TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 490 Sayfa Aralığı: 269 - 296 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 20-01-2021
TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME
Öz: Kentleşmenin sosyal ve ekonomik boyutlarına ek olarak demografikboyutu bulunmaktadır. Kentte yaşayan insan ve kent sayısının artması olarakifade edilebilen kentleşmede bu amaca hizmet eden önemli bir politika ise mülkiidarileşmedir. Türkiye’de kent denilen yerleşimlerin ve doğal olarak kentli nüfusunartmasında mülki idare birimlerinin sayısının artmasının önemli etkileri olmuştur.Bu çalışmada kentleşme, mülki idarileşme süreci üzerindendeğerlendirilmektedir. Mülki idarileşme süreci hükümetler üzerindendeğerlendirilmiş, Türkiye’de tek parti iktidarları döneminde büyük çaplı mülkiidarileşmenin yaşandığı sonucu ortaya çıkmıştır. Mülki idare birimlerinin artmasıylakent ve kentlerde yaşayanların sayısı artmış ve kentleşme düzeyinin yapay olarakyükseltilmiş olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Mülki idarileşme süreci, kentleşme içinönemli olmakla birlikte çoğunlukla beklenen amaçları gerçekleştirememiş, bunarağmen Türkiye’de kentli nüfusu çoğaltma yönünde etkileri olmuştur.
Anahtar Kelime: CIVIL ADMINIZATION AS AN URBANIZATION POLICY IN TURKEY
Öz: Urbanization has a demographic dimension in addition to its socialeconomic dimensions. An important policy in urbanization, which can be expressed as the increase in the number of people living in the cityand the city, is civil adminization that serves this purpose. In Turkey, the increase in the number of civil administration units had important effects on the increase in the number of settlements called cities as well as the increase in the urban population. The aim of this study is to reveal the impacts of the increase in the number of provinces and districts on urbanization. To this end, civil adminization was discussed in terms of governments and depending on basic reasons. Civil adminization, which has significant functions concerning the urbanization, has not been able to achieve the expected goals yet. It was concluded that, during the single-party governments in Turkey, large-scale civil adminization periods were experienced, the number of cities and populations in these cities increased in line with the increase in the number of the civil administration units, and therefore, it was concluded that the level of urbanization has been artificially increased.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Apan, A. (2014). Türkiye’de Mülki İdare: Tarihsel Gelişimi ve İşlevsel Dönüşümü. Yayımlanmamış Doktora
- Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
- Aydın, A. H. (2018). Türk Kamu Yönetimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Bal, S. (2008). Kent Sosyolojisi. Isparta: Fakülte Kitabevi.
- Balcı, M. (2018). “Çok Partili Dönemde Türkiye’de Kentleşme Olgusu”, ECONDER,2(1), 8-15.
- Bayülken, Y. ve Kütükoğlu, C. (2012). Organize Sanayi Bölgeleri, Küçük Sanayi Siteleri, Teknoparklar.
- TMMOB Makine Mühendisleri Oda Raporu, 4. Baskı. Belediye Kanunu. (2005).
- Cansız, M. (2010). Türkiye’de Organize Sanayi Bölgeleri Politikaları Ve Uygulamaları. Ankara: DPT Yayınları.
- Çağlar, E. ve Peker Y. (2016). “Teşvik sistemi neden ilçe bazlı olmalı?”. TEPAV Politika Notu,
- https://www.tepav.org.tr/upload/files/1453274987-8.Tesvik_Sistemi_Neden_ Ilce_Bazli _Olmali.pdf. (11.12.2019).
- Demirayak, İ. A. (2014). Türkiye’de İlçe Yönetim Kademesinin Yapısal ve İşlevsel Durumu: Etkin ve Katılımcı Bir Model Denemesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.
- DHMİ. (2020). havalimanlarımız, https://www.dhmi.gov.tr/sayfalar/ havaliman larimiz.aspx.(10.01.2020).
- Dinçer, B. ve Özaslan, M. (2004). İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2004).
- Ankara: DPT Yayını.
- DPT. (2000). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Bölgesel Gelişme Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
- DPT. (2008). Dokuzuncu Kalkınma Planı-Bölgesel Gelişme Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara: DPT Yayın no: 2766.
- Düzakın, E. ve Kıran Bulğurcu, B. (2010). “Kalkınmada Öncelikli İllerin Ekonomik Etkinliklerinin Değerlendirilmesi”, Çankırı Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(1), 1-18.
- GMKA. (2020). Cazibe Merkezleri Bilgi Notu. https://www.gmka.gov.tr/ dokumanlar/ydo/ekler/Cazibe%20 Merkezleri%20Bilgi%20Notu.pdf (02.01.2020).
- Göymen, K. (2010). Türkiye’de Yerel Yönetişim ve Yerel Kalkınma. İstanbul: Boyut Yayıncılık.
- Gürsoy, E. Z. (2008). “Cumhuriyet Döneminde Yeni İl Ve İlçe Kurulmasındaki Yaklaşımlar”, Türk İdare Dergisi, S:458, 81-94.
- Işık, Ş. (2008). “Türkiye’de Üniversitelerin Kentleşme Üzerine Etkileri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(3), 159-181.
- İçişleri Bakanlığı (2019). İl Ve İlçe Kuruluş Tarihleri. https://www.icisleri.gov.tr/ illeridaresi/il-ve-ilce-kurulus-tarihleri (15.12.2019). İl İdaresi Kanunu. (1949).
- İsbir, E. G. (1991). Şehirleşme ve Meseleleri. Ankara: Gazi Büro Yayınları.
- Karagel, H. (2011). “Türkiye’de Mülki İdare Alanlarının Belirlenmesi ve Sorunları Üzerine”, e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 57-69.
- Karasu, K. (2015). “İdarenin Mülkle Bağının Kurulması: Mülkileşme”, E. Tural ve S. Çapar (Ed.), 1864 Vilayet Nizamnamesi (345-368) içinde, Ankara: TODAİE Yayını.
- Kartal, N. (2010). İl Özel İdarelerinin Yeniden Yapılandırılması: Uygulama Aşaması Üzerine Bir Çözümleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
- Kaya, E., Şentürk, H., Danış, O. Ve Şimşek, S. (2008). Modern Kent Yönetimi-I. İstanbul: Okutan Yayıncılık.
- Kayan, A. (2017). “Planlı Dönemden Önce Kentleşme Politikalarındaki Sorunların Günümüze Yansımaları”, International Journal of Social Science Research, 6 (2), 158-183.
- Keleş, R. (2015). Kentleşme Politikası. Ankara: İmge Kitabevi.
- Keskin, N. E. (2007). “Cumhuriyet Döneminde Toprağa Dayalı Örgütlenme: İl Yönetimi Sisteminin Kuruluşu”, Memleket Siyaset Yönetim, 2(5), 119-174.
- Keyman, F., Keyder, Ç., Genç, F., Köse Badur, A. ve Yenigün Dilek, F. (2017). KentBölge: Yerel Kalkınmada Yeni Dinamikler Türkiye’nin Kentlerinden Kentlerin Türkiyesi’ne. İstanbul: Sis CB Basımevi Matbaacılık Ltd. Şti.
- Kılınç, G. ve Zeren Gülersoy, N. (2007). “Türkiye’deki İlçelerin Kentleşme Derecelerine Göre İl Olma Potansiyellerinin Değerlendirilmesi”, İtüdergisi/A Mimarlık, Planlama, Tasarım 6(1), 66-78.
- Koç, S. ve Bulmuş, C. (2014). “Organize Sanayi Bölgelerinin Bölge Ekonomilerindeki Etkinliklerinin Karşılaştırılması: Kayseri Ve Sivas Örneği”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 177-215.
- Özkan, E. (2018). “19. Yüzyılın İkinci Yarısında Bitlis’in İdari Taksimatındaki Değişikliklerin Tespiti”, R.
- Doğanay, A. Çelik ve F. Özçellik (Ed.), Rıfat Özdemir’e Armağan içinde, İstanbul: Hiper Yayın, 324-335.
- Parlak, B. ve Sobacı, Z. (2012). Kamu Yönetimi. Bursa: MKM Yayınları.
- Sağlam, S. (2016). “1923-1950 Yılları Arasında Türkiye’de Kent ve Kentleşme Olgusu”, Sosyoloji Konferansları No: 53 (2016-1) / 257-274.
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (2020). “OSB Sayımız 315’e Ulaştı”. https://kss. sanayi.gov.tr/news.aspx? lang=tr&haberId=64010a2a-2473-450b-bee3-dd80096d4620 (03.01.2020).
- Şahin, Y. (2017). Kentleşme Politikası. Bursa: Ekin Yayınevi, 6. Baskı.
- Şaylan, G. (1976). “Cumhuriyet Dönemi Mülki İdare Amirliği Sisteminin Tarih Mirası ve Ana Gelişme
- Süreçleri”, Kurthan Fişek (Ed.), Türkiye’de Mülki İdare Amirliği içinde Ankara: Türk İdareciler Derneği.
- Şengül, T. (2009). Kentsel Çelişki ve Siyaset. Ankara: İmge Kitabevi.
- TBMM. (1935). Zabıt Ceridi, 25.12.1935.
- TBMM. (1954). Zabıt Ceridi, 14.VI.1954.
- TBMM. (1989). Tutanak Dergisi, C:29, 15.06.1989
- TBMM. (1992). Tutanak Dergisi, C.12, 27.05.1992.
- TBMM. (1999). Bir İl ve İki İlçe Kurulması Ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. https://www2.tbmm.gov.tr/d27/1/1-0222.pdf. (25.12.2019).
- TBMM. (2020). Hükümetler. https://www.tbmm.gov.tr/kutuphane /e_kaynaklar_ kütüphane_hukumetler.html. (30.10.2019).
- TODAİE. (1998). Kamu Yönetimi Sözlüğü. Ö. Bozkurt, T. Ergun ve S. Sezen (Ed.), Ankara: TODAİE Yayını.
- Toprak, M. A. (2012). “Mekânsal Planlama Politikaları Ve Kentlerin SosyoEkonomik Durumu Işığında Türkiye’de ‘Üniversiteleşme’ Süreci”. Ege Coğrafya Dergisi, 21(2), 1-23.
- TÜİK. (2010). İstatistik Göstergeler 1923-2009. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu Yayını.
- TÜİK. (2020a). ADNKS Göç İstatistikleri. http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1067.
- TÜİK. (2020b). Nüfus İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod= temelist.
- UAB (2018). “Her 100 Kilometreye Bir Havalimanı` Hedefinde Yeni Adım”.
- https://www.uab.gov.tr/basinaciklamalari/her-100-kilometreye-bir-havalimanihedefinde-yeni-adim (10.01.2020).
- Ülgen, S., Han, A.K., Özbek, M. ve Lokmanoğlu, A.D. (2016). İstanbul Yeni Havalimanı Ekonomik Etki Analizi. İstanbul Ekonomi Danışmanlık.
- Varol, Ç. (2012). “Türkiye’de Organize Sanayi Bölgeleri Deneyimi”, Anahtar, 283, 18-19.
- Yalçındağ, S. (1997). “Yönetsel Etkililik, Demokrasi ve İl Sayısının Artırılması”, Amme İdaresi Dergisi, 30 (1), 11-41.
| APA | Çakır Sümer G (2020). TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME. , 269 - 296. |
| Chicago | Çakır Sümer Gülizar TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME. (2020): 269 - 296. |
| MLA | Çakır Sümer Gülizar TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME. , 2020, ss.269 - 296. |
| AMA | Çakır Sümer G TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME. . 2020; 269 - 296. |
| Vancouver | Çakır Sümer G TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME. . 2020; 269 - 296. |
| IEEE | Çakır Sümer G "TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME." , ss.269 - 296, 2020. |
| ISNAD | Çakır Sümer, Gülizar. "TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME". (2020), 269-296. |
| APA | Çakır Sümer G (2020). TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME. Türk İdare Dergisi, 0(490), 269 - 296. |
| Chicago | Çakır Sümer Gülizar TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME. Türk İdare Dergisi 0, no.490 (2020): 269 - 296. |
| MLA | Çakır Sümer Gülizar TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME. Türk İdare Dergisi, vol.0, no.490, 2020, ss.269 - 296. |
| AMA | Çakır Sümer G TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME. Türk İdare Dergisi. 2020; 0(490): 269 - 296. |
| Vancouver | Çakır Sümer G TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME. Türk İdare Dergisi. 2020; 0(490): 269 - 296. |
| IEEE | Çakır Sümer G "TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME." Türk İdare Dergisi, 0, ss.269 - 296, 2020. |
| ISNAD | Çakır Sümer, Gülizar. "TÜRKİYE’DE KENTLEŞME POLİTİKASI OLARAK MÜLKİ İDARİLEŞME". Türk İdare Dergisi 490 (2020), 269-296. |
