“İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ

Yıl: 2018 Cilt: 19 Sayı: 19 Sayfa Aralığı: 1 - 14 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 26-11-2020

“İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ

Öz:
Belli bir sınır içerisinde kavranmak istendiğinde, her simge ya da imgenin belli bir toplumundünyayı kavrama, sunma, temsil etme biçimine gönderme yaptığını söyleyebiliriz. İmge vesimge, söz konusu edilen toplumun her türden sanatsal, kurgusal, metinleştirilmiş folklorikürünleri aracılığıyla, özel olarak toplumu temsil edenlerin yanında, genel olarak insandüşüncesinin işleyişini kavramaya olanak sağlar. Bu da imgenin özel ve geneli kapsayansimgesel yapısının temel özelliklerinden birisinin çoklubelirlenim olduğunu söylemeye götürür.İmge, tek bir şeye gönderme özelliğiyle, bireysel belirlenimleri yanına kültürel belirlenimlereklenerek evrensel bir değer kazanabilmektedir. Bir simge değeri taşıdığından, her imgeninrastgele anlamlar yüklenmek yerine anlamı bağlamsal kullanımlarla güncellenmektedir; buyolla kökensel anlamının değişik dönemlerde sürdürülmesine olanak sağlanır. İmgelerin yoğunolduğu mitlerin doğasında bulduğumuz, “kılık değiştirerek yinelenebilirlik” özelliğimetinlerarası bir okumanın önünü aralar.Gilbert Durand’ın imgelemi çözümleme modeli bir toplumun, toplumu oluşturan bireylerindüşünme, inanma, yaşama biçimlerini kavramada temel bir kavramsal alan ve model sunmaarayışıdır. Bu nedenle araştırmacı, antropoloji, toplumbilim, psikanaliz ve psikoloji başta olmaküzere, değişik uğraş alanlarının verilerini toplumların inanma biçimleri, temsilleri, folklorları vb.aracılığıyla, değişik imge, simge ve arketipler üzerinden tanımlayıp sınıflandırır. Yaklaşımından,G. Durand’ın salt belli bir toplumsal grup üzerinde odaklanmadan, eski olduğu kadar yenikültürel ve düşünme biçimlerini, uygarlıkları karşılaştırmalı bir perspektifte ele aldığı kolaylıklaanlaşılacaktır. Temel amacı değişik kültürlerin, toplumların, bireylerin yarattıkları imgelembiçimleri arasındaki benzerlikleri ve ayrımları ortaya koymaktır. Bunun için,imgelerin/simgelerin “aydınlık ve karanlık düzen/yapı” başlığı altında sınıflandırmasını yaparak işleyişlerini ve işlevlerini kavramaya uğraşır. Bu çalışmada, önce söz konusu iki düzeninoluşum koşullarını doğru kavrayabilmek adına, yaklaşımın temel güdüleri ve buna bağlı olarakkimi kavramların neler oldukları üzerinde duracağız. Konuya bir giriş niteliğindeki bu bölümdeamacımız yaklaşımın bilgikuramsal (epistemolojik) çerçevesini belirlemektir.
Anahtar Kelime:

“LES STRUCTURES ANTHROPOLOGIQUES DE L’IMAGINAIRE” ET LE FOLKLORE: INTRODUCTION À LA CATÉGORISATION ARCHÉTYPALE DE GILBERT DURAND

Öz:
Quand on veut les saisir dans un cadre quelconque, on peut dire que chaque symbole et/ou image fait référence à une manière d’un peuple donné de présenter, de représenter, et de couvrir le monde. L’image et le symbole permettent, à travers des produits folkloriques, artisanaux et supposés du peuple dont il est question, de comprendre en particulier l’imaginaire des ses représentants et, en général, du fonctionnement de l’esprit humain. Ce qui nous permet de dire que l’un des traits distinctifs de la structure symbolique de l’image qui englobe aussi bien ce qui est particulier que commun est la surdétérmination. Avec son trait distinctif de renvoyer à ce qui est unique, l’image prend une valeur universelle à côté de sa valeur individuelle. Parce qu’elle porte une valeur symbolique, chaque image est affrachie de prendre des significations hasardeuses; sa signification est rendue actualisée suivant le contexte où elle est introduite; par ce biais, on permet de maintenir sa signification originère à des époques variées. Le particularité de la reprise déguisée chère à la nature intrinsèque des mythes où les images abondent ouvre la voie à une lecture intertextuelle. L’analyse de l’imaginaire proposée par Gilbert Durand vise à mettre en oeuvre un modèle et un champ notionel pour saisir le fonctionnement de l’imaginaire, de la manière de croire et de vivre d’un individu et d’un peuple. Pour ce faire, il emprunte ses matériaux, en tête, à l’anthropologie, la psychanalyse et la psychologie, et accessoirement à plusieurs autres domaines tels que manières de croyance des peuples, leurs représentations, leurs folklores, et à travers eux, il les définit et classe à partir de leurs images, symboles et archétypes. On comprendra dès lors de l’approche de G. Durand qu’il s’installe non seulment dans une perspective comparative sans se polariser sur un groupe donné mais sur les cultures anciennes et modernes, sur les manières de penser des diverses civilisations. Son objectif principal, c’est de dévoiler les différences et les ressemblances entre les formes de l’imaginaire des divers cultures, sociétés et individus. Pour le faire, il s’essaie de classer les images et symboles sous la catégoire du régime diurne et nocturne et d’appréhender leurs fonctions et fonctionnements. Dans ce travail, afin de saisir les conditions dans lesquelles ces deux régimes ont pris corps, nous nous proposons au premier abord de souligner les principales motivations de cette approche et de définir certaines notions qui y sont liées. Dans cette partie-là du travail, qui est une une introduction à la matière, nous visons à déterminer le cadre épistémologique de l’approche durandienne.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aktulum, K. (2013). Folklor ve Metinlerarasılık, Konya: Çizgi Kitabevi.
  • Bachelard, G. (1943). L’Air et les Songes, Paris: José Corti.
  • Bachelard, G. (2006). Su ve Düşler. (Çev.) O. Kunal, İstanbul: Yapı Kredi.
  • Bachelard, G. (1948). La Terre et les rêveries de la volonté, Paris: José Corti.
  • Bachelard, G. (1995). Ateşin Psikanalizi. (Çev.) A. Yiğit, İstanbul: Bağlam.
  • Bachelard, G. (20013). Mekânın Poetikası. (Çev.) A. Tümertekin, İstanbul: İthaki
  • Bachelard, G. (2012). Düşlemenin Poetikası. (Çev.) A.Tümertekin, İstanbul: İthaki
  • Betcherev, W. (1913). La Psychologie objective, Paris: Alcan
  • Chelebourg, C. (2000). L’imaginaire littéraire, Paris: Nathan Université
  • Dumézil, G. (1949). L’Héritage indo-européen à Rome, Paris: Gallimard
  • Dumézil, Georges (1941). Jupiter, Mars, Quirinus I ve II, Essai sur la conception indo-européenne de la société et sur les origines de Rome, Paris: Gallimard
  • Durand, Gilbert (1984). Les Structures Anthropologiques de l’Imaginaire, Paris: Bordas
  • Durand, Yves (2005). Une Technique d’étude de l’imaginaire: l’AT.9, Paris: Paris: l’Harmattan
  • Eliade, Mircae (2001). Mitlerin Özellikleri. (Çev.) S. Rifat, İstanbul: Alfa Yayınları
  • Eliade, Mircae, (2003). Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi I,II, III, çev. A. Berktay, İstanbul: Kabalcı
  • Eliade, Mircae (1952). Images et Symboles, Paris: Gallimard.
  • Eliade, Mircae (1994). Ebedi Dönüş Mitosu. (Çev.) Ü. Altuğ, Ankara: İmge.
  • Jung, Carl Gustav (2013). Dört Arketip, çev. Z.A. Yılmazer, Metin, İstanbul: Metis.
  • Jung, Carl Gustav (1932). Métamorphoses et symboles de la libido, Paris: Montaigne.
  • Jung, Carl Gustav (1950). Les Types psychologiques, Genève: Georg.
  • Jung, Carl Gustav (2009). İnsan ve Sembolleri. (Çev.) A. N. Babaoğlu, İstanbul: Okyanus Us.
  • Kula, Onur Bilge (2012). Dil Felsefesi Edebiyat Kuramı I, II, İstanbul: İş Bankası.
  • Leroi-Gourhan, André (1943). Evolution et Technique I: l’Homme et la Matière, Paris: A. Michel.
  • Leroi-Gourhan, André (1945). Evolution et Technique II: Milieu et Technique, Paris: A. Michel.
  • Leroi-Gourhan, André (1964). Le Geste et la Parole: Technique et Langage, A. Michel.
  • Oğuz M. Öcal ve diğerleri, (2006). Halkbilimde Kuramlar ve Yaklaşımlar 1, Ankara: Geleneksel.
  • Piaget, Jean (1992). La Formation du Symbole chez l’enfant, Neuchatel et Paris: Delachaux et Niestlé.
  • Piaget, Jean (1990). La Formation du réel chez l’enfant, Neuchatel et Paris: Delachaux et Niestlé.
  • Piganiol, André (1917). Essai sur les origines de Rome, Paris: Boccard.
  • Senemoğlu, Nuray (2013). Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Kuramdan Uygulamaya, Ankara: Yargı.
  • Saussure, Ferdinand de (2001). Genel Dilbilim Dersleri, çev. B. Vardar, İstanbul: Multilingual.
  • Thomas, Joël (1998). Introduction aux méthodologies de l’imaginaire, Paris: Ellipses.
  • Xiberras, Martine (2002). Pratique de l’imaginaire, Québéc: Les presses de l’Université Laval.
APA Aktulum K (2018). “İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ. , 1 - 14.
Chicago Aktulum Kubilay “İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ. (2018): 1 - 14.
MLA Aktulum Kubilay “İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ. , 2018, ss.1 - 14.
AMA Aktulum K “İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ. . 2018; 1 - 14.
Vancouver Aktulum K “İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ. . 2018; 1 - 14.
IEEE Aktulum K "“İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ." , ss.1 - 14, 2018.
ISNAD Aktulum, Kubilay. "“İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ". (2018), 1-14.
APA Aktulum K (2018). “İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, 19(19), 1 - 14.
Chicago Aktulum Kubilay “İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları 19, no.19 (2018): 1 - 14.
MLA Aktulum Kubilay “İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, vol.19, no.19, 2018, ss.1 - 14.
AMA Aktulum K “İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. 2018; 19(19): 1 - 14.
Vancouver Aktulum K “İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. 2018; 19(19): 1 - 14.
IEEE Aktulum K "“İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ." Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, 19, ss.1 - 14, 2018.
ISNAD Aktulum, Kubilay. "“İMGELEMİN ANTROPOLOJİK YAPILARI” VE FOLKLOR: GİLBERT DURAND’IN ARKETİPSEL SINIFLANDIRMA MODELİNE GİRİŞ". Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları 19/19 (2018), 1-14.