Yıl: 2019 Cilt: 59 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1170 - 1187 Metin Dili: İngilizce DOI: 10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20 İndeks Tarihi: 05-12-2020

THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875)

Öz:
This article aims at an intertextual justication for the technical and thematic similaritiesbetween Namık Kemal's, Akif Bey (1874) and Gülnihal (1875), and William Shakespeare'sHamlet, Othello, Macbeth and Tempest to illustrate Kemal's enriched texts and betterunderstand his display of power relations, forms of deance and non-submissiveness inhis own society and hence, his aim for constructing his plays upon what he considered asthe best of the Western, Shakespearean material. However, this particular attempt, nodoubt signifying the beginnings of Shakespearean inuence upon the Ottoman-Turkishdrama in the late Nineteenth Century, came considerably late when compared to Europestarting as early as the end of the Seventeenth Century. The reason might be the OttomanTurkish tendency of seeing themselves as the centre of the world or their religiousreservations or the danger of publicizing revolt against authority. Hence, when a fearlessKemal came forward and openly displayed his resistance against an authoritative rule inhis rst play, Vatan Yahut Silistre in 1873, he had his share of provoking riots, followed byhis arrest and nal deportation to Magusa. Few years later in Akif Bey (1874) and inGülnihal (1875), both of which he wrote during this exile, Kemal only covertly revealed hisnegative opinions about an authoritarian rule. However, it did not save him from beingarrested a few more times, and even die during another exile in Sakız Island. Lastly, it ispossible to note that despite his ceaseless critical attitude, Kemal had showed hisoptimism and love of his country in Gülnihal by suggesting the possibility of a just rulewithout oppression, and in Akif Bey by displaying a constructive effort through the powerof language, to alter the negative Shakespearean/European prejudices about theOttoman-Turks and Turkish soldiers in general.
Anahtar Kelime:

OSMANLI-TÜRK TİYATROSUNDA SHAKESPEARE ETKİLERİ: NAMIK KEMAL'DEN AKİF BEY (1874) VE GÜLNİHAL (1875)

Öz:
Bu makalenin amacı, Namık Kemal'in Akif Bey (1874) ve Gülnihal (1875) adlı oyunlarının, William Shakespeare'in Hamlet, Othello, Macbeth ve Fırtına'sıyla teknik, tema ve eleştirel bakış açılarıyla olan benzerliklerinin metinlerarasılık kavramı çerçevesinde gerekçelendirilerek incelenmesi ve bu itibarla Kemal'in, kendi toplumundaki güç ilşkilerini ve muhalefet, itaatsizlik gibi konuları anlatabilmek ve eleştirebilmek adına, kendi oyun metinlerini Batı'nın en iyisi olarak nitelendirdiği Shakespeare'le zenginleştirdiğini göstermektir. Ancak bu durum, hiç şüphesiz Shakespeare'in Ondokuzuncu yüzyıl Osmanlı Türk Tiyatrosu üzerindeki etkilerinin ilk örneklerinin ve varlığının ispatlanması anlamına gelse de, bu işe Onyedinci yüzyılın sonlarında başlayan Avrupa'ya kıyasla belli bir geç kalmışlığa da işaret etmektedir. Bunun da nedenleri arasında Osmanlı'nın kendisini dünyanın merkezi olarak görmesi olabileceği gibi, dini çekinceler veya otoriteye karşı başkaldırının sergilenmesi kaynaklı tehlikeleri de saymak mümkündür. Bütün bunlara karşın Namık Kemal otoriter rejimlere karşı olan duygularını ilk oyunu Vatan Yahut Silistre (1872)'de korkusuzca sergilemekten çekinmemiştir. Ancak oyunun sahnelenmesi sonrasında vatan sevgisiyle çoşan halk sokaklara çıktığı için Kemal, halkı kışkırtmak suçuyla tutuklanarak Magosa'ya sürgüne gönderilmiştir. Daha sonra Shakespeare'den aldığı ilhamla sürgündeyken kaleme aldığı Akif Bey (1874) ve Gülnihal (1875)' de üstü kapalı olarak ifade ettiği eleştirileri ise onun ne birkaç sefer daha hapse girmesine, ne de tekrar sürgün edilmesine engel olabilmiştir; ki ölümü bile Sakız adasında sürgündeyken gerçekleşmiştir. Son olarak, Kemal'in kendi ülkesindeki mevcut otoriter devlet yönetimine karşı yaptığı tüm eleştirilere rağmen, ümidini hiç kaybetmeyip bunu vatanseverliği ile harmanlayarak yine de vurguladığını söylemek mümkündür: Gülnihal'de baskıdan uzak ve adil bir yönetimin mümkün olabileceğinden söz ederken, Akif Bey'de ise dilin gücüne başvurmak yoluyla, Shakespeare'in/Avrupa'nın o bilindik olumsuz Osmanlı Türkü ve Türk askeri imajını değiştirme gayreti içerisinde olduğunu söylemek mümkündür.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
APA DİNÇEL M (2019). THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875). , 1170 - 1187. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20
Chicago DİNÇEL M. Sibel THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875). (2019): 1170 - 1187. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20
MLA DİNÇEL M. Sibel THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875). , 2019, ss.1170 - 1187. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20
AMA DİNÇEL M THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875). . 2019; 1170 - 1187. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20
Vancouver DİNÇEL M THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875). . 2019; 1170 - 1187. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20
IEEE DİNÇEL M "THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875)." , ss.1170 - 1187, 2019. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20
ISNAD DİNÇEL, M. Sibel. "THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875)". (2019), 1170-1187. https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20
APA DİNÇEL M (2019). THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875). Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 59(2), 1170 - 1187. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20
Chicago DİNÇEL M. Sibel THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875). Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 59, no.2 (2019): 1170 - 1187. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20
MLA DİNÇEL M. Sibel THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875). Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, vol.59, no.2, 2019, ss.1170 - 1187. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20
AMA DİNÇEL M THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875). Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. 2019; 59(2): 1170 - 1187. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20
Vancouver DİNÇEL M THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875). Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. 2019; 59(2): 1170 - 1187. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20
IEEE DİNÇEL M "THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875)." Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 59, ss.1170 - 1187, 2019. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20
ISNAD DİNÇEL, M. Sibel. "THE BEGINNINGS OF SHAKESPEAREAN INFLUENCES ON OTTOMAN- TURKISH DRAMA: NAMIK KEMAL'S AKİF BEY (1874) AND GÜLNİHAL (1875)". Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 59/2 (2019), 1170-1187. https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2019.59.2.20