Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları

HOPANCI BIÇAKLI, DERYA; Yılmaz, Medine

doi:10.33076/2018.BDD.315

Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları

Derya HOPANCI BIÇAKLI, (Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi Hastanesi, Medikal Onkoloji Bilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Medine YILMAZ (İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Halk Sağlığı Hemşireliği Bilim Dalı, İzmir, Türkiye)

Beslenme ve Diyet Dergisi

16 3

Yıl: 2018 Cilt: 46 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 230 - 239 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33076/2018.BDD.315 İndeks Tarihi: 20-11-2020

Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları

Öz:

Amaç: Kanserin hem oluşumu hem de tekrar etmesinde kontrol edilebilir bir risk etmeni olan bireysel yaşam tarzının önemibüyüktür. Bu çalışmanın amacı medikal onkoloji polikliniğinde kanser tanısıyla izlenen ve kemoterapi alan hastalarınyaşam biçim davranışları ile besin tüketim çeşitlilikleri, sıklıkları ve riskli beslenme alışkanlıklarının incelenmesidir.Bireyler ve Yöntem: Tanımlayıcı ve karşılaştırmalı tipteki bu araştırma, hastanemizin onkoloji polikliniğinde izlenen olasılıksızörneklem yöntemi ile araştırmaya katılmaya gönüllü 259 kanser hastası (yaş ortalaması 52.1 yıl, %64.5’i kadın, %35.5’ierkek) ile yürütülmüştür. Araştırmada “Yaşam Biçimi Aktiviteleri ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları Anketi” kullanılmıştır.Besin tüketim sıklıkları “hiç”, “ nadir”, “haftada bir” ve “her gün” olarak sınıflandırılmıştır. Wilcoxon testi kullanılmış vep<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.Bulgular: Hastaların %50.6’sının egzersiz yapmadığı, %33.2’sinin obez olduğu, %55.6’sının da sağlığını kötü olarak algıladığısaptanmıştır. Hastaların %19.7’sinin fitoterapi, %19.3’ünün vitamin kullandığı ve kullananların %47.6’sının doktor/hemşire/diyetisyene danışmadan kullandığı görülmüştür. Hastaların kanser tanısı sonrasında tavuk eti, sosis-salam, sucuk, süt,kahve, çay, meşrubat, şeker ve bisküvi, diğer yağların (tereyağı, margarin, ayçiçek yağı) tüketim sıklığının azaldığı (p<0.05),zeytinyağı tüketim sıklığının arttığı (p<0.05) belirlenmiştir.Sonuç: Çalışma bulguları kanser hastalarının beslenme durumunun belirlenerek sağlıklı yaşam biçimi kazandırmanıngerekliliğini ve riskli besinlerin tüketim sıklığının azaltılması konusunda eğitim verilmesinin önemini ortaya çıkarmıştır.Kanser tedavisi sırası ve sonrasında hastalar, yaşam biçimi alışkanlıkları ve beslenmeleri yönünden düzenli olarak izlenmelidir.

Anahtar Kelime:

Lifestyle Behaviors, Food Consumption Frequencies and Risky Nutritional Habits in Oncology Patients Receiving Chemotherapy

Öz:

Aim: The individual lifestyle, which is a controllable risk factor in both at the development and recurrence of cancer, is of great importance. The aim of this study was to investigate the lifestyle behaviors, dietary consumption, frequency and risky dietary habits of the patients who were followed up with the diagnosis of cancer in the medical oncology outpatient clinic. Subjects and Method: This descriptive and comparative study was carried out on 259 cancer patients (mean age 52.1 years, 64.5% female, 35.5% male) who were volunteered to participate in the study with the probabilistic sampling method in the oncology outpatient clinic of our hospital. “Lifestyle Activities and Risky Eating Habits Questionnaire” was used in the studyFood consumption frequencies were classified as “none, rare, once a week and every day”. Wilcoxon test was used and a value of p<0.05 was considered as statistically significant. Results: It was determined that 50.6% of patients did not exercise, 33.2% were obese and 55.6% perceived their health as bad. The frequency of phytotherapy and vitamin supplement use were 19.7% and 19.3%, respectively, and 47.6% of patients reported that they use these supplements without any consultation of their doctors/nurses/dietitians. Patients decreased the frequency of consumption of foods such as chicken, sausages-salami, Turkish sausage, milk, coffee, tea, soft drinks, sugar and biscuits, fats (butter, margarine, sunflower seed oil), and increased the frequency of olive oil consumption after they were diagnosed with cancer (p<0.05). Conclusion: The findings of this study revealed the importance of providing of a healthy lifestyle accompanied with the evaluation of nutritional status, and giving education to cancer patients on reducing the consumption of risky foods.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Jemal A, Bray F, Center MM. Global cancer statistics. CA Cancer J Clin 2011;61:69-90.
2. Fu Z, Shrubsole MJ, Smalley WE, Wu H, Chen Z, Shyr Y, et al. Lifestyle factors and their combined impact on the risk of colorectal polyps. Am J Epidemiol 2012;176(9):766-76.
3. De Stefani E, Deneo-Pellegrini H, Ronco AL, Boffetta P, Correa P, Aune D. Meat consumption, cooking methods, mutagens, and risk of squamous cell carcinoma of the esophagus: A case-control study in Uruguay. Nutr Cancer 2012;64(2):294-9.
4. Meyerhardt JA, Niedzwiecki D, Hollis D, Saltz LB, Hu FB, Mayer RJ, et al. Association of dietary patterns with cancer recurrence and survival in patients with stage III colon cancer. JAMA; 298(7):754-64.
5. Barclay V. Basic Concepts in Cancer Nursing. Platin N, editor. 1st ed. Ankara, Turkey, Turkish Association for Cancer Research and Control; 1987. p. 11–36.
6. Chan AT, Giovannucci EL. Primary prevention of colorectal cancer. Gastroenterology 2010;138(6):2029- 43.
7. Yıldız E. Kanser ve Beslenme. T.C. Sağlık Bakanlığı Yayınları. Erişim: https//sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/ kitaplar/t58.pdf Erişim Tarihi: 2.12.2018.
8. Parsa P, Parsa B. Effects of reproductive factors on risk of breast cancer: a literature review. Asian Pac J Cancer Prev 2009;10(4):545-50.
9. Arafa MA, Waly MI, Jriesat S, Al Khafajei A, Sallam S. Dietary and lifestyle characteristics of colorectal cancer in Jordan: a case-control study. Asian Pac J Cancer Prev 2011;12(8):1931-6.
10. Kenfield SA, Van Blarigan EL, Stampfer MJ, Chan JM. Diet and exercise in cancer: Epidemiologic perspectives on optimizing survivorship via lifestyle. J Cancer Policy 2018;17:30-3.
11. Leitzmann M, Powers H, Anderson AS, Scoccianti C, Berrino F, Boutron-Ruault MC, et al. European Code against Cancer 4th Edition: Physical activity and cancer. Cancer Epidemiol 2015;39(Suppl 1):46-55.
12. Latino-Martel P, Cottet V, Druesne-Pecollo N, Pierre FH, Touillaud M, Touvier M, et al. Alcoholic beverages, obesity, physical activity and other nutritional factors, and cancer risk: A review of the evidence. Crit Rev Oncol Hematol 2016;99:308-23.
13. Norat T, Scoccianti C, Boutron-Ruault MC, Anderson A, Berrino F, Cecchini M, et al. European Code against Cancer 4th Edition: Diet and cancer. Cancer Epidemiol 2015;39(Suppl 1):56-66.
14. James EL, Stacey FG, Chapman K, Boyes AW, Burrows T, Girgis A, et al. Impact of a nutrition and physical activity intervention (ENRICH: Exercise and Nutrition Routine Improving Cancer Health) on health behaviors of cancer survivors and carers: a pragmatic randomized controlled trial. BMC Cancer 2015;15:710.
15. Pelser C, Arem H, Pfeiffer RM, Elena JW, Alfano CM, Hollenbeck AR, et al. Prediagnostic lifestyle factors and survival after colon and rectal cancer diagnosis in the National Institutes of Health (NIH)-AARP Diet and Health Study. Cancer 2014;120(10):1540-7.
16. Stacey FG, James EL, Chapman K., Courneya KS, Lubans DR. A systematic review and meta-analysis of social cognitive theory-based physical activity and/or nutrition behavior change interventions for cancer survivors. J Cancer Surviv 2015:9(2);305-38.
17. Van Blarigan EL, Meyerhardt JA. Role of physical activity and diet after colorectal cancer diagnosis. J Clin Oncol 2015;33(16):1825-34.
18. Limon-Miro AT, Lopez-Teros V, Astiazaran-Garcia H. Dietary guidelines for breast cancer patients: A critical review. Adv Nutr 2017;8(4):613-23.
19. Spencer JC, Wheeler SB. A systematic review of motivational interviewing interventions in cancer patients and survivors. Patient Educ Couns 2016;99(7):1099-105.
20. Ellis KR, Janevic MR, Kershaw T, Caldwell CH, Janz NK, Northouse L. Engagement in health-promoting behaviors and patient–caregiver interdependence in dyads facing advanced cancer: an exploratory study. J Behav Med 2017:40(3);506-19.
21. Kushi LH, Doyle C, McCullough M, Rock CL, DemarkWahnefried W, Bandera EV, et al. American Cancer Society 2010 Nutrition and Physical Activity Guidelines Advisory Committee. American Cancer Society Guidelines on nutrition and physical activity for cancer prevention: reducing the risk of cancer with healthy food choices and physical activity. CA Cancer J Clin 2012;62(1):30-67.
22. Key TJ, Schatzkin A, Willett WC, Allen NE, Spencer EA, Travis RC. Diet, nutrition and the prevention of cancer. Public Health Nutr 2004;7(1A):187-200.
23. Kerr J, Anderson C, Lippman SM. Physical activity, sedentary behaviour, diet, and cancer: an update and emerging new evidence. Lancet Oncol 2017;18(8):457- 71.
24. Baysal A. Beslenme. 12. Baskı. Ankara, Hatiboğlu Yayınevi; 2012.
25. Rock CL, Doyle C, Demark-Wahnefried W, Meyerhardt J, Courneya KS, Schwartz AL, et al. Nutrition and physical activity guidelines for cancer survivors. CA Cancer J Clin 2012;62(4):243-74.
26. World Health Organization. Diet, nutrition and the prevention of chronic diseases: Report of a Joint WHO/ FAO Expert Consultation Vol. 916. Geneva, 2003.
27. Vineis P, Wild CP. Global cancer patterns: causes and prevention. Lancet 2014;383(9916):549-57.
28. Mishra SI, Scherer RW, Snyder C, Geigle P, Gotay C. Are exercise programs effective for improving healthrelated quality of life among cancer survivors? A systematic review and meta-analysis. Oncol Nurs Forum 2014;41(6):326-42.
29. Pamoukdjian F, Bouillet T, Lévy V, Soussan M, Zelek L, Paillaud E. Prevalence and predictive value of pretherapeutic sarcopenia in cancer patients: A systematic review. Clin Nutr 2018;37(4):1101-13.
30. Arends J, Baracos V, Bertz H, Bozzetti F, Calder PC, Deutz NEP, et al. ESPEN expert group recommendations for action against cancer-related malnutrition. Clin Nutr 2017;36(5):1187-96.
31. Anderson AS, Key TJ, Norat T, Scoccianti C, Cecchini M, Berrino F, et al. European Code against Cancer 4th Edition: Obesity, body fatness and cancer. Cancer Epidemiol 2015;39(Suppl 1):34-45.
32. Albuquerque RCR, Baltar VT, Marchioni DML. Breast cancer and dietary patterns: a systematic review. Nutr 2017;36(5):1187-96.
33. Sinha R. An epidemiologic approach to studying heterocyclic amines. Mutat Res 2002;506-507:197-204.
34. Stott-Miller M, Neuhouser ML, Stanford JL. Consumption of deep-fried foods and risk of prostate cancer. Prostate 2013;73(9):960-9.
35. Huebner J, Prott FJ, Micke O, Muecke R, Senf B, Dennert G, et al. PRIO (Working Group Prevention and Integrative Oncology - German Cancer Society). Online survey of cancer patients on complementary and alternative medicine. Oncol Res Treat 2014;37(6):304-8.
36. Kale A, Gawande S, Kotwal S. Cancer phytotherapeutics: role for flavonoids at the cellular level. Phytother Res 2008;22(5):567-77.
37. Arends J, Bachmann P, Baracos V, Barthelemy N, Bertz H, Bozzetti F, et al. ESPEN guidelines on nutrition in cancer patients. Clin Nutr 2017;36(1):11-48.
38. Shaffer KM, Kim Y, Llabre MM, Carver CS. Dyadic associations between cancer-related stress and fruit and vegetable consumption among colorectal cancer patients and their family caregivers. J Behav Med 2016;39(1):75-84.
39. Patterson RE, Neuhouser ML, Hedderson MM, Schwartz SM, Standish LJ, Bowen DJ. Changes in diet, physical activity, and supplement use among adults diagnosed with cancer. J Am Diet Assoc 2003;103(3):323-8.

APA	HOPANCI BIÇAKLI D, Yılmaz M (2018). Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları. , 230 - 239. 10.33076/2018.BDD.315
Chicago	HOPANCI BIÇAKLI DERYA,Yılmaz Medine Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları. (2018): 230 - 239. 10.33076/2018.BDD.315
MLA	HOPANCI BIÇAKLI DERYA,Yılmaz Medine Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları. , 2018, ss.230 - 239. 10.33076/2018.BDD.315
AMA	HOPANCI BIÇAKLI D,Yılmaz M Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları. . 2018; 230 - 239. 10.33076/2018.BDD.315
Vancouver	HOPANCI BIÇAKLI D,Yılmaz M Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları. . 2018; 230 - 239. 10.33076/2018.BDD.315
IEEE	HOPANCI BIÇAKLI D,Yılmaz M "Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları." , ss.230 - 239, 2018. 10.33076/2018.BDD.315
ISNAD	HOPANCI BIÇAKLI, DERYA - Yılmaz, Medine. "Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları". (2018), 230-239. https://doi.org/10.33076/2018.BDD.315

APA	HOPANCI BIÇAKLI D, Yılmaz M (2018). Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları. Beslenme ve Diyet Dergisi, 46(3), 230 - 239. 10.33076/2018.BDD.315
Chicago	HOPANCI BIÇAKLI DERYA,Yılmaz Medine Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları. Beslenme ve Diyet Dergisi 46, no.3 (2018): 230 - 239. 10.33076/2018.BDD.315
MLA	HOPANCI BIÇAKLI DERYA,Yılmaz Medine Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları. Beslenme ve Diyet Dergisi, vol.46, no.3, 2018, ss.230 - 239. 10.33076/2018.BDD.315
AMA	HOPANCI BIÇAKLI D,Yılmaz M Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2018; 46(3): 230 - 239. 10.33076/2018.BDD.315
Vancouver	HOPANCI BIÇAKLI D,Yılmaz M Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2018; 46(3): 230 - 239. 10.33076/2018.BDD.315
IEEE	HOPANCI BIÇAKLI D,Yılmaz M "Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları." Beslenme ve Diyet Dergisi, 46, ss.230 - 239, 2018. 10.33076/2018.BDD.315
ISNAD	HOPANCI BIÇAKLI, DERYA - Yılmaz, Medine. "Kemoterapi Alan Onkoloji Hastalarında Yaşam Biçimi Davranışları, Besin Tüketim Sıklıkları ve Riskli Beslenme Alışkanlıkları". Beslenme ve Diyet Dergisi 46/3 (2018), 230-239. https://doi.org/10.33076/2018.BDD.315