Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi
Yıl: 2019 Cilt: 12 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 1 - 13 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18185/erzifbed.342568 İndeks Tarihi: 11-01-2021
Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi
Öz: Cryptosporidium son 30 yıldan beri insan ve birçok hayvan türünde önemli enterik protozoon patojen olarakkabul edilmektedir. Su ise Cryptosporidium’ un taşınmasında en önemli araçlardan biri olarak görülmektedir.Bu nedenle günümüzde Cryptosporidium içme sularında kontrol edilmesi gereken yeni ve en önemlikontaminantlardan biri haline gelmiştir. Buna dayanarak yapılan bu çalışmada Erzincan iline bağlı ilçe veköylerden 2016 yılı Mart ve Ağustos ayları arasında, 6 ay boyunca topam 140 farklı noktadan içme ve kullanmasuyu örneği toplanmıştır. Toplanan örneklere PCR ve LAMP tekniği uygulanmıştır. PCR ile toplananörneklerden 6’ sı (% 4,3) pozitif sonuç verirken, LAMP ile 9’ u (% 6,4 ) Cryptosporidium spp. açısından pozitifolarak bulunmuştur. Çalışmamız sonucunda elde edilen veriler ile geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olanErzincan ilinin sularındaki bu kirliliğe, enfekte hayvan dışkılarının çevreye bırakılması ve tarımda kullanılanatık suların çevresel sular aracılığı ile su kaynaklarına ulaşmasından kaynaklandığı,yağan yağmur ve nemlihavanın, içme suyu ve çevresel sularda kontaminasyonu arttırdığı düşünülmektedir.
Anahtar Kelime: Determination of Cryptosporidium spp by Molecular Methods in Different Water Resources of Erzincan Province
Öz: Cryptosporidium has been accepted as a major enteric protozoan pathogen in human and many animal species since last 30 years. Water is seen as one of the most important means of transporting Cryptosporidium. Today, Cryptosporidium has become one of the newest and most important contaminants to be controlled in drinking waters. Based on this, we have collected samples of potable water and drinking water from 140 districts and villages of Erzincan province between March and August of 2016 for 6 months. PCR and LAMP techniques were applied to the collected samples. PCR yielded 6 (4.3%) positive results in 140 water samples, whereas 9 (6.4%) of 140 water samples with LAMP were positive for Cryptosporidium spp. This data obtained as a result of our work and the contamination in the waters of Erzincan which is a livelihood of agriculture and livestock are caused by the exposure of infected animal feces to the environment and the access of agricultural wastewater to the water resources through environmental waters and the contamination of wet rain and humid air and drinking water and environmental waters.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aksoy Ü., Erbay A., Akısü Ç., Apa H., Özkoç S., Öztürk S., (2003) Intestinal parasites in children with neoplasms, The Turkısh Journal of Pediatrics, 45:129-132 .
- Alhassan, A., Thekisoe, O.M., Yokoyama, N., Inoue, N., Motloang, M.Y., Mbati, P.A. (2007) Development of loop-mediated isothermal amplification (LAMP) method for diagnosis of equine piroplasmosis, Veterinary Parasitology, 143: 155-60 .
- Altıntaş K., (2002) Tıbbi Parazitoloji , Nobel Tıp Kitapevleri Yayınları, 170- 172.
- Ardıç N., (2007) İçme sularında parazit ve diğer patojenlere karşı dezenfeksiyon uygulamaları ve ara konaklarla mücadelede kullanılan kimyasallar, 5. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi, İstanbul
- Butler B.J., Mayfield C.I., (1996) Cryptosporidium spp. - A Review of the Organism, the Disease, and Implications for Managing Water Resources, Waterloo Centre for Groundwater Research, Waterloo, Ontario, Canada.
- Casemore D.P., Sands R.L. and Curry A., (1985) Cryptosporidium species a new human pathojen. J. Clin, Pathol, 38: 1321-1326.
- Cheng, H.W., Lucy, F.E., Graczyk, T.K., Broaders, M.A., Tamang, L., Connolly, M., (2009) Fate of Cryptosporidium parvum and Cryptosporidium hominis oocysts and Giardia duodenalis cysts during secondary wastewater treatments, Parasitol Res 105: 689-96
- Current W.L., Bick P.H., (1989) Immunology of Cryptosporidium spp, Pathology and İmmunopathology Research, 8: 141- 160.
- Current W.L. and Garcia L.S.,1991 Cryptosporidiosis. Clin, Microbiol. Review, 4(3), 325-358.
- Delibaş, S., Kurugöl, Z., Pektaş, B., Vardar, F., Özen, S., Turgay, N., (2001) Case report: Diarrhea due to Crytosporidium in a hypogamaglobulinemic child, Acta Parasitologica Turcica 25: 113-114.
- Dietz, V., Vugia, D., Nelson, R., (2000) Active, Moltisite, Laboratory-based Surveillance For Cryptosporidium parvum Am J Trop Med Hyg 62: 368– 372 .
- Dorny, P., Praet, N., Deckers, N., Gabriel, S., (2009) Emerging food-borne parasites Vet Parasitol 163: 196-206
- Eckert, J., Protozoa. In: Kayser, F.H., Bienz, K.A., Eckert, J., Zinkernagel RM (eds), (2005) Medical Microbiology, Thieme, New York, USA 476-542
- Eisenberg, J.N.S., Lei, X., Hubbard, A.H,. (2005) The Role of Disease Transmission and Conferred Immunity in Outbreaks: Analysis of the 1993 Cryptosporidium Outbreak in Milwaukee, Wisconsin, Am J Epidemiol 161: 62–72.
- Ergüven, S., Arıkan, S., Akyön, Y., Yurdakök, K., Günalp, A., 1998 Hipogama-globulinemili bir hastada Cryptosporidium, Giardia ve Hymenolepis koenfeksiyonu, Ankara Mikrobiyoloji Bülteni Derg. 32(1), 85- 91.
- Fayer, R., Ungar, B.L., (1986) Cryptosporidium spp. and Cryptosporidiosis, Microbiol. Rev. 50(38), 458-486
- Fayer, R., (2000) Waterborne and foodborne protozoa: Foodborne Diseases Handbook, Eds: Huı, Y.H., Gorham, J.R., Murrell, K.D., Clıver, D.O, New York., 289-322
- Gödemerdan, A., Kalkan, A., Özkellekçi, A., Erensoy, A., Kılıç, S., Sırrı A., 1999 İshalli çocuklarda Cryptosporidium spp. görülme sıklıgı, Türkiye Parazitoloji Derg. 23:2
- Hashwey, R., Smith, N.H., Cron, S., Graviss, E.A., Chappell, C.L. and White, A.C., 1997Cryptosporidiosis in Houston, Texas a report of 95 cases, Medicine, 76(2), 118-139
- Howe, A.D., Forster, S., Morton, S., Marshall, R., Osborn K.S., Wright P., Hunter, P.R., 2002 Cryptosporidium Oocysts in a Water Supply Associated with a Cryptosporidiosis, Outbreak. Emer. Infect. Dis., 8: 619-624.
- Irmak, H., 2008 Giriş Sularla ilişkili hastalıklar Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ankara, 7.
- Karanis, P., Kourenti, K., Smith, H.V., 2007 Waterborne transmission of protozoan parasites: a worldwide review of outbreaks and lessons learnt, Journal of Water and Health, 5: 1–38.
- Kaya, D., (2011) Ordu il merkezi ve ilçelerinden alınan su örneklerinde kirlilik indikatör bakterilerin ve parazitlerin moleküler yöntemlerle tespit edilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
- Kaypmaz, A., Vehid, S.,Köksal, S.,Can,G.,Toprak, N., Yurtsever, E., 2001 Çevre Sağlığı , Halk Sağlığı Ders Notları ,Nobel Tıp , 570-592.
- Kolören, Z., Avşar, C., Şekeroğlu, A.Z., (2010) Protozoonların tanısında ilmiğe dayalı izotermal çoğaltma yöntemi (LAMP) Türkiye Parazitoloji Dergisi, 34: 207-11.
- Kolören Z., Demirel E., 2013 Investigation on Cryptosporidium spp. in water samples collected from River Melet in Ordu by loop mediated ısothermal amplification LAMP, Journal of Applied Biological Sciences, 7(2): 28-32.
- Kolören Z., Sotiriadou I., Karanis P.,2011 Investigations and comparative detection of Cryptosporidium species by microscopy, nested PCR and LAMP in water supplies of Ordu, Middle Black Sea, Turkey Trop Med Parasitol, Dec; 105(8): 607–615.
- Köktürk, O., 2002 Parazit hastalıkları grup baskısı. Toraks Derneği Akciğer Hastalıkları Tanı ve Tedavi Rehberi, Toraks Dergisi, Cilt 3, Ek 5.
- Mac Kenzie, W.R., Hoxie, N.J., Proctor, M.E., Gradus, M.S., Blair, K.A., Peterson, D.E., 1994 A massive outbreak in Milwaukee of Cryptosporidium infection transmitted through the public water supply, N Engl J Med, 331:161–167
- Miller, D.L., Ligett, A., Radi, Z.A., Branch, L.O., 2003 Gastrointestinal Cryptosporidiosis in a puppy, Vet. Parasitol, 115, 199-204.
- Ok, Ü.Z., Üner, A. ve Korkmaz, M., 1995 İmmün Yetmezlikte Önemi Artan Parazit Hastalıkları, Türk Parazitoloji Derneği, Ege Ünv. Basımevi İzmir. 12: 98
- Ok, U.Z., Balcıoğlu, İ.C., 2007 Cryptosporidiosis Ed. Özcel, M.A., Özbel, Y., Ak, M., Özcel’in Tıbbi Parazit Hastalıkları, Meta Basım Matbaacılık, 388-91
- Prescott, L.M., Harley, J.P., Klein, D.A., 2000 Human Diseases Caused by Fungi and Protozoa: Cryptosporidiosis, In: Microbiology, The McGraw-Hill Companies, USA., 952-3
- Saygı, G. , 1998 Temel tıbbi parazitoloji, Esnaf Ofset Matbaacılık, 78-80 Spano, F., Crisanti, A., 2000 Cryptosporidium parvum: The many secrets of a small genome, International Journal for Parasitology, 30: 553-565
- Taş, B., Candan, A.Y., Can, Ö., Topkara, S., 2010 Ulugöl (Ordu)’ün bazı fizikokimyasal özellikleri, Journal of Fisheries Sciences.com, 4 (3): 254-263
- Usluca, S., Aksoy, Ü., 2006 Su kaynaklı bir parazit: Cryptosporidium, Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dalı, DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi , 20(1): 65-74
- Yıldız, M., Çöplü, N., Kılıç, S., Babür, C., Öncül, Ö., Esen, B., 2001 İshali olan solid tümörlü olgularda Cryptosporidium spp. araştırılması, Türkiye Parazitoloji Dergisi 25: 1-8
- Yücel, A., 1989 Ülkemizde Yeterince İncelenmeyen Enterik Patojenler ed. Töreci, K., Anadolu Ünv. Basım evi, Eskişehir 102
| APA | yildirim n, YALÇIN S, MOR N (2019). Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi. , 1 - 13. 10.18185/erzifbed.342568 |
| Chicago | yildirim nalan,YALÇIN Seçil,MOR Neriman Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi. (2019): 1 - 13. 10.18185/erzifbed.342568 |
| MLA | yildirim nalan,YALÇIN Seçil,MOR Neriman Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi. , 2019, ss.1 - 13. 10.18185/erzifbed.342568 |
| AMA | yildirim n,YALÇIN S,MOR N Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi. . 2019; 1 - 13. 10.18185/erzifbed.342568 |
| Vancouver | yildirim n,YALÇIN S,MOR N Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi. . 2019; 1 - 13. 10.18185/erzifbed.342568 |
| IEEE | yildirim n,YALÇIN S,MOR N "Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi." , ss.1 - 13, 2019. 10.18185/erzifbed.342568 |
| ISNAD | yildirim, nalan vd. "Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi". (2019), 1-13. https://doi.org/10.18185/erzifbed.342568 |
| APA | yildirim n, YALÇIN S, MOR N (2019). Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12(1), 1 - 13. 10.18185/erzifbed.342568 |
| Chicago | yildirim nalan,YALÇIN Seçil,MOR Neriman Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 12, no.1 (2019): 1 - 13. 10.18185/erzifbed.342568 |
| MLA | yildirim nalan,YALÇIN Seçil,MOR Neriman Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol.12, no.1, 2019, ss.1 - 13. 10.18185/erzifbed.342568 |
| AMA | yildirim n,YALÇIN S,MOR N Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2019; 12(1): 1 - 13. 10.18185/erzifbed.342568 |
| Vancouver | yildirim n,YALÇIN S,MOR N Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi. Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2019; 12(1): 1 - 13. 10.18185/erzifbed.342568 |
| IEEE | yildirim n,YALÇIN S,MOR N "Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi." Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 12, ss.1 - 13, 2019. 10.18185/erzifbed.342568 |
| ISNAD | yildirim, nalan vd. "Erzincan İli Farklı Su Kaynaklarından Cryptosporidium spp’ nin Moleküler Yöntemlerle Tespit Edilmesi". Erzincan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 12/1 (2019), 1-13. https://doi.org/10.18185/erzifbed.342568 |
