Yıl: 2019 Cilt: 44 Sayı: Ek Sayı 1 Sayfa Aralığı: 281 - 289 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17826/cumj.562393 İndeks Tarihi: 08-12-2020

Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma

Öz:
Amaç: Hemşirelik teori ve modelleri, disipline özgüaraştırmalara, eğitime ve bakım uygulamalarına yön vererekprofesyonelleşmeye katkıda bulunmaktadır. Dolayısıylameslek mensuplarının teori ve model kullanımıhakkındaki düşüncelerinin belirlenmesi oldukçaönemlidir. Bu araştırma, hemşirelerin hemşirelik teori vemodellerine yönelik düşüncelerini belirlemek amacıylagerçekleştirilmiştir.Gereç ve Yöntem: Nitel bir çalışma olarak yapılanaraştırma, toplam 36 hemşire (yüksek lisans öğrencisi n:12,doktora öğrencisi n:12, hemşire n:12) ile yapılmıştır.Araştırma verileri, Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formuacılığıyla odak grup görüşmesi ile elde edilmiştir.Görüşmeler ses kayıt cihazına kaydedilmiştir. Görüşmedenelde edilen veriler tematik olarak analiz edilmiştir.Bulgular: Bu araştırmada üç ana tema belirlenmiştir.Bunlar; hemşirelik teori ve modelleri ile çalışmanın olumluve olumsuz yönleri, teori/model ile çalışmaya engeloluşturan faktörler ve model kullanımını artırmaya yönelikönerilerdir. Bu ana temalar uygulama, araştırma, yönetimve eğitim alanlarını kapsayacak şekilde yapılandırılmıştır.Sonuç: Hemşireler, hemşirelik teori/modelleri konusundayetkinliğe sahip hemşire sayısının arttırılmasını, bakımgereksinimleri temel alınarak uygun teori ve modelleringeliştirilmesini, lisans programında bu konulara yerverilmesini, kültüre özgü ve bakıma yansıyacak teori vemodellerin geliştirilmesini önermişlerdir.
Anahtar Kelime:

The use of nursing theories and models: a qualitative study

Öz:
Purpose: Nursing theories and models contribute to researches that are specific to particular disciplines, and also to professionalization, by guiding education and care practices. It is therefore important to draw upon the opinions of members of profession on the use of such theories and models. The present study evaluates the opinions of nurses regarding the use of nursing theories and models. Materials and Methods: This qualitative study involved a total of 36 nurses hemşire (Master’s degrees students n:12, doctoral students n:12, nurse n:12). The study data was collected through focus group interviews using a Semi-Structured Interview Form, and an audio recording of the interviews was also made. The data obtained from the interviews was analyzed thematically. Results: There were three main themes designated in this research: the pros and cons of working with nursing theories and models; factors hindering working with theories/models; and suggestions for increasing the use of such models. These main themes were structured so as to encompass the application, research, management and education fields. Conclusion: The respondents suggested that the number of nurses with competencies in nursing theories/models must be increased; that appropriate theories and models must be developed on the basis of care requirements; that these subjects must be included in the undergraduate program; and that culture-specific theories and models must be developed that can be reflected on care.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Mc Crae N. Whither nursing models? The value of nursing theory in the context of evidence based practice and multidisciplinary health care. JAN. 2012; 68:222-9.
  • 2. Mock V, Ours CS, Hall S, Bositis A, Tillery M, Belcher A. Using a conceptual model in nursing research – mitigating fatigue in cancer patients. J Adv Nur. 2007;58:503–12.
  • 3. İnan FŞ, Üstün B, Bademli K. Türkiye’de kuram/modele dayalı hemşirelik araştırmalarının incelemesi. J Anatolia Nurs Health Sci. 2013;16:133-9.
  • 4. Mc Kenna HP, Slevin OD. Vital notes for nurses: nursing models, theories and practice. 1st ed. Blackwell Publishing; United Kingdam, 2008.
  • 5. Karadağ A, Çalışkan N, Göçmen Baykara. Hemşirelik teorileri ve modeller. 1. Baskı. Akademi Basın. İstanbul, 2017.
  • 6. Fawcett J. Contemporary nursing knowledge analysis and evoulation of nursing models and theories. 2th ed. Philadelphia: Fa Davis Company, 2005.
  • 7. Pearson A, Vaughan B, Fitz Gerald M. Nursing models for practice. 3rd ed. Elseiver; London, 2005.
  • 8. Özkaraman A, Özer S, Alpaslan GB. Romatoid artritli bir vakanın hemşirelik bakımında roy adaptasyon modelinin kullanımı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;1:138-52.
  • 9. Erbay Ö, Yıldırım Y, Fadıloğlu Ç, Şenuzun Aykar F. Hipertansif atak yaşayan hastalara watson’ın insan bakım modeli kullanılarak uygulanan hemşirelik bakımı: Olgu sunumu. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 2018;9:82–8.
  • 10. Kaya N, Babadağ K, Kaçar GY, Uygur E. Hemşirelerin hemşirelik model/kuramlarını, hemşirelik sürecini ve sınıflama sistemlerini bilme ve uygulama durumları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010;3:24-33.
  • 11. Vicdan A. Hemşirelik Bakımında Model Kullanımına Bir Örnek: Modifiye radikal mastektomi olmuş bir bayanın, roy’un adaptasyon modeline göre incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010;2:106-18.
  • 12. Ekizler H. Hemşirelerin planlı hasta bakımını anlamaları, uygulamaları, değerlendirmeleri ve bunları etkileyen faktörler. II. Ulusal Hemşirelik Kongresi (Kongre Kitabı), İzmir 12-14 Eylül. 1990; 272-9.
  • 13. Kacaroğlu Vicdan A, Gülseven Karabacak B. Hemşirelik modellerinden: Roy adaptasyon modeli. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;5:255-9.
  • 14. Walker PH, Neuman BM. Blueprint for use of nursing models: Education, research, practice, and administration (No. 14). 1st ed. Jones & Bartlett Learning; New York., 1996.
  • 15. Athari SZ, Sharif SM, Nasr AR, Nematbakhsh M. Assessing critical thinking in medical sciences students in two sequential semesters: Does it improve? J Edu Health Promot. 2012;1:30-4.
  • 16. Mulnix JW. Thinking critically about critical thinking. EPAT. 2012;44:1469-5812.
  • 17. Alligood MR, Tomey AM. Nursing theory: utilization & application. 5th Ed. North Carolina, Mosby-Year Book, 2014.
  • 18. Şimşek H, Yıldırım A. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 11. Bs. Ankara: Seçkin Yayınları. 2018.
APA göçmen baykara z, ÇALISKAN N, ÖZTÜRK D, KARADAĞ A (2019). Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma. , 281 - 289. 10.17826/cumj.562393
Chicago göçmen baykara zehra,ÇALISKAN NURCAN,ÖZTÜRK DENİZ,KARADAĞ AYİŞE Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma. (2019): 281 - 289. 10.17826/cumj.562393
MLA göçmen baykara zehra,ÇALISKAN NURCAN,ÖZTÜRK DENİZ,KARADAĞ AYİŞE Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma. , 2019, ss.281 - 289. 10.17826/cumj.562393
AMA göçmen baykara z,ÇALISKAN N,ÖZTÜRK D,KARADAĞ A Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma. . 2019; 281 - 289. 10.17826/cumj.562393
Vancouver göçmen baykara z,ÇALISKAN N,ÖZTÜRK D,KARADAĞ A Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma. . 2019; 281 - 289. 10.17826/cumj.562393
IEEE göçmen baykara z,ÇALISKAN N,ÖZTÜRK D,KARADAĞ A "Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma." , ss.281 - 289, 2019. 10.17826/cumj.562393
ISNAD göçmen baykara, zehra vd. "Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma". (2019), 281-289. https://doi.org/10.17826/cumj.562393
APA göçmen baykara z, ÇALISKAN N, ÖZTÜRK D, KARADAĞ A (2019). Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma. Cukurova Medical Journal, 44(Ek Sayı 1), 281 - 289. 10.17826/cumj.562393
Chicago göçmen baykara zehra,ÇALISKAN NURCAN,ÖZTÜRK DENİZ,KARADAĞ AYİŞE Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma. Cukurova Medical Journal 44, no.Ek Sayı 1 (2019): 281 - 289. 10.17826/cumj.562393
MLA göçmen baykara zehra,ÇALISKAN NURCAN,ÖZTÜRK DENİZ,KARADAĞ AYİŞE Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma. Cukurova Medical Journal, vol.44, no.Ek Sayı 1, 2019, ss.281 - 289. 10.17826/cumj.562393
AMA göçmen baykara z,ÇALISKAN N,ÖZTÜRK D,KARADAĞ A Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma. Cukurova Medical Journal. 2019; 44(Ek Sayı 1): 281 - 289. 10.17826/cumj.562393
Vancouver göçmen baykara z,ÇALISKAN N,ÖZTÜRK D,KARADAĞ A Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma. Cukurova Medical Journal. 2019; 44(Ek Sayı 1): 281 - 289. 10.17826/cumj.562393
IEEE göçmen baykara z,ÇALISKAN N,ÖZTÜRK D,KARADAĞ A "Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma." Cukurova Medical Journal, 44, ss.281 - 289, 2019. 10.17826/cumj.562393
ISNAD göçmen baykara, zehra vd. "Hemşirelikte teori ve model kullanımı: nitel bir çalışma". Cukurova Medical Journal 44/Ek Sayı 1 (2019), 281-289. https://doi.org/10.17826/cumj.562393