Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi

HİÇDURMAZ, ZEYNEP; Yuksel, Hulya

Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi

Zeynep HİÇDURMAZ, (Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Kütahya, Türkiye)

Hülya YÜKSEL (İzmir Demokrasi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, İzmir, Türkiye)

Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

1 1

Yıl: 2020 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 37 - 60 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 17-01-2021

Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi

Öz:

Neoliberal politikaların etkisi ve refah devletinin çıkmaza girmesiyle birlikte düzensiz göç olgusu, Avrupa ülkelerinin resmî söylemlerinde bir kriz olarak yer almaya başlamıştır. Bu bağlamda, düzensiz göç ve göçmen tanımlamaları da devletlerin çıkarları etrafında şekillenen göç politikalarının bir aracı haline gelmiştir. Bununla birlikte düzensiz göçü ortaya çıkaran yapısal etkenler göz ardı edilmiştir. Bulundukları ülkelerde, yasal izne sahipolmadan yaşayan bu kişiler, yasa dışı olarak adlandırılmış ve kontrol altına alınması gereken unsurlar olarakdevletlerin en önemli mücadele alanlarından birini oluşturmuştur. Ancak sorunun göçmen krizi bağlamındatartışılması, düzensiz göçmenlerin yaşadığı sorunları gölgelemiştir. Bu sorunlardan biri de sağlık hizmetlerineerişimdir. Sağlık hizmetlerine erişim ise her birey için temel bir sağlık hakkıdır. Bu çalışmanın amacı, Avrupaülkelerinde yaşayan düzensiz göçmenlerin sağlık hizmetlerine erişimde karşılaştıkları engelleri ortaya koymaktır.Bu amaçla, alanyazında bu konuda yer alan makaleler kategorik içerik analiz tekniğiyle analiz edilip, tema ve altkategoriler oluşturulmuştur. Çalışma boyunca hâkim olan yaklaşım, sağlığın bir insan hakkı olarak ele alınmasıgerekliliğidir. Refah devletinin yaşadığı krizin sonucunda, Avrupa ülkelerinde düzensiz göçmenlerin sağlık hizmetlerine erişimi artık temel bir insan hakkı olarak ele alınmamaktadır. Çalışmanın bulgularına göre, düzensizgöçmenler sağlık hizmetlerine erişimin önündeki yapısal ve bireysel engeller nedeniyle, diğer göçmen gruplarınakıyasla sağlık hizmetlerine erişimde en dezavantajlı konumda bulunan grubu oluşturmaktadır. Düzensiz göçmensağlığı, birçok Avrupa ülkesinde, bir insan hakkı olmaktan ziyade, ulusal çıkarlar tarafından sınırlandırılmış birpolitika alanı olarak ele alınmaktadır. Sonuç ve öneriler kısmında ise, Avrupa’da yaşayan düzensiz göçmenlerinsağlık hizmetlerine erişiminin sağlık hakkı perspektifinde yeniden gözden geçirilmesi gerektiği ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelime:

Access to Health Services for Irregular Migrants Living in Europe from the Perspective of the Right to Health

Öz:

With the impact of neoliberal policies and the impasse of the welfare state, the phenomenon of irregular migration began to appear as a crisis in the official discourse of European countries. In this context, the definition of irregular migrants has become an instrument of migration policies shaped around the interests of nation-states. However, structural factors that engender irregular migration have been ignored. Migrants who live in the host countries without legal permission are stigmatized as illegal. Their presence constitutes an important point of struggle as receiving states exert control over unwelcome guests. However, conventional discussion the migrant crisis has overshadows the lived problems of irregular migrants, particularly access to health services, contradicting the international consensus that such access is a fundamental right to health for every individual. The aim of this study is to reveal the barriers that irregular migrants face in accessing health services in European countries. A literature search used a descriptive analysis to create themes and sub-categories. Access to health care for irregular migrants in European countries is no longer considered a basic human right as a result of the crisis of the welfare state. Our findings reveal that, due to the structural and individual barriers to access to health services, irregular migrants constitute the most disadvantaged group in accessing health services compared to the other groups of migrants. Furthermore, viewing irregular migrants as a national security issue has impeded creating policies that provide access to health care to this population. It is concluded that the access to health services for irregular migrants living in Europe needs to be revised from the perspective of the right to health.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

Abadan-Unat, N. (2006). Bitmeyen Göç, Konuk İşçilikten Ulus-Ötesi Yurttaşlığa. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. 2. Baskı.
Adıgüzel, Y. (2018). Göç sosyolojisi. İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık.
André, J. M., & Azzedine, F. (2016). Access to healthcare for undocumented migrants in France: a critical examination of State Medical Assistance. Public Health Reviews, 37 (1), 5.
Alkan, U. (2015). Avrupa’da Refah Devleti ve Göç İlişkisi: Refah Şovenizmi Örneği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70(3), 751-768.
Anadolu Ajansı. (5 Ağustos 2019). İtalya’da tartışmalı güvenlik paketi yasalaştı. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2019, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/italyada-tartismali-guvenlikpaketi-yasalasti-/1550356.
Atasü-Topcuoğlu, R. (2016). Göç Yazınındaki Düzenli ve Düzensiz Göç Kavramları: İnsan Hakları Temelinde Bir Kavramsal Sorgulama. İnsan Hakları Yıllığı, 34, 1-20.
Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu. Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirgesi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2019, https://www.avrupa.info.tr/tr/avrupa-birligi-temel-haklar-bildirgesi708.
Avrupa Komisyonu. Definition of irregular migration. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2019, https://ec.europa.eu/home-affairs/content/irregular-migration-0_en.
Avrupa Komisyonu. Definition of irregular migrant. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2019, https://ec.europa.eu/home-affairs/content/irregular-migrant-0_en.
Avrupa Komisyonu. (2018). Rapport d'avancement sur la mise en oeuvre de l'agenda européen en matière de migration. Bruxelles.
Avrupa Komisyonu. (2019). Rapport d'avancement sur la mise en oeuvre de l'agenda européen en matière de migration. Bruxelles.
Barkensjö, M., Greenbrook, J. T., Rosenlundh, J., Ascher, H., & Elden, H. (2018). The need for trust and safety inducing encounters: a qualitative exploration of women’s experiences of seeking perinatal care when living as undocumented migrants in Sweden. BMC Pregnancy and Childbirth, 18 (1), 217.
Bévière, B., & Duguet, A. M. (2011). Access to health care for illegal immigrants: a specific organisation in France. European Journal of Health Law, 18 (1), 27-35.
Castañeda, H. (2008). Paternity for sale: anxieties over “demographic theft” and undocumented migrant reproduction in Germany. Medical Anthropology Quarterly, 22(4), 340- 359.
Castles, S., & Miller, M. J., (2008). Göçler çağı: Modern dünyada uluslararası göç hareketleri. (Tra. B. U. Bal, İ. Akbulut). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Chappuis, M., Tomasino, A., & Didier, E. (2015). Observatoire de l’accès aux droits et aux soins de la mission France de Médecin du Monde. Rapport.
Chimienti, M., & Solomos, J. (2016). How do international human rights influence national healthcare provisions for irregular migrants?: A case study in France and the United Kingdom. Journal of Human Rights, 15(2), 208-228.
Cholewinski, R. (2005). Migrants irréguliers: l'accès aux droits sociaux minimaux. Council of Europe.
Comité pour la santé des exilés (COMEDE). (2016). Synthèse de l’activité 2015. Rapport. Kremlin Bicêtre: COMEDE.
Dauvrin, M., Lorant, V., Sandhu, S., Devillé, W., Dia, H., Dias, S., Gaddini, A., Ioannidis, E., Jensen, N.K., Kluge, U., Mertaniemi, R., Puigpinós i Riera, R., Sárváry, A., Straßmayr, C., Stankunas, M., Soares, J., Welbel, M., Priebe, S., & the EUGATE study group (2012). Health care for irregular migrants: pragmatism across Europe. A qualitative study. BMC Research Notes, 5(1), 99.
De Vito, E., De Waure, C., Specchia, M. L., Parente, P., Azzolini, E., Frisicale, E. M., & Ricciardi, W. (2016). Are undocumented migrants’ entitlements and barriers to healthcare a public health challenge for the European Union?. Public Health Reviews, 37(1), 13.
Defenseur des droits. (2019). Personnes malades étrangères : des droits fragilisés, des protections à renforcer. Rapport.
Dias, S., Gama, A., Cortes, M., & de Sousa, B. (2011). Healthcare‐seeking patterns among immigrants in Portugal. Health & Social Care in the Community, 19 (5), 514-521.
Dorn, T., Ceelen, M., Tang, M. J., Browne, J. L., de Keijzer, K. J., Buster, M. C., & Das, K. (2011). Health care seeking among detained undocumented migrants: a cross-sectional study. BMC Public Health, 11(1), 190.
European Union Agency for Fundamental Rights (FRA). (2011). L’accès aux soins de santé des migrants en situation irrégulière dans 10 États membres de l’Union européenne, Luxembourg: Office des publications de l’Union européenne.
Faist, T. (2003). Uluslararası göç ve ulusaşırı toplumsal alanlar. Bağlam Yayıncılık.
Fransız Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı. (2019). L'admission au séjour - Les titres de séjour - visas (statistiques). Erişim tarihi: 15 Ağustos 2019, https://www.immigration.interieur.gouv.fr/Immigration/L-admission-au-sejour-Lestitres-de-sejour-statistiques.
Fransız Senatosu. (2019). Projet de loi de finances pour 2018: Santé. Le programme 183: Des évolutions positives pour le dispositif de l’aide médicale d’Etat. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2019, https://www.senat.fr/rap/a17-111-6/a17-111-65.html.
Jackson, Y., Courvoisier, D. S., Duvoisin, A., Ferro-Luzzi, G., Bodenmann, P., Chauvin, P., Guessous, I., Wolf, H., Cullati, S., & Burton-Jeangros, C. (2019). Impact of legal status change on undocumented migrants’ health and well-being (Parchemins): protocol of a 4-year, prospective, mixed-methods study. BMJ Open, 9(5), e028336.
Jensen, N. K., Norredam, M., Draebel, T., Bogic, M., Priebe, S., & Krasnik, A. (2011). Providing medical care for undocumented migrants in Denmark: what are the challenges for health professionals?. BMC Health Services Research, 11(1), 154.
Kadir, A., Battersby, A., Spencer, N., & Hjern, A. (2019). Children on the move in Europe: a narrative review of the evidence on the health risks, health needs and health policy for asylum seeking, refugee and undocumented children. BMJ Pediatrics Open, 3(1).
Kaoutar, B., Mathieu-Zahzam, L., Lebas, J., & Chauvin, P. (2012). the health of migrants consulting the Baudelaire polyclinic of the Saint-Antoine hospital in Paris, France. Bulletin of the Society of Exotic Pathology, 105(2), 86-94.
Keygnaert, I., & Guieu, A. (2015). What the eye does not see: a critical interpretive synthesis of European Union policies addressing sexual violence in vulnerable migrants. Reproductive Health Matters, 23(46), 45-55.
Kuehne, A., Huschke, S., & Bullinger, M. (2015). Subjective health of undocumented migrants in Germany–a mixed methods approach. BMC Public Health, 15(1), 926.
Leary, V. (1994). The Right to Health in International Human Rights Law. Health and Human Rights, 1(1), 24-56.
Lee, E. S. (1966). A theory of migration. Demography, 3(1), 47-57. Massey, D. S. (2015). A missing element in migration theories. Migration Letters, 12(3), 279- 299.
Myhrvold, T., & Småstuen, M. C. (2019). Undocumented migrants’ life situations: An exploratory analysis of quality of life and living conditions in a sample of undocumented migrants living in Norway. Journal of Clinical Nursing, 28(11-12), 2073-2087.
Mudde, C. (2019). The Guardian. Why copying the populist right isn’t going to save the left. Erişim tarihi: 2 Haziran 2019, https://www.theguardian.com/news/2019/may/14/whycopying-the-populist-right-isnt-going-to-save-the-left.
Platform for International Cooperation on Undocumented Migrants (PICUM). Pourquoi utiliser les termes ‘sans papiers’ ou ‘irregulier’? Erişim tarihi: 4 Ağustos 2019, http://picum.org/Documents/WordsMatter/Leaflet_FRENCH.pdf.
Piore, M.(1979). Birds of Passage: Migrant Labor in Industrial Societies. Cambridge: Cambridge University Press.
Pottie, K., Martin, J. P., Cornish, S., Biorklund, L. M., Gayton, I., Doerner, F., & Schneider, F. (2015). Access to healthcare for the most vulnerable migrants: a humanitarian crisis. Conflict and Health, 9(1), 16.
Rafighi, E., Poduval, S., Legido-Quigley, H., & Howard, N. (2016). National Health service principles as experienced by vulnerable London migrants in" austerity Britain": A qualitative study of rights, entitlements, and civil-society advocacy. International Journal of Health Policy and Management, 5(10), 589.
Simonnot, N., & Intrand, C. (2009). L’Europe et les sans-papiers. Politique de santé ou politique d’immigration?. Hommes & migrations. Revue française de référence sur les dynamiques migratoires. (1282), 108-121.
Sirkeci, I. (2017). Turkey’s refugees, Syrians and refugees from Turkey: a country of insecurity. Migration Letters, 14(1), 127-144.
Teunissen, E., Tsaparas, A., Saridaki, A., Trigoni, M., van Weel-Baumgarten, E., Van Weel, C., & Lionis, C. (2016). Reporting mental health problems of undocumented migrants in Greece: A qualitative exploration. European Journal of General Practice, 22(2), 119-125.
United Nations Department of Economic and Social Affairs (UN DESA).(2019). The number of international migrants reaches 272 million, continuing an upward trend in all world regions, says UN. Erişim tarihi: 02 Aralık 2019, https://www.un.org/development/desa/en/news/population/international-migrantstock-2019.html.
Vignier, N., du Lou, A. D., Pannetier, J., Ravalihasy, A., Gosselin, A., Lert, F., & PARCOURS Study Group. (2018). Access to health insurance coverage among sub-Saharan African migrants living in France: Results of the ANRS-PARCOURS study. PloS one, 13(2).
Wallerstein, İ. (1995). Kapitalist Dünya Ekonomisinde Hane Yapıları ve Emek Göçü Oluşumu. In E. Balibar ve I. Wallerstein (Ed), Irk, ulus, sınıf: Belirsiz Kimlikler, İstanbul: Metis.
Woodward, A., Howard, N., & Wolffers, I. (2013). Health and access to care for undocumented migrants living in the European Union: a scoping review. Health Policy and Planning. 29(7), 818-830.
World Health Organization (WHO). (2017). Santé et droits de l’homme. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2019, https://www.who.int/fr/news-room/fact-sheets/detail/human-rights-andhealth
World Health Organization (WHO). (2017). Human rights and health. Erişim tarihi: 1 Aralık 2019, https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/human-rights-and-health.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. 10. Baskıdan Tıpkı 11. Baskı. Ankara.

APA	HİÇDURMAZ Z, Yuksel H (2020). Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi. , 37 - 60.
Chicago	HİÇDURMAZ ZEYNEP,Yuksel Hulya Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi. (2020): 37 - 60.
MLA	HİÇDURMAZ ZEYNEP,Yuksel Hulya Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi. , 2020, ss.37 - 60.
AMA	HİÇDURMAZ Z,Yuksel H Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi. . 2020; 37 - 60.
Vancouver	HİÇDURMAZ Z,Yuksel H Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi. . 2020; 37 - 60.
IEEE	HİÇDURMAZ Z,Yuksel H "Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi." , ss.37 - 60, 2020.
ISNAD	HİÇDURMAZ, ZEYNEP - Yuksel, Hulya. "Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi". (2020), 37-60.

APA	HİÇDURMAZ Z, Yuksel H (2020). Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 37 - 60.
Chicago	HİÇDURMAZ ZEYNEP,Yuksel Hulya Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19, no.1 (2020): 37 - 60.
MLA	HİÇDURMAZ ZEYNEP,Yuksel Hulya Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.19, no.1, 2020, ss.37 - 60.
AMA	HİÇDURMAZ Z,Yuksel H Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 19(1): 37 - 60.
Vancouver	HİÇDURMAZ Z,Yuksel H Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 19(1): 37 - 60.
IEEE	HİÇDURMAZ Z,Yuksel H "Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi." Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, ss.37 - 60, 2020.
ISNAD	HİÇDURMAZ, ZEYNEP - Yuksel, Hulya. "Sağlık Hakkı Perspektifinde Avrupa’da Yaşayan Düzensiz Göçmenlerin Sağlık Hizmetlerine Erişimi". Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19/1 (2020), 37-60.