Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği)

Semiha ŞAHİN (Dokuz Eylül Üniversitesi, Buca Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, İzmir, Türkiye)
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri
19 0
Yıl: 2004 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 365 - 395 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği)

Öz:
Bu araştırmayla okul müdürü ve öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri ile okul kültürünün durumu ve aralarındaki ilişkilerin saptanması amaçlanmıştır. Araştırmada oransız tabakalama örneklem yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, İzmir'de bulunan 50 ilköğretim okulundan S kadın, 45 erkek müdür (toplam 50) ile 646 kadın ve 304 erkek öğretmen (toplam 950) Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri ve Okul Kültürü Ölçeğim doldurmuşlardır. Araştırma aritmetik ortalama, standart sapma, r istatistiği ve t testi kullanılarak çözümlenmiştir. Bulgular şöyle özetlenebilir: Hem okul müdürleri hem de öğretmenler okul müdürlerinin liderlik stillerini sürdürümcüden çok dönüşümcü olarak algılamaktadırlar. Okul müdürleri öğretmenlere göre, okul kültürünü daha olumlu değerlendirmektedirler. Müdürlere göre dönüşümcü liderlikle iş birlikli kültür, eğitsel gelişme kültürü ve sosyal-eğitsel kültür boyutları ve sürdürümcü liderlikle okul kültürünün eğitsel gelişme boyutu arasında pozitif ilişki vardır. Öğretmenlere göre dönüşümcü liderlikle okul kültürünün geneli ile boyutları arasında ve sürdürümcü liderlikle okul kültürünün geneli, iş birlikli kültür, eğitsel gelişme kültürü, ve sosyal-eğitsel kültür boyutları arasında pozitif yönde ilişki vardır.
Anahtar Kelime: liderlik davranışları liderlik okul yöneticisi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Açıkalın, A. (2000). İlköğretim okulu yöneticilerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ile empati becerileri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Altun, S. A. (2003). İlköğretim okulu müdürlerinin dönüşümcü liderliğe verdikleri önem ve uygulama düzeyleri [Elektronik Dergi], http://ilkogretim-online.org.tr/vol2sayl/V02ş01b.htm web adresinden 25 Temmuz 2003 tarihinde edinilmiştir.
  • Anthony, L. V. L. (1994). The relationship between transformational and transactional leadership and organizational culture, employee performance, and employee attrition. Unpublished doctoral dissertation, University of Miami, Florida, USA.
  • Baloğlu, B. (2002). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemi. İstanbul: Der Yayınları.
  • Baltaş, A. (2001). Değişimin içinden geleceğe doğru: Ekip çalışması ve liderlik (2. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
  • Barnett A. M. (2003). Impact of transformational leadership styles of the schools principal of school learning environments and selected teacher outcomes: A preliminary report. http://www.aare.edu.au/03pap/bar03777.pdf web adresinden 22 Temmuz 2004 tarihinde edinilmiştir.
  • Bass, B. M., & Steidlmeier, P (1998). Ethics, character, and authentic transformational leadership, http://cls.binghamton.edu/basssteid.html web adresinden 20. 04. 2003 tarihinde edinilmiştir.
  • Bass, B. M. (1985). Leadership: Good, better, best. Organizational Dynamics, 13 (3), 20-40.
  • Bass, B. M. (1990). From transactional to transformational leadership: Learning to share the vision. Organizational Dynamics, 18 (3), 19-32.
  • Bayrak, N. (2001). İlköğretim okul yöneticilerinin liderlik özellikler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
  • Bennis, W. (1986). Transformaljve power and leadership. T. J. Sergiovanni & J. E. Corbally (Ed.), Leadership and organizational culture: New perspectives on administrative theory and practice (pp. 64-71). Chicago, IL: University of Illinois Press.
  • Boggs, R. D. (1992). A further assessment of'the impact of'politics and'markets on American schools: a comparison of school culture, power and the job of teaching in public and private elementary schools and theirs relationship to teacher motivation, commitment, compliance, satisfaction and intent to leave (public schools). Unpublished doctoral dissertation, University of Southern California, Los Angeles, California, USA.
  • Bonar, R. I. Jr. (2000). The effect of leadership behaviors on employee commitment, satisfaction and strength of culture. Unpublished doctoral dissertation, Medical University of South Carolina in Charleston, South Carolina. USA.
  • Bush, T. (1995). Theories of educational management (2nd ed.) London: Paul Chapman Publishing.
  • Chadwick, L. J. (1999). A comparative analysis of transformational and transactional leadership in public school principals and their effect on school culture. Unpublished doctoral dissertation, Regent University Virginia Beach, VA, USA.
  • Collet, P, & Furham, A. (1995). Social psychology at work. London, Routledge.
  • Colvin, R. E. (1999). Transformational leadership: a prescription for contemporary organizations, http://leadershipinfo.net/books.html web adresinden 07 Mart 2003 tarihinde edinilmiştir.
  • Cormier, S. E (1997). School restructuring, transformational leadership and teacher participation in decision-making. Unpublished doctoral dissertation, the Louisiana State University and Agricultural and Mechanical College, Baton Rouge, LA, USA.
  • Cunningham, B. C. A. (2003). A study of the relationship between school culture and student achievement. Unpublished doctoral dissertation, University of Central Florida, Orlando, Florida, USA.
  • Çelik, V. (1998). Eğitimde dönüşümcü liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(16), 423-442.
  • Çelik, V. (1999). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem Yayınlan.
  • Çelik, V. (2000). Okul kültürü ve yönetimi (2. Baskı). Ankara: Pegem kayınları.
  • Deal, T E. (1995). Schools as cultural arenas: Symbols and symbolic activity. S. B. Bacharach & B. Mundell (Ed.), Images of Schools: Structures and roles in organizational behavior (pp. 108-136). California: Sage.
  • Doran, E. E (1996). The effects of person-organization culture fit on employee organizational commitmetit and employee internet work motivation. Unpublished doctoral dissertation, California State University, Long Beach, CA, USA.
  • Eppard, R.G. (2004). Transformational and transactional leadership styles as they predict constructive culture and defensive. Unpublished doctoral dissertation, Virginia Polytechnic Institute and State University, Blacksburg, VA, USA.
  • Erçetin, Ş. (1995). Okul müdürlerinin öğretmenleri etkilemekte kullandıkları güçler. Eğitim ve Bilim, 19 (97), 21-27.
  • Erçetin, Ş. (1998). Lider sarmalında vizyon. Ankara: Önder Matbaacılık.
  • Ergün, M. (1995). Bilimsel araştırmalarda bilgisayarla istatistik uygulamaları, SPSS for windows. Ankara: Ocak Yayınları.
  • Floyd, J. E. (1999). An investigation of the leadership style of principals and its relation to teachers' perceptions of school mission and student achievement. http://basepath.wiley.com/cda/media/0,,12001,00.pdf web adresinden 11 Şubat 2004 tarihinde edinilmiştir.
  • Gibson, J. L., IvancevichJ. M., & Donnelly J. H. (1997). Organizations: Behavior structure processes (9th ed.). Boston: Mcgraw-Hill.
  • Gilbert, J. E. (2000). The impact of principal leadership behaviors on collaboration and collegiality for school improvement: A case study. Unpublished doctoral dissertation, Eastern Michigan University, Ypsilanti, MI, USA.
  • Griffith J. (2004). Relation of principal transfornational leadership to school staff job satisfaction, staff turnover, and school performance. Journal of Educational Administration, 42, 333-356.
  • Gustafson, N. (2002). Leadership and organizational transformation. http://www.astdr-ta.org/newsletter/june/gustafso.pdf web adresinden 02 Nisan 2003 tarihinde edinilmiştir.
  • Hall, C. A. (1999). The relationships between leader behaviors and characteristics and school culture. Unpublished doctoral dissertation, University of Florida, Gainesville, FL, USA.
  • Harris, P R. (1985J. Management in transition. California: Hurlburt.
  • Harrison, D. T (2000). Transformational leadership and community college effectiveness, http://unixl.shsu.edu web adresinden 22 Mayıs 2003 tarihinde edinilmiştir.
  • Hitt, M. A., & Keats, B. W. (1992). Strategic leadership and restructuring: a reciprocal interdependence. R. L. Phillips & J. G. Hunt (Eds.), Strategic leadership: A multi organizational-level perspective (pp. 45.-61). New York: Quorum Books.
  • Holmes, G. (1993). Essential school leadership: developing vision and purpose in management. London: Kogen Page.
  • Hoy, W. & Miskel, C. (1996). Educational administration: theory, research, and practice (6th ed.). New York: Mcgraw-Hill.
  • Humphreys, J. H. (2000). Transformational, transactional and laissez-faire leader behavior and constructive thinking: the relationship with proximal sales unit performance. Unpublished doctoral dissertation, University of Nova Southeastern, Fort Lauderdale, Florida, USA.
  • Ingram, P D. (1997). Leadership behaviors of principals in inclusive educational settings, Journal of Educational Administration, 35 (5), 11-27.
  • Jones, M. T. (1998). The relationship of organizational commitment to the organizational culture of high schools. Unpublished doctoral dissertation, Widener University, Harrisburg, PA, USA.
  • Karip, E. (1998). Dönüşümcü liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4 (16), 443-465.
  • Keçecioğlu, T (1998). Liderlik ve Liderler. İstanbul: Kalder Yayınlan.
  • Kessler, T. G. (1993). The relationship between transformational, transactional, and laissez-faire leadership behaviors and job satisfaction in. a research environment. Unpublished doctoral dissertation, Nova University.
  • Koppang, A. F. (1996). Transformational and transactional leadership behaviors of administrators of performing and visual arts schools. Unpublished doctoral dissertation, University of North Dakota, Grand Forks, ND, USA.
  • Kristoff, B. L. (2003). Transformational leadership, professional school culture, and perceived effectiveness in specialized programs for students with disabilities. Unpublished doctoral dissertation, Rutgers the State University of New Jersey, New Brunswick, USA.
  • Lawrence, E. T. (2000). The relationship between, transformational, transactional, and laissez-faire leadership styles of the senior executives/ department heads and their immediate subordinates' perceived satisfaction, extra effort, effectiveness, and organizational culture typology in. the hospital setting. Unpublished doctoral dissertation. University of Nova Southeastern.
  • Layton, J. K. (2003).Transformational leadership and the middle school principal. Unpublished doctoral dissertation, Purdue University, West Lafayette, USA.
  • Leithwood, K.& Jantzi, D. (1997). Explaining variation in teachers' perceptions of principals' leadership: A replication. Journal of Educational Administration, 35 (4), 312-331.
  • Leithwood, K., Jantzi, D., & Steinbach, R (1999). Changing leadership for changing times. Philadelphia: Open University Press.
  • Leithwood, K. A. (1992). The move toward transformational leadership. Educational Leadership. 45(5), 8-12.
  • Lesney, J. J. (1977). Perceptions of transformational leadership behaviors in selected successful elementary principals. Unpublished doctoral dissertation, University of Pittsburgh, Pittsburgh, PA, USA.
  • Liontos, L. B. (1992). Transformational leadership. (ERIC Document Reproduction Service No: ED347636)
  • Lock, P. K. (2001). An investigation of the relationship between transformational leadership and constructive organizational culture. Unpublished doctoral dissertation, University of Marywood, Marywood, USA.
  • Lucas, S. E., & Wayne, V J. (2003). Transformational leadership: Principals, leadership teams, and school culture. NASSP Bulletin, 87 (637), 85.
  • Lucas, S. E. (2001). Transformational leadership: principals, leadership teams, and school culture. Unpublished doctoral dissertation, University of Missouri, Columbia, USA.
  • Marks, D. E. (2002). A study of two leadership styles and school cultural norms in small middle schools. Unpublished doctoral dissertation, Virginia Commonwealth University, Richmond, VA, USA.
  • Masland, T A. (1985). Organizational culture in the study of higher education. The Review of Higher Education, 8 (2), 157-168.
  • Mclntyre, R. O. (2003). The role of transformational and transac.tional leadership for high school principals (Massachusetts). Unpublished doctoral dissertation, University of Massachusetts-Lowell, USA.
  • Mestinsek, R. M: (2000). A comparative study of leadership characteristics of principals in charter schools and traditional schools. Unpublished doctoral dissertation, University of San Diego.
  • Metcalfe, R. J. A., & Metcalfe, B. A. (2000). The transformational leadership questionnaire (tlq-lgv): Aconvergent and discrimenent validation study. Leadership & Organization Development Journal, 21 (6), 280-296.
  • Miles, M. T. (2002). The relative impact of principal instructional and transformational leadership on school culture. Unpublished doctoral dissertation, University of Missouri-Columbia, USA.
  • Miller, A. & Dess, G. (1996). Strategic management (2nd ed.). New York: The Mcgraw-Hill.
  • Miner, J. B. (1992). Industrial organizational psychology. New York: Mcgraw-Hill.
  • Montes, R. W (1996). Puerto Rican school perceptions of how their cultural background impacts their leadership style. Unpublished doctoral dissertation, The Pennsylvania State University.
  • Newstrom, J. W, & Davis, K. (1997). Organizational behavior: human behavior at work (10th ed.). Boston: The Mcgraw-Hill.
  • Ng, H. C. A. (1994). The nature of organization culture and its impact on employee commitment and consequent behaviors (commitment). Unpublished doctoral dissertation, University of California, Los Angeles, USA
  • Nguyen, J. C. (2002). An investigation of the relationship among the constructs of transformational and transactional leadership and general cognitive ability. Unpublished doctoral dissertation, Our Lady of University Lake, San Antonio, Texas, USA.
  • Nicholls, J. (1994). The heart, head and hands of transforming leadership. Leadership, Organization Development, 15 (6), 8-15.
  • Nnadozie, C. A. (1993). A study of the relation between participation in decision-making and school culture and perception of job satisfaction among teachers (empowerment).
  • Unpublished doctoral dissertation, Morgan State University, Baltimore, Maryland, USA.
  • Nystrom, E C. (1993). Organizational cultures, strategies and commitments in health care. Health Care Management Review, 18 (1), 43-49.
  • Parkman, A. W. (2001). An investigation of bass' model of transformational and transac-tional leadership theory in respiratory care. Unpublished doctoral dissertation, University of Capella, Minneapolis, USA.
  • Pehlivanoğlu, K. (1999). Özel ortaöğretim kurumlarındaki yönetici ve öğretmenlerin örgüt kültürü oluşturmadaki yeterlilik derecesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Pillai, R. &. Williams, E. A. (2004), Transformational leadership, self-efficacy, group cohesiveness, commitment, and performance. Journal of Organizational Change Management, 17 (2), 144-159.
  • Reames, E. H. (1997). A study of the relationships between school work culture and teacher beliefs of efficacy and commitment in middle schools. Unpublished doctoral dissertation, Auburn University, Auburn, Alabama, USA
  • Ronneberg, J. S. (2000). The urban school leader as change agent: case studies of three urban school principals, http://education.umi.edu/edpa/edad/phdpaper.html web adresinden 11 Mart 2003 tarihinde edinilmiştir.
  • Ross J. A., & Gray, E (2004). Transformational leadership and teacher commitment to organizational values: the mediating effects of collective teacher efficacy. http://www.oise.utor6nto.ca/field-centres/ross/CTEleadership.pdf adresinden 22 Eylül 2004 tarihinde edinilmiştir.
  • Sarwono, D. (1990). The impact of organizational culture on organization performance: the case of banks in Indonesia. Unpublished doctoral dissertation, Universty of Southern California, Los Angeles, USA.
  • Shivers, S. L. (1999). A role theory approach to understanding transformational and transactional leadership behaviors: the role of interpretations of organizational context. Unpublished'doctoral dissertation, Purdue University, West Lafayette, USA.
  • Slater, R.O., Goldring E., Bolman L., Thurston E W, & Crow G.M., (1994). Leadership and management processes. In W. K. Hoy (Ed.), Educational Administration: Ucea Document Base (pp. 6-31). New York, Mcgraw-Hill.
  • Sueki, L. T (1998). The relation of transformational leadership and transactional leadership to constructive organizational culture. Unpublished doctoral dissertation, California School of Professional Psychology, LA, USA.
  • Sullivan, E.C. (1994). A case study of the principalship, the school work culture and the human resources management development system in a medium-sized Florida school district. Unpublished doctoral dissertation, University of South Florida, Tampa, Florida, USA
  • Şahin, S. (2003). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile okul kültürü arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
  • Şişman, M. (1994). Örgüt kültürü (Eskişehir İl Merkezindeki İlkokullarda Bir Araştırma). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Yean, J., & Lim, S. (2001). Transformational leadership, organizational culture and organizational effectiveness in sport organizations. http://www.schools.nsw.edu.au/schoollibraries/scanVl 6_ 1997/162res.htm web adresinden 21 Haziran 2003 tarihinde edinilmiştir.
APA ŞAHİN S (2004). Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği). , 365 - 395.
Chicago ŞAHİN Semiha Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği). (2004): 365 - 395.
MLA ŞAHİN Semiha Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği). , 2004, ss.365 - 395.
AMA ŞAHİN S Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği). . 2004; 365 - 395.
Vancouver ŞAHİN S Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği). . 2004; 365 - 395.
IEEE ŞAHİN S "Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği)." , ss.365 - 395, 2004.
ISNAD ŞAHİN, Semiha. "Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği)". (2004), 365-395.
APA ŞAHİN S (2004). Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2), 365 - 395.
Chicago ŞAHİN Semiha Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 4, no.2 (2004): 365 - 395.
MLA ŞAHİN Semiha Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.4, no.2, 2004, ss.365 - 395.
AMA ŞAHİN S Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2004; 4(2): 365 - 395.
Vancouver ŞAHİN S Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2004; 4(2): 365 - 395.
IEEE ŞAHİN S "Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği)." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4, ss.365 - 395, 2004.
ISNAD ŞAHİN, Semiha. "Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler (İzmir İli Örneği)". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 4/2 (2004), 365-395.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 10:44

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları