Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri

İbrahim ÇAKIR, (Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Bolu, Türkiye)
M.Lütfü ÇAKMAKÇI (Ankara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Gıda Mühendisliği Bölümü, Ankara, Türkiye)
GIDA
87 16
Yıl: 2004 Cilt: 29 Sayı: 6 Sayfa Aralığı: 427 - 434 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri

Öz:
"Probiyotik" terimi ilk defa 1960'lı yıllarda, bir mikroorganizma tarafından üretilen ve diğer mikroorganizmaların ge-lişimini teşvik eden maddelerin tanımlanması için kullanılmıştır. 1970'li yıllarda probiyotik, konakçının (insan veya hayvan) bağırsak florasının mikrobiyel dengesine katkıda bulunan madde ve organizmaları tanımlamada kullanılmıştır. Laktik asit bakterileri ile üretilen gıdalarda olduğu gibi probiyotiklerin de son ve en doğru tanımlaması ise 1980'li yılların sonlarında ya-pılmış ve probiyotikler, konakçının mikrobiyel dengesini geliştirerek fayda sağlayan, canlı, mikrobiyel besin katkıları olarak tanımlanmıştır. Bu makale probiyotiklerin"tanımı, etki mekanizmaları, seçim kriterleri ve güvenilirlikleri ile ilgili bazı bilimsel araştırma ve gelişmelerin esasını anlatmaktadır.
Anahtar Kelime: fermente gıdalar probiyotikler gıda güvenirliği laktik asit bakterileri

Konular: Gıda Bilimi ve Teknolojisi

Probiotics: Definition, effect mechanisms, selection and safety criteria

Öz:
"Probiotic" term was first used in scientific literature in 196CTs to refer to substances produced by one micro-organism which stimulated the growth of another. In 1970's probiotic defined as organisms and substances that contribute to the intestinal microbial balance of host (man or animal). The latest and most accurate description of prabiotics like lactic acid bacteria based food products was presented in late 1980's as a live microbial food/feed supplement beneficial to the host by improving the microbial balance within its body. This paper presents some background on the scientific research and development of prabiotics such as mecha-nisms, selection criteria, and safety issues.
Anahtar Kelime: fermented foods probiotics food safety lactic acid bacteria

Konular: Gıda Bilimi ve Teknolojisi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adams MR. 1999. Safety of industrial lactic acid bacteria. Journal of Biotechnology, 68:171-178.
  • Armbrecht J. 2002. Probiotics and possible health benefits. http://www.bact.wisc.edu/ScienceEd/probioticsandpossibl.html.
  • Başyiğit G. 2004. Bazı laktik asit bakterilerinin probiyotik olarak kullanılma özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bi­limleri Enstitüsü Gıda Mühendisliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 96 s, İsparta.
  • Castagliuola L, Riegler MF, Valenick L, LaMont JT and Pathoulakis C. 1999. Saccharomyces boulardii protease inhibits the effects of Clostridium difficle toxins A and B in human colonic mucosa. Infect Immun, 67: 302-307.
  • Cedgârd, L. 2000. Probiotics: The link between health and disease. http://www.positivehealth.com/permit/Articles/Environ-ment/probiot.htm (01.12.2001).
  • Çakır İ, Karahan AG and Çakmakçı ML. 2001. Probiotic and functional properties of some traditional Turkish foods. In: Pro­ceedings of the 1 st.Eurosian Congress on Molecular Biotechnology. Editor Z. Demirbağ, Vol. 1, KTU Publishing Sec­tion, Trabzon, pp. 89-93.
  • Çakır I, Karahan AG ve Çakmakçı ML. 2002. Probiyotikler ve etki mekanizmaları. Gıda Mühendisliği Dergisi, 6 (12)? 15-19.
  • Dunne C, Murphy L, Flynn S, O'Mahony L, O'Halloran S, Feeney M, Morrissey D, Thornton G, Fitzgerald G, Daly C, Kiely B, Quigley EMM, O'Sullivan GC, Shanahan F and Collins JK. 1999. Probiotics: From myth to reality. Demonstration of functionality in animal models of disease and in human clinical trials. Antonie van Leeuwenhoek, 76: 279-292.
  • Forestier C, DeChamps C, Vatoux C, and Joly B. 2001. Probiotic activities of Lactobacillus casei subsp. rhamnosus: in vit­ro adherence to intestinal cells and antimicrobial properties. Res. Microbiol, 152:167-173.
  • Fukushima Y, Kawata Y, Hara H, Terada A and Mitsuoka T. 1998. Effect of probiotic formula on intestinal immunoglobulin A production in healthy children. Int. J. Food Microbiol., 42: 39-44.
  • Fuller R. 1989. Probiotics in man and animal. J. Appl. Bacteriol., 66: 365-378.
  • Fuller R. 1999. Probiotics for farm animals, pp. 15-22. Probiotics A Critical Review. Editor GW Tannock, Horizon Scientific Press, 164 p., Wymondham, UK.
  • Goldin BR and Gorbach SL. 1984. The effect of milk and Lactobacillus feeding on human intestinal bacterial enzyme acti­vity. Amer. J. Clin. Nutr., 39: 756-761.
  • Gomes AMP and Malcata FX. 1999. Bifidobacterium ssp. and Lactobacillus acidophilus: biological, biochemical, technologi­cal and therapeutical properties relevant for use as probiotics. Trends Food Sci. Technol., 10:139-157.
  • Haddadin MSY, Awaisheh SS and Robinson RK. 2004. The production of yoghurt with probiotic bacteria from infants in Jor­dan. Pakistan Journal of Nutrition, 3 (5): 290-293.
  • Havenaar R and Huis In't Veld JHJ. 1992. Probiotics: A general view. Vol. 1, pp. 151-170, In: The Lactic Acid Bacteria. Edi­tor B. J. B. Wood, Elsevier, London.
  • IPW. 2004. International Probiotic Workshop. Workshop Summary, www.probiotics-amsterdam.org/workshop/index.php (25.07.2004).
  • Kalantzopoulos G. 1997. Fermented products with probiotic qualities. Anaerobe, 3:185-190.
  • Kaur IP, Chopra K and Saini A. 2002. Probiotics: potential pharmaceutical applications. European Journal of Pharmaceuti­cal Sciences, 15: 1-9.
  • Klaenhammer TR. 1998. Functional activities of Lactobacillus probiotics: Genetic mandate. Int. Dairy J., 8: 497-505.
  • Klaenhammer TR and Kullen MJ. 1999. Selection and design of probiotics. Int. J. Food Microbiol. 50: 45-57.
  • Kneifel W, Mattila-Sandholm T and Wright A. 1999. Probiotic Bacteria-Detection and estimation in fermented and non-fer­mented dairy products. Vol. 3, 1783-1789. In: Encyclopedia of Food Microbiology. Eds: R. K. Robinson, C.A. Batt, P. D Patel, Academic Press.
  • Laurens-Hattingh A and Viljoen BC. 2001. Yogurt as probiotic carrier food. Int. Dairy J., 11:1-17.
  • Lee YK, Nomoto K, Salminen S, Gorbach SL. 1999. Handbook of Probiotics. A Wiley-lnterscience Publication. 211 p. Canada.
  • Leroy F and deVuyst L. 2004. Lactic acid bacteria as functional starter cultures for the food fermentation industry. Trends in Food Science & Technology. 15: 67-78.
  • MacFarlance GT and Cummings JH. 1999. Probiotics and prebiotics: can regulating the activities of intestinal bacteria be­nefit health? Brit. Med. J., 318: 999-1003.
  • Mattila-Sandholm T, Mâttö J and Saarela M. 1999. Lactic acid bacteria with health claims-interactions and interference with gastrointestinal flora. Int. Dairy J., 9: 25-35.
  • Medici M, Vinderola CG and Perdigön G. 2004. Gut mucosal immunomodulation by probiotic fresh cheese. Int. Dairy J., 14: 611-618.
  • Mitsuoka T. 1996. Intestinal flora and human health. Asia Pasific J. Clin. Nutr., 1: 2-9.
  • Murray F. 1998. Acidophilus and Your Health: The beneficial microorganisms that aid digestion and fight disease. Keats Pub­lishing, Inc., 46 p. New Canaan, Connecticut.
  • Ouwehand AC, Kirjavainenv PV, Shortt C and Salminen S. 1999 Probiotics: Mechanisms and established effects. Int. Dairy J., 9: 43-52.
  • Pennacchia C, Ercolini D, Blaiotta G, Pepe O, Mauriello G and Vilani F. 2004. Selection of Lactobacillus strains from fermen­ted sausages for their potential use as probiotic. Meat Science, 67: 309-317.
  • Reid G. 2000. In vitro testing of Lactobacillus acidophilus NCFMTM as a possible probiotic for the urogenital tract. Int. Dairy J., 10:415-419.
  • Rolfe RD. 2000. The role of probiotic cultures in the control of gastrointestinal health. J. Nutr.,(Supplement), 130:396-402.
  • Saarela M, Mogensen G, Fonden R, Mâttö J and Mattila-Sandholm T. 2000. Probiotic bacteria: safety, functional and tech­nological properties. J. of Biotechnol., 84: 197-215.
  • Salminen S. 1998. Probiotics: Scientific support for use. Food Technology, 53 (11): 66.
  • Salminen S and vonWright A. 1998. Current probiotics-safety assured? Microbial. Ecol. Health Dis., 10: 68-77.
  • Salminen S, vonWright A, Morelli L, Marteau P, Brassart D, deVos WM, Fondan R,
  • Saxelin M, Collins K, Mogensen G, Birke-land SE and Mattila-Sandholm T. 1998. Demostration of safety of probiotics-a review. Int. J. Food Microbiol. 44:93-106.
  • Salminen S. 1999. Probiotics: Scientific support for use. Food Technol., 53: 66. Sanders ME. 1999. Probiotics. Food Technology, 53: 67-77.
  • Saxelin M, Grenov B, Svensson U, Fonden R, Reneiro R and Mattila-Sandholm T. 1999. The technology of probiotics. Trends Food Sci. Technol., 10: 387-392.
  • Sönmez N, Çakmakçı ML, Karahan AG ve Çakır i. 1999. Probiyotik Kullanımı ve Ülke Şartlarında Geliştirilmesi. SDÜ Bası­mevi, 134 s., İsparta.
  • Tannock GW. 1997. Probiotic properties of lactic-acid bacteria: plenty of scope for fundamental R&D. Tibtech, 15:270-274.
  • Wagner RD and Balish E. 1998. Potential hazards of probiotic bacteria for immunodeficient patients. Bull. Inst. Pasteur, 96: 165-170.
  • Yücecan S. 2002. Probiyotikler ve sağlık üzerine etkileri. Türkiye Diyetisyenler Derneği Bülteni, 2:1-13.
  • Zhou JS, Shu Q, Rutherfurd KJ, Prasad J, Birtles MJ, Gopal PK and Gill HS. 2000. Safety assessment of potential probiotic lactic acid bacterial strains Lactobacillus rhamnosus HN001, Lb. acidophilus HN017, and Bifidobacterium lactis HN019 in BALB/ c mice. Int. J. Food Microbiol., 56: 87-96.
APA ÇAKIR İ, ÇAKMAKÇI M (2004). Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri. , 427 - 434.
Chicago ÇAKIR İbrahim,ÇAKMAKÇI M.Lütfü Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri. (2004): 427 - 434.
MLA ÇAKIR İbrahim,ÇAKMAKÇI M.Lütfü Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri. , 2004, ss.427 - 434.
AMA ÇAKIR İ,ÇAKMAKÇI M Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri. . 2004; 427 - 434.
Vancouver ÇAKIR İ,ÇAKMAKÇI M Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri. . 2004; 427 - 434.
IEEE ÇAKIR İ,ÇAKMAKÇI M "Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri." , ss.427 - 434, 2004.
ISNAD ÇAKIR, İbrahim - ÇAKMAKÇI, M.Lütfü. "Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri". (2004), 427-434.
APA ÇAKIR İ, ÇAKMAKÇI M (2004). Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri. GIDA, 29(6), 427 - 434.
Chicago ÇAKIR İbrahim,ÇAKMAKÇI M.Lütfü Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri. GIDA 29, no.6 (2004): 427 - 434.
MLA ÇAKIR İbrahim,ÇAKMAKÇI M.Lütfü Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri. GIDA, vol.29, no.6, 2004, ss.427 - 434.
AMA ÇAKIR İ,ÇAKMAKÇI M Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri. GIDA. 2004; 29(6): 427 - 434.
Vancouver ÇAKIR İ,ÇAKMAKÇI M Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri. GIDA. 2004; 29(6): 427 - 434.
IEEE ÇAKIR İ,ÇAKMAKÇI M "Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri." GIDA, 29, ss.427 - 434, 2004.
ISNAD ÇAKIR, İbrahim - ÇAKMAKÇI, M.Lütfü. "Probiyotikler: tanımı, etki mekanizması, seçim ve güvenilirlik kriterleri". GIDA 29/6 (2004), 427-434.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
07-05-2024 11:50

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları