Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar

BAĞCI, Seydi Ahmet

Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar

Seydi Ahmet BAĞCI (Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri, Gaziantep, Turkey)

Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

3 0

Yıl: 2020 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 220 - 237 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 17-01-2021

Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar

Öz:

Bu çalışmanın amacı, Türkiye ekonomisi için tasarruf, finansal gelişme ve ekonomik büyüme arasındaki dinamiknedensellik ilişkilerini analiz etmektir. Bunun için 1980:Q1–2015:Q4 dönemine ait veriler kullanılarak zamanserisi nedensellik testlerinden yararlanılmıştır. Granger nedensellik analizi sonuçları finansal gelişme ve ekonomikbüyüme arasında çift yönlü nedensellik olduğunu gösterirken, Toda ve Yamamoto nedensellik analizi finansalgelişmeden ekonomik büyümete tek yönlü nedensellik olduğunu ortaya koymaktadır. Asimetrik nedensellikanalizi bulgularına göre, finansal gelişmeden tasarruflar ve ekonomik büyümeye ve ayrıca tasarruflardan daekonomik büyümeye doğru nedensellik olduğuna işaret etmektedir. Bu bulgu, Türkiye üzerine olan literatüre yenibir bilgi sunmakta ve literatürü böylece genişletmektedir.

Anahtar Kelime:

Saving, Financial Development and Economic Growth Nexus in Turkey: New Evidence from Asymmetric Causality Analysis

Öz:

The purpose of this study is to analyze dynamic causal linkages among savings, financial development, and economic growth for Turkey’s economy. To this end, I benefit from the causality tests for time series analysis for the period 1980:q1-2015:q4. On the one hand, the results from the standard Granger causality analysis shows bidirectional causal linkages between financial development and economic growth. The results from the Toda and Yamamoto causality test, on the other hand, provides an evidence for unidirectional causality from financial development to economic growth. The asymmetric causality analysis supports that there is a causality flow from financial development to economic growth and to savings and that savings causes to economic growth. This finding hence extends the literature on Turkey by providing a fresh evidence.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ak, M. Z., Altıntaş, N. & Şimşek, A., S. (2016). Türkiye’de finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisinin nedensellik analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(2), 151-160.
Aydın, M. K., Ak, M. Z. & Altıntaş, N. (2014). Finansal gelişmenin büyümeye etkisi: Türkiye özelinde nedensellik analizi. Maliye Dergisi, 167, 150-160.
Barış, S., Uzay, N. (2015). Yurtiçi tasarruflar ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Türkiye örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 46, 119-151.
Barışık, S. & Yayar, R. (2002). Türkiye’de Finansal liberalizasyon sürecinde ekonomi politikalarının milli gelire yansıması: arz-yönlü mü, talep-yönlü mü?. Maliye Dergisi, 162, 9-11.
Boratav, K. (2012). Türkiye iktisat tarihi 1908-2009. Ankara: İmge Kitabevi.
Boratav, K., Köse, A.H., Şenses, F & Yeldan, E. (2006). İktisadi kalkınma, kriz ve istikrar. İstanbul: İletişim Yayınları.
Çeştepe, H. & Yıldırım, E (2016). Türkiye’de finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICAFR 16 Özel Sayısı, 12-26.
Danışoğlu, A. Ç. (2004). Finansal gelişme ve iktisadi büyüme ilişkisi: Türkiye örneği. Yönetim Dergisi, 49, 19-29.
Duasa, J. (2007). Malaysian foreign direct investment and growth: does stability matters?. Journal of Economic Corporation, 28, 83-98.
Dünya Bankası. (2013). Yüksek büyümenin sürdürülebilirliği: yurtiçi tasarrufların rolü. Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma Bakanlığı.
Gökdeniz, İ., Erdoğan, M. & Kalyüncü, K. (2003).Finansal piyasaların ekonomik büyümeye etkisi ve Türkiye örneği (1989-2002). Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 107-117.
Güngör, B. & Yılmaz, Ö. (2008). Finansal piyasalardaki gelişmelerin iktisadi büyüme üzerine etkileri: Türkiye için bir var modeli. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(1), 173-193.
Hacker, R. S. & Hatemi-J, A. (2006). Tests for causality between ıntegrated variables using asymptotic and bootstrap distributions: theory and application. Applied Economics, 38, 1489-1500.
Hatemi-J, A. (2012). Asymmetric causality tests with an application. Empirical Economics, 43, 447-456.
Jones, C. I. (2015). The facts of economic growth. Stanford University GSB and NBER Kalkınma Bakanlığı. (2014). Onuncu kalkınma planı 2014-2018: yurtiçi tasarruflar. Özel İhtisas Komisyonu Raporu.
Kar, M. (2001). Finansal kalkınma ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik iliskisi: Türkiye örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İsletme Fakültesi Dergisi, 2(2), 151-152.
Kar, M. & Ağır H. (2005). Finansal derinleşme göstergeleri üzerine bir değerlendirme. FinansPolitik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 42(496), 10-24.
Kazgan, G. (2002). Tanzimattan 21.Yüzyıla Türkiye ekonomisi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınlar.
Kepenek, Y. (2016). Türkiye ekonomisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Keynes, J. M. (1936). The general theory of employment, ınterest, and money. Macmillian: Cambridge University.
King, G.K. & Levine, R. (1993). Finance and growth: schumpeter might be right. The Quarterly Journal of Economics, 108(3), 717-735.
Levine, R. (1997). Financial development and economic growth: views and agenda. Journal of Economic Literature, 35, 690-702.
Levine, R. (2004). Finance and growth: theory and evidence. NBER WorkingPaper, 10766.
Liu, L. C., Chievwen E. H. & Younis M. Z. (2008). The association between government expenditure and economic growth: granger causality test of Us data, 1947-2002. Journal of Public Budgeting, Accounting&Financial Management, 20(4), 439-452.
Loayza, N., Schmidt-Hebbel, K. & Servén, L. (2000). Saving in developing countries: an overview. The World Bank Economic Review, 14(3), 393-409.
Lucas, R. E. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics, 22, 3-42.
Lütkepohl, H. & Kratzig, M. (2004). Applied time series econometrics. New York: Cambridge University Press.
Lynch, D. (1996). Measuring financial sector development. Journal of Monetory Economics, 22, 3-42.
Mankiw, N. G. (2009). Macroecenomics. New York: Worth Publishers.
Mankiw, N. G. (2011). Principles of macroecenomics. USA: South-Western Cengage Learning.
Mankiw, N.G., Romer, D. & Weil, D.N. (1992). A Contribution to the empirics of economic growth. The Quarterly Journal of Economics, 107(2), 409-412.
Matur, E. P., Sabuncu A. & Bahceci S. (2012). Determinants of private savings and ınteraction between public & private savings in Turkey. Topics in Middle Eastern and African Economies, 14, 102-125.
McKinnon, R. I. (1973). Money and capital in economic development. Washington: Brookings Institution.
Mercan, M. & Peker, O. (2013). Finansal gelişmenin ekonomik büyümeye etkisi: ekonometrik bir analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), 93-120.
Mishkin, F. S. (2004). The economics of money, banking and financial markets. Boston: Pearson Education.
Mishkin, F. S. (2012). Macroeconomics: policy and practise. Boston: Pearson Education.
Özlale, Ü. & Karakurt, A. (2012). Türkiye’de tasarruf açığının nedenleri ve kapatılması için politika önerileri. Bankacılar Dergisi, 83, 1-33.
Pala, O. & Teker, D. (2014). AB-27 ülkeleri ve Türkiye’de ekonomik büyümeyi etkileyen faktörlerin belirlenmesi: statik panel veri modeli uygulaması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(1), 151-162.
Patrick, H.T. 1966. Financial development and economic growth in underdeveloped countries. Economic Development and Cultural Change, 14(2), 174-189.
Parasız, İ. (2005). Kalkınma ekonomisi. Bursa: Ezgi Kitabevi. Ramsey, F.P. (1928). A mathematical theory of saving. The Economic Journal, 38(152), 543- 559.
Robinson, J. (1952). The generalization of the general theory. ın: the rate of ınterest and other essays. London: MacMillan.
Rodrik, D. (2013). The past, present, and future of economic growth. Global Citizen Foundation Working Paper, 57(3), 5-39.
Sevüktekin, M. & Nargeleçekenler, N. (2010). Ekonometrik zaman serileri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Shaw, E. S. (1973). Financial deepening in economic development. New York: Oxford University Pres.
Snowdon, B. & Vane, H. R. (2005). Modern macroeconomics: ıts origins, development and current state. UK: Edward Elgar Publishing Limited.
Sturm, P. H. (1983). Determinants of saving: theory and evidence. OECD Economic Studies, 1, 147–196.
Şahin, H. (2012). Türkiye ekonomisi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
Sümer, A. L. (2014). Yurtiçi tasarrufların ekonomik büyümeye etkisi: Türkiye örneği. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(13), 281-302.
Szotstak, R. (2009). The causes of economic growth: ınterdisciplinary perspectives. Berlin: Springer.
Taban, S. & Kar, M. (2016). Kalkınma ekonomisi. Bursa: Ekin Basın Yayın Dağıtım.
Tokgöz, E. (2001). Türkiye'nin iktisadi gelişme tarihi (1914-2001). Ankara: İmaj Yayınevi.
Türel, O. (2010). Türkiye’de 1994, 2001 ve 2008-9 ekonomik krizlerinin karşılaştırmalı analizi. Ekonomik Yaklaşım, 21(75), 42-45.
Türel, O. & Voyvoda, E. (2009). Türkiye’de ve dünyada ekonomik bunalım 2008-2009. İstanbul: Yordam Kitap.
Yılmaz, Ö & Akıncı, M. (2012). İktisadi büyüme ve makroekonomik belirleyicileri. Ankara: Nobel Yayın.
Zapata, H.O. & Rambaldi, A.N. (1997). Monte Carlo evidence on cointegration and causation. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 59(2), 285-298.
Zivot, E. & Andrews, W.K. (1992). Further evidence on the great crash, the oil-price shock, and the unit-root hypothesis. Journal of Business & Economic Statistics, 10(3), 251- 270.
Internet: International Monetary Fund (IMF), (2010). United States: selected ıssues paper. IMF Country Report, 10/248, 4-16. Erişim Tarihi: 15.10.2016. https://www.imf.org /external /pubs /ft /scr /2010 /cr10248.pdf.
Internet: International Monetary Fund (IMF), (2016). Turkey selected ıssues. IMF Country Report,16/105,3-54. ErişimTarihi: 15.10.2016. https://www.imf.org/external/pubs /ft/scr/ 2016/cr16105.pdf.
Internet: Kalkınma Bakanlığı, Ekonomik ve sosyal göstergeler. ErişimTarihi: 15.05.2016. http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/EkonomikSosyalGostergeler.aspx.
Internet: Organisation for Economic Co-operation and Development OECD (2015). Household net saving rate, national accounts at a glance. ErişimTarihi: 10.10.2016. http://www.oecd-ilibrary.org/economics/national-accounts-at-a-glance_22200444.
Internet: Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Gross savings (% of GDP). ErişimTarihi: 10.10.2016. http://data.worldbank.org/indicator/NY.GNS.ICTR.ZS /countries/1W?display.
Internet: World Bank (2013). Global development horizons: capital for the future- saving and ınvestment in an ınterdependent World. The World Bank, 61-109. ErişimTarihi: 10.10.2016. https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/1343.
Internet: Fischer, S. (2003). The ımportance of financial markets in economic growth. international derivatives and financial market conference of the Brazilian. Erişim Tarihi: 10.10.2016. https://www.piie.com/fischer/pdf/fischer081103.pdf.

APA	BAĞCI S (2020). Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar. , 220 - 237.
Chicago	BAĞCI Seydi Ahmet Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar. (2020): 220 - 237.
MLA	BAĞCI Seydi Ahmet Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar. , 2020, ss.220 - 237.
AMA	BAĞCI S Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar. . 2020; 220 - 237.
Vancouver	BAĞCI S Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar. . 2020; 220 - 237.
IEEE	BAĞCI S "Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar." , ss.220 - 237, 2020.
ISNAD	BAĞCI, Seydi Ahmet. "Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar". (2020), 220-237.

APA	BAĞCI S (2020). Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 220 - 237.
Chicago	BAĞCI Seydi Ahmet Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19, no.1 (2020): 220 - 237.
MLA	BAĞCI Seydi Ahmet Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.19, no.1, 2020, ss.220 - 237.
AMA	BAĞCI S Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 19(1): 220 - 237.
Vancouver	BAĞCI S Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020; 19(1): 220 - 237.
IEEE	BAĞCI S "Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar." Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, ss.220 - 237, 2020.
ISNAD	BAĞCI, Seydi Ahmet. "Türkiye’de Tasarruf, Finansal Gelişmişlik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asimetrik Nedensellik Yaklaşımından Yeni Kanıtlar". Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19/1 (2020), 220-237.