Yıl: 2019 Cilt: 59 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 274 - 295 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14 İndeks Tarihi: 10-12-2020

ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR

Öz:
Sapmalar, şair ve yazarların dili etkili hale getirmek için başvurduğu yollardan biridir.Çağdaş İran şiirinde Nîmâ Yûşic'in öncülük ettiği “şi􀀀r nov” (yeni şiir) akımı ile birlikteşairler ölçünlü dilin dışına çıkmış ve dile hâkim olan kurallarda birtakım değişikliklerdebulunmuşlardır. Şairlerin dili alışılmışın dışında kullanmaları şiirlerinde sözcüksel,anlamsal, biçimbilimsel, sözdizimsel ve yazımsal sapmalara sebep olmuştur. Çağdaşİran şiirinin gelişmesine öncülük eden ve önemli temsilcileri kabul edilen şairlerinşiirlerinde birçok sapma türü görülmektedir. Bu çalışmada çağdaş İran şiirinin gelişimihakkında bilgi verildikten sonra önde gelen şairlerin şiirlerindeki sapma türleri tespitedilerek örneklenmiş ve bu sapmaların şiirlerine olan etkileri değerlendirilmeyeçalışılmıştır. Şiirlerde rastladığımız sapmalar anlamsal/alışılmamış bağdaştırmalar,biçimbilimsel, sözdizimsel ve yazımsal sapmalar başlıkları altında incelenmiştir.
Anahtar Kelime:

DEVIATIONS IN CONTEMPORARY IRANIAN POETRY

Öz:
Deviations are one of the ways that poets and writers apply to make the language effective. In the contemporary Iranian poetry, along with the innovation movements led by Nima Yooshij, poets went beyond the measured language and made some changes in the rules that dominated the language. The use of poets' unorthodox language has led to lexical, semantic, morphological, syntactic and orthographical deviations in their poems. Many deviations are seen in the poems of the poets who pioneered the development of contemporary Iranian poetry and accepted important representatives. In this article, after giving information about the development of contemporary Iranian poetry, the types of deviations in poems written by prominent poets have been identied and sampled, and the effects of these deviations on their poems have been evaluated. The deviations we encountered in the poems were examined under semantic/unusual connotations, morphological, syntactic and orthographical deviations.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abbâsî, Habîbullâh. Sefernâme-i Bârân, Nakd u Tahlîl u Gozîde-i Eşʻâr-i Şefîʻî Kedkenî. Tahran: İntişârât-i Sohen, hş. 1387/2008.
  • Aksan, Doğan. Şiir Dili ve Türk Şiir Dili. Ankara: Bilgi Yayınevi, 2013.
  • Alîpûr, Mustafa. Sâhtâr-i Zebân-i Şi‘r-i İmrûz. Tahran: İntişârât-i Firdovs, hş. 1387/2008.
  • Âteşî, Menûçehr. Gozîne-i Eş‘âr-i Menûçehr Âteşî. Tahran: İntişârât-i Morvârîd, hş. 1389/2010.
  • Bâkırî, Sa‘id ve Suheyl Mahmûdî. Mâh Der Hâb-i Beyâbân Gozide-i Şi‘r-i Sohrâb Sipihrî. Tahran: İntişârât-i Emîr Kebîr, hş. 1393/2014.
  • Çetin, Nurullah. Şiir Çözümleme Yöntemi. Ankara: Öncü Kitap, 2010.
  • Emînpûr, Kayser. Mecmue-i Kâmil-i Eş‘âr-i Kayser Emînpûr. Tahran: Neşr-i Morvârîd, hş. 1387/2008.
  • Ferrûhzâd, Furûğ. Divân-i Furûğ Ferrûhzâd. Tahran: İntişârât-i Pol, hş. 1378/1999.
  • Heyâtbehş, Ali. Bihterînhâ-yi Çehâr Şâir-i Bozorg-i Mu‘âsır (Nîmâ Yûşîc, Ehavân Sâlis, Sohrâb Sipihrî, Ahmed Şâmlû). Tahran: Neşr-i Nesl-i Âfitâb, hş. 1389/2010.
  • Hukûkî, Muhammed. Edebiyât-i İmrûz-i İrân. Tahran: Neşr-i Katre, hş. 1377/1998.
  • Hukûkî, Muhammed. Şi‘r-i Zemân-i Mâ Mehdî Ehavân Sâlis. Tahran: İntişârât-i Nigâh, hş. 1389/2010.
  • Kedkenî, Muhammed Rızâ Şefî’î. Bâ Çerâğ u Âyine. Tahran: İntişârât-i Sohen, hş. 1390/2011.
  • Kedkenî, Muhammed Rızâ Şefî’î. Mûsîkî-i Şi‘r. Tahran: İntişârât-i Âgâh, hş. 1373/1994.
  • Kırlangıç, Hicabi. “İran Şiirinde Bir Yenilikçi: Nîmâ Yûşic.” Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi 30 (2010): 99-121.
  • Kırlangıç, Hicabi. Meşrutiyetten Cumhuriyete İran Şiiri. Ankara: Hece Yayınları, 2014.
  • Kul, Erdoğan. “Şiir Dilinde Sapmalar ve Bir Uygulama.” E-Journal of New World Sciences Akademy 3 (2008): 373-389.
  • Lengerûdî, Şems. Târîh-i Tahlîlî-i Şi‘r Nov. C. I. Tahran: Neşr-i Merkez, hş. 1377/1998.
  • Lengerûdî, Şems. Târîh-i Tahlîlî-i Şi‘r Nov. C. III. Tahran: Neşr-i Merkez, hş. 1377/1998.
  • Mîrhâdî, Seyyide Mînâ. Mecmue-i Şi‘rhâ-i Nîmâ Yûşîc. Tahran: Neşr-i İşâre, hş. 1389/2010.
  • Nâdirpûr, Nâdir. Mecmue-i Eş‘âr-i Nâdir Nâdirpûr. Tahran: İntişârât-i Nigâh, hş. 1381/2002.
  • Özünlü, Ünsal. Edebiyatta Dil Kullanımları. İstanbul: Multilingual, 2001.
  • Rûzbih, Muhammed Rızâ. Edebiyât-i Muâ‘sır-ı İrân (Şi‘r). Tahran: Neşr-i Rûzgâr, hş. 1381/2002.
  • Sâlis, Mehdî Ehavân. Ez În Âvestâ. İntişârât-i Zemestân, hş. 1391/2012.
  • Sâlis, Mehdî Ehavân. Se Kitâb. İntişârât-i Zemestân, hş. 1391/2012.
  • Şâmlû, Ahmed. Mecmue-i Âsâr Defter-i Yekom: Şi‘rhâ. Tahran: İntişârât-i Nigâh, hş. 1391/2012.
  • Teslîmî, Alî. Gozârehâyî Der Edebiyât-i Muâ‘sır-i İrân (Şi‘r). Tahran: Neşr-i Ahterân, hş. 1387/2008.
  • Toklu, M. Osman. Şiir Dili ve Çevirisi. Ankara: Akçağ Yayınları, 2003.
  • Yâhakkî, Muhammed Ca‘fer. Çûn Sebû-i Teşne. Tahran: İntişârât-i Câmî, hş. 1377/1998.
  • Yûşîc, Nîmâ. Herfhâ-yi Hemsâye. Tahran: İntişârât-i Dunyâ, hş. 1324/1945.
APA GEDİK M (2019). ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR. , 274 - 295. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14
Chicago GEDİK Melek Burçin ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR. (2019): 274 - 295. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14
MLA GEDİK Melek Burçin ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR. , 2019, ss.274 - 295. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14
AMA GEDİK M ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR. . 2019; 274 - 295. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14
Vancouver GEDİK M ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR. . 2019; 274 - 295. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14
IEEE GEDİK M "ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR." , ss.274 - 295, 2019. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14
ISNAD GEDİK, Melek Burçin. "ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR". (2019), 274-295. https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14
APA GEDİK M (2019). ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 59(1), 274 - 295. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14
Chicago GEDİK Melek Burçin ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 59, no.1 (2019): 274 - 295. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14
MLA GEDİK Melek Burçin ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, vol.59, no.1, 2019, ss.274 - 295. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14
AMA GEDİK M ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. 2019; 59(1): 274 - 295. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14
Vancouver GEDİK M ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. 2019; 59(1): 274 - 295. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14
IEEE GEDİK M "ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR." Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 59, ss.274 - 295, 2019. 10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14
ISNAD GEDİK, Melek Burçin. "ÇAĞDAŞ İRAN ŞİİRİNDE SAPMALAR". Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi 59/1 (2019), 274-295. https://doi.org/10.33171/dtcfjournal.2019.59.1.14