SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI
Yıl: 2019 Cilt: 12 Sayı: 38 Sayfa Aralığı: 270 - 303 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.14225/Joh1519 İndeks Tarihi: 26-11-2020
SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI
Öz: İnsanî varoluşu, ruh-beden ya da akıl-beden gibi temel bir ayrım üzerinden tanımlamak,felsefe geleneği içerisinde yaygın bir eğilimdir. Modernite’nin dünyayı Kartezyenikilikler üzerinden kavrama eğilimi içerisinde bu ayrım neredeyse aşılamaz bir karşıtlığadönüşürken beden, müphemlikle ilişkilendirilerek kontrol altına alınmaya çalışılmıştır.Bir yandan da üretici bireyin ihtiyaç duyduğu kas gücü ve dayanıklılığı sağlamak üzeredisipline edilmek, eğitilmek üzere bilimin nesnesi haline getirilmiştir. Beden, tüketiminegemen hale geldiği günümüz toplumlarında ise üretimle olan bağını yitirerek daha çok“arzu” kavramıyla ilişkili olarak biçimlendirilmektedir. Tüketim kültürü içerisinde,bireysel kimlik tasarımlarının sergilendiği, imajlar, gösterenler aracığıyla “arzulanabilir”bir yüzeye dönüştürülmeye çalışılan beden bu kez de “ideal” bir görüntünün inşa edilmesiamacıyla bilimin ve tıbbın nesnesi haline getirilmektedir. İnsan derisinin çeşitli nesneler,kozmetik ürünler ve estetik müdahalelerle tasarımı, onu hızlı bir şekilde yenidentasarlanabilen bir tuvale dönüştürmektedir. Öte yandan teknolojik gelişmeler ve tıpalanındaki çalışmalar dönüşümün hızını ve sınırlarını genişletirken, bedene ilişkintartışmaların yeni boyutlar kazanmasına neden olmaktadır.Bu çalışma, yukarıda kısaca çerçevesi çizilen bedene ilişkin tartışmaların sinemadakiizlerini Ghost In The Shell (1995 ve 2017) filmleri üzerinden incelemeyi amaçlamaktadır.Aynı adı taşıyan mangadan uyarlanan filmler, beyni sentetik bir bedene nakledilen ve birtür yeniden doğuş ritüeliyle yaşama dönen bir karakteri konu almaktadır. Beden ve ruharasındaki süregelen ayrımlaşmanın izlerinin bilim, araçsal akıl ve teknolojiye yönelikçeşitli sorgulamalar etrafında işlendiği filmler, bu sorgulamaların nasıl yürütüldüğü,bedenin hangi tanımlamalar etrafında kurgulandığı, konuya ilişkin ne tür bir söylemüretildiği gibi sorular etrafında analiz edilmektedir. Elde edilen bulgular, filmlerarasındaki farklılıklar da gözetilerek, sosyolojik bağlantılarıyla birlikteyorumlanmaktadır.
Anahtar Kelime: Konular:
Cybernetic Shell: Body Construction In The Films Of Ghost In The Shell
Öz: It is a common tendency within the tradition of philosophy to describe human existence through a basic distinction such as soul-body or mind-body. As the modernity tended to grasp the world through Cartesian dualities, this distinction turned into an almost inexcusable opposition, and the body tried to be controlled by being associated with ambiguity. On the one hand, it has been turned into an object of science to be disciplined and trained to provide the muscular strength and endurance needed by the productive individual. In today's society where consumption has become dominant, the body is shaped in relation to the concept of "desire" by losing its bond with production. In the consumer culture, the body, whose individual identity designs are exhibited and whose images are intended to be transformed into a "desirable" surface by means of the representatives, is now turned into an object of science and medicine in order to construct an "ideal". The design of human skin with various objects, cosmetic products and aesthetic interventions transforms it into a canvas that can be quickly redesigned. On the other hand, while technological developments and studies in medicine are expanding the speed and boundaries of transformation, the debates on body have gained new dimensions. This study aims to examine the cinematic traces of the debate about the body which is briefly framed above through the films of Ghost In The Shell (1995 and 2017). Adapted from a manga of the same name, the films are based on a character whose brains have been transferred to a synthetic body and returned to life with a kind of rebirth ritual. Films where the traces of the continuing differentiation between body and soul are processed around various inquiries directed towards science, instrumental reason and technology are analyzed in the framework of questions such as how these inquiries are conducted, what definitions the body is designed around, what kind of discourse is produced about the subject etc. Findings are interpreted along with their sociological connections, taking into account differences between films.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akşit, O. & Favaro, A. (2014). Siborg Figürleri Olarak Sinemada Kadın Kahramanlar. NWSA-Humanities, 9 (2), 44-58.
- Alanka, Ö. (2015). Medyalaştırılmış Bedenler ve Varlıkbilimsel Açılımları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,19 (2), 111-120.
- Baudrillard, J. (2008). Tüketim Toplumu: Söylenceleri/Yapıları. (Çev. H. Deliceçaylı, F. Keskin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Baudrillard, J. (2017). Simülakrlar ve Simülasyon. (Çev. O. Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- Bauman, Z. (2000). Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları. (Çev. İ. Türkmen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bauman, Z. (2001). Parçalanmış Hayat: Postmodern Ahlak Denemeleri. (Çev. İ. Türkmen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Bauman, Z. (2003). Modernlik ve Müphemlik. (Çev. İ. Türkmen). İstabul. Ayrıntı Yayınları.
- Bauman, Z. (2009). Akışkan Aşk: İnsan İlişkilerinin Kırılganlığına Dair. (Çev. I. Ergüden) İstanbul: Versus Kitap.
- Beck U. (1992). Risk Society: Towards A New Modernity, (Trans. M. Ritter) London: SAGE Publications.
- Braidotti, R (2014). İnsan Sonrası, (Çev. Ö. Karakaş). İstanbul: Kolektif Kitap.
- Braidotti, R. (2017). Göçebe Özneler: Çağdaş Feminist Kuramda Bedenleşme ve Cinsiyet Farklılığı. (Çev. Ö. Karakaş) İstanbul: Kolektif Kitap.
- Clynes, M. E. ve Kline N. S. (September, 1960). Cyborgs and Space. Astronautics, 26-27.
- Çabuklu Y. (2004). Toplumsalın Sınırında Beden, İstanbul: Kanat Yayınları.
- Deleuze, G. (1996). Göçebe Düşünce. (Çev. A. Kayhan). Toplumbilim Deleuze Özel Sayısı, 5, 63-69.
- Deleuze, G., Guattari, F. (2005). A Thousand Plateaus: Capitalism and Schizophrenia. Minneapolis, London: University of Minnesota Press.
- Deleuze, G. (2007). Kritik ve Klinik. (Çev. İ. Uysal). İstanbul: Norgunk.
- Demirci, U. (2008). Postmodern Bir Fenomen Olarak Siberpunk. http://www.academia.edu/8836927/Postmodern_Bir_Fenomen_Olarak_ Siberpunk. Erişim Tar.: 07.09.2018.
- Descartes, R. (2007). Meditasyonlar. (Çev. İ. Birkan, Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
- Ergenekon, B. (2006). Estetik Cerrahiye Başvurmanın Kültüre Bağlı Nedenleri: Kendi İstekleri İle Ameliyat Olan Bireyler Üzerine Sosyal Antropolojik Bir İnceleme. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Antropoloji Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
- Fatherstone, M. (1996). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. (Çev. M. Küçük) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Favaro, A. ve Akşit, O. (2014). Zihinsel Haritaların ve Deneyimin Dönüşümü: Total Recall. NWSA-Humanities, 9 (2), 11-26.
- Foucault, M. (1984). Of Other Spaces: Utopias and Heterotopias. (Trans. J. Miskowiec). http://web.mit.edu/allanmc/www/foucault1.pdf, Erişim Tar.: 07.09.2018.
- Foucault, M. (2000). Hapishanenin Doğuşu. (Çev. M. A. Kılıçbay). Ankara: İmge Kitabevi.
- Foucault, M. (2007). Cinselliğin Tarihi. (Çev. H. U. Tanrıöver). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Haraway, D. (2006). Siborg Manifestosu. (Çev. O. Akınhay). İstanbul: Agora Yayınları.
- Harvey, D. (1997). Postmodernliğin Durumu. (Çev. S. Savran). İstanbul: Metis Yayınları.
- Işık, E. (1998). Beden ve Toplum Kuramı. İstanbul: Bağlam Yayınları.
- Kakoudaki, D. (2016). Robot Anatomisi: Edebiyat, Sinema ve Kültürel Çalışmalarda Yapay İnsan. (Çev. D. Aras). İstanbul: Kolektif Kitap.
- Lefebvre, H. (1998). Modern Dünyada Gündelik Hayat. (Çev. I. Gürbüz). İstanbul: Metis Yayınları.
- Mulvey, L. (2008). Görsel Zevk ve Anlatı Sineması. A. Antmen (Ed.), Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri içinde, İstanbul: İletişim Yayınevi.
- Nietzsche, F. (2008). Ahlakın Soykütüğü Üstüne. (Çev. A. İnam). İstanbul. Say Yayınları.
- Öztekin, M. K. (2008). Bir Kültürel Direniş Aracı Olarak Japon Çizgi Romanı (Manga)’nın İncelenmesi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi.
- Park, J. C. H. (September-December 2005). Stylistic Crossings: Cyberpunk İmpulses in Anime. World Literature Today, 60-63.
- Ponty, M. M. (2006). Göz ve Tin. (Çev. A. Soysal). İstanbul: Metis Yayınları.
- Ryle, G. (2009). The Concept of Mind. New York: Routledge.
- Sartre, J. P. (2007). Existentialism Is A Humanism. (Çev. C. Macomber). New Haven: Yale University Pres.
- Sennett, R. (2009). Yeni Kapitalizmin Kültürü. (Çev. A. Onacak) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Sennet, R. (2010). Karakter Aşınması: Yeni Kapitalizmde İşin Kişilik Üzerindeki Etkileri. (Çev. B. Yıldırım) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Shelley, M. (2015). Frankenstein Ya Da Modern Prometheus. (Çev. D. Akın) İstanbul: Can Yayınları.
- Virilio, P. (1998). Hız ve Politika: Dromotoloji Üzerine Bir Deneme. (Çev. M. Cansever) İstanbul: Metis Yayınları.
| APA | OKTAN A (2019). SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI. , 270 - 303. 10.14225/Joh1519 |
| Chicago | OKTAN AHMET SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI. (2019): 270 - 303. 10.14225/Joh1519 |
| MLA | OKTAN AHMET SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI. , 2019, ss.270 - 303. 10.14225/Joh1519 |
| AMA | OKTAN A SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI. . 2019; 270 - 303. 10.14225/Joh1519 |
| Vancouver | OKTAN A SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI. . 2019; 270 - 303. 10.14225/Joh1519 |
| IEEE | OKTAN A "SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI." , ss.270 - 303, 2019. 10.14225/Joh1519 |
| ISNAD | OKTAN, AHMET. "SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI". (2019), 270-303. https://doi.org/10.14225/Joh1519 |
| APA | OKTAN A (2019). SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI. Tarih Okulu Dergisi, 12(38), 270 - 303. 10.14225/Joh1519 |
| Chicago | OKTAN AHMET SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI. Tarih Okulu Dergisi 12, no.38 (2019): 270 - 303. 10.14225/Joh1519 |
| MLA | OKTAN AHMET SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI. Tarih Okulu Dergisi, vol.12, no.38, 2019, ss.270 - 303. 10.14225/Joh1519 |
| AMA | OKTAN A SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI. Tarih Okulu Dergisi. 2019; 12(38): 270 - 303. 10.14225/Joh1519 |
| Vancouver | OKTAN A SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI. Tarih Okulu Dergisi. 2019; 12(38): 270 - 303. 10.14225/Joh1519 |
| IEEE | OKTAN A "SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI." Tarih Okulu Dergisi, 12, ss.270 - 303, 2019. 10.14225/Joh1519 |
| ISNAD | OKTAN, AHMET. "SİBERNETİK KABUK: GHOST IN THE SHELL FİLMLERİNDE BEDENİN İNŞASI". Tarih Okulu Dergisi 12/38 (2019), 270-303. https://doi.org/10.14225/Joh1519 |
