İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması

SARI, Mediha; DOĞANAY, Ahmet

İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması

Ahmet DOĞANAY, (Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Adana, Türkiye)

Mediha SARI (Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Adana, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi

9 0

Yıl: 2004 Cilt: 10 Sayı: 39 Sayfa Aralığı: 355 - 383 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması

Öz:

Genel amacı, ilköğretimdeki öğrencilere temel demokratik değerlerin ne düzeyde kazandırdığının belirlenmesi ve bu değerlerin kazandırılmasında açık ve örtük programın ne ölçüde etkili olduğunun incelenmesi olan bu araştırma, 2001-2002 Eğitim -Öğretim yılında, Adana il sınırları içinde yer alan alt, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeydeki üç ilköğretim okulunda yürütülmüştür. Araştırmada bu okullara devam eden öğrencilere "Demokratik Değerlere Bağlılık Ölçeği" (DDBÖ) ile Demokratik Değerleri Kazanma Süreci (DDKS) anketi; ilköğretim okullarında görev yapan Sosyal Bilgiler öğretmenlerine de Demokratik Değerlerin Kazandırılması Gereksinimi Ölçeği (DDKGÖ) uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde betimsel istatistik, faktör analizi, güvenirlik analizi ve t-testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, öğrencilerin temel demokratik değerleri kazanma düzeyleri öğrenci görüşlerine göre öğretmen görüşlerinde olduğundan anlamlı bir şekilde yüksek bulunmuştur. Öğrenciler demokratik değerleri en çok ailelerinden öğrenmektedirler. Demokratik değerlerin öğrencilere kazandırılma durumu ile kazandırılması istenilen düzey hakkındaki öğretmen görüşleri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Öğretmenler problemin kaynağı olarak en çok öğrenciden kaynaklanan eksiklikleri görmüşler ancak, çözüm önerilerinde de ilk sıralarda öğretmenin model olması ile sınıf ortamının demokratikleştirilmesini göstermişlerdir.

Anahtar Kelime: temel eğitim müfredat ilk öğretim öğrencileri örtük program demokratik tutumlar demokratik değerler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Armstrong, D. G. (1980). Social studies in secondary education. New York: Macmillan Publishing Company.
Bacanlı, H. (1999). Duyuşsal davranış eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Beyer, B. K. (1976). Conducting moral discussion in the classroom. Social Education, 40, 194 - 202.
Blatt, M. ve Kohlberg, L. (1975). The effect of classroom moral discussion upon children's level of moral judgment. Journal of Moral Education, 4, 129-161.
Bloom, B. S. (1998), İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme. (Çev. D. A. Özçelik). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Blumberg, A. ve Blumberg, P. (1994). The unwritten curriculum: Things learned but not taught in schools. Thousand Oaks: Corwin Presss, Inc.
Cortese, A. J. (1984). Standard issue scoring of moral reasoning: A critique. Merrill. Palmer Quarterly, 30 (3), 227 - 246.
Çileli, M. (1986). Ahlak psikolojisi ve eğitimi. Ankara: V Yayınları.
Dawson, M. .Ve Prewitt, K. (1969). Political socialization. Boston: Little-Brown.
Dehaan, R..; Hanford, R.; Kınlow, K.; Philler, D. ve Snarey, J. (1997). Promoting ethical reasoning, affect and behaviour among high school students: An evaluation of three teaching strategies. Journal of Moral Education, 26, 5 - 20.
Dynneson J. C. ve GroS, R.E. (1999). Designing effective instruction for secondary social studies. Upper Saddle-River: Printice Hall, Inc.
Doğanay, A. (1993). Factors that predict political knowledge and attitudes of young children. Yayınlanmamış doktora tezi. Pittsburgh: University of Pittsburgh. USA.
Ehmon, L. C. (1980). The American school in the political socialization process. Review of Educational Research 50, 99 - 119.
Eisner, E. (1985). The educational imagination. New York: Macmillan Publishing Co.
Engle, S.H. ve Ochao, A.S. (1988). Education for democratic citizenship. New York: Teachers College Press.
Ginsburgh, M. B. ve Clift, R. T. (1990). Hidden curriculum of Presservice teacher education. W. R. Houston (Ed.) Handbook of research on teacher education. s.450-465. New York: Macmillan Publishing Co.
Halstead, J. M. ve Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: A reviev of recent research. Cambridge Journal of Education 30 (2), 169 - 203
Howard, R. W. (1991). Lawrence Kohlberg's influence on moral education in elementary schools. In J. S. Benninga (Ed.) Moral, character and civic education in the elementary school. New York: Teacher College Press.
Howard - Hamilton, M. (1995). A just and democratic community approach to moral education: Developing voices of reason and responsibility. Elementary School Guidance and Counselling,. 30 (2), 118 - 130.
Hyman, N. H. (1959). Political socialization: A study in the psychology of political behavior. Glencoe: The Free Press.
Jackson, p. W.; Boostrom, R. E. Ve Hansen, D.T. (1993). The moral life of schools. San Fransisco: Jossey-Bass.
Kinnier, R.; Kernes, J.L. ve Dautheribes, T.M. (2000). A short list of universal moral values. Counseling and Values. 45(1), 4-17.
Kirschenbaum, H. (2000). From values clarification to character education: A personal journey. Journal of Humanistic Counselling Education and Development. 39 (1), 4-21.
Kohlberg, L. (1963). The development of children's orientations toward a moral order: Sequence in the development of moral thought. Vita Humana, 6, 11 - 13.
Kohlberg, L. (1969). Stage and sequence: The cognitive developmental approach to socialisation. In P. Goslin (Ed.). Handbook of socialisation, theory and research. New York: Rand McNally.
Kohlberg,. L. (1976). The cognitive developmental approach to moral education. In D. Purpel ve K. Ryon (Eds.) Moral education: It comes with territory. Berkeley, CA: McCutchan Publishing Company.
Lickona, T. (1991). Educating for character: How our schools can teach respect and responsibility. New York: Bantam Books.
Martorella, P. H. (1996). Teaching social studies in middle and secondary schools. Second edition. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Mentiş, A.(1997), İlköğretim l.aşama sosyal bilgiler dersi duyuşsal amaçlarının gerçekleşme düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi, " Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Michaelis, J. U. ve Garcia, S. (1996). Social studies for children: A guide to basic instruction. 11th Edition. Boston: Allyn and Bacon.
NCS (1984). In search of a scope and sequence for social studies. Washington, D.C. National Council for the Social Studies.
Ormrod, J.E. (1990). Human learning, principles, theories, and educational applications Columbus. Merrill Publishing Company.
Özcan, T. (2002). Sosyal bilgiler dersi genel amaçlarının bilgi, değer-tutum ve beceri boyutlarında gerçekleşen ve gerçekleşmesi istenen durumlar açısından değerlendirilmesi. Kilis ilinde bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Paykoç, F. (1995). Sosyal bilgiler eğitiminde çağdaş eğilimler. TED. İlköğretim okullarında sosyal bilgiler öğretimi ve sorunları. S. 46 - 68. Ankara: TED Yayınları.
Power, F. C. ve Power, A. M. R. (1992). A raft of hope: Democratic education and the challenge of pluralism. Journal of Moral Education. 21. 199-205
Power, C.; Higgins, A. ve Kohlberg, L. (1984). Lawrence Kohlberg's approach to moral education. New York: Colombia University Press.
Rest, S. ve Thoma, S. (1986). Educational programs and interventions in J. Rest (Ed.). Moral development: Advances in research and theory. New York: Praeger.
Rusnak, T. G. (1980). A study of effects of a listening treatment on cognitive moral development of eight, nine and ten year olds. Unpublished doctoral dissertation. University of Pittsburgh.
Schug, M. C. ve Beery, R. (1987). Teaching social studies in the elementary school: Issues and practice. Glenview: Scott, Foresman and Company.
Scott, K. P. (1991). Achieving social studies affective aims: Values, emphaty and moral development. J. Shaver (Ed.}Handbook of research on social studies teaching and learning, s.357-369. New York : Macmillan Publishing Company.
Vallance, E. (1983). Hiding the hidden curriculum: An interpretation of language of justification in nineteenth century educational reform. Curriculum Theory Network, 1,5-21.
Vural, M. (1999). En son değişiklikleriyle ilköğretim okulu programı. Erzurum: Yakutiye Yayıncılık.
Welton, D. A. ve Mallan, J. T. (1999). Children and their world: strategies for teaching social studies. Boston: Houghton Mifflin Company.
Wren, D. J. (1999). School culture: exploring the hidden curriculum. Adolescence, 34(135), 593-596.
Yıldıran, G. (1982). Öğrenme düzeyi ve ürünleri, istanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları
YuSen, S. R. (1977). Characteristic of moral dilemmas written by adolescents. Developmental Psychology, 13, 162-163.

APA	DOĞANAY A, SARI M (2004). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması. , 355 - 383.
Chicago	DOĞANAY Ahmet,SARI Mediha İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması. (2004): 355 - 383.
MLA	DOĞANAY Ahmet,SARI Mediha İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması. , 2004, ss.355 - 383.
AMA	DOĞANAY A,SARI M İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması. . 2004; 355 - 383.
Vancouver	DOĞANAY A,SARI M İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması. . 2004; 355 - 383.
IEEE	DOĞANAY A,SARI M "İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması." , ss.355 - 383, 2004.
ISNAD	DOĞANAY, Ahmet - SARI, Mediha. "İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması". (2004), 355-383.

APA	DOĞANAY A, SARI M (2004). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10(39), 355 - 383.
Chicago	DOĞANAY Ahmet,SARI Mediha İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 10, no.39 (2004): 355 - 383.
MLA	DOĞANAY Ahmet,SARI Mediha İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, vol.10, no.39, 2004, ss.355 - 383.
AMA	DOĞANAY A,SARI M İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2004; 10(39): 355 - 383.
Vancouver	DOĞANAY A,SARI M İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2004; 10(39): 355 - 383.
IEEE	DOĞANAY A,SARI M "İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması." Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10, ss.355 - 383, 2004.
ISNAD	DOĞANAY, Ahmet - SARI, Mediha. "İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Temel Demokratik Değerlerin Kazandırılma Düzeyi ve Bu Değerlerin Kazandırılması Sürecinde Açık Örtük Programın Etkilerinin Karşılaştırılması". Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 10/39 (2004), 355-383.