İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma

SARACALOĞLU, A. Seda; VAROL, S. Rana; EVİN, İlke

İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma

A. Seda SARACALOĞLU, (Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Aydın, Türkiye)

İlke EVİN, (Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Türkiye)

S. Rana VAROL (Ege Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu, İzmir, Türkiye)

Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri

6 0

Yıl: 2004 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 335 - 364 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma

Öz:

Bu araştırmanın temel amacı, öğretmen ve öğretmtn adaylarının çeşitli değişkenler açısından demokratik tutumlarını belirlemektir. Araştırma örnpklemini, İzmir ilindeki çeşitli kurumlarda görev yapan öğretmenler (N=317) ile Dokuz Eylül ve Ege Üniversitelerindeki çeşitli bölümlerde öğrenim gören ve Ege Üniversitesi Öğretmenlik Meslek Bilgisi Serti/ika Programım devam eden üniversite öğrencileri oluşturmaktadır (N=768). Araştırmada toplam 1085 katılımcı üzerinde çalışılmıştır. Öğretmenlerin % 58,4'ü (n= 185) bayan, % 41,6'sı (n= 132) erkektir ve % 28,7'si (n=91) 20-30; % 38,2'si (n=121) 31-40; % 30,6'sı (n=97) 41-50 ve % 2,5'i (n=8) 51 ve ü-zeri yaş grubundadır. Öğretmen adaylanmn ise, % 52,7'si bayan, % 47,3'ü erkektir ve % 18,1'i ' 18-20; % 60,02'si 21-23; % 21,88'i 24 ve üzeri yaş grubundadır. Çalışmada, Tutam furastırma LMoratu'van tarafından geliştirilen Teacher Opitıionaire m Democracy ölçeğinin G ve H formlarından oluşturulan ve Türkçe geçerlik -güvenirlik çalışmaları Gözütok (1995) tarafından gerçekleştirilen Demokratik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verileri ANOVA, t, Scheffe ve Tukey HSD testleri ile analiz edilmiştir. Bulgular, öğretmen adaylarının demokratik , öğrenim gördükleri kurumlara, cinsiyete, bölümlere, yaş gruplarına, ailelerinin yaşadıktan yerleşim birimlerine, mezun oldukları lise türüne, anne babalarının eğitim düzeyine ve mesleklerini sevme durumlarına göre istatistiksel olarak farklılaştığını; öğretmenlerin demokratik tutumlarının ise görev yaptıkları kurum, cinsiyet, branşlar, kıdemler, mezun oldukları kurumlar, branş ve çalıştıkları kurumdan memnun olma durumları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir biçimde değişmediğini ortaya koymaktadır. Öğretmen ve öğrencilerin demokratik tutumları karşılaştırıldığında, öğretmen adayları lehine istatistiksel olarak farklılaşma olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelime: İzmir karşılaştırmalı araştırma öğretmen adayları demokratik tutumlar

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Apple, M., & Bean, J. A. (1995). Democratic schools. Alexandria, V A: Association for Supervision and Curriculum Development.
Beyer, L. E. (1996). Creating democratic classroom: The straggle, to integrate theory and practice. New York: Teacher College Press.
Bilgen, N. (1994). Çağdaş ve demokratik eğitim. Ders geçme ve kredi uygulaması (2.basım). Ankara: MEB Basımevi.
Binbaşıoğlu, C. (2000). Okulda ders dışı etkinlikler. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı.
Bricker, D.C. (1989). Classroom life as civic education: Individual achievement and student cooperation in schools. New York: Teachers College Press.
Brophy, H. W., & Good, T. L. (1986). Third handbook of research on teaching. Chicago: McNally.
Büyükkaragöz, S. (1986). Eğitim fakültelerinde karşılaşılan sorunlar. Yayınlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Büyükkaragöz, S. (1990a). Ortaöğretimde demokrasi eğitimi. Ankara: Türk Demokrasi Vakfı Yayını.
Büyükkaragöz, S. (1990b, Temmuz). İlkokul programı ve demokrasi eğitimi. TDV Bülten, 16-20.
Büyükkaragöz, S. (1994). Demokrasi eğitimi ve okul. Çağdaş Eğitim, 19 (202), 10-14.
Celep, C. (1995). Demokratik bir eğitim sistemi için. Yaşadıkça Eğitim, 38, 20-24.
Clark, R.W, Hong, L. K., & Schoeppach, M. R. (1996). Teacher empowerment and site-based management. In J. Sikula, T J. Buttery & E. Guyton, (Eds.), Handbook of research on teacher education (2nd ed., pp. 595-616). New York, Macmillan.
DeBolt, G. P (1994). Citizenship education and cooperative learning: Who cares? Social Science Record, 31 (1), 10-11.
Dickinson, D. J. (1990). The relation between ratings of teacher performance and student learning. Contemporary Educational Psychology, 15, 142-152.
Edmundson, P (1995). What college and university leaders can do to help change teacher edtuation? Washington, DC: AACTE.
Ertürk, S. (1970). On yıl öncesine kıyasla öğretmen davranışları. Ankara: MEB Yayını. APAK Dairesi Başkanlığı Yayınları.
Ertürk, S. (1986). On yıl öncesine kıyasla öğretmen davranışları. Türkiye'deki bazı eğitim sorunları üzerine düşünceler. Ankara: Yelkentepe Yayınları
Ertürk, S. (1993). Diktacı tutum ve demokrasi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Fullan, M., & Hargreaves, A. (1996). What's worth fightingfor in your school? New York: Teachers College Press.
Glickman, C. (1998). Revolutionizing America's schools. San Fransisco, CA: Jossey-Bass.
Goldenson, D; (1978). An alternative view about the role of the secondary school in political socialization. Theory and Research in Social Education, 6, 44-72.
Goodlad, J. I. (1991). Why we need a complete redesign of teacher education. Educational Leadership, 49 (3), 4-10
Goodlad, J.I. (1997). In praise of education. New York: Teacher College Press.
Gök, F. & Okçabol, R. (1998). Öğretmen profili araştırma raporu. Ankara: Eğitim-Sen Yayını.
Gömleksiz, M. (1988). Demokratik bir sınıf 'ortamı ağısından Hacettepe üniversitesi eğitim fakültesi öğretim elemanları ve öğrencilerinin davranışlarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Gömleksiz, M. (1993). Kubaşık öğrenme yöntemi ile geleneksel yöntemin demokratik tutumlar ve erişiye etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Gömleksiz, M. (1994a). Kubaşık öğrenme yönteminin demokratik tutumlar ve erişi üzerindeki kalıcılığı. 7. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı içinde (s. 421-430). Adana.
Gömleksiz, M. (1994b). Türk dili ve edebiyatı dersinde uygulanan kubaşık öğrenme yönteminin erişiye, demokratik tutumlara ve benlik saygısına etkisi. 7. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı içinde (s. 476-493). Adana.
Gözütok, D. (1995). Öğretmenlerin demokratik tutumları. Ankara: TDV Yayını.
Greenberg, P. (1992). Ideas that work with young children. How to institute some simple democratic practices pertaining to respect, rights, responsibilities and roots in any classroom (without losing your leadership position). Young Children, 47 (5), 10-17.
Gülsaran, S. (1987). Demokratik kişilik geliştirme açısından okul ve aile. Eğitimde Kalite Sempozyumu Bildirileri Kitabı içinde (s. 171 — 177). Ankara
Herber, C., & Meighan, R. (1986). Democratic learning in teacher education Educational Review, 38 (3), 273-282
Jones-Wilson, E C. (1983). The effect upon minorities of the civic education of teachers. Journal of Teacher Education, 34 (6), 11-13.
Kale, N. (1998) Demokratik yaşama ustalığını kazandırmanın yolu demokratik bir eğitimden geçer. F77 Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı içinde (II. Cilt, s. 673-678). Konya.
Karakütük, K. (2001). Demokratik laik eğitim çağdaş toplum olmanın yolu. Ankara: Anı Yayıncılık.
Karasar, N. (1979). Bireysel ve toplumsal gerginliklerin giderilmesinde problem çözme alışkanlığı. Çağdaş Eğitim, 39, 15-20.
Kavak, Y. (1986). Eğitim fakültelerindeki öğretim elemanlarının yeterlikleri ve eğitim ihtiyaçları. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacette Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kayabaşı, Y. (1992). Eğitim fakültelerinde görev yapan öğretim elemanlarının kullandıkları Öğretme teknikleri ve tercih nedenleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacette Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kıncal, R.Y. (2000). İlköğretim öğretmenlerinin davranışlarının demokratik düzeyi 77. Ulusal öğretmen Yetiştirme Sempozyumu Bildirileri Kitabı içinde (s. 432 - 437) Çanakkale.
Kısakürek, M. A (1976). Üniversitemizde yenileşme 'programlar ve öğretim açısından'. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
Kısakürek, M. A. (1985) Sınıf atmosferinin öğrenci tasarısındaki etkisi: Eğitim fakülteleri üzerine bir arattırma. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
Lesko, W. (2002). Student activism for the next generation. Educational Leadership, 59 (4), 42-44.
Lezotte, L. (1994). The nexus of instructional leadership and effective schools. School Administrator, 51 (6), 20-23.
Meighan, R., & Herber, C. (1986). Democratic learning in teacher education: A review of experience at one institution. Journal of Education for Teaching, 12 (2), 163-72.
National Commission on leching and America's Future (1996). What matters most: Teaching for America's future. New York: Teachers College.
Ogundare, S. F. (1993). Human rights orientation of prospective social science teachers in Nigeria. Social Series, 84 (6), 267-270.
Oğur, S. P. (1999). Genel liselerde görev yapan yönetici ve öğretmenlerin yönetim süreçlerine ilişkin yönetici davranışlarını demokratik olarak algılama düzeylerinin değerlendirilmesi. (Ankara İli Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Özgen, B. (1995). Düşünce özgürlüğü ve laiklik. Üçüncü Basım. İstanbul: Çınar Yayınları.
Pritchard, R. M. (1992). German classroom observed: A foreigner's perspective. Oxford Review of Educatian, 19 (3), 213-225.
Rainer, J., & Guyton, E. (1999). Democratic practices in teacher education and the elementary classroom. Teaching and Teacher Education, 15, 121-132.
Roche, E. (1996). The bumby ride to democratic classroom. In L. E. Beyer (Ed.), Creating democratic classrooms: The straggle to integrate theory and practice. New York: Teacher College Press.
Rolheiser, C., & Glickman, C.D. (1995). Teaching for democratic life. The Educational Forum, 59, 196-206.
Remy, R. (1972). High school seniors attitudes toward their civics and government instruction. Social Education, 36, 590-597.
Sehr, D. T (1997). Education for public democracy. Albany, NY: State University of New York Press.
Saracaloglu, A. S. (1992). Fen ve edebiyat fakülteleri öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin görüşleri. (Yayınlanmamış Araştırma Raporu), izmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
Saracaloğlu, A. S. (1997, July). The democratic attitudes of Tiırkish prospective physical education teachers. Paper presented at the 40th World Congress for ICHPER-SD: The Revitalization and Humanity and a Better Environment, Seoul, South Korea.
Shanker, A. (1981). After 20 years Lieberman's vision is falling. Phi-Delta-Kappan, 63 (4), 236-278.
Siedentop, D. (1986). The modification of teacher behavior. Sport pedagogy. Champaign, OL: Human Kinetics Publishers, Inc.
Tezcan, M. (1981). Kuşaklar çatışması: Okuyan ve çalışan gençlik üzerine bir araştırma. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
Türkoğlu, A. (1988). Eğitim yüksek okullarında program uygulamalarında karşılaşılan sorunlar. Adana: Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayını.
Varış, F (1973). Cumhuriyetin 50. yılında Türkiye'de öğretmen yetiştirmede karşılaşılan birkaç sorun. 50. Yıla Armağan (s. 47-62) Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
Yalçınkaya, M., Saracaloğlu, A. S. & Varol, S. R. (1993). Üniversite öğrencilerinin spora ilişkin görüşleri ve beklentileri. Spor Bilimleri Dergisi, 4 (2), 12-26.
Yıldırım, L. (1994). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin demokratik tutum ve davranışları ile öğrencilerin demokratik davranışları arasındaki ilişkinin saptanması.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi,Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Ankara.
Yılman, M. (1992). Demokrasimizin kültürel temelleri. İzmir: Reform Matbaacılık.

APA	SARACALOĞLU A, EVİN İ, VAROL S (2004). İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. , 335 - 364.
Chicago	SARACALOĞLU A. Seda,EVİN İlke,VAROL S. Rana İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. (2004): 335 - 364.
MLA	SARACALOĞLU A. Seda,EVİN İlke,VAROL S. Rana İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. , 2004, ss.335 - 364.
AMA	SARACALOĞLU A,EVİN İ,VAROL S İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. . 2004; 335 - 364.
Vancouver	SARACALOĞLU A,EVİN İ,VAROL S İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. . 2004; 335 - 364.
IEEE	SARACALOĞLU A,EVİN İ,VAROL S "İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma." , ss.335 - 364, 2004.
ISNAD	SARACALOĞLU, A. Seda vd. "İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma". (2004), 335-364.

APA	SARACALOĞLU A, EVİN İ, VAROL S (2004). İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), 335 - 364.
Chicago	SARACALOĞLU A. Seda,EVİN İlke,VAROL S. Rana İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 4, no.2 (2004): 335 - 364.
MLA	SARACALOĞLU A. Seda,EVİN İlke,VAROL S. Rana İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.4, no.2, 2004, ss.335 - 364.
AMA	SARACALOĞLU A,EVİN İ,VAROL S İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2004; 4(2): 335 - 364.
Vancouver	SARACALOĞLU A,EVİN İ,VAROL S İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2004; 4(2): 335 - 364.
IEEE	SARACALOĞLU A,EVİN İ,VAROL S "İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4, ss.335 - 364, 2004.
ISNAD	SARACALOĞLU, A. Seda vd. "İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 4/2 (2004), 335-364.