, gender, daily energy intake and physical activity level, DEBQ total score and the emotional eating, restrained eating subscales scores correlated positively with anthropometric measurements (p<0.05). However, no statistically significant association was found between the external eating subscale score and anthropometric measurements (p>0.05). Conclusion: The results of this study indicate that the emotional and restrained eating behaviors may be a risk factor for obesity in university students who are at risk of developing obesity.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. World Health Organization. Controlling the global obesity epidemic. Erişim: http://www.who.int/nutrition/topics/obesity/en/
2. World Health Organization. Obesity and overweight. Erişim: http:// www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/
3. Mohamed GA, Ibrahim SR, Elkhayat ES, El Dine RS. Natural antiobesity agents. Bull Fac Pharm Cairo Univ 2014;52:269–84. [CrossRef]
4. Erem C. Prevalence of overweight and obesity in Turkey. IJC Metabolic & Endocrine 2015;8:38–41. [CrossRef]
5. Türkiye İstatistik Kurumu. Türkiye Sağlık Araştırması, 2016. Erişim: http://www.tuik.gov.tr/ PreHaberBultenleri.do?id=24573
6. Poobalan A, Aucott L. Obesity among young adults in developing countries: a systematic overview. Curr Obes Rep 2016;5:2–13. [CrossRef] 7. Aucott LS, Poobalan AS, McCallum M, Smith W. Mental well-being related to lifestyle and risky behaviours in 18–25 year olds: Evidence from Northeast Scotland. International journal of Public Health Research - IJPHR 2014;4:431–40.
8. Guenther PM, Reedy J, Krebs-Smith SM. Development of the healthy eating index-2005. J Am Diet Assoc 2008;108:1896–901. [CrossRef]
9. Braet C, Claus L, Goossens L, Moens E, Van Vlierberghe L, Soetens B. Differences in eating style between overweight and normal-weight youngsters. J Health Psychol 2008;13:733–43. [CrossRef]
10. Van Strien T, Frijters JE, Bergers G, Defares PB. The Dutch Eating Behavior Questionnaire (DEBQ) for assessment of restrained, emotional, and external eating behavior. Int J Eat Disord 1986;5:295– 315. [CrossRef]
11. van Strien T, Herman CP, Verheijden MW. Eating style, overeating and weight gain. A prospective 2-year follow-up study in a representative Dutch sample. Appetite 2012;59:782–9. [CrossRef]
12. Chaput JP, Leblanc C, Pérusse L, Després JP, Bouchard C, Tremblay A. Risk factors for adult overweight and obesity in the Quebec Family Study: have we been barking up the wrong tree? Obesity (Silver Spring)2009;17:1964–70. [CrossRef]
13. Poinhos R, Oliveira BM, Correia F. Eating behaviour patterns and BMI in Portuguese higher education students. Appetite 2013;71:314–20. [CrossRef]
14. Poinhos R, Alves D, Vieira E, Pinhao S, Oliveira BM, Correia F. Eating behaviour among undergraduate students. Comparing nutrition students with other courses. Appetite 2015;84:28–33. [CrossRef]
15. Yılmaz S. Yetişkinlerde öğün sikliğinin vücut kompozisyonu üzerine etkisi. Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsu, Yüksek Lisans Tezi, Ankara: 2010.
16. Bozan N, Bas M, Asci FH. Psychometric properties of Turkish version of Dutch Eating Behaviour Questionnaire (DEBQ). A preliminary results. Appetite 2011;56:564–6. [CrossRef]
17. Rakıcıoğlu N, Tek Acar N, Ayaz A, Pekcan G. Yemek ve besin fotoğraf kataloğu - ölçü ve miktarlar. Ankara: Ata Ofset Matbaacılık; 2009.
18. Pekcan G. Beslenme durumunun saptanması. İçinde: Baysal A, Aksoy M, Besler T, Bozkurt N, Keçecioğlu S, Mercanlıgil SM ve ark., editörler. Diyet El Kitabı, 7. Baskı, Ankara: Hatiboğlu Yayınları; 2013. ss.67–142.
19. World Health Organization. BMI classification 2018. Erişim: http:// apps.who.int/bmi/index.jsp?introPage=intro_3.html
20. Neslişah R, Emine AY. Energy and nutrient intake and food patterns among Turkish university students. Nutr Res Pract 2011;5:117–23. [CrossRef]
21. El Sayed HH, El-Shafei MM, Toprak L. Influence of dietary habits of university students on body mass index (BMI)(a comparative study among Egypt and Saudi Arabia and Turkey). F. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi 2015;25. [CrossRef]
22. Erçim RE, Pekcan G. Genç Yetişkinlerin Beslenme Durumunun Sağlıklı Yeme İndeksi-2005 İle Değerlendirilmesi. Besl Diyet Derg 2015;42:91–8.
23. Acar Tek N, Yildiran H, Akbulut G, Bilici S, Koksal E, Gezmen Karadag M, et al. Evaluation of dietary quality of adolescents using Healthy Eating Index. Nutr Res Pract2011;5:322–8. [CrossRef]
24. Hurley KM, Oberlander SE, Merry BC, Wrobleski MM, Klassen AC, Black MM. The healthy eating index and youth healthy eating index are unique, nonredundant measures of diet quality among lowincome, African American adolescents. J Nutr 2009;139:359–64. [CrossRef]
25. Dakanalis A, Zanetti MA, Clerici M, Madeddu F, Riva G, Caccialanza R. Italian version of the Dutch Eating Behavior Questionnaire. Psychometric proprieties and measurement invariance across sex, BMI-status and age. Appetite 2013;71:187–95. [CrossRef]
26. Wichianson JR, Bughi SA, Unger JB, Spruijt‐Metz D, Nguyen‐ Rodriguez ST. Perceived stress, coping and night‐eating in college students. Stress Health 2009;25:235–40. [CrossRef]
27. Snoek HM, Engels RC, van Strien T, Otten R. Emotional, external and restrained eating behaviour and BMI trajectories in adolescence. Appetite 2013;67:81–7. [CrossRef]
28. Kayıran Z. The relationship between eating behaviours and daily energy intakes of students at the department of architecture at a university. Yeditepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul; 2016.
29. van Strien T, Herman CP, Verheijden MW. Dietary restraint and body mass change. A 3-year follow up study in a representative Dutch sample. Appetite 2014;76:44–9. [CrossRef]
30. Song Y-M, Lee K, Sung J, Yang Y. Changes in eating behaviors and body weight in Koreans: the Healthy Twin Study. Nutrition 2013;29:66–70. [CrossRef]

APA	Aydin CİL M, CAFEROGLU AKIN Z, Bilgic P (2020). Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi. , 61 - 67. 10.31067/0.2019.198
Chicago	Aydin CİL Mevra,CAFEROGLU AKIN Zeynep,Bilgic Pelin Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi. (2020): 61 - 67. 10.31067/0.2019.198
MLA	Aydin CİL Mevra,CAFEROGLU AKIN Zeynep,Bilgic Pelin Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi. , 2020, ss.61 - 67. 10.31067/0.2019.198
AMA	Aydin CİL M,CAFEROGLU AKIN Z,Bilgic P Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi. . 2020; 61 - 67. 10.31067/0.2019.198
Vancouver	Aydin CİL M,CAFEROGLU AKIN Z,Bilgic P Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi. . 2020; 61 - 67. 10.31067/0.2019.198
IEEE	Aydin CİL M,CAFEROGLU AKIN Z,Bilgic P "Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi." , ss.61 - 67, 2020. 10.31067/0.2019.198
ISNAD	Aydin CİL, Mevra vd. "Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi". (2020), 61-67. https://doi.org/10.31067/0.2019.198

APA	Aydin CİL M, CAFEROGLU AKIN Z, Bilgic P (2020). Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(1), 61 - 67. 10.31067/0.2019.198
Chicago	Aydin CİL Mevra,CAFEROGLU AKIN Zeynep,Bilgic Pelin Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 11, no.1 (2020): 61 - 67. 10.31067/0.2019.198
MLA	Aydin CİL Mevra,CAFEROGLU AKIN Zeynep,Bilgic Pelin Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.11, no.1, 2020, ss.61 - 67. 10.31067/0.2019.198
AMA	Aydin CİL M,CAFEROGLU AKIN Z,Bilgic P Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020; 11(1): 61 - 67. 10.31067/0.2019.198
Vancouver	Aydin CİL M,CAFEROGLU AKIN Z,Bilgic P Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020; 11(1): 61 - 67. 10.31067/0.2019.198
IEEE	Aydin CİL M,CAFEROGLU AKIN Z,Bilgic P "Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi." Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11, ss.61 - 67, 2020. 10.31067/0.2019.198
ISNAD	Aydin CİL, Mevra vd. "Üniversite Öğrencilerinde Diyet Kalitesinin ve Yeme Davranışının Antropometrik Ölçümler ile İlişkisi". Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 11/1 (2020), 61-67. https://doi.org/10.31067/0.2019.198