HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI

Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 42 Sayfa Aralığı: 203 - 229 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 04-12-2020

HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI

Öz:
Hukuki çoğulluk anlayışı merkeziyetçi hukuk anlayışına muhalif bir zeminde kendini konumlandırmaktadır.Çoğulcu toplumlarda özellikle son dönemde hukuki tartışmaların da merkezinde yer almaktadır. Hukuki çoğulluk anlayışı postmodern olarak adlandırılan dönemin de kilit kavramlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Tarihsel süreçte hukuki çoğulluğun hangi kökenlerden nasıl ortaya çıktığını ortaya koymak söz konusu anlayışın günümüze nasıl yansıdığı ve tanımlanması noktasında önem taşımaktadır. Hukukun tarihsel olarak ele alınışına baktığımızda insanların, sosyal grupların hareket ve davranışlarını yönlendirerek düzenlemek yönünde devletin kullandığı bir araç olarak karşımıza çıktığı söylenebilecektir. Böylelikle hukuku meydana getiren ve uygulayan olarak da devlet söz sahibi konumdadır. Ancak hukuki çoğulluk anlayışı devletten bağımsız bir hukuki anlayışın da var olduğunu ileri sürerek kendini bu noktadan tanımlamaya çalışmaktadır. Tarihsel süreçte çeşitli görünüş biçimlerine haiz olan hukuki çoğulluk anlayışının coğrafyamızdaki görünüşünü Osmanlı Millet sistemi üzerinden incelemek mümkündür.Hukuki çoğulluk kavramını Osmanlı Millet sistemine benzer şekilde ve fakat kendi politik kaygılarına göre şekillendiren İsrail uygulaması örneği üzerinde durmak kavramın günümüzde hukuki uygulamaya nasıl yansıdığı konusunda bize bilgi verebilecektir. Çalışmayı özgün kılan husus İsrail uygulamasında hukuki çoğulluğun tarihsel bağlamından farklı bir biçimde hukuki değerlere ve demokrasiye dayalı olarak alanının genişletildiği iddia edilse de İsrail tarafından azınlıkların yönetilmesi hususunda siyasi bir argüman olarak bilinçli bir şekilde kullanılma boyutunun baskın olarak devam ettiğinin ortaya koyulmasıdır. Çalışma sonucunda İsrail’in diğer halkları veya inançları birbirinden ayırarak farklı hukuki rejimlere tabi kılma politikasının altında insani değerleri ve demokrasiyi göz önünde bulundurmaktan ziyade azınlıklara karşı politik avantaj elde etmek amacı taşıdığı söylenebilecektir.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • • AKÇA, Gürsoy, “Osmanlı Millet Sistemi’nin Dönüşümü”, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 2007
  • • AKYILMAZ, Gül, “Osmanlı Devleti’nde Garimüslimlerin Hukuki Statüsü”, Yeni Türkiye Ermeni Sorunu Özel Sayısı. C. 2
  • • BOZKURT, Gülnihal, Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1996
  • • BAŞOĞLU, Tuncay, Filistin Hukuk Sistemi, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya, 2010
  • • BOZKURT, Gülnihal, Alman-İngiliz Belgelerinin ve Siyasi Gelişmelerin ışığı Altında Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumu (1839-1914),Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 1996
  • • CHİBA, Masaji, “Other Phases of Legal Pluralism in the Contemporary World”, Ratio Juris. cilt 11,sayı. 3, Şubat 1998
  • • ERDEM, Gazi, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Hristiyanların Sosyal ve Dini Hayatları”, (Dan: Seyfettin Erşahin), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2005
  • • ERYILMAZ, Bilal, Osmanlı Devletinde Millet Sistemi, Alternatif Üniversite, İstanbul, 1995
  • • GRİFFİTHS, John “What is Legal Pluralism?”, Journal of Legal Pluralism and Unofficial Law, Sayı. 24, 1986
  • • GÜRKAYNAK, Muharrem “Osmanlı Devleti’nde Millet Sistemi ve Yahudi Milleti”, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F.D., 2003, C.9
  • • HÜLAGÜ, Metin- ALAN, Gülbadi-DEMİRCİ, Süleyman Şakir Batmaz, Hoşgörü Toplumunda Ermeniler, Erciyes Üniversitesi Yayını, cilt III, 2. Baskı, Kayseri, 2007
  • • KENANOĞLU, Macit “Osmanlı Millet Sistemi- Mit ve Gerçek”, Klasik Yayınevi, 4. Baskı, İstanbul, 2017
  • • KILINÇ, Ahmet “İslam Hukukunun Evrenselliği Bağlamında Hukuk-ı Aile Kararnamesi ile Malezya İslam Aile Hukuku Kanunu 1984’ün Mukayesesi”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 14, Sayı 2, 2019, s. 623-662.
  • • KUMAŞ, Mehmet Salih, “Çok Hukuklu Sistem ve İslam Hukuku’ndaki Yeri”, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Bursa, 2007
  • • KUMAŞ, Mehmet Salih, “Hukuki Çoğulculuk Bağlamında Osmanlı ve İsrail Hukuklarına Bir Bakış”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 15, sayı 2, Bursa 2006
  • • MERRY, Sally Engle “Legal Pluralism”, Law and Society Review, cilt. 22, sayı. 5. , 1988,
  • • MOORE, S.F. Sally, “Law and Social Change: The Semi-autonomous Field as An Appropriate Fieldof Study”, Law and Society Review, Cilt: 7, Sayı: 4, 1973
  • • ORTAYLI, İlber, “Osmanlı Barışı”, http://www.os-ar.com (E.T: 11.12.2012)
  • • ORTAYLI, İlber, Son İmparatorluk Osmanlı, Timaş Yayınları, İstanbul, 2006
  • • ORTAYLI, İlber, Türkiye İdare Tarihi, Todaie Yayınları, Sayı: 180, Ankara, 1979
  • • ÖZDEMİR, Nadire Hukuki Çoğulluk Kavramı Ve Görünümleri: “Roman Hukuku” Ve “Aborjin Hukuku”, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi Arkivi, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul, 2014
  • • ÖZDOĞAN, Günay Göksu – ÜSTEL, Füsun – KARAKAŞLI, Karin – KENTEL, Ferhat, Türkiye’de Ermeniler/ Cemaat- Birey, Yurttaş, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, Haziran 2009
  • • REİSS, Maria, “The Materialization of Legal Pluralism in Britain: Why Shari’a Council Decisions Should be Non-Binding”, Arizona Journal of İnternational& Comparative Law, cilt 26, sayı,3 2009
  • • SEZGİN, Yüksel, “Legal Unification and Nation Building in the Post-colonial World: A Comparison of Israel and India”, The Journal of Comparative Asian Development, cilt 8, sayı 2, 2009
  • • TAMANAHA. Brian Z “A Non-Essentialist Version of Legal Pluralism”, Journal of Law and Society, cilt 27, sayı. 2, 2000,
  • • ÜYE, Saim, Teoride ve Pratikte Hukuki Çoğulluk, Turhan Kitabevi, Ankara, 2013
  • • YÜKSEL, Murat Hukuki Plüralizm, Beta Yayınları, İstanbul, Mayıs 2003
APA Hos H (2020). HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI. , 203 - 229.
Chicago Hos Hasan Serdar HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI. (2020): 203 - 229.
MLA Hos Hasan Serdar HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI. , 2020, ss.203 - 229.
AMA Hos H HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI. . 2020; 203 - 229.
Vancouver Hos H HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI. . 2020; 203 - 229.
IEEE Hos H "HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI." , ss.203 - 229, 2020.
ISNAD Hos, Hasan Serdar. "HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI". (2020), 203-229.
APA Hos H (2020). HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 0(42), 203 - 229.
Chicago Hos Hasan Serdar HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 0, no.42 (2020): 203 - 229.
MLA Hos Hasan Serdar HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, vol.0, no.42, 2020, ss.203 - 229.
AMA Hos H HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 2020; 0(42): 203 - 229.
Vancouver Hos H HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi. 2020; 0(42): 203 - 229.
IEEE Hos H "HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI." Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 0, ss.203 - 229, 2020.
ISNAD Hos, Hasan Serdar. "HUKUKİ ÇOĞULLUK KAVRAMININ OSMANLI MİLLET SİSTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ VE İSRAİL UYGULAMASI". Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 42 (2020), 203-229.