TY  - JOUR
TI  - Kentsel Faaliyetlerin Kıyı Akiferlerine Etkileri: Doğu Karadeniz Havzası Örneği
AB  - Ortalama yağış yüksekliği 1300 mm olan Doğu Karadeniz Havzası ülkemizin en fazla yağış alan bölgesidir.Ancak bu bölge, topoğrafyasının aşırı derecede eğimli, havzada yüzeylenen kayaçların geçirimsiz-az geçirimliolmasına bağlı olarak kaynak ve yeraltısuyu potansiyeli açısından ülkemizin en fakir bölgeleri arasında yer alır. DoğuKaradeniz kıyı şeridi boyunca kuzeyden güneye doğru derin vadiler oluşturarak akan akarsuların taşıdığı alüvyonlardenize yakın kısımlarda yeraltısuyu bakımından önem taşımaktadır. Kalınlıkları ve genişlikleri kuzeyden güneyegidildikçe azalan alüvyonların uzunlukları 1 km ile 16 km ve genişlikleri ise 50 m ile 1500 m arasında değişmektedir.Kalınlıkları en fazla 60 m olan bu alüvyonlarda açılmış olan kuyulardan içme-kullanma suyu sağlanmaktadır. DSİ(2015) verilerine göre statik su seviyesi 0,3 m ile 1 m, dinamik su seviyesi 5 m ile 15 m arasında değişmektedir. DoğuKaradeniz Havzası kıyı akiferlerinde depolanan su hacmi 238 hm3’tür. Bu akiferlerin bir kısmı geçmişte bir kısmıise halen içme-kullanma suyu kaynağı olarak kullanılmaktadır. Ancak dar vadiler arasındaki kısmen düz alanlarıoluşturan bu akiferler üzerinde son yıllarda sanayi siteleri, kum-mıcır gibi taş ocakları ürünleri, kömür depolamave paketleme tesisleri, depolar ve bazı kamu kurum ve kuruluşlarının binaları gibi yapılaşmalar artmaktadır. Buçalışmada bu yapıların akiferler üzerinde kapladığı alanlar tespit edilmiş ve akiferlerin tamamında yapılaşmanınolduğu, çoğunluğunda çeşitli depolama faaliyetlerinin, yarısında ise sanayi sitelerinin yer aldığı, bir kısmında dabeton üretim faaliyetlerinin olduğu belirlenmiştir. Havzadaki akiferler havzanın en önemli yeraltısuyu kaynaklarıdırve 4 ilin içme-kullanma suyunu karşılamak amacıyla kullanılmaktadır. Geçmişte içme-kullanma suyu sağlayanDeğirmendere ve Taşlıdere akiferleri tamamen kentleşme baskısı altında kalmış ve yeraltısuyu kullanımı sonlanmıştır.Yerleşim yeri içerisinde kalan Melet, Civil, Pazarsuyu (Ordu) ve Batlama ve Keşap (Giresun) akiferlerinde kentselfaaliyetler artarak devam etmektedir. Havzada birçok kuyu yerleşim yeri içerisinde kalması sebebiyle, GiresunPazarsuyu akiferinde ise mangan konsantrasyonun fazla olması nedeniyle kullanım dışı bırakılmıştır. Yeraltısuyubulundurma kapasiteleri diğerlerine göre fazla olan Curi, Yağlıdere, İyidere ve Fırtına akiferleri kentleşmeninetkilerinin en az olduğu akiferlerdir. Daha uzun yıllar kullanılabilmesi için Doğu Karadeniz kıyı akiferlerinin kaliteve beslenme açısından korunması kaçınılmazdır.
AU  - Hatipoğlu Temizel, Esra
AU  - GÜLTEKIN, FATMA
DO  - 10.25288/tjb.571382
PY  - 2020
JO  - Türkiye Jeoloji Bülteni
VL  - 63
IS  - 1
SN  - 1016-9164
SP  - 69
EP  - 82
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/386766
ER  -