Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi
Yıl: 2020 Cilt: 29 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 95 - 101 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17942/sted.623822 İndeks Tarihi: 20-11-2020
Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi
Öz: Amaç: Bu çalışmada bir üniversite yemekhanesindeverilen yemekler sonrası ortaya çıkan gıda zehirlenmesibağlı salgınının incelenmesi amaçlanmıştır.Yöntem: Çalışmanın tipi olgu-kontrol çalışmasıdır. Kuşkuluiki olgu tanımı oluşturulmuştur. Çalışmaya toplam 472 kişialınmıştır. Çalışmada 29 Kasım 2018 tarihli gıdazehirlenmesi hakkında veri toplamak amacıyla 18 sorulukbir anket hazırlanmıştır. Anket sonuçlarına göre risketmenlerinin değerlendirilmesi için Binary LojistikRegresyon analizi yapılmıştır. Tahmini Rölatif Risk (TRR)%95 güven aralığında p<0,05 ise istatistiksel anlamlıkabul edilmiştir.Bulgular: Yakınmaların varlığı ve sayısı dikkate alınarakyapılan değerlendirmede katılımcılardan 278 kişinin “olasıolgu”, 49 kişinin “kuşkulu olgu“ ve 145 kişinin “sağlam”olduğu belirlenmiştir. Olası olgu grubunu yaş ortalaması21,9±0,2, kuşkulu olgularınn yaş ortalaması 20,9±0,3,kontrol grubunu yaş ortalaması 22,1±0,4’tür. Bizimçalışmamıza göre kaba atak hızı %71,8’dir. Olgugrubunda en fazla görülen yakınmalar sırası ile karın ağrısı,ishal, bulantı, ateş, üşüme titreme, kusmadır. (%83,7,%68,2, %66,8, %65,5, %57,1, %35,9) Olgu ve sağlamolarak belirlenenlerin tükettikleri yemeklere göre yapılanregresyon analizinde “makarna” için TRR=7,8 ve“trileçe” için TRR=10,1 olarak hesaplanmıştır. Yapılanmikrobiyolojik analizlerde alınan gıda örneklerindenmakarnada Salmonella enterica, trileçede Salmonellaenterica, Bacillus cereus üremesi olduğu saptanmıştır.Sonuç: Günlük yaşamımızda sıklıkla kamu ya da özelsektöre ait işyerlerinde pek çok gıda zehirlenmesi olgularıduyulmaktadır. Etyolojik ajan olarak salmonellanın aksineB.cereus genellikle göz ardı edilmektedir. B. cereussporlarının çiğ ve pişmiş gıdalarda yaygın olarak bulunmasıve yüksek ısıya dirençli olması nedeniyle toplu tüketimyerlerinde önemli sorunlar oluşturmaktadır. Gıda kaynaklızehirlenme olgularında etiyolojik ajan olarak göz ardıedilmemelidir. Çalışmada salgının bulaş yolu saptanmasınakarşın olası salgın nedeninin yetersiz ısıl işlem ve servismalzemelerindeki bakteri yükü olduğu, mutfaktaki gıdahazırlama alanlarının, malzemelerin yeterli düzeydetemizlenmemesi ve gıda hazırlayanların yeterli hijyenkurallarına uymaması olduğu düşünülmüştür. Benzersalgınların yeniden yaşanmaması için; kamuya ait yiyecekve içecek hizmeti veren toplu tüketim yerlerinde özelliklebazı alanlarda yoğunlaşma, gıdalardan kaynaklı zehirlenmerisklerini azaltabilir.
Anahtar Kelime: Investigation of Food Poisoning Taken Place at a University Cafeteria due to Salmonella Enterica and Bacillus Cereus
Öz: Objective: The aim of this study was to investigate the outbreak of food poisoning occurred after meals at a university cafeteria. Method: This is a case-control study. Two case definitions, suspicious and probable, were established. A total of 472 people were included in the study. An 18-question questionnaire was prepared to collect data on food poisoning taken place on November 29, 2018. Binary logistic regression analysis was used to evaluate risk factors. 95% confidence interval was used for the odds ratio (OR) and statistical significance was considered to be p<0.05. Findings: In the evaluation performed considering the presence and the number of complaints, of the participants, 278, 49 and 145 were identified to be “possible case”, “suspected case” and “healthy”, respectively. The mean age for possible cases was 21,91 ± 0,23 years, for suspected cases was 20,9 ± 0.3 years and for the control group was 22,11 ± 0,43 years. The crude attack rate was %71,87. The most common complaints in the case group were abdominal pain, diarrhea, nausea, fever, chills and vomiting (83,7%, 68,2%, 66,8%, 65,5%, 57,1%, 35,9%, respectively). In the regression analysis based on the foods consumed by the patients and the healthy ones, OR was calculated to be 7,8 for “pasta” and 10,1 for “tirilece”. In the microbiological analyses, Salmonella enterica growth in the pasta samples, Bacillus cereus growth in the “tirilece” samples were detected. Conclusion: In our daily life, numerous food poisoning cases are often observed in public or private sector workplaces. Unlike Salmonella, B. Cereus is generally ignored as an etiological agent. Since B. cereus spores commonly exist in raw and cooked foods and are resistant to high temperatures, they cause significant problems at public food consumption settings. It should not be ignored as an etiological agent in food poisoning cases. Even though the mode of transmission was not identified in the study, it was concluded that the possible causes of the outbreak were insufficient heat treatment, bacterial load of the food serving utensils, inadequate sanitization of the food preparation areas and utensils in the kitchen and the failure of the persons preparing foods to comply with the hygiene rules. Particular inspections at public food consumption settings may reduce the risk of poisoning caused by food and prevent the occurrence of similar outbreaks.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Center of Disease Control and Prevention. Surveillance for Foodborne Disease Outbreaks United States, 2016: Annual Report 2016 [Available from: https://www.cdc.gov/fdoss/pdf/2016_FoodBorne Outbreaks_508.pdf.
- 2. Terzi Ö, Özdemir Ş, Selçuk My. Bir hastane yemekhanesinde yaşanan gıda zehirlenmesinin incelenmesi. TÜRK HİJYEN Ve DENEYSEL BİYOLOJİ DERGİSİ. 2018: 75 (2): 277 - 286.
- 3. Chen Z, Zhang K, Yin H, Li Q, Wang L, Liu Z. Detection of Salmonella and several common Salmonella serotypes in food by loop-mediated isothermal amplification method. Food Science and Human Wellness. 2015;4(2):75-9.
- 4. Glasset B, Herbin S, Guillier L, Cadel-Six S, Vignaud M-L, Grout J, et al. Bacillus cereusinduced food-borne outbreaks in France, 2007 to 2014: Epidemiology and genetic characterisation. Eurosurveillance. 2016; 21( 48 ).
- 5. Tewari A, Abdullah S. Bacillus cereus food poisoning: international and Indian perspective. Journal of Food Science and Technology. 2015;52(5):2500-11.
- 6. T Merdol SB, N Örer. Beslenme ve Diyetetik Açıklamalı Sözlük: HATİBOĞLU; 1999. 312 p.
- 7. Güneş Çelebi Z, Börekçi D, Sezen F, Temel F, Dost M. Adıyaman ili Kahta ilçesinde bir öğrenci yurdunda görülen gıda kaynaklı salgın, Şubat 2015. TÜRK HİJYEN Ve DENEYSEL BİYOLOJİ DERGİSİ 2018; 75(2): 175-182
- 8. Sezgin AC, Artık N. Toplu Tüketim Yerlerinde Gıda Güvenliği ve HACCP Uygulamaları (Food Safety and. Journal of Tourism and Gastronomy Studies. 2015;56:62.
- 9. Hoffmann S, Scallan E. Epidemiology, Cost, and Risk Analysis of Foodborne Disease. Foodborne Diseases: Elsevier; 2017. p. 31-63.
- 10. C Tutuş DB, G Parcıklı, F Temel, MB Sucaklı. 2013 yılında Muğla ili Marmaris ilçesinde görülen Staphylococcus aureus enterotoksin kaynaklı gıda zehirlenmesinin değerlendirilmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi. 2016;73:131-8.
- 11. Demirdal T, Demirtürk N, Aktepe OC. Bir üniversitede saptanan besin zehirlenmesinin incelenmesi. Balkan Medical Journal. 2007;2007(3):205-8.
- 12. C Graziani CL, I Luzzi, A Ricci, G Scavia, P Pasquali. Chapter 5 - Salmonella. In: Christine E R Dodd TA, Richard A. Stein, Dean O. Cliver, Hans P. Riemann, editor. Foodborne Diseases (Third Edition): Academic Press; 2017. p. 133-69.
- 13. Majowicz S, Musto J, Scallan E, Angulo F, Kirk M, O’Brien S, et al. International Collaboration on Enteric Disease “Burden of Illness” Studies 2010. The global burden of nontyphoidal Salmonella gastroenteritis Clin Infect Dis.50:882-889.
- 14. Karakeçili F, Çıkman A, Karagöz A. Bir düğün yemeği sırasında gıda kaynaklı Salmonella typhimurium salgını. Klimik Dergisi. 2017;30(3):131.
- 15. Ford L, Glass K, Veitch M, Wardell R, Polkinghorne B, Dobbins T, et al. Increasing incidence of Salmonella in Australia, 2000-2013. PLoS One. 2016. p. 1-11
- 16. MW Griffiths HS. Chapter 20 - Bacillus cereus Food Poisoning. In: Christine E R Dodd TA, Richard A. Stein, Dean O. Cliver, Hans P. Riemann, editor. Foodborne Diseases (Third Edition)2017. p. 395-405.
- 17. Niall A. Logan MRD. Bacillus spp. and Related Genera. In: Stephen H. Gillespie PMH, editor. Principles and Practice of Clinical Bacteriology, Second Edition2006. p. 139-58.
- 18. Sağlam D, Şeker E. Gıda Kaynaklı Bakteriyel Patojenler. Kocatepe Veteriner Dergisi. 2016;9(2):105-13.
- 19. Osimani A, Aquilanti L, Clementi F. Bacillus cereus foodborne outbreaks in mass catering. International Journal of Hospitality Management. 2018;72:145-53.
- 20. Şenses-Ergül Ş, Sarı H, Ertaş S, Berberoğlu U, Cesaretli Y, Irmak H. Tüketime sunulan çeşitli hazır yemek ürünlerinin mikrobiyolojik kalitesinin belirlenmesi. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi. 2015;72(3):199-208.
- 21. Kalkan S, Halkman K. Bacillus cereus ve içme sütünde oluşturduğu sorunlar. Orlab On-Line Mikrobiyoloji Dergisi. 2006;4(1):1-11.
- 22. Özkan M. Tüketime sunulan günlük hazır yemekler ve salataların mikrobiyolojik kalitesinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; 2009.
- 23. Özarslan F, Duman P, Çetin-Çoban S, Barlas G, Temel F. Aksaray, Nevşehir ve Niğde illerindeki ilçe okullarında Stafilokokal enterotoksin ve Bacillus cereus ilişkili gıda kaynaklı salgın, 2015. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi 2018; 399- 408.
APA | Çeleğen İ, çetin dağlı s, Koca D (2020). Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi. , 95 - 101. 10.17942/sted.623822 |
Chicago | Çeleğen İzzet,çetin dağlı sinemis,Koca Danyal Burak Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi. (2020): 95 - 101. 10.17942/sted.623822 |
MLA | Çeleğen İzzet,çetin dağlı sinemis,Koca Danyal Burak Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi. , 2020, ss.95 - 101. 10.17942/sted.623822 |
AMA | Çeleğen İ,çetin dağlı s,Koca D Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi. . 2020; 95 - 101. 10.17942/sted.623822 |
Vancouver | Çeleğen İ,çetin dağlı s,Koca D Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi. . 2020; 95 - 101. 10.17942/sted.623822 |
IEEE | Çeleğen İ,çetin dağlı s,Koca D "Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi." , ss.95 - 101, 2020. 10.17942/sted.623822 |
ISNAD | Çeleğen, İzzet vd. "Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi". (2020), 95-101. https://doi.org/10.17942/sted.623822 |
APA | Çeleğen İ, çetin dağlı s, Koca D (2020). Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 29(2), 95 - 101. 10.17942/sted.623822 |
Chicago | Çeleğen İzzet,çetin dağlı sinemis,Koca Danyal Burak Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 29, no.2 (2020): 95 - 101. 10.17942/sted.623822 |
MLA | Çeleğen İzzet,çetin dağlı sinemis,Koca Danyal Burak Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, vol.29, no.2, 2020, ss.95 - 101. 10.17942/sted.623822 |
AMA | Çeleğen İ,çetin dağlı s,Koca D Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2020; 29(2): 95 - 101. 10.17942/sted.623822 |
Vancouver | Çeleğen İ,çetin dağlı s,Koca D Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2020; 29(2): 95 - 101. 10.17942/sted.623822 |
IEEE | Çeleğen İ,çetin dağlı s,Koca D "Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi." STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 29, ss.95 - 101, 2020. 10.17942/sted.623822 |
ISNAD | Çeleğen, İzzet vd. "Bir Üniversite Yemekhanesinde Yaşanan Salmonella Enterica ve Bacilus Cereus’a Bağlı Gıda Zehirlenmesinin İncelenmesi". STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 29/2 (2020), 95-101. https://doi.org/10.17942/sted.623822 |