2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Ünveren, Dilek

2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

DİLEK ÜNVEREN (Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe Öğretimi, Isparta, Türkiye)

Milli Eğitim

5 0

Yıl: 2019 Cilt: 48 Sayı: 223 Sayfa Aralığı: 83 - 111 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 24-11-2020

2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Öz:

Eğitim hedeflerinin kuramsal genel çerçevesinde meydana gelen değişmeler ve bilişsel psikolojinin bulguları eğitim-öğretimin her aşamasına yansımış, haliyle eğitimin önemli bir unsuru olan öğretim programlarının yapısı vekazanımlarına da etki etmiştir. Özellikle üst düzey düşünme becerilerinden olaneleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yansıtmacı düşünme, analitik düşünme,metabilişsel (üst bilişsel) düşünme, lateral (yanal) düşünme becerilerinin öğrencinin problem çözme sürecinde işe koşulması bir zorunluluk haline gelmiştir. Tarama modelinde nitel araştırma yöntemine göre geliştirilen bu çalışmadadoküman inceleme yöntemiyle veriler toplanmıştır. Araştırmanın evrenini 2018Türkçe Dersi Öğretim Programındaki tüm kazanımlar; örneklemini ise amaçlıörneklem yolu ile seçilmiş 1-8. Sınıflara ait ortak kazanımlar oluşturmaktadır.Bu kazanımlardaki üst düzey düşünme becerileri tespit edilmiş, bu yolla eldeedilen veriler, gruplandırılıp betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Ayrıcametin incelemelerinde kullanılan içerik analizi yöntemiyle elde edilen olgularınbelli başlıklar şeklinde tasnif edilmesi anlamına gelen kategorisel analiz tekniğikullanılarak tespit edilen bulgular tablolar halinde de sunularak değerlendirilmiştir. Bu süreçte, çalışmanın güvenilirliğini sağlamak amacıyla değerlendiriciler arası güvenilirliğe bakılmış ve %91 oranında uzlaşı sağlanmıştır. Araştırmasonucunda Türkçe öğretim programında yer alan beceri alanlarında ifade edilenkazanımlarda bahsi geçen düşünme becerilerine yönelik kazanımlar görülmüşve bu düşünme becerilerinin kazandırılmasına yönelik açıklamalarda da yer almıştır. İhtiyaca dayalılık ve davranışa dönüklük ilkeleri çerçevesinde, kazanımların bahsi geçen düşünme becerilerini kazandıracağı sonucuna da ulaşılmıştır.Son olarak düzey düşünme becerilerini geliştirme yolları üzerinde durulmuş vebu becerileri geliştirmeye yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelime:

ANALYZING LEARNING OUTCOMES OF NEW TURKISH TEACHING CURRICULUM IN TERMS OF HIGHER-ORDER THINKING SKILLS

Öz:

The changes in the theoretical framework of educational objectives and the findings of cognitive psychology have been reflected in every stage of education and have influenced the structure and achievements of the curriculum as an important element of education. Especially higher-order thinking skills as critical thinking, creative thinking, reflective thinking, analytical thinking, metacognitive thinking, lateral thinking skills have become necessity to be used during problem solving process. This study was designed as survey model and by using document analysis method, the higher-order thinking skills in the Turkish Teaching Curriculum were identified and the data obtained were grouped and explained in descriptive way. In addition, the findings obtained were classified into specific headings by using the content analysis technique. At the end of the research, higher-order thinking skills were identified in learning outcomes, skills of Turkish teaching curriculum and in their explanations. In the framework of the principles of need-based and behavioral approaches, it was concluded that the learning outcomes in the Turkish program can help gaining and developing thinking skills. Finally, ways, techniques and suggestions to develop and improve higher order thinking skills were presented.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adair, J. (2000). Karar verme ve problem çözme. (Çev: Kalaycı, N. Ed.: Atay, M.T.). Ankara: Gazi Kitabevi.
Aslan, C. (2007). Research on self-perceptions of pre-service Turkish language teachers in Turkey with regard to problem solving skills. International Journal of Social Sciences, 2(4), 250-256.
Aslan, C. (2009). Anadili Öğretmenlerinin Sınavlarda Sordukları Soruların “Yüksek Düzeyli Düşünme Becerileri”ni Geliştirmesi Bakımından İncelenmesi. II. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı. 2-4 Temmuz 2009, Ürgüp.
Aslan, C. (2010). Düşünme becerilerini geliştirici dil ve edebiyat öğretimi ortamları -bir eğitim durumu örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (24), 127-152
Aşkar, P. ve diğerleri (2005). Yeni öğretim programlarını inceleme ve değerlendirme raporu. http://www.erg.sabanciuniv.edu. Erişim Tarihi: [01.05.2018]
Başar, H. (1998). Düşünce geliştirmeye yönelik öğretim. Milli Eğitim Dergisi, 140, 2-4.
Chance, P. (1986). Introduction: the thinking movement, thinking in the classroom: A survey of programs. New York: Teachers College Press.
Çiftçi, Ö. (2007). Aktif dinleme. Millî Eğitim, 176, 231-242.
Demirel, Ö (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi, İstanbul: MEB Yayınevi.
Demirel, Ö. (2002). Türkçe ve sınıf öğretmenleri için Türkçe öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Demirel, Ö (2002). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: PegemA yayıncılık.
Demirel, Ö. (2010). Eğitim sözlüğü (4. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık
Dewey R. A. (2007) Psychology: An introduction. California: Wadsworth
Dewey, J. (1933). How we think. A restatement of the relation of reflective thinking to the educative process. Boston: Heath and Company.
Epçaçan, C. (2013). Temel bir dil becerisi olarak dinleme ve dinleme eğitimi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2013(11).
Ergüven, S. (2011). Öğretmenlerin yansıtıcı düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Niğde: Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Flavell, J. H. (1985). Cognitive development (2nd ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Genç, S.Z. (2017). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigması. Ankara: PegemA Yay.
Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayınları
Güneş, F. (2013) Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi Yayınları
Gürkaynak, İ., Üstel, F., ve Gülgöz, S. (2008). Eleştirel düşünme, İstanbul: Eğitim Reformu Girişimi.
Hezen, E. (2009). İlköğretim 1-5. Sınıflar Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu’nun öğelerinin öğretim programında yer alan temel becerileri geliştirmeye uygunluğu. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İpşiroğlu, Z. (2002). Düşünme korkusu. Düşünmeyi öğrenme ve öğretmenin temelleri. İstanbul: Papirüs Yayınevi.
Lipman, M. (1994). Thinking in education. Cambridge: Cambridge University Press.
Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kırışoğlu, O. T, (2002). Sanatta eğitim, görmek, öğrenmek, yaratmak. Ankara: PegemA.
Kızılkaya, G., & Aşkar, P. (2009). “The Development of a Reflective Thinking Skill Scale Towards Problem Solving”. Eğitim ve Bilim, 34(154), 82.
Kurudayıoğlu, M. ve Çetin, Ö. (2015) Temel beceriler ve Türkçe öğretimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3), 1-19.
Mayer, R.E. & Goodchild, F.M. (1990). The critical thinker: Thinking and learning strategies for psychology students. IA: WM. C. Brown: Dubuque.
MEB. (2018). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: MEB.
Miles, M. B. ve Huberman A. M. (1994). An Expanded sourcebook: Qualitative data analysis. CA: Sage Publications.
Moon, J. A. (2004). A handbook of reflective and experiential learning theory and practice. London: Routledge Flamer.
Özden, Y. (1998). Öğrenme ve öğretme. İkinci Baskı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Özdemir, E. (1998). Eleştirel okuma. Ankara: Ümit
Royalty, J. (1995). The generalizability of critical thinking: Paranormal beliefs versus statistical reasoning. The Journal of Genetic Psychology, 156 (4),477-488
Semerci, N. (2000). Kritik düşünme geliştirilebilir mi? Yaşadıkça Eğitim, 66, 30-34.
Sever, S. (2002). Öğretim dili olarak Türkçenin sorunları ve öğretme-öğrenme sürecindeki etkili yaklaşımlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34 (1-2), 11-22.
Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
Sever, S. (2010) Dil ve edebiyat öğretiminde kısa film ve karikatür. Prof. Dr. Cahit KAVCAR Türkçe Öğretimi Çalıştayı. 13-14 Mayıs 2010, Ankara
Sungur, N.(1992). Yaratıcı düşünce. Ankara: Özgür Yayın Dağıtım.
Şahinel, S. (2002). Eleştirel düşünme. Pegem A Yayıncılık
Tuncer, Ç (2010). Türkçe dersinde üst düzey düşünme becerilerinin geliştirilmesi. Cito Eğitim: Kuram ve Uygulama, Temmuz, 34-50.
Ünver, G. (2007). Yansıtıcı düşünme. Ö. Demirel (Ed.), Eğitimde yeni yönelimler (3. Basım), (137- 148). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Üstündağ, T. (2014). Yaratıcılığa yolculuk. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Wade, C. (1995). Using writing to develop and assess critical thinking. Teaching of Psychology, 22 (1), 24-28.
Yenilmez, K. & Yolcu, B. (2007). Öğretmen davranışlarının yaratıcı düşünme becerilerinin gelişimine katkısı. Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 95-105.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
Zorbaz, K. Z. (2014) Yazma eğitimi, (Ed. Muamber Yılmaz) Yeni gelişmeler ışığında Türkçe öğretimi (içinde, ss. 108-145), Ankara: PegemA Yayınları.

APA	Ünveren D (2019). 2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. , 83 - 111.
Chicago	Ünveren Dilek 2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. (2019): 83 - 111.
MLA	Ünveren Dilek 2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. , 2019, ss.83 - 111.
AMA	Ünveren D 2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. . 2019; 83 - 111.
Vancouver	Ünveren D 2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. . 2019; 83 - 111.
IEEE	Ünveren D "2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ." , ss.83 - 111, 2019.
ISNAD	Ünveren, Dilek. "2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ". (2019), 83-111.

APA	Ünveren D (2019). 2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Milli Eğitim, 48(223), 83 - 111.
Chicago	Ünveren Dilek 2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Milli Eğitim 48, no.223 (2019): 83 - 111.
MLA	Ünveren Dilek 2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Milli Eğitim, vol.48, no.223, 2019, ss.83 - 111.
AMA	Ünveren D 2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Milli Eğitim. 2019; 48(223): 83 - 111.
Vancouver	Ünveren D 2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ. Milli Eğitim. 2019; 48(223): 83 - 111.
IEEE	Ünveren D "2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ." Milli Eğitim, 48, ss.83 - 111, 2019.
ISNAD	Ünveren, Dilek. "2018 TÜRKÇE ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ KAZANIMLARIN ÜST DÜZEY DÜŞÜNME BECERİLERİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ". Milli Eğitim 48/223 (2019), 83-111.