İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI

aksoy, volkan

İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI

Volkan AKSOY (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü, Trabzon, Türkiye)

ATATÜRK YOLU DERGİSİ

14 3

Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 66 Sayfa Aralığı: 41 - 62 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-12-2020

İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI

Öz:

Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı (1914-1918) sonunda imzalanan MondrosAteşkes Antlaşması’yla yenilgiyi kabullenmiştir. Bununla birlikte mevcut durumakarşı çıkan vatanseverler, Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde Kurtuluş Savaşı’nıbaşlatmış ve Türkiye adına savaşa asıl son veren belgeyi, yani Lozan BarışAntlaşması’nı imzalama başarısını göstermiştir. Lozan Barış Antlaşması, MilliMücadele’den başarılı bir şekilde çıkan Türk Milletinin bağımsızlığını tüm dünyayaduyuran ve bu durumun kabul edilmesini sağlayan bir belge niteliğini taşımaktadır.Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna giden yolu da açması bakımından önemi haizolan Lozan Barış Antlaşması’nın hem yurt içinde hem de yurt dışında önemliakisleri olmuştur. Özellikle Antlaşmanın ikinci evresini geçirdiği dönem, çok çetinmüzakerelere yol açmış, gerek mecliste gerekse yurt genelinde basın yoluylatartışmalar yaşanmış ve antlaşma sonrası değerlendirmeler yapılmıştır. MillîMücadele’yi Türkiye adına bitiren Lozan Barış Antlaşması ile ilgili yapılmış çoksayıda inceleme ve araştırma olduğu da muhakkaktır. Ancak Anadolu’dakikamuoyunun antlaşmadan nasıl etkilendiği ve antlaşmanın basın organlarına nasılyansıdığı konusuyla ilgili çalışmalar daha sınırlı olmak birlikte giderek artan biröneme sahiptir. Dolayısıyla artan bu öneme binaen, Lozan Barış Antlaşması’nınTrabzon basını tarafından nasıl karşılandığı ve sütunlara nasıl yansıdığının birdeğerlendirmesi yapılmaya, Trabzon şehrinin önde gelen iki basın mensubu vegazetesinin Lozan’a yaklaşımı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Diğer taraftan genelokuma ve değerlendirmelere bir katkı sunulması da hedeflenmiştir.

Anahtar Kelime:

LAUSANNE PEACE TREATY IN TREBIZOND PRESS ACCORDING TO İSTİKBAL AND HALK NEWSPAPERS

Öz:

The Ottoman Empire conceded defeat with the Mondros Armistice Agreement signed at the end of the First World War (1914-1918). However, the patriots who opposed the current situation initiated the Independence War under the leadership of Mustafa Kemal Pasha and succeeded in signing the Lausanne Peace Treaty. The Treaty declared the success of the National Struggle and the independence of the Turkish Nation to the whole world. Lausanne Peace Treaty has paved the way for the establishment of the Republic of Turkey. Because of this, it has had important reflections both at home and abroad. Especially during the second phase of the Treaty, it has led to very tough negotiations, debates have been made through the press both in parliament and throughout the country and post-treaty evaluations have been made. It is certain that there are many studies and researches about the Lausanne Peace Treaty. However, studies on how the public opinion in Anatolia is affected by the treaty and how it is reflected on the press organs are limited. But it is of increasing importance. Therefore, due to this increasing importance, an evaluation was made of how the Lausanne Peace Treaty was received by the Trebizond press and reflected on the newspaper columns. On the other hand, it is aimed to make a contribution to general reading and evaluation.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Albayrak, Hüseyin, Dünden Bugüne Trabzon Basını, C. 1, Ankara, 2010.
Bıyıklıoğlu, Tevfik, Trakya’da Millî Mücadele, C. 1, TTK Yayınları, Ankara, 1992.
Bilsel, Cemil, Lozan, C. 2, Sosyal Yayınları, İstanbul, 1998.
Cebesoy, Ali Fuat, Siyasi Hatıralar Büyük Zafereden Lozan’a, (haz. Osman Selim Kocahanoğlu, C. I, Temel Yayınları, İstanbul, 2002.
İnönü, İsmet, İsmet İnönü’nün Hatıraları Büyük Zaferden Sonra Mudanya Mütarekesi ve Lozan Antlaşması-1, Cumhuriyet Yayınları, 1998.
İnönü, İsmet, İsmet İnönü’nün Hatıraları Büyük Zaferden Sonra Mudanya Mütarekesi ve Lozan Antlaşması-II, Cumhuriyet Yayınları, 1998.
Karacan, Ali Naci, Lozan, Nokta Kitap Yayınları, İstanbul, 2007.
Lozan Barış Konferansı Tutanaklar-Belgeler, (çev. Seha L. Meray), YKY Yayınları, C. 1, İstanbul, 2001.
Odabaşıoğlu, Cumhur, Trabzon Milli Mücadele Yılları Basını 1919-1925, Trabzon, 1993.
Selek, Sabahattin, Anadolu İhtilali, C. 1, Kastaş Yayınları, İstanbul, 2000.
Sonyel, Salâhi, Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika II, TTK Yayınları, Ankara, 2003.
Soysal, İsmail, Tarihçeleri ve Açıklamalarıyla Birlikte Türkiye’nin Siyasal Andlaşmaları (1920-1945), C. 1, TTK Yayınları, Ankara, 2000.Temiz, Ahmet, Velid Ebuzziya’nın Lozan Mektupları, IQ Kültür Sanat Yayınları, İstanbul, 2007.
Turan, Mustafa, Milli Mücadele’de Siyasi Çözüm Arayışları, Siyasal Kitapevi, Ankara, 2005.
Yalman, Ahmed Emin, Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim, (haz. Erol Şadi Erdinç), C. 2, Pera Turizm ve Ticaret A.Ş., İstanbul, 1997.
Arıkan, Zeki, “Lozan Barış Konferansı ve İzmir Kamuoyu”, 70. Yılında Lozan Barış Antlaşması Uluslararası Semineri 1993, İnönü Vakfı, Ankara, 1994, s. 93-108.
Bozkurt, Gülnihal, “Sevr’i Bilmek, Lozan’ı Anlamak…”, Beşinci Uluslararası Atatürk Kongresi, C. I, ATAM Yayınları, Ankara, 2005, s. 675-693.
Çapa, Mesut, “Milli Mücadele Döneminde İstikbal Gazetesi”, Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 10 (1992), s. 133-168.
Demir, Şerif, “Hâkimiyet-i Milliye Gazetesine Göre Lozan Konferansında Mali ve İktisadi Konular”, History Studies, C. 5, Sayı: 4 (2013), s. 1-17.
Dockrill, Michael, “Lozan Konferansı ve İngiltere”, 70. Yılında Lozan Barış Antlaşması Uluslararası Semineri 1993, İnönü Vakfı, Ankara, 1994, s. 109- 126.
Erhan, Çağrı “Lozan’ın Genel Çerçevesi”, 80. Yılında 2003 Penceresinden Lozan Sempozyumu, TTK Yayınları, Ankara, 2005, s. 11-16.
Ertan, Temuçin Faik, “Sevr ve Lozan Antlaşmaları Hakkında Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme”, Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 58 (2016), s. 21-37.
Jaeschke, Gotthard, “Mustafa Kemal’in Anadolu’ya Gönderilmesi”, (çev. Hamiyet Sezer), Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 9 (1992), s. 53-74.
Kürşat, Cengiz, “Türkiye Büyük Millet Meclisinde Lozan Murahhas Heyetine Verilen Talimatlar”, BTTD, Sayı: 34 (1970), s. 12-32.
Meray, Seha L., “Lozan Barış Andlaşması”, BTTD, Sayı: 18 (1998), s. 69-128.
Ökte, Sezai Kürşat, “Lozan Barış Konferansı Sürecinde İç ve Dış Kamuoyu Oluşturmaya Yönelik Faaliyetler”, Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 49 (2012), s. 127-178.
Özkaya, Yücel, “Lozan Barış Görüşmelerinin Türk Basınındaki Yankıları”, Beşinci Uluslararası Atatürk Kongresi, C. I, ATAM Yayınları, Ankara, 2005, s. 499- 513.
Sirel, Münir, “Sevr Anlaşmasını Kabul Eden Saltanat Şurası Tutanağı”, BTTD, Sayı: 4 (1968), s. 15-21.
Sonyel, Salâhi, “İngiliz Belgelerine Göre Lozan Konferansı’nın Perde Arkası”, 80. Yılında 2003 Penceresinden Lozan Sempozyum Bildirileri, Ankara, 2005, s. 17-32.
Şimşir, Bilal N., “Lozan ve Çağdaş Türkiye’nin Doğuşu”, 70. Yılında Lozan Barış Antlaşması Uluslararası Semineri 1993, İnönü Vakfı, Ankara, 1994, s. 25- 44.
Toprak, Seydi Vakkas, “Lozan Antlaşması’nın İstanbul Basınında Yankıları: Tevhîd-İ Efkâr Örneği”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. 11, Sayı: 27 (2014), s. 83-102.
Halk, 1, 43, 44, 45, 46, 47 numaralı sayılar.
İstikbal, 752, 963, 964, 966, 967, 969, 972, 973, 975, 978, 979, 981 numaralı sayılar.
Doğan, Songül, Lozan Görüşmeleri ve Antlaşması’nın Türk Kamuoyundaki Etkileri, İstanbul Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1999.
Gür, Ebru, Lozan Konferansı’nın Türk Basınına Yansımaları, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ, 2006.
Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu, 9. Baskı, C. 2, Ankara, 1998.

APA	aksoy v (2020). İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI. , 41 - 62.
Chicago	aksoy volkan İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI. (2020): 41 - 62.
MLA	aksoy volkan İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI. , 2020, ss.41 - 62.
AMA	aksoy v İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI. . 2020; 41 - 62.
Vancouver	aksoy v İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI. . 2020; 41 - 62.
IEEE	aksoy v "İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI." , ss.41 - 62, 2020.
ISNAD	aksoy, volkan. "İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI". (2020), 41-62.

APA	aksoy v (2020). İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 0(66), 41 - 62.
Chicago	aksoy volkan İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI. ATATÜRK YOLU DERGİSİ 0, no.66 (2020): 41 - 62.
MLA	aksoy volkan İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI. ATATÜRK YOLU DERGİSİ, vol.0, no.66, 2020, ss.41 - 62.
AMA	aksoy v İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2020; 0(66): 41 - 62.
Vancouver	aksoy v İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI. ATATÜRK YOLU DERGİSİ. 2020; 0(66): 41 - 62.
IEEE	aksoy v "İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI." ATATÜRK YOLU DERGİSİ, 0, ss.41 - 62, 2020.
ISNAD	aksoy, volkan. "İSTİKBAL VE HALK GAZETESİNE GÖRE TRABZON BASININDA LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI". ATATÜRK YOLU DERGİSİ 66 (2020), 41-62.