Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi

Dogu, Burcu Balam; UYANIK, Mine; Aran, Orkun Tahir; ALTUNTAŞ, ONUR; BALCI, Cafer; eşme, mert; TORPİL, Berkan

Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi

Orkun Tahir ARAN, (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ergoterapi Bölümü, Ankara, Türkiye)

Berkan TORPİL, (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ergoterapi Bölümü, Ankara, Türkiye)

Onur ALTUNTAŞ, (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ergoterapi Bölümü, Ankara, Türkiye)

Mert EŞME, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı Geriatri Bilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Cafer BALCI, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı Geriatri Bilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Burcu BALAM YAVUZ, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı Geriatri Bilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Mine UYANIK (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ergoterapi Bölümü, Ankara, Türkiye)

Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi

28 1

Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 65 - 70 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 12-12-2020

Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi

Öz:

Amaç: Çalışmamız, yaşlı bireylerin araba kullanma becerilerini değerlendirmek amacıyla planlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza yaş ortalamaları 76,36±6,18 yıl olan 10 erkek birey katıldı. AutoSimAS1000 Driving Simulator cihazıyla simülasyon ortamında bireylerin trafikte davranışları ve araç kullanmabecerileri gözlemsel olarak değerlendirildi. Gözlemsel değerlendirme sırasında araba kullanmanınoperasyonel araç parçaları kullanımı ve trafik davranışı parametreleri literatürde belirtilen araba kullanmayeterliliklerinden faydalanılarak görev listesi hazırlanıp değerlendirildi. Sonuçlar: Simülasyon ortamındayapılan değerlendirmelerde, yaşlı bireylerden 6’sı aracı kullanmaya başlamadan önce operasyonel araçparçalarını kendi antropometrilerine göre düzenlemedi, 5’i araç park halindeyken el frenini, 4’ü aracıkullanırken sinyal işaretçisini kullanmadı, 2’si şerit değiştirme sırasında şerit uygunluğunu kontrol etmedive 1 birey de hız limitini aştı. Tartışma: Aktif olarak araba kullanan yaşlıların araba kullanma becerilerinindeğerlendirildiği bu çalışmada, bireylerin hem operasyonel araç parçalarının kullanımında hem de sürüşdavranışlarında sorunlar tespit edildi. Yaşlıların sürüş becerilerinin, kişisel faktörlerinin ve simülasyontemelli değerlendirmelerinin ayrıntılı analizi, toplumda güvenilir ulaşım seçeneklerinin sağlanması içingereklidir. Sürücü değerlendirmelerinde simülasyon cihazlarının kullanımı, yaşlı sürücüler için kazalarınönlenmesinde, becerilerin değerlendirilmesinde ve hataların tespitinde önemli yer tutabilir.

Anahtar Kelime:

Assessing Elderly Drivers’ Ability to Drive

Öz:

Purpose: Our study was planned to evaluate the elderly people’s ability to drive. Material and Methods: The study included 10 males with the mean age of 76.36±6.18 years. AutoSim AS1000 Driving Simulator was used for driver simulation evaluation. In our study, traffic and vehicle behaviour were evaluated observationally during simulation application. During the observational evaluation, a task list was prepared by using the driving requirements that are stated in the literature. Results: Simulation assessment showed 6 out of the 10 elderly didn’t adapt operational vehicle parts according to their anthropometrics before they started to use the vehicle; 5 didn’t use hand brake, 4 didn’t use car signals, 2 didn’t check lane availability before changing lanes and 1 elderly exceeded the speed limit. Conclusion: In this study in which car driving skills of elderly people who are actively driving were evaluated, problems of both the use of operational vehicle parts and driving behavior were determined. A detailed analysis of driving capabilities, personal factors, and simulation-based assessments for the elderly is necessary to ensure safe transportation options for the whole community. The use of simulation devices in driver assessments can be an important way to help older drivers in preventing accidents, assessing skills and detecting errors.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aksan, N., Anderson, S. W., Dawson, J., Uc, E., & Rizzo, M. (2015). Cognitive functioning differentially predicts different dimensions of older drivers’ on-road safety. Accid Anal Prev, 75, 236-244.
Aksan, N., Hacker, S. D., Sager, L., Dawson, J., Anderson, S., & Rizzo, M. (2016). Correspondence between simulator and on-road drive performance: implications for assessment of driving safety. Geriatrics, 1(1), 8.
Anstey, K. J., Wood, J., Lord, S., & Walker, J. G. (2005). Cognitive, sensory and physical factors enabling driving safety in older adults. Clin Psychol Rev, 25(1), 45-65.
Bassuk, S. S., Glass, T. A., & Berkman, L. F. (1999). Social disengagement and incident cognitive decline in community-dwelling elderly persons. Ann Intern Med, 131(3), 165-173.
Dickerson, A. E., Meuel, D. B., Ridenour, C. D., & Cooper, K. (2014). Assessment tools predicting fitness to drive in older adults: a systematic review. Am J Occup Ther, 68(6), 670-680.
Fonda, S. J., Wallace, R. B., & Herzog, A. R. (2001). Changes in driving patterns and worsening depressive symptoms among older adults. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci, 56(6), S343-S351.
Karthaus, M., & Falkenstein, M. (2016). Functional changes and driving performance in older drivers: assessment and interventions. Geriatrics, 1(2), 12.
Klavora, P., & Heslegrave, R. J. (2002). Senior drivers: An overview of problems and intervention strategies. J Aging Phys Act, 10(3), 322-335.
Levasseur, M., Audet, T., Gelinas, I., Bedard, M., Langlais, M. È., Therrien, F. H., ... & D’Amours, M. (2015). Awareness tool for safe and responsible driving (OSCAR): a potential educational intervention for increasing interest, openness and knowledge about the abilities required and compensatory strategies among older drivers. Traffic Inj Prev, 16(6), 578-586.
Lee, H. C., Cameron, D., & Lee, A. H. (2003). Assessing the driving performance of older adult drivers: on-road versus simulated driving. Accid Anal Prev, 35(5), 797-803.
Lee, J., Ward, N., Boer, E., Brown, T., Balk, S., & Ahmad, O. (2013). Exploratory Advanced Research: Making Driving Simulators More Useful for Behavioral Research– Simulator Characteristics Comparison and Model-Based Transformation. The Transportation Research Board, Rapor no: No. N2013-016
Lyman, J. M., McGwin Jr, G., & Sims, R. V. (2001). Factors related to driving difficulty and habits in older drivers. Accid Anal Prev, 33(3), 413-421.
Mullen, N., Charlton, J., Devlin, A., & Bedard, M. (2011). Simulator validity: behaviors observed on the simulator and on the road. The Transportation Research Board, Rapor No: 01351640
Nielson, K. A., Langenecker, S. A., & Garavan, H. (2002). Differences in the functional neuroanatomy of inhibitory control across the adult life span. Psychol Aging, 17(1), 56.
Riener, A. (2010). Assessment of simulator fidelity and validity in simulator and on-the-road studies. International Journal on Advances in Systems and Measurements, 3(3), 110- 124
Rizzo, M. (2011). Impaired driving from medical conditions: a 70-year-old man trying to decide if he should continue driving. JAMA, 305(10), 1018-1026.
Schneider, B. A., & Pichora-Fuller, M. K. (2000). Implications of perceptual deterioration for cognitive aging research. Ed. F. I. M. Craik & T. A. Salthouse, The handbook of aging and cognition (s. 155-219). Mahwah, NJ, US: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
Song, C. S., Lee, J. H., & Han, S. W. (2016). Test-retest reliability of the safe driving behavior measure for community-dwelling elderly drivers. J Phys Ther Sci, 28(6), 1716-1719.
Stack, A. H., Duggan, O., & Stapleton, T. (2018). Assessing fitness to drive after stroke: A survey investigating current practice among occupational therapists in Ireland. Irish Journal of Occupational Therapy. doi: https://doi.org/10.1108/IJOT-03-2018-0006 , Erişim: https://www.emeraldinsight.com/doi/full/10.1108/IJOT -03-2018-0006, 4 Aralık 2018.
Suzman, R., & Beard, J. (2011). National Institute on Aging, National Institutes of Health. World Health Organization. Global Health and Ageing [NIH Publication 11- 7737][Internet]. Erişim: 4 Aralık 2018
Takahashi, R., Kobayashi, M., Sasaki, T., Yokokawa, Y., Momose, H., & Ohhashi, T. (2017). Driving simulation test for evaluating hazard perception: elderly driver response characteristics. Transportation Research Part F: Traffic Psychology and Behaviour, 49, 257-270.
Wang, X. (2018). The Impact of Health Conditions on Elderly Driving: A National-Level Longitudinal Study Using the Health and Retirement Study. The Transportation Research Board, Rapor no: No.18-03643
Webber, S. C., Porter, M. M., & Menec, V. H. (2010). Mobility in older adults: a comprehensive framework. The Gerontologist, 50(4), 443-450.
Wiseman, E., & Souder, E. (1996). The older driver: a handy tool to assess competence behind the wheel. Geriatrics (Basel, Switzerland), 51(7), 36-38, 41-32, 45.
Yordanova, J., Kolev, V., Hohnsbein, J., & Falkenstein, M. (2004). Sensorimotor slowing with ageing is mediated by a functional dysregulation of motor-generation processes: evidence from high-resolution event-related potentials. Brain, 127(2), 351-362.

APA	Aran O, TORPİL B, ALTUNTAŞ O, eşme m, BALCI C, Dogu B, UYANIK M (2019). Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi. , 65 - 70.
Chicago	Aran Orkun Tahir,TORPİL Berkan,ALTUNTAŞ ONUR,eşme mert,BALCI Cafer,Dogu Burcu Balam,UYANIK Mine Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi. (2019): 65 - 70.
MLA	Aran Orkun Tahir,TORPİL Berkan,ALTUNTAŞ ONUR,eşme mert,BALCI Cafer,Dogu Burcu Balam,UYANIK Mine Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi. , 2019, ss.65 - 70.
AMA	Aran O,TORPİL B,ALTUNTAŞ O,eşme m,BALCI C,Dogu B,UYANIK M Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi. . 2019; 65 - 70.
Vancouver	Aran O,TORPİL B,ALTUNTAŞ O,eşme m,BALCI C,Dogu B,UYANIK M Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi. . 2019; 65 - 70.
IEEE	Aran O,TORPİL B,ALTUNTAŞ O,eşme m,BALCI C,Dogu B,UYANIK M "Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi." , ss.65 - 70, 2019.
ISNAD	Aran, Orkun Tahir vd. "Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi". (2019), 65-70.

APA	Aran O, TORPİL B, ALTUNTAŞ O, eşme m, BALCI C, Dogu B, UYANIK M (2019). Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 7(1), 65 - 70.
Chicago	Aran Orkun Tahir,TORPİL Berkan,ALTUNTAŞ ONUR,eşme mert,BALCI Cafer,Dogu Burcu Balam,UYANIK Mine Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi 7, no.1 (2019): 65 - 70.
MLA	Aran Orkun Tahir,TORPİL Berkan,ALTUNTAŞ ONUR,eşme mert,BALCI Cafer,Dogu Burcu Balam,UYANIK Mine Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, vol.7, no.1, 2019, ss.65 - 70.
AMA	Aran O,TORPİL B,ALTUNTAŞ O,eşme m,BALCI C,Dogu B,UYANIK M Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi. 2019; 7(1): 65 - 70.
Vancouver	Aran O,TORPİL B,ALTUNTAŞ O,eşme m,BALCI C,Dogu B,UYANIK M Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi. 2019; 7(1): 65 - 70.
IEEE	Aran O,TORPİL B,ALTUNTAŞ O,eşme m,BALCI C,Dogu B,UYANIK M "Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi." Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 7, ss.65 - 70, 2019.
ISNAD	Aran, Orkun Tahir vd. "Yaşlı Sürücülerin Araba Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi". Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi 7/1 (2019), 65-70.