İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri
Yıl: 2004 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 93 - 104 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri
Öz: Bu çalışma, İznik gölü havzasında değişik su kaynaklarıyla sulanan tanm topraklarının ağır metal içeriklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla yörede, artezyen, akarsu ve göl suyu ile sulanan ve sulanmayan toplam 40 bahçeden karma toprak örnekleri alınmıştır. Toprak örneklerinin, toplam ve ekstrakte edilebilir ağır metal içerikleri yanında bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri de belirlenmiştir. Toplam ağır metal içeriklerine göre, toprakların 22 sinde izin verilebilir sınırların üzerinde Ni belirlenmiştir. Bununla birlikte, değişik su kaynaklarıyla sulanan topraklar arasında Ni içeriklerindeki değişimlerin anlamlı olmadığı görülmüştür. Ayrıca 8 toprakta Fe ve 1 toprakta Cu fazlalığı belirlenmiştir. DTP A + TEA ile ekstrakte edilebilir Zn içeriğinin 15 toprakta yetersiz olduğu anlaşılmıştır. Toplam ağır metal içeriklerinde olduğu gibi ekstrakte edilebilir ağır metal içeriklerinin de değişik su kaynak-larıyla sulanan topraklarla değişimlerinin önemli olmadığı görülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre; değişik su kaynaklan ile yapılan sula-maların toprakların ağır metal içerikleri üzerinde etkili olmadığı düşünül-mektedir.
Anahtar Kelime: Contents of heavy metals in the Lake İznik basin soils irrigated with various water resources
Öz: Contents of Heavy Metals in the Lake İznik Basin Soils Irrigated vith Various Water Resources This research was performed to determine heavy metal contents of the soils irrigated with different water resources around the lake İznik. For this purpose, soil samples were collected from 40 cultivated land irrigated with the lake water, shallow well, small rivers and non irrigated ones. Beside contents of total and extractable heavy metals, some physical and chemical properties were determined in the soil samples. The results obtained showed that, the total Ni contents of the 15 soils were found above the tolerable limits. Meanwhile, variations of Ni concentrations in the soils irrigated with different water resources were not meaningful. The total Fe levels of the 8 soils and the total Cu level of only 1 soil were found in the excess concentrations. Levels of the extractable Zn contents in the 15 soils were found lower than the sufficiency ranges. There was no significant difference among the different water resources on the contents of the extractable heavy metals in the soils as being similar to the total heavy metals levels. As a result, it seemed that irrigation with the various water resources have not got any effect on the contents of the heavy metals in the experiment soils.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aksoy, M. S. 1993. Güney Marmara'nın Bazı Akarsulannda Ağır Metal Kirliliği ile Önemli Anorganik Kirletici Parametrelerin Düzeylerinin Belirlenmesi. Y.Lisans Tezi. U.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Bursa.
- Anonymous. 1951. Soil Survey Manual. U.S. Dept. Agr. Handbook. No: 18.
- Anonymous. 1992. Bursa Çevre Projesi İçme Suyu ve Kanalizasyon. Bursa Büyükşehir Belediyesi BUSKİ Genel Müdürlüğü. Cilt 3.
- Anonymous. 1993. DSÎ I. Bölge Müdürlüğü "Nilüfer Çayı Su Kalite Tespit Çalışması", 1990-1993.
- Başar, H., N. Okur ve C. Aydınalp. 2001. Bursa Ovası'nda Nilüfer Çayı ile Sulanan Şeftali Bahçelerinin Ağır Metal Kirliliğinin Araştırılması. TÜBİTAK/ TOGTAG Tarp Proje No: 2397.
- Bouyoucos, G. J. 1955. A Recalibration of the Hydrometer Method for Making Mechanical Analysis of the Soils. Agronomy Journal. 4 (9): 434.
- Bremmer, J. M. 1965. Nitrogen. Ed.: C.A.Black. In: Method of Soil Analysis Part II. Chemical and Microbiological Properties. Agronomy Series. No: 9. Argon. Inc. Madison. Wisconsin. USA.
- Chapman, N. D. and P. F. Pratt. 1961. Methods of Analysis for Soil, Plant and Waters. University of California. Division of Agricultural Science.
- Çağlar, K. Ö. 1949. Toprak Bilgisi. Ankara Üniversitesi Yayın No: 10.
- Doğan, O., N. Kazancı, S. Girgin, M. Atalay, N. Akpmar, A. Yiğitler, İ. Soyuer, N. Gürleşen ve F. Tomul. 1996. Ankara Çayının Su Kalitesi. Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Yıllığı. T.C. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, APK Dairesi Başkanlığı, Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Şube Müdürlüğü. Yayın No: 102. Ankara, s: 107 - 123.
- Elmacı, Ö. L. 1995. Güney Marmara Bölgesi Sanayi Domates Alanlarındaki Toprak, Sulama Suyu ve Domates (Lycopersicum esculentum) Meyvelerinde Ağır Metal İçeriklerinin Belirlenmesi. Doktora Tezi. E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Bornova.
- Follet, R. H. and W. L. Lindsay. 1970. Profile Distribution of Zinc, Iron, Manganese and Copper in Colorado Soils. Colorado Exp Station Tech Bull. 110.
- Gidirişlioğlu, A., R. Çakır, H. H.Tok, H. Ekinci, ve O. Yüksel. 1996. Ergene Nehri ve Kollarının Evsel ve Endüstriyel Atıklarla Kirlenmesi ve Toprak Üzerine Etkileri. Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Yıllığı. T.C. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, APK Dairesi Başkanlığı, Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Şube Müdürlüğü. Yayın No: 102. Ankara, s: 308-321.
- Hakerlerler, H. 1992. Tarım Topraklarının Kirlenmesi. Lisans Ders Notları. E.Ü. Ziraat Fakültesi.Toprak Bölümü. (Basılmamış).
- Hakerlerler, H., D. Anaç, B. Okur. ve N. Saatçi. 1994. Gümüldür ve Balçova'daki Satsuma Mandarin Bahçelerinde Ağır Metal Kirliliğinin Araştırılması. E.Ü. Araştırma Fonu Proje No: 92 - ZRF - 47. Bornova -İzmir.
- Jackson, M. C. 1962. Soil Chemical Analysis. Prentice Hall Inc. Englewood Cliffs.NJ. USA. p: 183-187.
- Kick, H., H. Burger und K. Sommer. 1980. Gesamtgehalde an Pb, Zn, Sn, As, Cd, Hg, Ni, Cr und Co in Landwirtschaftlich und Gaertnerisch Genutzen Böden Nordhein Westfallens. Land Forschung. 33(1): 12 - 22.
- Kızılkaya, R., A. Karaca ve S. Arcak. 1998. Samsun Yöresi Topraklarında Zn/Cd Oranı ve Bu Oran ile İz Element ve Ağır Metaller (Fe, Cu, Mn, Pb, Ni) Arasındaki İlişkiler. I. Ulusal Çinko Kongresi Bildiriler Kitabı. Eskişehir. s: 501-509.
- Kloke, A. 1980. Orientierungsdaten für Tolerierbare Gesamtgehalte Einiger Elemente in Kulturböden. Mitt. VDLUFA H. 1: 9 - 11.
- Lindsay, W. L. and W. A. Norvell. 1978. Development of a DTPA Soil Test for Zinc, Iron, Manganese and Copper. Soil Science Society of America Journal. 42:421-428.
- Mengel, K. and E. A. Kirkby.1987. Principles of Plant Nutrition. Publ. Int. Potash Inst. Bern. Switzerland.
- Olsen, S. R. and L. A. Dean. 1965. Phosphorus. Ed.: C.A.Black.Method of Soil Analysis. Part 2. American Society of Agronomy. Inc. Publisher: Madison. Wisconsin. USA.
- Öğretir, K. 1992. Karasu'nun (Sakarya Nehri) Evsel ve Endüstriyel Atıklarla Kirlenmesi ve Karasu'nun Bazı Kimyasal Özellikleri. Köy Hiz. Araş. Ens. Müd. Rapor No: 179. Eskişehir.
- Özer, U., Ş. Güçer, E. Şen, S. Aksoy, S. Tüfekçi, ve Ö. Delibaş. 1996. Güney Marmara Bölgesinde Nilüfer, Kocasu Derelerinde Ağır Metal Kirliliğinin Belirlenmesi ve Demir Türlendirilmesi. U.Ü. Araştırma Fonu Proje No: 91/23. Bursa.
- Pratt, P. F. 1965. Methods of Soil Analysis. Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Ed.: C.A. Black. Amer. Soc. Agr. Inc. Publisher Agronomy Series, No:9. Madison. Wisconsin. USA. p: 207-210.
- Richards, L. A., 1954. Diagnosis and Improvements Saline and Alkali Soils. U.S. Dept. Agr. Handbook 60.
- Saatçi, F., H. Hakerlerler, H. Tuncay, ve B. Okur. 1988. İzmir İli ve Civarındaki Bazı Önemli Endüstri Kuruluşlarının Tarım Arazileri ve Sulama Sularında Oluşturdukları Çevre Kirliliği Sorunu Üzerinde Bir Araştırma. E.Ü. Araştırma Fonu Proje No: 127. Bornova - İzmir.
- Scheffer, F. und P. Schachtschabel. 1989. Lehrbuch der Bodenkunde.12 Aufl., Ferdinand Enke Verlag. Stuttgart, p: 442.
- Torunoğlu, T. 1986. Bursa İlindeki Su Kaynaklarında Kirlenme Kontrolü. Çevre - 86 Sempozyumu. Dokuz Eylül Univ. Müh. Mim. Fak. Çevre Müh. Böl. Yayını. İzmir.
| APA | BAŞAR H, GÜREL S, KATKAT A (2004). İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri. , 93 - 104. |
| Chicago | BAŞAR Haluk,GÜREL Serhat,KATKAT A. Vahap İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri. (2004): 93 - 104. |
| MLA | BAŞAR Haluk,GÜREL Serhat,KATKAT A. Vahap İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri. , 2004, ss.93 - 104. |
| AMA | BAŞAR H,GÜREL S,KATKAT A İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri. . 2004; 93 - 104. |
| Vancouver | BAŞAR H,GÜREL S,KATKAT A İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri. . 2004; 93 - 104. |
| IEEE | BAŞAR H,GÜREL S,KATKAT A "İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri." , ss.93 - 104, 2004. |
| ISNAD | BAŞAR, Haluk vd. "İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri". (2004), 93-104. |
| APA | BAŞAR H, GÜREL S, KATKAT A (2004). İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(1), 93 - 104. |
| Chicago | BAŞAR Haluk,GÜREL Serhat,KATKAT A. Vahap İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 18, no.1 (2004): 93 - 104. |
| MLA | BAŞAR Haluk,GÜREL Serhat,KATKAT A. Vahap İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.18, no.1, 2004, ss.93 - 104. |
| AMA | BAŞAR H,GÜREL S,KATKAT A İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2004; 18(1): 93 - 104. |
| Vancouver | BAŞAR H,GÜREL S,KATKAT A İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2004; 18(1): 93 - 104. |
| IEEE | BAŞAR H,GÜREL S,KATKAT A "İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri." Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18, ss.93 - 104, 2004. |
| ISNAD | BAŞAR, Haluk vd. "İznik Gölü havzasında değişiksu kaynaklarıyla sulanan toprakların ağır metal içerikleri". Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 18/1 (2004), 93-104. |
