PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ
Yıl: 2020 Cilt: 1 Sayı: 0 Sayfa Aralığı: 49 - 82 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21560/spcd.vi.818217 İndeks Tarihi: 21-01-2021
PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ
Öz: 1997’de geliştirilen “Evrensel Tasarım İlkeleri” ve 2007 yılında gündeme gelen “BirleşmişMilletler Engelli Kişilerin Haklarına Dair Uluslararası Sözleşmesi” engellilere duyarlılığı şehirplanlama ve kentsel tasarımın gündemine taşımıştır. Ulaşım altyapısı, toplu taşım sistemi, yayave bisiklet erişimi, kentsel sosyal alt yapı alanları, kent merkez ve alt merkezlerinin konumlarıgibi planlama alanında üretilen kararlar kentin erişilebilirliğinin önemli belirleyicileri olarakortaya çıkmaktadır. Ancak konuya ilişkin uygulamalar ve akademik çalışmaların daha çokergonomik standartlara temellendiği; mimari ve kentsel tasarım ölçeklerinde ele alındığıgörülmektedir. Bu çalışmada İzmit kent merkezi örneğinde evrensel tasarım ilkeleri kentselölçekte ele alınarak kapsamlı, bütüncül, sürekliliği olan ve fiziksel planlama çalışmalarındakullanılabilecek somut bir altlık üretilmesi hedeflenmiştir. Sonuç olarak yerleşimin engellilikderecesini ortaya koyan erişilebilirlik bölgeleri haritalanmış ve değerlendirilmiştir. Kentselölçekte planlama çalışmalarına yön vermek ve öncelikli müdahale alan ve biçimlerinibelirlemek üzere, tanımlanan alt bölgeleri birbirine bağlayan ve kentsel hareketliliğin en yoğunolarak gerçekleştiği varsayılan öncelikli erişilebilirlik ağı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: ACCESSIBILITY NETWORK DESIGN WITH UNIVERSAL DESIGN PRINCIPLES IN PLANNING, IZMIT CITY CENTER CASE
Öz: The “universal design principles” developed in 1997 and the “United Nations International Convention on the Rights of Persons with Disabilities” that came to the agenda in 2007 brought sensitivity to the disabled to the agenda of urban planning and urban design. Decisions made in the field of planning such as transportation infrastructure, public transportation system, pedestrian and bicycle access, urban social infrastructure areas, the location of the city center and sub-centers appear as important determinants of the city’s accessibility. However, it is observed that the applications and academic studies related to the subject are mostly based on ergonomic standards and it is handled in architectural and urban design scales. In this study, it is aimed to create a comprehensive, holistic, continuous framework that can be used in physical planning studies by addressing the universal design principles in the example of Izmit city center. As a result, the accessibility zones that show the degree of disability of the settlement were mapped and evaluated. In order to direct the planning studies at the urban scale and to determine the priority intervention areas and types, the priority accessibility network, which connects the defined sub-regions and is assumed to be the most intense urban mobility, has been determined.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Alkan Meşhur, H. F. ve Tekin, M. (2018). Evrensel Tasarım Yaklaşımının Şehir Planlama Disiplini Bakış Açısı ile Değerlendirilmesi. Online Journal of Art and Design, 6(5), 94-111.
- Audirac, I. (2008). Accessing Transit as Universal Design. Journal of Planning Literature, 23(1), 4-16.
- Baykan, D. (2015) Yerel Yönetimler İçin Kadın Dostu Kent Planlaması ve Tasarım İlkeleri Kitabı, Ankara, Uzerler Matbaacılık.
- Bringa, O. R. (2007). Universal Design and Visitability: From Accessibility to Zoning. Nasar, J. L., & Evans-Cowley, J. (ed.) Making Universal Design Work in Zoning and Regional Planning: A Scandinavian Approach (ss.97-114). Ohio State University
- Dalvi, M.Q., Martin, K.M. (1976), The Measurement of Accessibility: Some Preliminary Results. Transportation 5 (1), 17-42.
- Ersoy, M. (2015). Kentsel Planlamada Standartlar. İstanbul: Ninova Yayınları.
- Gossett, A., Gossett, A., Mirza, M., Barnds, A. K., & Feidt, D. (2009). Beyond Access: A Case Study on The Intersection Between Accessibility, Sustainability, and Universal Design. Disability and Rehabilitation: Assistive Technology, 4(6), 439-450.
- Gray, J. A., Zimmerman, J. L., Rimmer, J. H. (2012). Built Environment Instruments for Walkability, Bikeability, and Recreation: Disability and Universal Design Relevant. Disability and Health Journal, 5(2), 87-101.
- Iwarsson, S., & Ståhl, A. (2003). Accessibility, Usability and Universal Design—Positioning and Definition of Concepts Describing Person-Environment Relationships. Disability and Rehabilitation, 25(2), 57-66.
- Kocaeli Büyükşehir Belediyesi (bt). İmar Ve Şehircilik Daire Başkanlığı. Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Planlama Şube Müdürlüğü. Kentsel Dönüşüm Master Planı Araştırma Raporu.
- Küçükyağcı, P. Ö., Yıldız, M. (2019). Kentsel Tasarım Yarışma Projelerinin Değerlendirilmesinde Mekan Dizimi Yöntemi. TMD, 74-112
- Lid, I. M. (2014). Universal Design and Disability: An Interdisciplinary Perspective. Disability and Rehabilitation, 36(16), 1344-1349.
- Özgül, H. (2015) Engellilik ve Ayrımcılık: Eğitimciler için Temel Metinler ve Örnek Dersler. Çayır K., Soran M., Ergün M. (der.), Tanım, Kapsam ve Geliştirilen Politikalar Düzleminde Türkiye’de Erişilebilirlik (ss.61-79), İstanbul: Karekök Akademi.
- Polat, E. (1998). Özürlüler İçin Tasarımda Erişilebilir ve Yaşanabilir Yaya Mekanları: Ankara–Kızılay Merkez Yaya Bölgesi’nde Sakarya Caddesi Yaya Mekanı Örneklemesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Sınmaz, S. (2018). Engelsiz Kent Tasarımı Üzerine Bir Yöntem Önerisi. 2. Uluslararsı Mimarlık ve Tasarım Kongresi Bildiriler Kitabı (ss. 321-331), Çanakkale: Güven Plus Grup A.Ş. Yayınları
- Story, M. F. (2001). Universal Design Handbook, Preiser W.F.E. (ed.). Chapter 4. Principles of Universal Design. Bostan: MacGraw Hill.
- Şıkoğlu, E., Arslan, H. (2015). Mekân Dizim Analizi Yöntemi ve Bunun Coğrafi Çalışmalarda Kullanılabilirliği. Türk Coğrafya Dergisi(65), 11-21.
- Tandoğan, O. (2017). Evrensel Tasarım Kavramı ve Kentsel Peyzaj ile İlgili Örnekler Üzerinden Değerlendirilmesi, Artium, 5(2), 51-66
| APA | Ergin G, ECEMIS KILIÇ S, Efe Güney M (2020). PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ. , 49 - 82. 10.21560/spcd.vi.818217 |
| Chicago | Ergin Gürkan,ECEMIS KILIÇ SIBEL,Efe Güney Mercan PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ. (2020): 49 - 82. 10.21560/spcd.vi.818217 |
| MLA | Ergin Gürkan,ECEMIS KILIÇ SIBEL,Efe Güney Mercan PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ. , 2020, ss.49 - 82. 10.21560/spcd.vi.818217 |
| AMA | Ergin G,ECEMIS KILIÇ S,Efe Güney M PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ. . 2020; 49 - 82. 10.21560/spcd.vi.818217 |
| Vancouver | Ergin G,ECEMIS KILIÇ S,Efe Güney M PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ. . 2020; 49 - 82. 10.21560/spcd.vi.818217 |
| IEEE | Ergin G,ECEMIS KILIÇ S,Efe Güney M "PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ." , ss.49 - 82, 2020. 10.21560/spcd.vi.818217 |
| ISNAD | Ergin, Gürkan vd. "PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ". (2020), 49-82. https://doi.org/10.21560/spcd.vi.818217 |
| APA | Ergin G, ECEMIS KILIÇ S, Efe Güney M (2020). PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 1(0), 49 - 82. 10.21560/spcd.vi.818217 |
| Chicago | Ergin Gürkan,ECEMIS KILIÇ SIBEL,Efe Güney Mercan PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi 1, no.0 (2020): 49 - 82. 10.21560/spcd.vi.818217 |
| MLA | Ergin Gürkan,ECEMIS KILIÇ SIBEL,Efe Güney Mercan PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, vol.1, no.0, 2020, ss.49 - 82. 10.21560/spcd.vi.818217 |
| AMA | Ergin G,ECEMIS KILIÇ S,Efe Güney M PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2020; 1(0): 49 - 82. 10.21560/spcd.vi.818217 |
| Vancouver | Ergin G,ECEMIS KILIÇ S,Efe Güney M PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2020; 1(0): 49 - 82. 10.21560/spcd.vi.818217 |
| IEEE | Ergin G,ECEMIS KILIÇ S,Efe Güney M "PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ." Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 1, ss.49 - 82, 2020. 10.21560/spcd.vi.818217 |
| ISNAD | Ergin, Gürkan vd. "PLANLAMADA EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLE ERİŞİLEBİLİRLİK AĞI TASARIMI, İZMİT KENT MERKEZİ ÖRNEĞİ". Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi 1/0 (2020), 49-82. https://doi.org/10.21560/spcd.vi.818217 |
