Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji
Yıl: 2020 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 921 - 945 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 02-12-2020
Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji
Öz: Anayasalar, aslında ideolojik manifestolardır. Özellikle anayasaların başlangıç kısımları, genellikle dayandıklarıideolojiyi yansıtma yeri olarak kullanılmaktadır. Dünya genelinde anayasacılık, ilk olarak liberalizm ile ortayaçıkmıştır. İlk anayasalar da liberal ideoloji üzerine inşa edilmiştir. Ancak daha sonralardan ortaya çıkan sosyalist veİslami anayasaların, liberal anayasalardan oldukça farklılaştığı görülmektedir. Bu anayasaların dayandıkları ideolojik temelleri başlangıç kısımlarında oldukça uzun bir şekilde açıkladıkları görülmektedir. Sosyalist anayasalarınMarksist-Leninist düşünceleri ve kendi yerel kahraman tarihi kişilikleri başlangıç kısımlarında anlattıkları görülmektedir. İslami anayasaların ise Kuran’dan ayetlere ve dini kişiliklere başlangıç kısımlarında yer verdikleri görülmektedir. Sonuç olarak sosyalist ve İslami anayasalar, başlangıç kısımlarını oldukça kapsamlı bir şekilde ideolojiyansıtma yeri olarak kullanmaktadır.
Anahtar Kelime: The Ideology in the Preambles of Socialist and Islamic Constitutions
Öz: Constitutions are, in fact, ideological manifestos. Preambles of constitutions reflect the ideology on which they are based. Throughout the world, constitutionalism was born with liberalism. First constitutions were based on liberal ideology. After that, socialist and Islamic constitutions emerged. Socialist and Islamic constitutions possess different qualities in comparison to the liberal constitutions. These constitutions utilize their preambles in order to explain the their ideological basics. For instance, socialist constitutions stipulate Marxist-Leninist thoughts and articulate in their respective local hero in the preamble. On the other hand, preambles of Islamic constitutions contain verses from the Holy Quran and include teachings developed by other prominent religious figures. As a consequence socialist and Islamic constitutions utilize their preambles in order to reflect the ideology on which they are built.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- Addis, Adeno, “Constitutional Preambles as Narratives of Peoplehood”, Vienna Journal of International Constitutinal Law, Cilt: 12, Sayı: 2, s. 125-181.
- Aldıkaçtı, Orhan, Anayasa Hukukumuzun Gelişmesi ve 1961 Anayasası, İstanbul, y.y., 1982.
- Anayurt, Ömer, Anayasa Hukuku Genel Kısım: Temel İlkeler, Kavram ve Kurumlar, 2. Baskı, Ankara, Seçkin Yayınları, 2019.
- Arsel, İlhan, Türk Anayasa Hukukunun Umumi Esasları, Ankara, Mars Matbaası, 1965.
- Breslin, Beau, From Words to Worlds: Exploring Constitutional Functionality, Baltimore, The Johns Hopkins University Press, 2009.
- Çağlar, Bakır, “İktidar Yapısında 82 Formülü ve Karşı Tezler”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, Sayı: 1-3, 1980, s. 57-68.
- Çetin, Halis, “Liberalizmin Temel İlkeleri”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, 2001, s. 219-237.
- Eren, Abdurrahman, Anayasa Hukuku Ders Notları: Genel Esaslar-Türk Anayasa Hukuku, İstanbul, On İki Levha Yayıncılık, 2018.
- Eren, Abdurrahman, Özgürlüklerin Sınırlandırılmasında Demokratik Toplum Düzeninin Gerekleri, İstanbul, Beta Yayınları, 2004.
- Eroğlu, Müzeyyen, “John Locke’un Devlet Teorisi”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 21, 2010, (Çevrimiçi)
- https://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423868204.pdf, 20.12.2019.
- Frankenberg, Günter, “Comparing Constitutions: Ideas, Ideals and Ideology: Toward a Layered Narrative”, I-Con, Cilt: 4, Sayı: 3, 2006, s. 439-459.
- Göl, Mevlüt, Karşılaştırmalı Hukukta Anayasa Başlangıçlarının Sembolik ve Hukuki Değeri, İstanbul, On İki Levha Yayınları, 2017.
- Gönenç, Levent, “Siyasi İktidar Kavramı Bağlamında Anayasa Çalışmaları İçin Bir Kavramsal Çerçeve Önerisi”, AÜHFD, Cilt: 56, Sayı: 1, 2007, s. 145-168.
- Gönenç, Levent, “Anayasal Değişim”, AÜHFD, Cilt: 62, Sayı: 4, 2013, s. 1063-1086.
- Gözler, Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi: Cilt I, Bursa, Ekin Yayınevi, 2011.
- Gözübüyük, A. Şeref, Anayasa Hukuku: Anayasa Metni ve 11. Protokole Göre Hazırlanmış Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, 19. Baskı, Ankara, Turhan Kitabevi, 2013.
- Hayek, Friedrich A., Hukuk, Yasama ve Özgürlük, Çeviren: Atilla Yayla, Mustafa Erdoğan, Mehmet Öz, İstanbul, İş Bankası Yayınları, 2012.
- Işıktaç, Yasemin, “Anayasanın İdeolojisi ve Başlangıç Bölümü İlişkisi”, Sosyolojinin Yaşamla Dansı: Prof. Dr. Birsen Gökçe’ye Armağan, Ankara, Sosyoloji Derneği Yayınları, 2013, s. 533-545.
- İran İslam Cumhuriyeti Anayasası, Çeviren: Halil Çeçen, İstanbul, Legal Yayıncılık, 2019.
- Jellinek, Georg, İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi Üzerine: Modern Anayasa Tarihine Bir Katkı, Çeviren: Rezzan İtişgen Dülger, Muzaffer Dülger, İstanbul, Pinhan Yayıncılık, 2017.
- Katouizan, Homa, Shahidi, Hossein, Iran in the 21st Century: Politics, Economics, and Conflict, New York, Routledge, 2008.
- Kubalı, H. Nail, Anayasa Hukuku Dersleri, İstanbul, İÜHF Yayınları, 1971.
- Orgad, Liav, “The Preamble in Constitutional Interpretation”, I-CON, Cilt: 8, Sayı: 4, 2010, s. 714-738.
- Özbudun, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, 19. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları, 2019.
- Roellecke, Gerd, “Anayasa Teorisinin Gözlemi”, Çeviren: Atilla Erkal, Anayasa Teorisi, Editör: İlyas Doğan, İstanbul, Lale Yayıncılık, 2014, s. 67-80.
- Scruton, Roger, A Dictionary of Political Thought, London, Macmillan, 1982.
- Sevinç, Hüseyin, “Üç Din Üç Devlet: Suudi Arabistan, Vatikan ve İsrail’in Siyasal Sistem Analizi”, Researcher: Soscial Science Studies, Cilt: 5, Sayı: 10, s. 169-199.
- Sidel, Mark, The Constitution of Vietnam: A Contextual Analysis, Portland, Hart Pub, 2009.
- Şenel, Alaeddin, Siyasal Düşünceler Tarihi, Ankara, Bilim ve Sanat Yayınları, 2002.
- Teziç, Erdoğan, Anayasa Hukuku, 23. Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık, 2019.
- Tunaya, Tarık Zafer, Siyasal Kurumlar ve Anayasa Hukuku, İstanbul, Ekin Yayınları, 1982.
- Versteeg, Mila, Zackin, Emily, “American Constitutional Exceptionalism Revisited”, University of Chicago Law Review, Cilt: 81, Sayı: 4, s. 1641-1707.
- Vincent, Andrew, Modern Politik İdeolojiler, Çeviren: Arzu Tüfekçi, İstanbul, Paradigma Yayınları, 2006.
- Waldron, Jeremy, “Constitutionalism: A Skeptical View”, (Çevrimiçi)
- https://scholarship.law.georgetown.edu/hartlecture/4/, 02.01.2020.
- Yayla, Atilla, “Sosyalizm ve Sosyalistler Üzerine Düşünceler”, Liberal Düşünce Dergisi, Sayı: 88, 2017, s. 69-85.
- Zengyuan, Pu, “A Comparative Perspective on the United States and Chinese Constitutions”, William and Mary Law Review, Cilt: 30, Sayı: 4, 1989, s. 867-880.
- Çevrimiçi Kaynaklar:
- Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası, (Çevrimiçi)
- http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2011/eylul/anayasalar/ulkeana/pdf/08-ALMANYA %20209-276.pdf, s. 215, 01.03.2020.
- Constitution of Afghanistan, Preamble, (Çevrimiçi)
- https://www.constituteproject.org/constitution/Afghanistan_2004?lang=en, 06.01.2020.
- Constitution of China, Preamble, (Çevrimiçi)
- https://www.constituteproject.org/constitution/China_2004?lang=en, 03.01.2020.
- Constitution of Cuba, Preamble, (Çevrimiçi)
- https://www.constituteproject.org/constitution/Cuba_2019?lang=en, 04.01.2020.
- Constitution of Democratic People’s Republic of Korea, Preamble, (Çevrimiçi)
- https://www.constituteproject.org/constitution/Peoples_Republic_of_Korea_2016?lang =en, 04.01.2020.
- Constitution of Kuwait, Preamble, (Çevrimiçi)
- https://www.constituteproject.org/constitution/Kuwait_1992?lang=en, 08.01.2020.
- Constitution of Lao People’s Democratic Republic, Preamble, (Çevrimiçi)
- https://www.constituteproject.org/constitution/Laos_2003?lang=en, 04.01.2020.
- Constitution of Pakistan, Preamble, (Çevrimiçi)
- https://www.constituteproject.org/constitution/Pakistan_2017?lang=en, 06.01.2020.
- Constitution of Poland, Preamble, (Çevrimiçi)
- https://www.constituteproject.org/constitution/Poland_2009?lang=en, 02.03.2020.
- Constitution of Switzerland, Preamble, (Çevrimiçi)
- https://www.constituteproject.org/constitution/Switzerland_2014?lang=en, 22.12.2019.
- Basic Law of Saudi Arabia, (Çevrimiçi)
- https://www.constituteproject.org/constitution/Saudi_Arabia_2013?lang=en, 02.03.2020.
- Constitution of Tunusia, Preamble, (Çevrimiçi)
- https://www.constituteproject.org/constitution/Tunisia_2014.pdf, 07.01.2020.
- Constitution of Viet Nam, Preamble, (Çevrimiçi)
- https://www.constituteproject.org/constitution/Socialist_Republic_of_Vietnam_2013?la ng=en, 04.01.2020.
- Declaration of Independence, (Çevrimiçi)
- https://www.ushistory.org/declaration/document/index.html, 20.12.2019.
- Declaration of Human and Civic Rights of 26 August 1789, (Çevrimiçi)
- https://www.conseil-constitutionnel.fr/sites/default/files/2019-03/20190304_ declarationhumanrights_0.pdf, 01.03.2020.
| APA | Çirkin F (2020). Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji. , 921 - 945. |
| Chicago | Çirkin Furkan Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji. (2020): 921 - 945. |
| MLA | Çirkin Furkan Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji. , 2020, ss.921 - 945. |
| AMA | Çirkin F Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji. . 2020; 921 - 945. |
| Vancouver | Çirkin F Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji. . 2020; 921 - 945. |
| IEEE | Çirkin F "Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji." , ss.921 - 945, 2020. |
| ISNAD | Çirkin, Furkan. "Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji". (2020), 921-945. |
| APA | Çirkin F (2020). Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(1), 921 - 945. |
| Chicago | Çirkin Furkan Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 5, no.1 (2020): 921 - 945. |
| MLA | Çirkin Furkan Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.5, no.1, 2020, ss.921 - 945. |
| AMA | Çirkin F Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 5(1): 921 - 945. |
| Vancouver | Çirkin F Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 5(1): 921 - 945. |
| IEEE | Çirkin F "Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji." Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5, ss.921 - 945, 2020. |
| ISNAD | Çirkin, Furkan. "Sosyalist ve İslami Anayasaların Başlangıç Kısımlarında İdeoloji". Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 5/1 (2020), 921-945. |
