TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ

İlkut Elif KANDİL GÖKER, (Kırıkkale Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Kırıkkale, Türkiye)
Bahadır UYSAL (Kırıkkale Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Kırıkkale, Türkiye)
Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
7 1
Yıl: 2020 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 159 - 170 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.25287/ohuiibj.640699 İndeks Tarihi: 26-11-2020

TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ

Öz:
Sermaye Varlıklarını Fiyatlandırma Modeli ile ortaya atılan birfinansal varlığın getirisinin sistematik riskebağlı olarak belirlenebileceği görüşü, zamanla farklı değişkenlerin getiri üzerindeki etkisinin tespit edilmesiile geliştirilmiştir. Bununla birlikte sistematik riskin fiyat, getiri, karlılık, değer üzerindeki etkisi pek çokçalışma ile ortaya konulmuştur. Maruz kalınan ancak çeşitlendirme ile ortadan kaldırılamayan risk olaraktanımlanan sistematik riskin iki önemli unsurufaiz riski ve kur riski olarak belirtilmektedir. Faiz oranları vedöviz kurunda yaşanan dalgalanmaların beraberinde getirdiği söz konusu risklerin aynı zamanda firmalarınkarlılıkları üzerinde de etkili olduğu görülmektedir. Bu anlamda, bu çalışma gerek niteliği itibariyle faizoranındaki ve döviz kurundaki değişimden en çok etkilenecek sektörler arasında yer alması; gerekse Türkiyeekonomisinde özellikle cari dengenin sağlamasında önemli bir paya sahip olması nedeniyle turizm sektöründeiki önemli sistematik risk unsurunun farklı karlılık göstergeleri üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır.B/ST'e kote olmuş 6 turizmfirmasının 20/0-20/9 dönemi verileri kullanılarak panel eşbütünleşme testleri iledeğişkenler arasındaki uzun dönemli ilişki ortaya konulmuştur. Döviz kuru ve faiz oranının firmalarınözsermaye karlılıkları üzerindeki uzun dönemli etkisi Maki Eşbütünleşme testi ile incelenmiş, DOLS tahmineisiile etkinin yönü ve katsayısı tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular BİST'e kote turizmfirmalarının karlılıklarıüzerinde her iki sistematik risk unsurunun da negatif etkisi olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelime:

EFFECT OF INTEREST RATE AND EXCHANGE RATE ON PROFITABILITY IN TOURISM SECTOR

Öz:
The Capital Asset Pricing Model asserts that the return on afinancial asset depends on systematic risk. Two important elements of the systematic risk are mentioned as interest risk and exchange rate risk. It has been reported in the literature that the risks associated with the jluctuations in interest rates and exchange rates also have a signifıcant effect on the profitability offirms. In this sense, this study will examine the effect of two systematic risk factors on different profitability indicators in tourism sector. The tourism sector is among the sectors most affected by the changes in interest rates and exchange rates and also has a large share of the current account balance in supply in Turkey's economy. By using panel cointegration tests the long-term relationship between the variables were demonstrated with the data of 2010-2019 period of 6 tourism companies listed in BIST. The long-term effect of exchange rate and interest rate variables on the return on equity of firms was examined by Maki Cointegration test, and the direction and coefficient of impact were determined by DOLS estimator. The findings show that both systematic risk factors have a negative effect on the profitability oftourism companies listed in BIST
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Agiorrnirgianakis G. M., Magoutas A. i. & Sfakianakis G. (2013). Deterrninants ofProfıtability in the Greek Tourism Sector Revisited: The Impact of the Economic Crisis, Journal of Tourism and Hospitality Management, 1(1), 12-17.
  • Aissa, S. B. & Goaied, M. (2016). Determinants of Tunisian hotel profıtability: The role of managerial effıciency. TourismManagement, 52,478-487.
  • Akalin, G. & Uzgören, E. (2016). Reel Döviz Kuru Hareketlerinin Firma Performansına Etkisi: Türk Firmalan Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(1),449- 469.
  • Albayrak, A. S. & Akbulut, R.(2008). Karlılığı etkileyen faktörler: İMKB sanayi ve hizmet sektörlerinde işlem gören işletmeler Üzerine bir inceleme. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 4(7), 55-83.
  • Alibabaee G. & Khanmohanımadi M. H. (2016). Economic Variable s and Performance of the Company, International Business Management, 10(19),4561-4566. Asterio, D. & Hall, S.,Applied Econometrics (2), Palgrave Macmillan, New York, 2011.
  • Barbosa, N. & Louri, H., 2005. Corporate Performance: Does Ownership Matter? A Comparison of Foreignand Domestic-Owned Firms in Greece and Portugal, Review ofIndustrial Organization, 27, 73-102.
  • Bayar Y. & Ceylan i.E. (2017). Impact Of Macroeconomıc Uncertaınty On Fırın Profıtability: A Case Of Bıst Non-Metallic Mineral Products Sector. Journal of Business Economicsand Finance, 6(4), 318-327.
  • Coşkun N.& Topaloğlu E. E. (2016). Makroekonomik Faktörlerin Finansal Performansa Etkisi: Borsa İstanbul Firmaları Üzerine Ekonometrik Bir Uygulanıa, Sosyal Bilimler Metinleri, 2016 Aralık ICOMEP Özel Sayısı, 68-82.
  • Dinçer M., Z. Dinçer, İstanbullu F. & Ustaoğlu M. (2015). Reel Effective Exchange Rate Volatilities Impact On Tourism Sector In Turkey: An Empirical Analysis Of2003-2014, Procedia Economicsand Finance, 23,1000-1008.
  • Dimitriô.M; Zikovicl. T. & Blecich, A. A. (2019). Profıtability determinants of hotel companies in selected Mediterranean countries. Economic Research-Ekonomska Istraiivanja, 32:1, 1977-1993, DOI: 10. 1080/1331677X.2019. 1642785
  • Ecer F. & Günay F. (2014). Borsa İstanbul'da İşlem Gören Turizm Şirketlerinin Finansal Performanslarının Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Ölçülmesi, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1),35-48.
  • Erdoğan M. (2018). Turizm İşletmelerinin Finansal Performanslarını Etkileyen Firmaya Özgü, Sektörel Ve Makroekonomik Belirleyiciler, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 15 (41), 101-127.
  • Eriotis, N. P. & Neokosmides, Z. V. (2002). Profit Marginand Capital Structure: An Empirical Relationship, The Journal of Applied Business Research, 18 (2): 85-88.
  • Forbes, KJ. (2002). How Do Large Depreciations Affect Firm Performance?.NBER WorkingPaper No. 9095.
  • Frank, M. Z. & Goyal, V. K. (2008). Profits and Capital Structure, University of Minnesota WorkingPaper.https:/ /papers.ssrn.com/soI3/papers.cfm? abstract _id= 1104886&download=yes Erişim Tarihi: 15.10.2019.
  • Hall, M. & Weiss, L. (1967). Firm Size and Profitability, The Review ofEconomics and Statistics, 49 (3):319- 331.
  • Issah M. & Antwi S. (2017). Role Of Macroeconomic Variables On Firms'Performance: Evidence From The DK, CogentEconomics&Finance,(5), 1-18.
  • Karadeniz E. & İskenderoğlu Ö. (2011).İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda İşlem Gören Turizm İşletmelerinin Aktif Karlılığını Etkileyen Değişkenlerin Analizi, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 22(1),65-75.
  • Kıymaz, H. (2003). Estimation of Foreign Exchange Exposure: An Emerging Market Application. Journal of Multinational Financial Management, 13, 71-84.
  • Magoutas, A,Papadoudis, G., &Sfakianakis, G. (2016). The fınancial performance of Greek hotels before and during the crisis. Hospitality&Tourism Management, 1(2), 11-14.
  • Maki, D. (2012).Tests for Cointegration Allowing for an Unknown Number of Breaks, Economic Model/ing, 29,2011-2015.
  • Mesquita, J. M. e. & Lara, J. E. (2003). Capital Structure and Profitability: The Brazilian Case, Academy of Business and Administration Sciences Conference, Vancouver, July, 11-13.
  • Mutluay AH. & Turaboğlu T.T. (2013). Döviz Kuru Değişimlerinin Firma Performansına Etkileri: Türkiye Örneği, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 7(1), 59-78.
  • Nunes, P.J.M., Serrasqueiro, Z.M. &Sequeira, T.N. (2009). Profitability in Portuguese service industries: a panel data approach. The Service Industries Journal, 29,693-707.
  • Nydahl, S. (1999). Exchange Rate Exposure, Foreign Involvement, and Currency Hedging of Firms: Some Swedish Evidence. European Financial Management, 5, 241-257.
  • Odusanya i.A, Yinusa O. G. &110B. M. (2018). Determinants ofFirm Profitability in Nigeria: Evidence from Dynamic Panel Models. Journal ofEconomics and Business, 68 (1), 43-58.
  • Pacini K. Mayer P., Attar S. & Azanı Jean (2017). Macroeconomic Factors And Firm Performance in The United Kingdom, Journal Of Smart Economic Growth, 2(3), 1-11.
  • Papadogonas, T., 2007. "The financial performance of large and small fırrns: evidence from Greece",International Joumal ofFinancial Services Management, Vol. 2, No. 1/2, 14-20.
  • Parasız İ.& Ekren N. (2016). Uluslararası Finans ve Küresel Finans Krizi, Ezgi Kitabevi, Ankara.
  • Poyraz E. (2011). Sistematik Riskin Konaklanıa İşletmelerinin Karlılık Oranları Üzerindeki Etkisinin Ölçülmesi (Marmaris Altınyunus Turistik Tesisleri AŞ. Örneği), Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26 (2),67-75.
  • SainaghiR. , Philiphs P. & Zavarrone E. (2017). Performance measurement in tourism fırrns: A content analytical meta-approach, Tourism Management, 59, 36-56.
  • Shapiro, M. e. (1975). Exchange Rate Changes, Inflation and the Value of the Multinational Corporation. Journal of Finance 30, 485-502.
  • Simon, L. J. (1962). Size, Strength and Profit, Proceedings of the Casualty Actuarial Society Casualty Actuarial Society -Arlington, Virginia, XLIX: 41-48.
  • Stock, J., & Watson, M. (1993). A Simple Estimator of Cointegrating Vectors in Higher Order Integrated Systems. Econometrica, 61(4),783-820. doi:10.2307/2951763.
  • Whittington, G. (1980). The Profitability andSize of United Kingdom Companies, 1960-74. The Journal of Industrial Economics, 28 (4): 335-352.
  • Zeitun, R., Tian, G. G. & Keen, S. (2007). Macroeconomic determinants of corporate performance and failure: evidence from an emerging market the case of Jordan. Corporate Ownership and Control, 5 (1),179- 194.
  • Zivot, E. & Andrews, D. W. K. (1992). Further Evidence on the Great Crash, the Oil-PriceShock, and the UnitRoot Hypothesis. Journal of Business &Economic Statistics, 10(3),251-270.
APA kandil göker i, UYSAL B (2020). TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ. , 159 - 170. 10.25287/ohuiibj.640699
Chicago kandil göker ilkut elif,UYSAL BAHADIR TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ. (2020): 159 - 170. 10.25287/ohuiibj.640699
MLA kandil göker ilkut elif,UYSAL BAHADIR TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ. , 2020, ss.159 - 170. 10.25287/ohuiibj.640699
AMA kandil göker i,UYSAL B TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ. . 2020; 159 - 170. 10.25287/ohuiibj.640699
Vancouver kandil göker i,UYSAL B TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ. . 2020; 159 - 170. 10.25287/ohuiibj.640699
IEEE kandil göker i,UYSAL B "TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ." , ss.159 - 170, 2020. 10.25287/ohuiibj.640699
ISNAD kandil göker, ilkut elif - UYSAL, BAHADIR. "TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ". (2020), 159-170. https://doi.org/10.25287/ohuiibj.640699
APA kandil göker i, UYSAL B (2020). TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 159 - 170. 10.25287/ohuiibj.640699
Chicago kandil göker ilkut elif,UYSAL BAHADIR TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 13, no.1 (2020): 159 - 170. 10.25287/ohuiibj.640699
MLA kandil göker ilkut elif,UYSAL BAHADIR TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol.13, no.1, 2020, ss.159 - 170. 10.25287/ohuiibj.640699
AMA kandil göker i,UYSAL B TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2020; 13(1): 159 - 170. 10.25287/ohuiibj.640699
Vancouver kandil göker i,UYSAL B TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2020; 13(1): 159 - 170. 10.25287/ohuiibj.640699
IEEE kandil göker i,UYSAL B "TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ." Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13, ss.159 - 170, 2020. 10.25287/ohuiibj.640699
ISNAD kandil göker, ilkut elif - UYSAL, BAHADIR. "TuRİzM SEKTÖRÜNDE FAİz ORANI VE Döviz KURUNUN KARLıLıK UZERİNDEKİ ETKİsİ". Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 13/1 (2020), 159-170. https://doi.org/10.25287/ohuiibj.640699
Sayfa Oluşturulma Tarihi
09-05-2024 16:13

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları