Yıl: 2020 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 354 - 387 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32957/hacettepehdf.747897 İndeks Tarihi: 01-01-2021

BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR

Öz:
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 266 ilâ 287’nci maddeleri arasında, medenî yargı açısından bilirkişi incelemesi düzenlenmiştir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 282’nci maddesinde, hâkimin bilirkişinin oy ve görüşünü serbestçe değerlendireceği belirtilmiştir. Bu çalışmada, hâkimin bilirkişinin oy ve görüşünü serbestçe değerlendirmesinden ne anlaşılması gerektiği hem karşılaştırmalı hukuk hem de Türk hukuk doktrini ve uygulaması açısından tartışılmaktadır. Bu çerçevede, hâkimin bilirkişiye re’sen müracaat edip edemeyeceği ve şahsî bilgisini kullanıp kullanamayacağı sorunları değerlendirilmiştir. Ayrıca, Türk Medeni Kanunu’nun 4’üncü maddesi anlamında hâkimin takdir yetkisi ile delillerin değerlendirilmesi açısından hâkimin takdir yetkisi arasındaki farka işaret edilmiştir.
Anahtar Kelime:

EXPERT EVIDENCE AND SOME PROBLEMS CONCERNING THE EVIDENCE VALUE OF THE EXPERT REPORT

Öz:
Appointment and duties of expert and effects of its report has been regulated in Turkish Code of Civil Procedure, between articles 266 and 287. Article 282 of it sets that the judge is free to evaluate reports of experts. In this paper, we analyze that how the judge can evaluate reports of experts, without having required special and technical knowledge. We also refer to comparative law application about the value of reports of experts. In addition to this, the difference between the judicial discretion and the free assessment of evidence has been discussed.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • ADOLPHSEN, Jens, Zivilprozessrecht, 4. Aufl., Nomos, Baden, 2014.
  • AHRENS, Hans-Jürgen, Der Beweis im Zivilprozess, Verlag Dr. Otto Schmidt, Köln, 2015.
  • AKİL, Cenk, “Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun Hâkimin Bilirkişi Raporuyla Bağlı Olup Olmadığı Hakkında Vermiş Olduğu 24.12.2008 Gün ve 2. 2008/4-734, K. 2008/766 Sayılı Kararının Tahlili”, AÜHFD, Yıl: 2011, Cilt: 60, Sayı: 3, (s. 693-731).
  • AKİPEK, Jale/AKINTÜRK, Turgut/ATEŞ-KARAMAN, Derya, Türk Medeni Hukuku - Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku, Cilt: 1, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2014.
  • AKYOL, Şener, Medenî Hukuka Giriş, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2006.
  • ALANGOYA, Yavuz/YILDIRIM, Kamil/ DEREN-YILDIRIM, Nevhis, Medenî Usûl Hukuku Esasları, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2009.
  • ANSAY, Sabri Şakir, Hukuk Yargılama Usulleri, 7. Bası, Ankara Hukuk Fakültesi Neşriyat, Ankara, 1960.
  • ARSLAN, Ramazan/ YILMAZ, Ejder/ TAŞPINAR AYVAZ, Sema/ HANAĞASI, Emel, Medenî Usul Hukuku, 5. Bası, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2019.
  • ATALAY, Oğuz, “Delil Kavramı Üzerine”, Halûk Konuralp Anısına Armağan, Cilt: 1, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2009, (s. 129-138).
  • ATALAY, Oğuz, Medenî Usûl Hukukunda Menfi Vakıaların İspatı, Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlük Matbaası, İzmir 2001.
  • ATALAY, Oğuz, Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, Cilt: 2, 15. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
  • ATALI, Murat, “6754 sayılı Bilirkişilik Kanunu ve Hukuki Konularda Bilirkişilik”, AÜHFD, Yıl: 2016, Cilt: 65 Sayı: 4, (s. 3271-3282).
  • ATALI, Murat, “Medenî Usûl Hukukunda hâkimin Vakıalar Hakkında Dava Dışında Edindiği (Şahsî) Bilgisini Kullanması”, Halûk Konuralp Anısına Armağan, Cilt: 1, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2009, (s. 139-161).
  • ATALI, Murat/ERMENEK, İbrahim/ERDOĞAN, Ersin, Medenî Usûl Hukuku, 2. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2019.
  • BAKER&McKenzie (Hrsg.), Schweizerische Zivilprozessordnung (ZPO) - SHK – Stämpflis Handkommentar, Stämpfli Verlag, Bern, 2010.
  • BALZER, Christian, Beweisaufnahme und Beweiswürdigung im Zivilprozess, 3. Aufl., Erich Schmidt Verlag, Berlin, 2011.
  • BAŞÖZEN, Ahmet, İlk Görünüş İspatı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2010.
  • BELGESAY, Mustafa Reşit, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu Şerhi I Teoriler, Cilt: 3, 3. Bası, Duygu Matbaası, İstanbul, 1950.
  • BERKİ, A. Himmet, Hukuk Mantığı ve Tefsir, Türkiye Adalet Akademisi Yayınları, Ankara, 2018.
  • BREITSCHMİD, Peter/JUNGO, Alexandra (Hrsg.); CHK-Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, Schulthess Verlag, Zürich, 2016.
  • BUDAK, Ali Cem/ Karaaslan, Varol, Medenî Usul Hukuku, 3. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
  • COESTER-WALTJEN, Dagmar, Internationales Beweisrecht: Das auf den Beweis anwendbare Recht in Rechtstreitigkeiten mit Auslandsbezug, Verlag Rolf Gremer, München, 1983.
  • GAUCH, Peter/ SCHMID, Jörg (Hrsg.), ZK – Zürcher Kommentar, Band: 1, 3. Aufl., Polygraphischer Verlag AG, Zürich, 1998.
  • GEHRI, Myriam A./ JENT-SORENSEN, Ingrid/ SARBACH, Martin (Hrsg.), Schweizerische Zivilprozessordnung – Orell Füssli Kommentar, 2. Aufl., Orell Füssli Verlag, Zürich, 2015.
  • GREGER, Reinhard, Beweis und Wahrscheinlichkeit, Carl Heymanns Verlag, Berlin, 1978.
  • HAUSHEER, Heinz/WALTER, Peter H. (Hrsg.), BK - Berner Kommentar, Band: 1, Stämpfli Verlag, Bern, 2012.
  • HAUSHEER, Heinz/WALTER, Peter H. (Hrsg.), BK - Berner Kommentar, Band: 2, Stämpfli Verlag, Bern, 2012.
  • İMRE, Zahit, Medenî Hukuka Giriş, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1980.
  • JÄCKEL, Holger, Das Beweisrecht der ZPO, 2. Aufl., Kohlhammer, Stuttgart, 2014.
  • KEIDEL, Theodor, FamFG-Gesetz über das Verfahren in Familiensachen und in den Angelegenheiten der freiwilligen Gerichtsbarkeit, 20. Aufl., C.H. Beck, München, 2020.
  • KILINÇ, Ahmet, Osmanlı Yargılama Hukukunda Bilirkişilik, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
  • KONURALP, Halûk, “Fransız Hukukunda Bilirkişilik”, Medeni Usul ve İcra İflas Hukukçuları Toplantısı II-III, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2007, (s. 319-330).
  • KONURALP, Halûk, Medenî Usul Hukukunda İspat Kurallarının Zorlanan Sınırları, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2009.
  • KOSTKIEWICZ, Jolanta Kren/ WOLF, Stephan/ AMSTUTZ, Marc/ FANKHAUSER, Roland Hrsg.), ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch - OFK- Orell Füsli Kommentar, 3. Aufl. Orell Füssli Verlag AG, Zürich, 2016.
  • KURU, Baki, Medenî Usul Hukuku El Kitabı, Cilt: 1, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2020.
  • LEIPOLD, Dieter, Beweismass und Beweislast im Zivilprozess, De Gruyter, Berlin, 1985.
  • LINKE, Hartmut, Internationales Zivilprozessrecht, Verlag Dr. Otto Schmidt, Köln, 2006.
  • MAASEN, Bernhard H., Beweismassprobleme im Schadenersatzprozess, De Gruyter, Berlin, 1975.
  • MAYR, Dietrich, “Gestaltung von Sachverständigengutachten”, Der Sachverständige, Yıl: 2013, Sayı: 5, (s. 128-131).
  • MELLER-HANNICH, Caroline, “Die Rolle des Sachverständigen im deutschen Zivilprozess”, ZZP, Yıl: 2016, Cilt: 129, Sayı: 3, (s. 263-293).
  • MUMMENHOFF, Winfried, “Zum Beweismass im Berufskrankheitenrecht”, ZZP, Yıl: 1987, Cilt: 100, Sayı: 3, (s. 129-146).
  • MUSIELAK, Hans-Joachim/ VOIT, Wolfgang (Hrsg.), ZPO: Zivilprozessordnung Kommentar Zivilprozessordnung, 16. Aufl., Verlag Franz Vahlen, München, 2019.
  • ÖZBAY, İbrahim, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Neler Getirdi?, 2. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.
  • ÖZEKES, Muhammet, “Bilirkişinin Konumu ve Karşılaştırmalı Bir Bakış”, Bilirkişilik Sempozyumu, Bilirkişilik Uygulama Alanları, Sorunlar, Öneriler, TMMOB Mimarlar Odası Yayınları, Ankara, 2008, (s. 55-63).
  • ÖZSUNAY, Ergun, Medenî Hukuka Giriş, Güryay Matbaacılık, İstanbul, 1986.
  • PEKCANITEZ, Hakan/ATALAY, Oğuz/ÖZEKES, Muhammet, Medenî Usûl Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019.
  • POSTACIOĞLU, İlhan E./ ALTAY, Sümer, Medenî Usûl Hukuku Dersleri, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2015.
  • POSTACIOĞLU, İlhan, Medeni Usul Hukuku Dersleri, 6. Bası, Sulhi Garan Matbaası, İstanbul, 1975.
  • QUACK, Friedrich, “Zur Problematik der stillschweigenden Rechtsanwendung durch Sachverständige”, BauR, Yıl: 1993, (s. 161-163).
  • ROSENBERG, Leo/SCHWAB, Karl H./GOTTWALD, Peter, Zivilprozessrecht, C.H. Beck, München, 2010.
  • SAENGER, Ingo, Zivilprozessordnung: Handkommentar, 8. Aufl., Nomos, Baden-Baden, 2019.
  • SCHACK, Haimo, Internationales Zivilverfahrensrecht, C.H. Beck, München, 2014.
  • SCHMIDT, Eberhard, “Gehört der Sachverständige auf die Richterbank”, JZ, Yıl: 1961, (s. 585- 588).
  • SENDLER, Horst, “Richter und Sachverständige”, NJW, Yıl: 1986, (s. 2907-2915).
  • STAMM, Jürgen, “Zur Rechtsstellung des Sachverständigen im Zivilprozess und den daraus resultierenden Möglichkeiten zur Verbesserung der Zusammenarbeit mit dem Gericht”, ZZP, Yıl: 2011, Cilt: 124, (s. 433-459).
  • TANRIVER, Süha, Hukukumuzda Bilirkişilik, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2017.
  • TANRIVER, Süha, Medenî Usûl Hukuku, Cilt: 1, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2018.
  • TEKİNAY, S. Sulhi, Medenî Hukukun Genel Esasları ve Gerçek Kişiler Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1992.
  • UMAR, Bilge, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Bası, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2014.
  • ÜSTÜNDAĞ, Saim, Medeni Yargılama Hukuku, Cilt: 1-2, 7. Bası, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul, 2000.
  • WEBER, Helmut, Der Kausalitätsbeweis im Zivilprozess, Mohr Siebeck, Tübingen, 1997.
  • YILDIRIM, Kâmil M., Medenî Usûl Hukukunda Delillerin Değerlendirilmesi, Kazancı Kitap Ticaret, İstanbul, 1990.
  • YILDIRIM, Kâmil, “Bilirkişi Delilinin Mukayeseli Hukuk ve Türk Hukukundaki Durumu”, 75. Yaş Günü İçin Prof. Dr. Baki Kuru Armağanı, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2004, (s. 833-841).
  • YILMAZ, Ejder, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Cilt: 3, 3. Bası, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2017.
APA Erdoğan E, ÜÇÜNCÜ S (2020). BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR. , 354 - 387. 10.32957/hacettepehdf.747897
Chicago Erdoğan Ersin,ÜÇÜNCÜ S. Hilal BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR. (2020): 354 - 387. 10.32957/hacettepehdf.747897
MLA Erdoğan Ersin,ÜÇÜNCÜ S. Hilal BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR. , 2020, ss.354 - 387. 10.32957/hacettepehdf.747897
AMA Erdoğan E,ÜÇÜNCÜ S BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR. . 2020; 354 - 387. 10.32957/hacettepehdf.747897
Vancouver Erdoğan E,ÜÇÜNCÜ S BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR. . 2020; 354 - 387. 10.32957/hacettepehdf.747897
IEEE Erdoğan E,ÜÇÜNCÜ S "BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR." , ss.354 - 387, 2020. 10.32957/hacettepehdf.747897
ISNAD Erdoğan, Ersin - ÜÇÜNCÜ, S. Hilal. "BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR". (2020), 354-387. https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.747897
APA Erdoğan E, ÜÇÜNCÜ S (2020). BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 10(1), 354 - 387. 10.32957/hacettepehdf.747897
Chicago Erdoğan Ersin,ÜÇÜNCÜ S. Hilal BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 10, no.1 (2020): 354 - 387. 10.32957/hacettepehdf.747897
MLA Erdoğan Ersin,ÜÇÜNCÜ S. Hilal BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.10, no.1, 2020, ss.354 - 387. 10.32957/hacettepehdf.747897
AMA Erdoğan E,ÜÇÜNCÜ S BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 10(1): 354 - 387. 10.32957/hacettepehdf.747897
Vancouver Erdoğan E,ÜÇÜNCÜ S BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR. Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 10(1): 354 - 387. 10.32957/hacettepehdf.747897
IEEE Erdoğan E,ÜÇÜNCÜ S "BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR." Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 10, ss.354 - 387, 2020. 10.32957/hacettepehdf.747897
ISNAD Erdoğan, Ersin - ÜÇÜNCÜ, S. Hilal. "BİLİRKİŞİLİK KURUMU VE BİLİRKİŞİ RAPORUNUN DELİL DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI SORUNLAR". Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi 10/1 (2020), 354-387. https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.747897